<telo><p>k°. zp∞v (<a href="javascript:top.GetURL('034230');" target="_self">gregorißnsk² chorßl</a>) p°iÜel v 10. st. do pol. katedrßl v Hn∞zdn∞, Plocku, Krakov∞, Kruszwici a Trzemeszn∞. Z 12. st. pochßzejφ tance, nßstrojovß a vßleΦnß hud. Ve 13. st. kvetla pφse≥ (nejst. dochovanß <i>Bogurodzica</i>), sp°φzn∞nß se zp∞vy dobovΘ Fr. Zachovalo se asi 200 text∙, 80 nßp∞v∙ a prvnφ jmΘno sklad.: Wincenty. Ze 13. st. pochßzφ i pol. vφcehlas. SouΦasn∞ se rozvφjela hud. ve m.; v krßl. zßmku v Krakov∞ p∙sobil hud. cech; z tΘto doby je znßmo asi 20 varhanφk∙ a stavitel∙ varhan. Reformace p°inesla °adu sbφrek jedno- i vφcehlas²ch duchovnφch pφsnφ v polÜtin∞ (Waclaw Szamotulczyk, 16. st.). V r. 1596 byl dv∙r p°est∞hovßn do VarÜavy a s nφm i kapela, v nφ₧ byli do 17. st. zam∞stnßni pouze it. skladatelΘ. Domßcφ skladatelΘ psali mÜe, moteta i sv∞tskΘ tance (Sebastian z Felsztyna, T. Szadek, Jerzy Liban z Legnice, Mikolaj z Krakova, Krzystof Borek), kt. se zachovaly v zßpisech Jana z Lublina (zßpis 1537û48) a aut. tabulatur z Krakova (1548, 1555) a VarÜavy (1573). Na konci 16. st. byly pol. tance (<i>chorea polonica</i>) p°ebφrßny do zahr. sbφrek a udr₧ely se v nich do 18. st. Mno₧stvφ domßcφ hud. pro loutnu a varhany doklßdß Pelplinova sbφrka (1620, vφce ne₧ 100 titul∙). Od zaΦ. 16. st. se rozvφjel nototisk. Od r. 1628 byla na varÜavskΘm dvo°e it. opera, od 1697 i v Krakov∞. Barok. instr. hud. (<i>canzoni e concerti</i>) komponovali M. Mielczewski a A. Jarzebski. 1724 byla ve VarÜav∞ otev°ena ve°ejn∞ p°φstupnß opera, 1778 napsal M. Kamienski prvnφ operu v polÜtin∞, 1794 zkomponoval J. Stefani prvnφ pol. operu s lid. prvky. Kolem r. 1800 se vytvß°φ typ mazurky a polonΘzy v brilantnφ klav. stylizaci (Michal Kleofas Oginski, 1765û1833, M. Szymanowska, 1789û1831), kt. proslavil v Pa°φ₧i ₧ijφcφ F. <a href="javascript:top.GetURL('041836');" target="_self">Chopin</a>. 1821 byl zal. prvnφ pol. hud. list <i>Tygodnik muzyczny</i>. Pol. hud. 19. st. reprezentovali zvl. houslistΘ Karol Lipinski (1790û1861), Henryk Wieniawski (1835û80) a St. <a href="javascript:top.GetURL('067570');" target="_self">Moniuszko</a>, aut. nßr. opery <i>Halka </i>(1848). Po r. 1905 vynikla skupina MladΘ Polsko, kt. cht∞la vytvo°it hud. nezßvislou na n∞m. vzorech (Mieczyslav Karlowicz, G. <a href="javascript:top.GetURL('029788');" target="_self">Fitelberg</a>, Ludomir R≤Ωycki, K. Syzmanowski). Vynikajφcφm pianistou a skladatelem byl pol. prez. I. <a href="javascript:top.GetURL('077608');" target="_self">Paderewski</a>. PovßleΦnß pol. generace pat°φ k p°ednφm osobnostem evr. hud. (W. <a href="javascript:top.GetURL('061083');" target="_self">Lutoslawski</a>, K. <a href="javascript:top.GetURL('095931');" target="_self">Serocki</a>, K. <a href="javascript:top.GetURL('079965');" target="_self">Penderecki</a>, A. <a href="javascript:top.GetURL('078322');" target="_self">Panufnik</a>, H. <a href="javascript:top.GetURL('033752');" target="_self">G≤recki</a>). </p></telo>
