ΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ
ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
Οκτώβρης 1999
10. Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο H ίδρυση του ΕΑΠ είχε προβλεφθεί από το Ν. 2083/92 (Ν.Σουφλιά) αλλά η σχετική διάταξη είχε μείνει ανενεργή έως και πρόσφατα. Το ΕΑΠ κρίνεται καταρχάς ως θετικός θεσμός διότι καλύπτει ανάγκες δια βίου και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο. Προσφέρει μια "δεύτερη ευκαιρία" σε αποφοίτους Λυκείου για σπουδές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ανεξάρτητα από την ηλικία τους, διευκολύνει την πρόσβαση σ'αυτές (δια την εξ'αποστάσεως διδασκαλίας πάνω στην οποία στηρίζεται) σε εργαζόμενους ή και γενικότερα άτομα που αδυνατούν να έχουν φυσική παρουσία σε αίθουσες διδασκαλίας, και τέλος αποτελεί ένα οικονομικό, για τους φοιτητές, σύστημα σπουδών. Ταυτόχρονα δίνει τη δυνατότητα μεταπτυχιακής εκπαίδευσης σε πτυχιούχους, ενώ προσφέρει επιμόρφωση σε προμεταπτυχιακό με μεταπτυχιακό επίπεδο μικρότερης διάρκειας σπουδών που καταλήγουν σε πιστοποιητικά επιμόρφωσης. Η λογική που χαρακτηρίζει και αυτόν το θεσμό εμπεριέχει όμως τα συνήθη προβλήματα τα οποία έχουμε εντοπίσει και αλλού: 1. Καταρχάς το ΕΑΠ εντάσσεται και αυτό στο ΕΠΕΑΕΚ με αρχική χρηματοδότηση 4 δις περίπου, οπότε και ανακύπτει η αναγκαιότητα δημόσιας χρηματοδότησης και στήριξής του έτσι ώστε να μην ατροφήσει μετά τη λήξη της κοινοτικής χρηματοδότησης. Η οικονομική επάρκεια του ΕΑΠ, και όχι η αυτοχρηματοδότησή του μέσω καταβολής διδάκτρων, είναι ο αναγκαίος όρος ύπαρξης και λειτουργίας του. 2. Οσον αφορά την εκπαιδευτική "φιλοσοφία" στην οποία εντάσσεται το ΑΕΠ διαπιστώνουμε ότι, για μια ακόμα φορά, πρόκειται περί παροχής προγραμμάτων κατάρτισης, εντύπωση που ενισχύεται και από το άρθρο 7, παρ. 7 του νομοσχεδίου. Αυτό αναφέρεται στη δυνατότητα υπογραφής από το ΕΑΠ συμβάσεων, τόσο με ελληνικά και ξένα ΑΕΙ και δημόσιους φορείς, όσο και με ιδιωτικούς φορείς του εσωτερικού και του εξωτερικού. Στην ουσία πρόκειται περί αγοράς "πακέτων", όπως αποδείχθηκε και από την περίπτωση του μεταπτυχιακού προγράμμαος "Μεταπτυχιακή Ειδίκευση Καθηγητών Αγγλικής Γλώσσας" για το οποίο αγοράσθηκε αντίστοιχο πακέτο από το πανεπιστήμιο του Manchester. Υπάρχει επομένως ο κίνδυνος μήπως το ΕΑΠ, από χώρος παραγωγής γνώσης που θα έπρεπε να είναι ως ΑΕΙ, μετατραπεί σε μηχανισμό αποδοχής πακέτων κατάρτισης που ετοιμάζονται από ιδιωτικούς (ή και δημόσιους) ελληνικούς και ξένους φορείς, προκειμένου να απορροφηθούν τα χρήματα του ΕΠΕΑΕΚ, αλλά και για λόγους ευκολίας. Ως ΑΕΙ θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα ανάπτυξης έρευνας, όχι μόνο στο πεδίο της μετάδοσης της γνώσης από απόσταση. 3. Στις "Μεταβατικές Διατάξεις" ορίζεται ότι μέχρι να συγκροτηθεί η Σύγκλητος και τα άλλα όργανα, θα διοικείται το ΕΑΠ από Διοικούσα Επιτροπή, δηλαδή, όργανο που θα διορίζεται από τον εκάστοτε ΥΠΕΠΘ. Η μέχρι τώρα πείρα από τη διοίκηση των περιφερειακών Πανεπιστημίων μας από Διοικούσες δείχνει ότι και μακροχρόνιες αυτές υπήρξαν και την αυτονόμηση των ΑΕΙ δεν εξυπηρέτησαν. 4. Τέλος προβληματικό είναι και το γεγονός ότι το ΕΑΠ ξεκινάει τη λειτουργία του απευθείας με προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών α) "Μεταπτυχιακή Ειδίκευση Καθηγητών Αγγλικής" που οδηγεί σε ΜΔΕ και β) "Ανοικτή και εξ αποστάσεως Εκπαίδευση" της Σχολής Ανθρωπιστικών Σπουδών, που απονέμει πιστοποιητικό Μεταπτυχιακής Επιμόρφωσης. Τα εύλογα ερωτήματα που τίθενται αφορούν στο ποια όργανα, με ποιες διαδικασίες και προπάντων ποιες ανάγκες καλύπτονται από μεταπτυχιακές σπουδές στα παραπάνω αντικείμενα, τι είναι αυτή η Σχολή Ανθρωπιστικών Σπουδών ακριβώς και σε τι θα επιμορφώνονται οι απόφοιτοι. |