Bart's Chess Hits

home *** CD-ROM | disk | FTP | other *** search

/ Bart's Chess Hits / Chess.iso / Chess / GAMES / DECADE12 / DUTCH.MAN < prev next >

Wrap

Text File | 1996-09-13 | 56.0 KB | 1,146 lines

Voorwoord en gebruikersbepalingen Hfd. 1: INSTALLATIE 1.1. Systeemvereisten 1.2. Het installeren 1.3. Files en directories na installatie 1.4. De REBEL.CFG file 1.5. Tips voor systeemoptimalisatie Hfd. 2: OPSTARTSCHERM (niet aanwezig in ASCII-file) Hfd. 3: HET EERSTE SPEL 3.1. Zetinvoer 3.2. Zet-manipulatie 3.3. Wijzigen van het schaakprogramma (kort) 3.4. Beëindigen van het programma Hfd. 4: ALGEMENE REGELS T.A.V. DE BEDIENING 4.1. Stukken verzetten 4.2. Gebruik van pulldown-menu's 4.3. Gebruik van de aanklik-knoppen 4.4. Snel-toetsen 4.5. Files laden en wegschrijven 4.5.1. Files laden 4.5.1. Wegschrijven van een file Hfd. 5: BEïNVLOEDING VAN HET SCHAAKGEDEELTE 5.1. Wijzigen van het schaken van REBEL DECADE 1.2 5.2. De verschillende nivo's onder NIVO F2 5.3. De verschillende opties onder OPTIES F3 5.3.1. Permanent brain 5.3.2. Brute force 5.3.3. Combinatie 5.3.4. Selectie 5.3.5. Speelstijl 5.3.6. Sterkte 5.3.7. Hashtabellen 5.4. Boekopeningen 5.4.1. Boekopeningen laden (DATA F4) 5.4.2. Boekopeningen aan/uit (INSTEL F5) 5.4.3. Alternatieve openingsboeken Hfd. 6: DATABASE 6.1. Database laden/wegschrijven 6.2. Partij laden (DATA F4) 6.3. Volgende partij van de database (DATA F4) 6.4. Partij bewaren (DATA F4) 6.5. Partij overschrijven (DATA F4) 6.6. Partij wissen (DATA F4) 6.7. Reorganiseren (DATA F4) 6.8. Zoekfunkties (DATA F4) 6.8.1. Zoek op namen 6.8.2. Zoek op tekst 6.8.3. Zoek op zetten 6.8.4. Zoek op stelling 6.9. Overzichten (DATA F4) 6.9.1. Volledig overzicht 6.9.2. Top 40 op percentage 6.9.3. Top 40 op elo-rating 6.9.4. Toernooi 6.9.5. Tweekamp 6.9.6. Boekopeningen 6.10. Nieuwe databases (DATA F4) Hfd. 7: SCHERMINSTELLINGEN 7.1. Standaard instellingen (START F1) 7.2. Standaard kleuren (START F1) 7.3. Namen veranderen (INSTEL F5) 7.4. Toon materiaal (INSTEL F5) 7.5. Toon hint (INSTEL F5) 7.6. Toon oordeel (INSTEL F5) 7.7. Toon/bewaar varianten (INSTEL F5) 7.8. Bord draaien (INSTEL F5) 7.9. Talen (INSTEL F5) 7.10. Kleuren (INSTEL F5) 7.11. Stukken (INSTEL F5) 7.12. Bewaar instellingen (INSTEL F5) 7.13. Het kommentaarveld Hfd. 8: STELLINGEN OPZETTEN (POS F6) 8.1. Stelling opzetten (POS F6) 8.2. Leegmaken bord (POS F6) 8.3. Opzetten afbreken (POS F6) 8.4. Wit/zwart aan zet (POS F6) Hfd. 9: OVERIGE OPTIES 9.1. Analyse mode (NIVO F2) 9.2. Speler-speler (OPTIES F3) 9.3. Automatisch (OPTIES F3) 9.4. Analyseer partij (OPTIES F3) 9.5. Analyseer database (OPTIES F3) 9.6. Ga naar zetnummer (OPTIES F3) 9.7. Zoek naar zet (OPTIES F3) 9.8. Ga naar einde (OPTIES F3) 9.9. Herspeel partij 9.10. Schrijf zetkommmentaar (OPTIES F3) 9.11. Partij naar tekstfile (OPTIES F3) 9.12. Printeruitvoer (OPTIES F3) 9.13. Aanvangspartij (DATA F4) 9.14. Geluid (INSTEL F5) 9.15. Muis (INSTEL F5) 9.16. Tijd wisselen 9.17. Namen wisselen Hfd. 10: PROBLEMEN 10.1. AUTOEXEC.BAT problemen 10.2. Afwezige files Hfd. 11: HET MEPHISTO BORD 11.1. Spelen met het Mephisto bord 11.2. Mephisto bord aan/uit Hfd. 12: KORTE HISTORIE VOORWOORD EN GEBRUIKERSOVEREENKOMST Geachte lezer, Hartelijk welkom bij de groeiende groep schakers die ook van een PC gebruik maakt. Met het verkrijgen van REBEL DECADE 1.2 hebt u ons inziens een goede keuze gemaakt op het gebied van computerschaak-software. Niet alleen omdat de computerschaak programma's van Ed Schröder bekend staan als één van de allersterksten, maar ook omdat dit PC- programma met ingebouwde database u zoveel nieuwe extra mogelijkheden geeft, dat we er alle vertrouwen in hebben dat u niet alleen de mogelijkheden van de PC meer zult gaan waarderen, maar ook, en daar gaat het uiteindelijk om, dat u meer plezier in schaken zult gaan krijgen. Wij wensen u dat in ieder geval toe! Het REBEL team van Schröder BV. GEBRUIKERSBEPALINGEN COPYRIGHT De software is eigendom van Schröder BV en wordt door nederlands, internationaal en nationaal recht beschermd. U mag dit produkt niet verhuren, verleasen, in licentie geven of anderszins overdragen, tenzij u het produkt voorgoed weggeeft, onder de voorwaarde dat de ontvanger zich akkoord verklaart met deze bepalingen. Het is niet toegestaan dit produkt te veranderen, te splitsen of anderszins te disassembleren noch veranderde vormen van dit produkt te produceren. AANSPRAKELIJKHEID Schröder BV noch de wederverkoper zijn aansprakelijk te stellen voor schade, en in het bijzonder niet voor vervolgschade, die door enige, welke dan ook, vergissing of enige fout, welke dan ook, bij gebruik van dit programma veroorzaakt zou worden. Deze bepalingen zijn onderworpen aan de nederlandse wet. Hfd. 1: INSTALLATIE 1.1. Systeemvereisten De volgende specificaties van uw PC zijn vereist: 386-processor of hoger, VESA/VGA-kaart en monitor, minimaal 2Mb vrij intern geheugen, MS-DOS 4.0 of hoger en een harde schijf met minimaal 2Mb vrij. Aanbevolen wordt, een extern disk-caching-programma (128 of 256 kb). Dit is met name bij gebruik van database opties aan te bevelen. Het vrij zijn van meer intern geheugen dan de minimale 2Mb zal vooral het schaken positief beïnvloeden. 1.2. Het installeren * doe de diskette in de floppy-drive van uw PC; * aktiveer de disk (door bijv. "a:" te typen gevolgd door ENTER); * type "install" gevolgd door ENTER; * het scherm toont uw de standaard instellingen voor het installeren en vraagt of u daarmee akkoord gaat. Indien u met "Y" antwoordt, zal het programma geïnstalleerd worden, indien u "N" intoetst, kunt u vervolgens de instellingen wijzigen. 1.3. Files en directories die aanwezig dienen te zijn na installatie: FILES: * REBEL.EXE: het schaakprogramma waarmee u iedere keer opstart; * REBEL.CFG: de gebruikersinstellingen (zie paragraaf 1.4) * REBEL.CLR: de kleurinstellingen * REBEL.BGN: de informatie over de laatste partij van de voorgaande keer dat REBEL DECADE 1.2 gebruikte; * REBEL.TRL: allerlei schermboodschappen in de diverse talen; * REBEL.GIF: het welkomscherm; * BOOK.TRL: de boekopeningsnamen in de diverse talen * BOOK.TRX: de boekzetten die met de BOOK.TRL corresponderen; Directories: * BOOKS bevat drie boekopeningsbestanden: * REBEL.MVS (400.000 zetten); * SMALL.MVS (100.000 zetten); * KASPAROV.MVS (100.000 zetten). * GAMES bevat vier databases: * GAMESBASE met als inhoud ruim 1000 (groot)meester partijen; * TACTICS 50 taktische stellingen met complete uitleg; * BT-2450 30 stellingen van de bekende BT-test om de sterkte van de computer te bepalen; * BT-2630 de nieuwste BT-test voor sterke programma's. * TEXT om tekstfiles naartoe te schrijven; * PIECES bevat drie verschillende stukkensets REBEL.PCS, CREATIVE.PCS en BLOCK.PCS; Wat te doen als bepaalde files ontbreken?: Geen REBEL.CFG: het scherm zal automatisch volgens de standaardwaarden worden ingesteld; geen REBEL.CLR: de kleuren zullen volgens standaardwaarden worden ingesteld; geen REBEL.BGN: het programma zal een nieuwe partij opstarten; geen REBEL.TRL: het programma zal stoppen; geen REBEL.MVS: u krijgt een foutmelding met de keus om te stoppen of om zonder openingsboek te spelen; geen REBEL.PCS: het programma zal stoppen; geen REBEL.GIF: het programma zal stoppen. geen BOOK.TRL : het programma zal stoppen; geen BOOK.TRX : het programma zal stoppen. In die gevallen dat het programma stopt, dient u, om weer gebruik te kunnen maken van REBEL DECADE 1.2, ervoor zorg te dragen, dat de ontbrekende files weer aanwezig zijn. 1.4. De REBEL.CFG file In de REBEL.CFG zijn de volgende gebruikersinstellingen opgeslagen: * naam (en path) van het te gebruiken openingsboek; * naam (en path) van de te gebruiken database; * naam (en path) van de te gebruiken stukkenset; * bord wel/niet gedraaid; * wel/niet gebruik van openingsboek; * de te gebruiken taal; * wel/niet variant bewaren; * wel/niet variant tonen; * geluid aan/uit; * wel/niet materiaalverschil laten zien; * wel/niet hintzet tonen; * wel/niet opgeven; * muis aan/uit. Er is principieel voor gekozen om de instellingen van het schaakgedeelte van REBEL DECADE 1.2 die van de standaard afwijken, NIET te bewaren, zodat REBEL DECADE 1.2 altijd zal opstarten met de sterkst mogelijke instelling. Een uitzondering hierop is het nivo, daar dit bij het opstarten bepaald wordt door wat het nivo was toen u het programma beëindigde (wordt opgeslagen in REBEL.BGN). 1.5. Tips voor systeemoptimalisatie voor REBEL DECADE 1.2. Vooral bij veelvuldig gebruik van de Database raden we u aan een disk-caching programma zoals "Smartdrive" of "Norton Cache" te gebruiken. Zo hebben we bij gebruik van Smartdrive een snelheidswinst van 400% gezien en "Norton Speedcache6" van de firma Symantec levert zelfs een winst van 900% qua snelheid op bij het zoeken in de database. Hfd. 3: HET EERSTE SPEL Als u met een partij wilt beginnen, dient u een zet in te voeren waarna de computer een tegenzet zal gaan berekenen; indien u wilt dat de computer begint, dient u de REBEL knop aan te klikken of ALT_M in te drukken. 3.1. Zetinvoer U kunt op meerdere manieren een zet invoeren: * klik met de muis een stuk aan en klik vervolgens het bestemmingsveld aan; * ga met de cursortoetsen naar het veld waar het te verplaatsen stuk staat en toets ENTER, breng vervolgens het stuk met de cursortoetsen naar het gewenste veld en toets ENTER; * typ de coördinaten in van het veld waar het te verplaatsen stuk staat en van het bestemmingsveld. U kunt deze manieren door elkaar heen gebruiken. Indien de door u gewenste zet legaal is, zal het stuk op het bestemmingsveld geplaatst worden en de computer zal een tegenzet gaan berekenen. * Indien de getoonde hintzet de zet is die u wilt doen, kunt u deze zet doen door met de muis de desbetreffende tekstbalk aan te klikken of met het de sneltoets ALT_H; * alleen voor de muisgebruikers is er ook nog de mogelijkheid om indien het kommentaarveld boekzetten bevat, een boekzet aan te klikken die dan uitgevoerd wordt. * Indien u wilt dat de computer een andere boekzet doet en er is een alternatieve zet aanwezig in het openingsboek, dan kunt u middels het indrukken van F10 de computer een andere boekzet laten doen, dit is de zogeheten "next-best" functie. 3.2. Zet-manipulatie U hebt met de aanklikknoppen een aantal mogelijkheden om met zetten te manipuleren. (voor het gebruik zie paragraaf 4.3) * knop << neemt drie hele zetten terug; * knop < neemt een halve zet terug; * knop REBEL dwingt het programma te gaan rekenen of, indien het programm rekent, de zet te doen waar het REBEL program ma op dat moment over aan het rekenen is * knop > speelt een halve zet vooruit indien aanwezig; * knop >> speelt drie hele zetten vooruit indien aanwezig. Voor de muisgebruiker is er ook nog de mogelijkheid naar een bepaalde zet van de partij te gaan door deze aan te klikken in de zettenlijst. Via het menu OPTIES F3 kunt u ook naar bepaalde zetten gaan (zie paragraaf 9.6, 9.7, 9.8) 3.3. Wijzigen van het schaakprogramma (kort) In deze paragraaf wordt kort ingegaan op de mogelijkheden om het rekenen van de computer te beïnvloeden. Voor een uitgebreide uitleg verwijzen wij u naar hoofdstuk 5. * u kunt de tijd die de computer gebruikt om te rekenen wijzigen via NIVO F2; * u kunt de diepte van rekenen, het gebruik van vrij geheugen om berekeningen op te slaan en het wel of niet rekenen tijdens uw beurt wijzigen via OPTIES F3; * u kunt bepalen of en zo ja van welk openingsboek de computer gebruik zal maken bij het begin van de partij via resp. INSTEL F5 en DATA F4. 3.4. Beëindigen van het programma U beëindigt het programma via START F1-terug naar DOS of door ALT_X. Indien u iets gewijzigd hebt aan de programma-instellingen en/of aan de kleuren (voor een beschrijving zie paragraaf 1.4), zal het program a1v1a5e30:01u d═ze wijzigingen wilt bewaren of niet. Hfd. 4: ALGEMENE REGELS T.A.V. DE BEDIENING In principe kunt in ieder programma-onderdeel een stap terug door ESC in te drukken. De muisgebruikers kunnen hiervoor bijna altijd terecht in de linkerbovenhoek van het scherm. 4.1. Stukken verzetten Op de eerste drie mogelijkheden die genoemd worden in paragraaf 3.1. is voor de toetsgebruikers nog de volgende aanvulling van toepassing met de volgende toetsen: * PG-UP veld schuin rechts naar boven; * PG-DWN veld schuin rechts naar beneden; 4.2. Gebruik van pulldown-menu's De 6 pulldown menus laten zich op de windows-manier gebruiken. Indien u een menu met de muis aanklikt en u houdt de muisknop ingedrukt, zal de muis over het geopende menu gaan en met de muis zal een oplichtende balk over de keuzes meegaan. Waar u de muis loslaat zal onmiddelijk de desbetreffende keuze uitgevoerd worden. U kunt ook met de muis aanklikken en loslaten en vervolgens in het geopende menu met de muis de gewenste keuze aanklikken. De pulldown menus zijn voor de toetsgebruiker bereikbaar via de corresponderende funktietoetsen, met de cursortoetsen kunt u de gewenste keuze bereiken. Sommige keuzes hebben nog een uitschuifmogelijkheid, aangegeven door << of >>. Deze schuiven automatisch uit. De toetsgebruiker kan met de cursortoets naar links of rechts een keuze in het submenu selecteren. 4.3. Gebruik van de aanklik-knoppen Door de enkelvoudige betekenis van deze knoppen, kunnen deze worden aangeklikt zonder dat daarbij de muisknop ingedrukt gehouden dient te worden. Voor de toetsgebruikers zijn er corresponderende snel-toetsen. Indien aangeklikt, zal een aanklik-knop kort oplichten. BETEKENIS: << drie zetten terug (sneltoets ALT_B); < één zet terug (sneltoets "-") REBEL ga rekenen of, indien programma al rekent: stop rekenen en geef direct zet af (sneltoets ALT_M); deze knop verandert in GAME in het nivo analyse en geeft u mogelijkheid om terug te keren naar de oorspronkelijke zetten, indien u bent afgeweken de zetten die de partij oorspronkelijk bevatte; deze knop verandert in EXIT bij het analyseren van een en geeft u de gelegenheid dit te onderbreken en terug te keren naar database of partij die op dat moment op het bord staat (sneltoets ESC); > één zet vooruit (sneltoets "+"); >> drie zetten vooruit (sneltoets ALT_F); 4.4. Snel-toetsen Er zijn een aantal snel-toetsen beschikbaar, de meesten gebaseerd op gelijktijdig ingedrukt houden van de ALT toets en een letter, onverschillig of dit een hoofd- of een kleine letter is. ALT_B aanklik-knop << "-" aanklik-knop < ALT_M aanklik-knop REBEL of, indien in het database gedeelte het switchen van de plaatsaanduiding met de volgende drie zetten. "+" aanklik-knop > ALT_F aanklik-knop >> ALT_G nieuwe partij ALT_X terug naar DOS ALT_L laad partij ALT_N laad volgende partij ALT_I info indien er een partij geladen is, zoniet dan komt deze toets overeen met START F1-programma-info ALT_T verander inhoud commentaarveld of, indien in een database-optie: schrijf naar een tekstbestand ALT_H voer hintzet uit indien aanwezig END ga naar einde partij HOME ga naar begin partij 4.5. Files laden en wegschrijven 4.5.1. Files laden * DATA F4-laad database: hiermee laadt u een andere database; * DATA F4-laad openingsboek: hiermee laadt u een ander openingsboek; * INSTEL F5-stukkenset: hiermee laadt u een andere stukkenset. De standaarddirectories voor de database, het openingsboek en de stukkenset zijn vastgelegd in de REBEL.CFG file. De zettenlijst zal veranderen in een overzicht in alfabetische volgorde van de aanwezige subdirectories en files in de directory die gebruikelijk is voor de keuze die u hebt geselecteerd. U kunt middels aanklikken van (sub)directories en harddisk(s) iedere (sub )directory en harddisk bereiken die uw computer bevat. De eventueel aanwezige floppydrive(s) zijn NIET binnen het REBEL programma te bereiken. De gewenste file laadt u eenvoudig door deze aan te klikken. Voor de toetsgebruikers geldt dat zij hun keuze, die met de cursor toetsen is bereikt, dienen te bevestigen met ENTER. Naast het overzicht is voor de muisgebruiker een verticale balk beschikbaar waarmee u extra snel door de (sub)directory kunt gaan. Voor de toetsgebruiker zijn de PG-UP, PG-DWN, HOME en END voor dit doel beschikbaar. In de nivo-balk staan de aanwezige harddisk(s) afgebeeld, voor de toetsgebruiker te bereiken middels de cursor-links en cursor-rechts toets. In de nivo-balk buiten de harddisk(s) klikken zal u de optie doen verlaten. Voor toetsgebruiker is dit de ESC toets. 4.5.1. Wegschrijven van een file Deze mogelijkheid zal u geboden worden bij: * OPTIES F3-partij naar textfile; * DATA F4-nieuwe database; * OPTIES F3-analyseer database indien ANALYSE.DAT al bestaat. * DATA F4-overzichten. Indien er daadwerkelijk een overzicht door u gevraagd wordt, hebt u na de eerste overzichtspagina de mogelijkheid het overzicht naar file weg te schrijven. Het programma zal u waarschuwen indien u hiermee een reeds bestaande file zou overschrijven of een voor DOS ongeldige filenaam invoert. Hfd. 5: BEïNVLOEDING VAN HET SCHAAKGEDEELTE 5.1. Wijzigen van het schaken van REBEL DECADE 1.2 Het schakend gedeelte van het programma is op verschillende wijzen te beïnvloeden. Omdat het programma standaard opstart met de sterkst mogelijke instellingen (m.u.v. het nivo) zal iedere verandering in principe een verzwakking van het programma betekenen. 5.2. De verschillende nivo's onder NIVO F2 Het nivo wordt bij opstarten bepaald door het nivo dat gold toen u de laatste keer het programma beëindigde. Door het level te veranderen kunt u het programma sterker of zwakker maken. Als algemene regel geldt, hoe meer tijd u de computer geeft, des te sterker zal het spelen. Overzicht: TIJD Het programma zal zich houden aan de ingestelde gemiddelde tijd. BLITZ Speel een partij met een vast ingestelde tijd voor de gehele partij. Het programma zal u waarschuwen wanneer u door uw klok gaat. In dit geval heeft u de partij verloren. U kunt de nog resterende tijd zien in het tijd window. HANDICAP Werkt volgens dezelfde principes als BLITZ, maar in deze levels kunt u uzelf meer tijd geven als de computer. TOERNOOI Speel een partij op een toernooi level. Rebel zal u waarschuwen wanneer u door uw klok gaat. In dit geval heeft u de partij verloren. U kunt de nog resterende tijd zien in het tijd window. Na de tijdcontrole(s) ontvangt u automatisch de benodigde extra tijd voor de volgende tijdcontrole. PLY Laat het programma spelen tot een vast ply diepte. MAT Dit is een speciaal level alleen zinvol voor het oplossen van Schaak problemen. Het programma zal nu ALLEEN naar varianten zoeken die tot mat leiden. Indien het programma geen mat kan vinden dan zal het programma dit melden en dus ook geen zet afgeven. USER Werkt volgens dezelfde principes als TIJD, maar nu kunt u geheel vrij de gemiddelde tijd bepalen. Indien u bijv. 00:25 ingeeft dan zal het programma spelen op gemiddeld 25 seconden per zet. ONEINDIG Het programma zal net zo lang blijven doorrekenen totdat u het rekenproces stopt. ANALYSE Voor dit speciale level verwijzen we u naar Hfd 9.1. 5.3. De verschillende opties onder OPTIES F3 OPTIES F3 bevat een aantal mogelijkheden het schaken van de computer te beïnvloeden. 5.3.1. Permanent brain Hiermee kunt u bewerkstelligen of de computer wel of niet doorrekent in de tijd dat u aan zet bent. Staat het permanent brain aan, dan zal de computer ook rekenen in uw tijd. 5.3.2. Brute force Hieronder wordt een schaakrekenmethode verstaan, waarbij de computer alle zetten die mogelijk zijn doorrekent. Staat deze echter uit, dan wordt de selectieve rekenmethode gebruikt, hetgeen inhoudt dat alleen die zetten grondig worden doorgerekend die de computer als zinvol beschouwt en daardoor sneller tot beter schaken kan komen. 5.3.3. Combinatie Indien combinatie aan staat, zal de computer tactische wendingen in zijn spel over het algemeen sneller doorgronden en dus eerder een bepaalde combinatie vinden. 5.3.4. Selectie In principe rekent de computer gunstige zetten dieper door dan andere, indien de brute force uit staat (zie ook 5.3.2.). Met deze optie kunt u de diepte van het doorrekenen van gunstige zetten, beïnvloeden. U krijgt een tiental keuzes indien u deze "uitschuift". Kiest u bijv. voor selectief 4, dan zal het programma als het bijvoorbeeld rekent op de 9e ply, 5 halve zetten brute force doorrekenen en vervolgens nog 4 halve zetten selectief, dus slechts die zetten die de computer aantrekkelijk toeschijnen. Standaard wordt het programma op "normaal" ingesteld hetgeen inhoudt dat de selectieve zoekdiepte geheel flexibel is. Het programma maakt dan zelf uit hoe diep en wanneer er nu wel of niet selectief gerekend wordt. 5.3.5. Speelstijl Via een uitschuifmenu hebt u de keuze een vijftal speelstijlen die variëren van agressief tot defensief. In het pulldownmenu wordt de aktuele speelstijl aangegeven door de hoofdletter van de speelstijl. 5.3.6. Sterkte Ook kunt u de tegenstand die de computer u biedt instellen middels drie nivo's die ook weer via een uitschuifmenu te voorschijn komen. Staat de computer op beginnersnivo ingesteld, dan hebt u de beste kansen om van de computer te winnen. In het pulldownmenu wordt het aktuele sterktenivo aangegeven door de hoofdletter van het sterktenivo. 5.3.7. Hashtabellen De term hashtabellen heeft betrekking op een methode van het schaakprogramma waarin reeds doorgerekende stellingen worden opgeslagen. Dit kan uiteraard erg nuttig zijn voor REBEL DECADE 1.2, immers als tijdens het rekenen een opgeslagen stelling in de hashtabel wordt gevonden dan is het niet meer nodig deze stelling te onderzoeken daar de uitkomst reeds bekend is. Met deze hashtabel techniek is het mogelijk het zoekproces gemiddeld te versnellen met een faktor drie. Bij de start van het programma zal REBEL DECADE 1.2 zelf 192 Kb ruimte reserveren voor het gebruik van hashtabellen. Met deze optie onder OPTIES F3 kunt u het gebruik van hashtabellen aan/uit zetten. 5.4. Boekopeningen 5.4.1. Boekopeningen laden (DATA F4) Standaard wordt bij het opstarten van REBEL DECADE 1.2 het boek geladen dat in de REBEL.CFG staat. U kunt dit, ook tijdens de partij, wijzigen door een ander openingsboek te laden. (voor het laden zie par. 4.3.1.). 5.4.2. Boekopeningen aan/uit (INSTEL F5) Met INSTEL F5-openingsboek kunt u beslissen of de computer gebruik mag maken van het geladen openingsboek of niet. Zo niet, dan zal de computer al bij de eerste zet gaan rekenen. Indien er nog vanuit het openingsboek wordt gespeeld en dus deze keuze aanstaat, zal in het kommentaarveld te zien zijn welke zetten het openingsboek nog bevat. Tevens kent het programma bijna 300 openingsvarianten bij naam. Als het programma een opening herkent zal het de naam ervan tonen in het kommentaarveld. 5.4.3. Alternatieve openingsboeken Schröder BV brengt ook andere openingsboeken uit die los verkrijgbaar zijn. Dit zijn samengestelde openingsboeken van een speler (bijv. Karpov) of van een bepaald soort opening (bijv. Spaanse openingen). Zo waren er bij het verschijnen van REBEL DECADE 1.2 al reeds 12 miljoen openingszetten hiervoor beschikbaar. Voor meer informatie en/of bestellingen: Schröder BV, postbus 6365, 7401JJ Deventer, Holland. Hfd. 6: DATABASE Wanneer uw huidig aktieve database op CD-Rom staat, zullen een aantal opties onder F4 niet aktief zijn omdat er geen files naar een CD-Rom kunnen worden weggeschreven. 6.1. Database laden/wegschrijven Standaard wordt aan bij het opstarten van REBEL DECADE 1.2 de database geladen die in de REBEL.CFG staat. U kunt dit, ook tijdens de partij, wijzigen door een andere database te laden via DATA F4- laad database.( voor het laden zie par. 4.3.1.). De database maakt gebruik van de files met de uitgang DAT, IX1 en IX2. Wanneer u derhalve een database laadt en de corresponderende .IX1- of .IX2-file ontbreekt, zult u een foutmelding krijgen. Evenzo zal er een foutmelding komen indien u een nieuwe database aanmaakt en één van de genoemde files bestaat al. 6.2. Partij laden (DATA F4) Wanneer u besluit een partij te laden uit een database, krijgt u een nieuw scherm voor ogen waarop de eerste twintig partijen van de database op zichtbaar zijn, alfabetisch op naam van de witte speler gerangschikt. Er zijn twee mogelijkheden om de rest van de partijen te zien: * u klikt bovenin het scherm het PG-DN icoon aan (of de PG-DN toets) en de volgende twintig worden getoond (met het PG-UP icoon (of de PG-UP toets) kunt u maximaal 20 pagina's terug); * u klikt bovenin het scherm een letter van het alfabet aan (of met de desbetreffende toets) en opnieuw worden 20 partijen zichtbaar, alfabetisch vanaf de letter die u hebt aangeklikt. In plaats van het tonen van de plaatsomschrijving bij het overzicht, kunt u er ook voor kiezen dat de volgende drie zetten van die partij worden getoond: dit doet u eenvoudig door "Plaats" aan te klikken of het blokje "MVS/PLC" of met de toets ALT_M. Onderin in het kommentaarveld staan de extra gegevens van die partij waar de selectiebalk op dat moment staat. U laadt een partij door de gewenste partij aan te klikken of met de cursortoets een partij te selecteren en met ENTER te bevestigen. 6.3. Volgende partij van de database (DATA F4) DATA F4-volgende partij (of ALT_N met de snel-toets) zal de partij laden die onder de laatstgeladen partij stond in het laatst door u gevraagde partijen overzicht. Dit betekent dus bijv. ook dat als het laatste partijenoverzicht gebaseerd was op de zoekfunctie namen met de naam Timman, dat REBEL DECADE 1.2 de volgende partij van Timman zal laden. 6.4. Partij bewaren (DATA F4) Hierbij wordt u gevraagd om een aantal gegevens in te voeren die samen met de zetten en het eventuele zetkommentaar van de partij die op dat moment op het bord gespeeld wordt, opgeslagen zullen worden. Bij sommige velden krijgt u een voorkeursinvulling voorgeschoteld (te zien in de default-balk). ENTER zorgt ervoor dat die tekst wordt ingevoerd en u in het volgende veld komt; een spatie zorgt voor een leeg veld (geen tekst) en indien u niet akkoord bent met de voorkeursinvulling, kunt u uw eigen tekst intypen. Met tekst in te vullen velden: * Naam van wit maximaal 20 tekens, u bent verplicht hier wat in te vullen, indien u niets invult zal automatisch Player ingevuld worden; * Naam van zwart idem naam van wit alleen is hier de REBEL DECADE de naam die ingevuld wordt als u met een spatie begint; * Elo wit de elorating van wit, niet verplicht maar wordt wel aangeraden omdat dat bij de overzichten extra mogelijkheden biedt. (zie par. 6.8). Alleen een elo -rating tussen en 1000 en 3400 is toegestaan; * Elo zwart idem elo wit; * Plaats niet verplicht, maximaal 39 tekens; * Datum niet verplicht, hier kunt een exacte datum of een jaartal ingegeven ; * Toernooi niet verplicht, maximaal 39 tekens; * Uitslag niet verplicht maar wordt wel aangeraden omdat dat bij de overzichten extra mogelijkheden biedt.(zie par. 6.8). - winst voor wit wordt aangegeven met 1-0, u kunt deze uitslag ingeven door "1-0", "+" of "1"; - winst voor zwart wordt aangegeven met 0-1, u kunt deze uitslag ingeven door "0-1", "-" of "0"; - remise wordt aangegeven met ½-½, u kunt deze uitslag ingeven door "½-½", "=" "0.5", "½" of "0.5-0.5". * Kommentaar niet verplicht, maximaal 72 tekens, dit is geen zetkommmentaar maar wordt bij de partij apart bewaard. 6.5. Partij overschrijven (DATA F4) De laatstgeladen partij zal nu overschreven worden met de huidige gegevens. De oorspronkelijke gegevens van de laatstgeladen partij gaan hiermee dus verloren. Zie verder ook par. 6.4. 6.6. Partij wissen (DATA F4) Hierbij zal u gevraagd worden een partij te selecteren die u wilt wissen. U hebt dezelfde mogelijkheden als onder laden partij (par. 6.1.), waarbij in dit geval u nog wel extra gevraagd zal worden of de geselecteerde partij inderdaad gewist dient te worden. 6.7. Reorganiseren (DATA F4) Reorganiseren zal alle namen weer netjes op alfabetische volgorde zetten en heeft alleen zin als er nieuwe partijen zijn toegevoegd of als er partijen zijn verwijderd. REBEL DECADE 1.2 zal eerst bepalen of het erg zinvol is om te reorganiseren: gemeld zal worden hoeveel bytes u kunt besparen door te reorganiseren. Behalve het verkrijgen van meer ruimte op uw harde schijf, kan het reorganiseren u nog twee voordelen bieden: sommige zoekfunkties zijn sneller bij een gereorganiseerde database, en zoeken op tekst, zetten of stelling, zal alle partijen op alfabetische volgorde tonen. Afhankelijk van de grootte van de database kan het reorganiseren enige tijd in beslag nemen. Tijdens het reorganiseren wordt een tijdelijk en onzichtbaar reservebestand aangemaakt. Indien uw harde schijf niet de vereiste ruimte daarvoor bevat is reorganiseren onmogelijk. 6.8. Zoekfunkties (DATA F4) 6.8.1. Zoek op namen U kunt hier één voor wit en/of voor zwart opgeven, welke namen vervolgens in de database gezocht gaat worden. Het programma zal in de database zoeken naar partijen van de ingevoerde speler die hij zowel met wit als met zwart heeft gespeeld. Hebt u alleen bij wit een naam ingevoerd dan wordt begonnen met de partijen waarin gevraagde speler met wit speelde, indien u alleen bij zwart een naam hebt ingegeven wordt begonnen met de partijen waarin speler met zwart speelde. Vult u bij beide spelers een naam in, dan zal het programma alleen die partijen selecteren, waarin beide spelers tegen elkaar speelden. Deze functie werkt volgens het beroemde BTREE+ principe en zal partijen uit een database op de harddisk met een grootte van bijvoorbeeld 1.000.000 partijen binnen enkele seconden op uw scherm tonen. 6.8.2. Zoek op tekst U krijgt eerst de keus de zoekcriteria te bepalen, dit zal worden gebruikt volgens het en-en principe: geeft u bijv. een naam, een datum en een uitslag op, dan zoekt REBEL DECADE 1.2 partijen die èn die naam èn die datum èn die uitslag bevatten. Dit kan, afhankelijk van het type computer, de grootte van de database en of u een speciaal disk-caching-programma hebt geladen (zie ook par. 1.5.), even duren (tenzij u alleen namen opgeeft). Hoe meer criteria u aangeeft, hoe kleiner de selectie dus zal worden. Namen invullen is niet verplicht; bij de datum kunt u alleen een jaartal opgeven; bij de tekst maximaal 39 tekens; voor het overige gelden dezelfde regels als onder par. 6.4. genoemd worden. 6.8.3. Zoek op zetten Het programma zal partijen gaan zoeken die exact dezelfde zetten bevat als die in de aktuele partij zijn gespeeld. Dit kan even duren (zie opmerking bij par. 6.8.2.). 6.8.4. Zoek op stelling Het programma zal partijen gaan zoeken die exacte dezelfde stelling bevat als die momenteel op het bord aanwezig is. Dit kan even duren (zie opmerking bij par. 6.8.2.). 6.9. Overzichten (DATA F4) Hierbij moet u een menu "uitschuiven" dat u zes mogelijkheden voor een overzicht aanbiedt. Deze overzichten kunt u achteraf ook naar tekstfile wegschrijven door het TXT -knopje in het kommentaarveld aan te klikken (voor de toetsgebruikers ALT_T). 6.9.1. Volledig overzicht U krijgt een volledig overzicht van de resultaten van alle spelers uit de geladen database. De drie elo-ratings zijn respectievelijk de oorspronkelijke elo rating van de spelers, de gemiddelde elo-rating van de tegenstanders en de nieuw berekende elo-rating op basis van de uitslagen en de elo-rating van de tegenstanders. 6.9.2. Top 40 op percentage U krijgt een overzicht van de beste 40 spelers uit de database op basis van de uitslagen. Tijdens het bepalen van de top 40 kunt u switchen met PGUP/PGDWN. 6.9.3. Top 40 op elo-rating U krijgt een overzicht van de beste 40 spelers uit de database op basis van de nieuw berekende elo-ratings van de spelers. Tijdens het bepalen van de top 40 kunt u switchen met PGUP/PGDWN. 6.9.4. Toernooi U wordt gevraagd een toernooi naam op te geven, waarna op basis van de uitslagen een top 40 van het desbetreffende toernooi wordt gegeven. 6.9.5. Tweekamp U wordt gevraagd twee spelersnamen op te geven, waarna REBEL DECADE 1.2 de database zal onderzoeken op de partijen die beide spelers tegen elkaar gespeeld hebben. 6.9.6. Boekopeningen U wordt gevraagd een aantal criteria op te geven, waarna gezocht wordt welke boekopeningen de eventueel opgegeven speler allemaal heeft gespeeld van de partijen die in de geladen database opgeslagen zijn. Hoe meer criteria u opgeeft, des te kleiner zal het aantal partijen zijn die worden verwerkt in het overzicht. U kunt uiteraard slechts één naam opgeven: hetzij voor wit, hetzij voor zwart. U kunt zich middels deze optie dus voorbereiden op uw toekomstige tegenstander(s) door het openingsrepertoir van uw tegenstander met wit of met zwart op te vragen. Indien u geen criteria opgeeft, zal de hele database betrokken worden bij het overzicht. 6.10. Nieuwe databases (DATA F4) U kunt met deze keuze een eigen database aanleggen, bijv. van de partijen die u zelf in uw schaakclub speelt. Hfd. 7: Scherminstellingen U kunt met REBEL DECADE 1.2 voor een groot deel zelf bepalen wat u allemaal op uw PC scherm te zien krijgt. 7.1. Standaard instellingen (START F1) Wanneer u kiest voor START F1-standaard instellingen zal het beeldscherm naar de standaard waarden worden ingesteld. Wanneer u geen REBEL.CFG file meer heeft staan in de directory waarin het REBEL DECADE 1.2 programma staat, zal het programma ook met deze instellingen opstarten. 7.2. Standaard kleuren (START F1) Wanneer u kiest voor START F1-standaard kleuren zal het beeldscherm naar de standaard kleurenpalet worden ingesteld. Wanneer u geen REBEL.CLR file meer heeft staan in de directory waarin het REBEL DECADE 1.2 programma staat, zal het programma ook met deze instellingen opstarten. 7.3. Namen veranderen (INSTEL F5) U kunt zowel de naam van wit als de naam van zwart veranderen via de eerste twee keuzes van INSTEL F5: de cursor zal dan in het desbetreffende naamkader gaan knipperen en u kunt een naam ingeven van maximaal 12 tekens lang. Wanneer een partij uit een partijenbestand geladen wordt met een naam van meer dan 12 tekens lang, zullen alleen de eerste 12 tekens getoond worden. 7.4. Toon materiaal (INSTEL F5) Hiermee kunt u kiezen of u wilt dat REBEL DECADE 1.2 laat zien welke stukken u voor dan wel achter staat. Wilt u dit niet zien, dan zal het zettenvenster groter worden en meer zetten kunnen bevatten. 7.5. Toon hint (INSTEL F5) Hiermee kunt u kiezen of u wilt dat REBEL DECADE 1.2 laat zien welke zet de computer adviseert. Wilt u dit niet zien, dan zal het zettenvenster groter worden en meer zetten kunnen bevatten. Indien u het wel wilt zien en u wilt de geadviseerde zet uitvoeren kunt u eenvoudig door aan te klikken (of ALT_H) de geadviseerde zet uitvoeren. 7.6. Toon oordeel (INSTEL F5) Hiermee kunt u kiezen of u wilt dat REBEL DECADE 1.2 op navraag laat zien hoe REBEL DECADE 1.2 de huidige stelling beoordeelt. U kunt dit dan vervolgens opvragen door in het kommentaarveld te klikken of middels ALT_T. In de linkerkolom wordt op vier punten informatie gegeven over de belangrijkste velden van de huidige positie en in de rechterkolom wordt op vier punten een algemeen oordeel gegeven over de huidige positie. Voor een meer schaaktechnische uitleg van deze optie verwijzen we naar de README-file. 7.7. Toon/bewaar varianten (INSTEL F5) Met INSTEL F5-Toon variant kiest u of u wilt dat REBEL DECADE 1.2 tijdens het rekenproces laat zien welke varianten haar het beste lijken. Met INSTEL F5-Bewaar variant kiest u of u wilt dat REBEL DECADE 1.2 de beste varianten automatisch in het zetkommentaar opslaat of niet. 7.8. Bord draaien (INSTEL F5) Deze keuze geeft u de mogelijkheid het speelbord om te draaien. 7.9. Talen (INSTEL F5) In het uitschuifmenu verschijnen de talen welke u kunt kiezen. Kiest u een andere taal dan die op dat moment gehanteerd wordt, dan zal het scherm dienovereenkomstig aangepast worden. 7.10. Kleuren (INSTEL F5) Er opent een nieuw menu en U kunt hiermee bijna alle kleuren van het scherm wijzigen naar uw eigen inzicht. Dit nieuwe menu biedt ook de mogelijkheid uw kleurinstelling te bewaren: het op dat moment ingestelde kleurenpalet zal dan worden bewaard in de REBEL.CLR file (zie ook paragraaf 1.3). Iedere keer dat u het programma opstart zal het scherm volgens deze waarden worden ingesteld. Het REBEL DECADE 1.2 programma heeft zelf ook een kleurenpalet ingeprogrammeerd gekregen, deze zijn te verkrijgen via START F1-Standaard kleuren.(par. 7.2) . 7.11. Stukken (INSTEL F5) Met deze keuze is het mogelijk een andere stukkenset te laden. Er worden drie stukkensets standaard meegeleverd. 7.12 Bewaar instellingen (INSTEL F5) Wanneer u wijzigingen in de schermopmaak wilt bewaren, kiest u deze optie en de op dat moment ingestelde waarden zullen worden bewaard in de REBEL.CFG file (zie ook paragraaf 1.3). Iedere keer dat u het programma opstart zal het scherm volgens deze waarden worden ingesteld. Het REBEL DECADE 1.2 programma heeft zelf ook een scherminstellingen ingeprogrammeerd gekregen, deze zijn te verkrijgen via START F1-Standaard instellingen(par. 7.1). 7.13. Het kommentaarveld Het kommentaarveld wordt voor verschillende doeleinden gebruikt: * tijdens het rekenen indien Toon variant aanstaat, worden er mogelijk vier regels getoond: de bovenste drie bevatten de varianten die REBEL DECADE 1.2 heeft overdacht en de onderste geeft informatie over het rekenproces op het moment zelf. Voorbeelden: de onderste regel zou kunnen zijn: "09:23 10.22 (43) b5xa4 Pos/sec: 12.234 (3.890.345 pos. geëvalueerd)" hetgeen u het volgende vertelt over het rekenproces: er is totdusver 9 minuut en 23 seconden besteed aan rekenen; REBEL DECADE 1.2 is 10 ply diep aan het rekenen en heeft inmiddels 22 mogelijkheden 10 ply diep bekeken; er zijn in totaal 43 mogelijke zetten; REBEL DECADE 1.2 is nu aan het rekenen over zet b5xa4; tijdens de vorige seconde werden 12.234 posities bekeken en in totaal zijn er nu 3.890.345 mogelijke posities overdacht. één van de bovenste regels zou kunnen zijn: "00:04 4.05 0.15 b5xa4 Ta1xa4 ..." hetgeen u het volgende vertelt over het rekenproces: na 0 minuten en 4 seconden was het programma 4 ply diep en waren er al vijf andere mogelijke zetten overdacht; de beste positie die na 4 sec gevonden werd kreeg een waardering van 0.15 en bestond uit de variant b5xa4 Ta1xa4 etc * tijdens het rekenen indien Toon variant uit staat, wordt er één regel getoond onderin het kommentaarveld die beperkte informatie geeft over het rekenproces bijv. 09:23 10.22 (43) Pos/sec: 12.234 (3.890.345 pos. geëvalueerd)" hetgeen u het volgende vertelt over het rekenproces: er is totdusver 9 minuut en 23 seconden besteed aan rekenen; REBEL DECADE 1.2 is 10 zetten diep aan het rekenen en heeft momenteel 22 zetten berekend; er zijn in totaal 43 mogelijke zetten; tijdens de vorige seconde werden 12.234 posities bekeken; en in totaal zijn er nu 3.890.345 mogelijke posities overdacht. * indien er zetkommentaar is opgeslagen wordt in dit veld het zetkommentaar getoond. * indien informatie over partij (DATA F4- Partij-info) of over het programma (START F1- Programma info) of over de databases (START F1- Data info) wordt opgevraagd, zal deze in het kommentaar veld getoond worden. * indien Toon Teacher (INSTEL F4) aan staat en er wordt in dit veld geklikt (of ALT_T) zal een beoordeling van de huidige stelling worden getoond. * indien het boek (INSTEL F4) aan staat en het programma zit nog in het openingsboek, zullen de mogelijke boekzetten getoond worden plus de naam van de totdusverre gespeelde opening. Zie ook 3.1.5. * indien u in een laad-, zoek- of geef overzicht funktie van de database bent, wordt de diverse informatie in dit veld getoond (zie hoofdstuk 6 voor details) Hfd. 8: Stellingen opzetten (POS F6) 8.1. Stelling opzetten (POS F6) Met behulp van deze keuze kunt u stukken toevoegen aan of verwijderen van het bord. Op de plaats van de zettenlijst verschijnen nu de twaalf stukken. Met de muis kunt u eenvoudig een ander stuk selecteren door het aan te klikken met als extra mogelijkheid de rechtermuisknop: daarmee selecteert u in één keer het volgende stuk. Toetsgebruikers: met de spatiebalk selecteert u een volgende stuk en met de "+"-toets hetzelfde stuk van de andere kleur. Een stuk verwijderen doet u door hetzelfde stuk nog een keer op dat veld te plaatsen of door met de cursor-toetsen een veld te selecteren en de Del toets te gebruiken. Illegale stellingen worden niet geaccepteerd: u krijgt een melding indien een stelling ongeldig is. Indien u besluit toch het stelling opzetten te willen verlaten, zal bij een illegale stelling de laatstbewaarde legale stelling opnieuw op het speelbord verschijnen. 8.2. Leegmaken bord (POS F6) Hiermee maakt u het hele bord leeg en zal automatisch naar POS F5-stelling opzetten worden gegaan, aangezien een bord zonder koningen een illegale stelling oplevert. 8.3. Opzetten afbreken (POS F6) Hiermee worden alle eventuele veranderingen die u hebt aangebracht in de stelling ongedaan gemaakt en wordt er teruggegaan naar de oude stelling. 8.4. Wit/zwart aan zet (POS F6) Met POS F5-wit aan zet en POS F5-zwart aan zet kunt u bepalen welke speler het eerst aan zet is. Hfd. 9: Overige opties 9.1. Analyse mode (NIVO F2) De computer zal nu over de aanwezige stelling gaan rekenen tot de maximale rekendiepte (30 zetten). Het verzetten van een stuk zal de computer opnieuw laten gaan rekenen over de stelling die dàn op het bord staat. U kunt dus nu ongehinderd allerlei zetten invoeren tot het maximale aantal zetten dat ingevoerd kan worden (192), bereikt is. De REBEL aanklik-knop is nu veranderd in een GAME aanklik-knop. Indien u deze aanklikt en u zou zijn afgeweken van de oorspronkelijk gedane zetten, dan worden de oorspronkelijk zetten weer geladen en het bord en de zettenlijst dienovereenkomstig aangepast. Zodoende kunt u op een eenvoudige wijze een gespeelde partij of een afgebroken stelling analyseren zonder dat u deze partij steeds opnieuw hoeft te laden. U verlaat deze optie door een nivo te kiezen uit NIVO F2 of door OPTIES F3-analyseer partij of analyseer database te kiezen. 9.2. Speler-speler (OPTIES F3) De computer zal geen tegenzet berekenen en uitvoeren. U kunt nu een partij tegen een menselijke tegenstander spelen of een door u gewenste zettenvolgorde inbrengen zonder dat u gestoord wordt door het rekenen van de computer. U maakt de computer weer rekenend door REBEL aan te klikken. 9.3. Automatisch (OPTIES F3) U zult niet om een tegenzet gevraagd worden, maar de computer zal tegen zichzelf gaan schaken. U kunt dit onderbreken door REBEL aan te klikken of een pulldownmenu te aktiveren. 9.4. Analyseer partij (OPTIES F3) Middels een uitschuifmenu heeft u de keuze of REBEL DECADE 1.2 de partij alleen voor wit, alleen voor zwart of voor beide kleuren moet analyseren. Nadat u een keuze heeft gemaakt zal REBEL DECADE 1.2 de huidige partij gaan analyseren op het huidige nivo en vanaf de huidige zet. U bepaalt dus zelf vanaf welke zet de analyse zal aanvangen. De REBEL-knop zal veranderen in een EXIT-knop waarmee u het analyseren voortijdig kunt afbreken. REBEL DECADE 1.2 zal iedere zet van wit en/of zwart (afhankelijk van welke keuze u hebt gemaakt) gaan analyseren op het huidige nivo en de resultaten wegschrijven in het zetkommentaar (daarmee verliest u eventueel eerder gemaakt zetkommentaar!). Het analyseren gebeurt vanuit twee gezichtspunten: eerst wordt de zet die de speler heeft gedaan geanalyseerd en daarna zal REBEL DECADE 1.2 de stelling analyseren om zijn advies te geven. Wanneer dit advies beduidend beter lijkt te zijn dan de zet zoals deze in werkelijkheid gespeeld is, zal in het kommentaar twee uitroeptekens verschijnen bij de advieszet van REBEL DECADE 1.2. Voorbeeld van analysekommentaar van de partij tussen A en B: A 7.00 -0.15 f2-f3 e7-e5 e2-e4 Lf8-c5 Pg1-e2 Pb8-c6 Pb1-c3 REBEL 7.00 +0.16 e2-e4 e7-e5 Pg1-f3 Pb8-c6 d2-d4 e5xd4 Pf3xd4 A speelde dus pion f3, maar REBEL DECADE 1.2 zou pion e4 hebben gespeeld omdat hij dat met 0.16 positiever waardeert. Voor een meer uitgebreid voorbeeld van de kracht van deze analyse functie verwijzen we naar de README-file. 9.5. Analyseer database (OPTIES F3) De op dat moment aktuele database zal geanalyseerd worden naar beginstelling. Deze optie is vooral bedoeld voor een database die allerlei (test) stellingen bevat omdat de computer nu alle partijen uit de database achtereenvolgens zal laden en de beginstelling zal doorrekenen overeenkomstig het op dat moment geldige nivo en de resultaten daarvan zal wegschrijven in het kommentaarveld van een nieuwe database. De meegeleverde databases BT-2450.DAT en BT-2630.DAT zijn bijv. erg geschikt om deze optie eens mee uit te proberen. De database waarnaar de gegevens geschreven gaan worden, heet standaard ANALYSE.DAT.I ndien deze al bestaat, zal u gevraagd worden een nieuwe naam in te typen. De REBEL aanklik-knop is veranderd in een EXIT aanklik-knop en zal pas weer veranderen als de computer alle partijen uit de database heeft afgewerkt of als u dit onderbreekt door deze knop aan te klikken (voor de toetsgebruiker: ESC). Door het laden van de database ANALYSE.DAT kunt u nu de resultaten van de analyses bestuderen. 9.6. Ga naar zetnummer (OPTIES F3) Het selecteren van deze keuze zal een cursor doen laten knipperen in het keuzeveld waar u vervolgens het zetnummer in kunt typen. Geeft u een zetnummer in dat hoger is dan het aantal gespeelde zet dan zal het programma naar de laatste zet gaan. Om naar het begin van een partij te gaan, kunt u zet 0 opgeven. 9.7. Zoek naar zet (OPTIES F3) Hiermee kunt u een zet zoeken op grond van de coördinaten die u nog weet, bijv. e2-e4. Indien de partij de gevraagde zet bevat, zal de REBEL DECADE 1.2 naar die zet toegaan en de bijhorende stelling op het bord zetten. Indien niet aanwezig, zal REBEL DECADE 1.2 dit melden, evenals wanneer u iets onjuist invoert. 9.8. Ga naar einde (OPTIES F3) Hiermee zal REBEL DECADE 1.2 naar de laatste zet van de partij gaan. U kunt dit ook direct doen met de <END> toets. 9.9. Herspeel partij (OPTIES F3) Via het uitschuifmenu kunt u uit drie tempo's kiezen, waarna de gehele partij volgens het gewenste tempo nagespeeld zal worden vanaf de eerste zet. U kunt het naspelen tijdelijk onderbreken door de spatiebalk in te drukken. Opnieuw de spatiebalk indrukken zal er voor zorgen dat de partij verder nagespeeld wordt. U kunt het naspelen definitief stoppen door ESC of een menu aan te roepen. 9.10. Schrijf zetkommmentaar (OPTIES F3) Hiermee kunt u op eenvoudig wijze iedere zet van maximaal 3 regels kommentaar voorzien. Het wordt bij het opslaan van een partij bewaard indien INSTEL F5-bewaar-variant aan staat. Het kommentaar wordt bij herspelen automatisch zichtbaar indien u INSTEL F5-toon variant aan hebt staan. 9.11. Partij naar tekstfile (OPTIES F3) Hiermee kunt u een partij laten wegschrijven naar een ASCII-tekst bestand inclusief het zetkommentaar, namen, datum etc. Het gemaakte tekstbestand kunt u met uw tekstverwerker inlezen. REBEL DECADE 1.2 zal u om een legale file-naam vragen waarnaar de partij gegevens moeten worden weggeschreven. 9.12. Printeruitvoer Standaard staat deze optie uit. Wanneer u deze optie aan zet, zal iedere zet ook geprint worden. Er worden alleen zetten geprint indien de zetten één voor één door de computer worden gedaan. Indien de printer één of andere storing heeft (bijv. geen papier) zal er geen melding volgen, maar zal er niet verder geprint worden. Het gebruik van kettingpapier is dus aan te bevelen in dit geval. 9.13. Aanvangspartij (DATA F4) Deze keuze zal de partij laden die aktueel was op het moment vóór dat u iets wijzigde aan die partij of voordat u een andere partij laadde. 9.14. Geluid (INSTEL F5) Deze keuze geeft u de gelegenheid het geluid aan of uit te zetten. Iedere schaakfout wordt door een boodschap en een piepje aangegeven, ook iedere zet die gedaan wordt, wordt met een piep begeleid. Wanneer u een zet doet, die overeenkomt met die de computer aan het berekenen is in het zogeheten permanent brain (zie par. 5), zal de piep verschillen van de gebruikelijke piep. 9.15. Muis (INSTEL F5) Hiermee hebt u de mogelijkheid de muis in- of uit te schakelen. U kunt de muis alleen aanzetten indien er voordien ook een muisdriver geladen was. 9.16. Tijd wisselen Voor de muisgebruiker is er de mogelijkheid de tijd van wit en zwart om te wisselen door in het tijdvenster van één van beide spelers te klikken. 9.17. Namen wisselen Voor de muisgebruiker is er de mogelijkheid de namen van wit en zwart om te wisselen door op één van beide namen te klikken. Hfd. 10: Problemen 10.1. AUTOEXEC.BAT problematiek Sommige AUTOEXEC.BAT commando's kunnen de goede werking van REBEL DECADE 1.2 verstoren. De belangrijkste in deze categorie is de MODE instructie. Als u problemen hebt met het laden van REBEL DECADE 1.2 raden we u aan deze lijnen te verwijderen of te de-activeren in uw AUTOEXEC.BAT file dmv de REM instructie. 10.2. Ontbrekende files. Indien één of meerdere van de volgende files ontbreken, zult u het programma niet aan de praat krijgen: * REBEL.TRL, * REBEL.GIF, * BOOK.TRL, * BOOK.TRX, * REBEL.PCS (of een andere in de REBEL.CFG opgeslagen .PCS file). Kopieer van uw diskette de betreffende file(s). Zie ook paragraaf 1.3. Hfd. 11 : HET MEPHISTO BORD Dit schaakprogramma is tevens geschikt voor het aantrekkelijke Mephisto bord wat het spelen tegen de computer nóg eenvoudiger en gebruikersvriendelijker maakt! Wanneer u deze funktie opstart (OPTIES F3) zal automatisch gezocht worden of het Mephisto bord aangesloten is. Als alles aangesloten ist, zult u zien dat iedere LED even kort oplicht. Als er geen goede verbindingen zijn (bijvoorbeeld kabel niet goed op printerpoort aangesloten of geen stroom voor 't bordje) krijgt u een foutmelding. Door een toets in te drukken kunt u daarna wel gewoon met het programma spelen echter zonder het bordje. BELANGRIJK !! ============= ALS U IETS WILT VERANDEREN AAN DE VERBINDING MET UW BORDJE, ZET DAN ALTIJD EERST DE COMPUTER UIT, ANDERS BESCHADIGT U MOGELIJK DE IO-KAART VAN UW PC. Als het programma het Mephisto bord heeft herkend zal het de posities van de stukken op het bord gaan controleren. Bedenkt u echter wel dat het bord niet kan zien WELK stuk op een bepaald veld staat. Als de positie op het bord niet gelijk is aan de positie van de partij zal er een piepje klinken en zal er een LED gaan flikkeren van een veld dat niet in orde is. Zolang dit niet hersteld is zal na iedere zet opnieuw een piep ten gehore worden gebracht. 11.1 Spelen met het Mephisto bord Om het bord de juiste gegevens naar uw PC te laten sturen, moet u het stuk dat u wilt verplaatsen optillen en op het door u gewenste veld zetten. Voor wat betreft bijzondere zetten zoals een stuk slaan, rokeren etc.: volg de officiële regels en het programma zal de zetten goed uitvoeren. Wanneer u een fout maakt bij het uitvoeren van een zet (bijv.: u vergeet de toren te verzetten bij het rokeren) dan zullen er LEDs gaan flikkeren op het bord. Dit wordt alleen gestopt door òf de zet correct uit te voeren òf door op ESC te drukken. Wanneer u van de ESC-knop gebruikt maakt zult u bij iedere zet een piep horen totdat de positie op het Mephisto bord dezelfde is als die van de partij op uw PC-scherm. Als REBEL DECADE 1.2 een zet afgeeft kunt u dit zien doordat de LEDs van de betreffende velden gaan flikkeren. U kunt nu zelf geen zet doen totdat u òf de zet correct uitgevoerd hebt òf op ESC drukt. Wanneer u van de ESC-knop gebruikt maakt zult u bij iedere zet een piep horen totdat de positie op het Mephisto bord dezelfde is als die van de partij op uw PC-scherm. Met het Mephisto bord in gebruik kunt u ook eenvoudig een zet terugnemen, een bestaande zet vooruit spelen en een nieuwe partij starten: TERUGNEMEN VAN EEN ZET: neem het laatst verzette stuk en zet het weer op het oorspronkelijk veld. Het programma zal dit behandelen als een reguliere zet-terugnemen VOORUIT SPELEN VAN EEN als een partij is geladen en u doet een zet die BESTAANDE ZET: dezelfde is als de zet in de geladen partij, dan zal het programma dit behandelen als een reguliere zetvooruit-spelen. Indien u het pro-gramma weer een tegenzet wil laten berekenen dient u op REBEL te klikken. NIEUWE PARTIJ: als u alle stukken weer in de beginstelling zet, zal het programma dit als een nieuwe partij opstarten behandelen (ALT_G ). Dit werkt niet als het programma aan zet en aan het rekenen is. 11.2 MEPHISTO BORD AAN/UIT Met deze optie kunt u het Mephisto bord (de)-aktiveren. Het OPTIES F3 menu geeft de status aan van het bord. Als het uit staat en u klikt het aan zal het programma een Mephisto schaakbord proberen te detecteren. Als alles aangesloten is, zult u zin dat iedere LED even kort oplicht. Als er geen goede verbindingen zijn (bijvoorbeeld kabel niet goed op printerpoort aangesloten of geen stroom voor 't bordje) krijgt u een foultmelding. Door een toets in te drukken kunt u daarna wel gewoon met het programma spelen echter zonder het bordje. NOGMAALS !! =========== ALS U IETS WILT VERANDEREN AAN DE VERBINDING MET UW BORDJE, ZET DAN ALTIJD EERST DE COMPUTER UIT, ANDERS BESCHADIGT U MOGELIJK DE IO-KAART VAN UW PC. Hfd. 12: KORTE HISTORIE Ed Schröder (geboren in Den Haag) woont in Deventer en houdt zich sinds 1985 bezig met het ontwikkelen van computerschaakprogramma's. Sinds 1988 behoort hij tot de absolute wereldtop op dit gebied en hij zag zijn inspanningen voor het eerst met een wereldtitel beloond in 1991 in Vancouver. De wereldtitel die het programma in 1992 in Madrid behaalde heeft een gouden randje: voor het eerst werd een microcomputer programma wereldkampioen in een competitie waaraan ook mainframes meededen! Het bevestigde niet alleen Ed's capaciteiten maar ook het feit dat de microcomputers niet meer onder hoeven te doen voor grote, supersnelle mainframe 's. Ook veroverde hij reeds vele malen het Nederlands Kampioenschap Computerschaak. Voordat REBEL 6.0 op de markt kwam in augustus '94 had een voorversie op het AEGON mens /computer grote indruk gemaakt, door op dat toernooi als beste computerprogramma te eindigen onder de naam Gideon 2.0. Bij de tot standkoming van dit PC-programma zijn naast Ed, nog twee specialisten betrokken: Jeroen Noomen, die al voor meerdere programma's de boekopeningen maakte, en Rob Kemper, die voor de graphics en IO tekende. Ed gelooft niet dat een computer ooit definitief kan afrekenen met een menselijke schaker van het niveau van een Kasparov, hoewel hij dit niet meer zo stellig zegt als vroeger. In ieder geval vindt hij zijn programma nog lang niet uitontwikkeld en ziet hij nog voldoende punten waarop zijn programma verbeterd zou kunnen worden. Wilt u op de hoogte blijven van ontwikkelingen op PC-schaakgebied, hebt u suggesties tot verbetering van het programma of bepaalde bedieningswensen stuurt u dan een briefje naar: Schröder BV Postbus 6365 7401JJ Deventer Wij zien uw reakties en suggesties met belangstelling tegemoet!