ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ
του 2ου ΤΑΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

14-17 Μαρτίου 1996

Σε δραματικό αδιέξοδο έχουν περιέλθει τα προβλήματα της παιδείας στη χώρα μας. Στα τελευταία πέντε χρόνια δύο Υπουργοί της ΝΔ και δύο του ΠΑΣΟΚ επιχειρούν να πείσουν την ελληνική κοινωνία ότι προωθούν μεγαλεπήβολα σχέδια μεταρρύθμισης. Κάθε φορά, μόλις πάψουν οι τυμπανοκρουσίες της δημαγωγίας, ο πολίτης διαπιστώνει ότι η παιδεία συνεχίζει τη θλιβερή της πορεία στην τροχιά την υποβάθμισης, τα προβλήματα παίρνουν εκρηκτικές διαστάσεις, η μόρφωση και η έρευνα παραδίδονται στο έλεος της ανεξέλεγκτης αγοράς, οι δημόσιες δαπάνες μένουν ανεπαρκέστατες υποχρεώνοντας σε αύξηση τις ιδιωτικές και ο μύθος της “δωρεάν παιδείας” γίνεται εμπαιγμός.

Η κρίση είναι πολύπλευρη και βαθειά. Η γνώση και μόρφωση απαξιώνονται, καθώς παραμερίζονται διαχρονικές αξίες, επικρατούν στενές χρησιμοθηρικές αντιλήψεις και προβάλλονται αμφίβολης αξίας πρότυπα. Η νεολαία απωθείται από το σχολείο.

Το σύστημα εκπαιδεύει στην αποστήθιση, εξοβελίζει την κριτική και συνθετική άποψη και “βγάζει από το παιγνίδι” όσα παιδιά δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα ή πρόσβαση σε φροντιστήρια.
Οι εκπαιδευτικοί υποβαθμίζονται μορφωτικά, οικονομικά, κοινωνικά. Το όλο σύστημα, παραδομένο στις θεσμικές του αγκυλώσεις και στους νάρθηκες του κυβερνητικού συγκεντρωτισμού και των κομματικών του σκοπιμοτήτων, αδυνατεί να ικανοποιήσει στοιχειωδώς τις ανάγκες, τόσο σε έκταση, όσο και σε ποιότητα.

Σ’ αυτό το κλίμα ογκώνονται οι κινητοποιήσεις της μαθητικής και σπουδάζουσας νεολαίας, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου με συναίσθηση ευθύνης και αγωνιστικό πνεύμα οι εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων, εκφράζουν την αγωνία τους ευρύτατες κοινωνικές δυνάμεις. Ο ΣΥΝ οφείλει να έχει μία πρώτη θέση σ’ αυτές τις προσπάθειες, να τροφοδοτήσει την κοινωνία με έμπνευση, ιδέες και δράση για τη διεκδίκηση ριζοσπαστικών λύσεων και τη διαμόρφωση των συσχετισμών που θα τις πραγματοποιήσουν.

Ο ΣΥΝ θεωρεί την παιδεία θεμελιώδες αγαθό για τον πολίτη και την κοινωνία και υποστηρίζει ότι δεν μπορεί να παραδίδεται στις αδυσώπητες δυνάμεις της ανεξέλεγκτης αγοράς, ούτε να γίνεται παραγγελιοδόχος των αναγκών της. Η σημερινή άθλια κατάσταση μπορεί να αναστραφεί μόνο με μία τολμηρη, ριζοσπαστική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, που θα κινείται στους εξής άξονες:

• Τον επαναπροσδιορισμό των σκοπών της εκπαίδευσης στην κατεύθυνση της απρόσκοπτης ολόπλευρης ανάπτυξης της προσωπικότητας των νέων και τη χάραξη σαφούς στρατηγικής για την επίτευξη αυτών των σκοπών.
• Την αναβάθμιση της ποιότητας του συστήματος του ρόλου και της θέσης των εκπαιδευτικών, την αξιοποίηση των μέσων ενημέρωσης και της σύγχρονης τεχνολογίας στην εκπαίδευση.
• Την αναπροσαρμογή των κατευθύνσεων, ώστε η χώρα, με τη δική της ταυτότητα, να μπορεί να ανταποκριθεί με επιτυχία στις προκλήσεις της Ευρώπης που οραματίζεται ο ΣΥΝ και στα δεδομένα της γεωγραφικής και ιστορικής της γειτονιάς.
• Τον τολμηρό θεσμικό εκσυγχρονισμό για να σπάσουν αναχρονιστικές αγκυλώσεις, να αποδεσμευτεί η δημιουργικότητα των παραγόντων της εκπαίδευσης, να αποκτήσει το σύστημα δυναμισμό, αποκεντρωμένη λειτουργία, εσωτερική δυνατότητα διαρκούς ανανέωσης.
• Την αποφασιστική διεύρυνση των υπηρεσιών που προσφέρονται από το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα, ώστε να περιορίζεται η ανάγκη προσφυγής έξω από αυτό και να μπορεί η παιδεία να εκπληρώσει το ρόλο της ως δύναμη κοινωνικής προόδου και άμβλυνσης των κοινωνικών ανισοτήτων.
• Τη δραστική αύξηση των δημοσίων δαπανών και τη μείωση των ιδιωτικών, παράλληλα με τον εξορθολογισμό και την αύξηση της αποτελεσματικότητας του συστήματος.
• Τη συστηματική περέμβαση, στα πλαίσια ενός ευρύτερου προγραμματισμού, για την αντιμετώπιση της ανεργίας, την αύξηση της απασχόλησης και την αξιοποίηση από την κοινωνία των γνώσεων που αποκτούν οι νέοι από τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.
• Χωρίς μία τέτοια μεταρρύθμιση δεν είναι δυνατή η αναγέννηση της χώρας, η ανόρθωση της οικονομίας.