home *** CD-ROM | disk | FTP | other *** search
/ PC World Komputer 1997 November / Pcwk1197.iso / Wtestowe / CARTALL / ENC-SEX / TXP / T11.TXP < prev    next >
INI File  |  1997-04-26  |  6KB  |  97 lines

  1. [font,"Arial CE";27;3;128]Powstanie konfliktu serologicznego
  2. [font,"Arial CE";21;0;0]
  3. Konflikt serologiczny powstaje w≤wczas, kiedy zachodzi
  4. niezgodno£µ miΩdzy czynnikiem grupowym krwi Rh u matki
  5. i u dziecka. WiΩkszo£µ ludzi posiada czynnik oznaczany Rh+
  6. (oko│o 85% wszystkich ludzi). Je£li kobieta ma krew Rh+, to
  7. w ┐adnym przypadku nie dojdzie do konfliktu. Je┐eli jednak
  8. matka ma krew Rh-, ojciec Rh+ i dziecko odziedziczy po ojcu
  9. grupΩ Rh+, to krew matki uznaje czynnik grupowy dziecka jako
  10. "obcy" oraz atakuje go, produkuj╣c przeciwcia│a. Mimo tej
  11. niezgodno£ci, do konfliktu zwykle nie dochodzi w przypadku
  12. pierwszej ci╣┐y (chyba, ┐e kobieta mia│a wcze£niej przetaczan╣
  13. krew Rh+ i posiada ju┐ przeciwcia│a anty-Rh+), poniewa┐ budowa
  14. │o┐yska uniemo┐liwia mieszanie krwi p│odu matki i dziecka. Druga
  15. ci╣┐a jest ju┐ zagro┐ona, oczywi£cie, je£li r≤wnie┐ drugie dziecko
  16. odziedziczy grupΩ Rh+. W czasie pierwszego porodu pewna
  17. ilo£µ krwi dziecka miesza siΩ bowiem z krwi╣ matki, kt≤ra
  18. produkuje przeciwcia│a anty-Rh+, atakuj╣ce krwinki Rh+ drugiej
  19. ci╣┐y. Mog╣ one doprowadziµ do uszkodzenia rozwijaj╣cego siΩ
  20. p│odu. Obecnie konfliktowi serologicznemu mo┐na zapobiec, nawet
  21. w czasie kolejnych ci╣┐y poprzez podanie odpowiednich
  22. zastrzyk≤w hamuj╣cych powstawanie przeciwcia│ anty-Rh+ u matki.
  23.  
  24.  
  25. [font,"Arial CE";27;3;128]Wp│yw alkoholu, tytoniu i lek≤w na  rozw≤j p│odu
  26. [font,"Arial CE";21;0;0]
  27. Zarodek, zw│aszcza w pierwszym okresie[hotspot," ci╣┐y";"T203.IFP";0], jest bardzo
  28. podatny na uszkodzenia. Poniewa┐ pierwsz╣ warstw╣ jaka pojawia
  29. siΩ w rozwoju p│odu jest ektoderma, to narz╣dy i uk│ady z niej
  30. powsta│e s╣ najbardziej nara┐one na uszkodzenia. NajwiΩcej
  31. wad rozwojowych powstaje w pierwszych 8 tygodniach ci╣┐y.
  32. Dotyczy to g│≤wnie uk│adu nerwowego, ale czΩsto zaburzony
  33. jest r≤wnie┐ rozw≤j uk│adu krwiono£nego (wady serca), kostnego,
  34. oddechowego. Za┐ywane w okresie  ci╣┐y lekarstwa, przebyte
  35. choroby (zw│aszcza r≤┐yczka), tyto± oraz alkohol mog╣ bardzo
  36. niekorzystnie odbiµ siΩ na zdrowiu p│odu. Dzieci kobiet pal╣cych
  37. w czasie ci╣┐y maj╣ czΩsto zbyt nisk╣ wagΩ urodzeniow╣.
  38. Spowodowane to jest tym, ┐e │o┐ysko przekazuje do krwi p│odu
  39. nikotynΩ oraz bardzo szkodliwy tlenek wΩgla obni┐aj╣cy zdolno£µ
  40. wi╣zania tlenu przez krwinki dziecka. Stwierdzono r≤wnie┐, ┐e
  41. niekt≤re antybiotyki (np. z grupy tetracyklin), £rodki uspokajaj╣ce,
  42. przeciwb≤lowe, obni┐aj╣ce ci£nienie krwi oraz leki hormonalne
  43. mog╣ niekorzystnie odbiµ siΩ na zdrowiu p│odu. W zasadzie
  44. nie powinno siΩ w okresie ci╣┐y przyjmowaµ ┐adnych lek≤w, o ile
  45. nie jest to bezwzglΩdnie koniecznie. Wiele uszkodze± i wad
  46. rozwojowych powstaje tak┐e pod wp│ywem alkoholu. Mo┐e on
  47. spowodowaµ rozszczepienie podniebienia, niew│a£ciwy rozw≤j
  48. ko±czyn, wady serca, a tak┐e obni┐on╣ inteligencjΩ.                                                        .
  49.  
  50. [font,"Arial CE";27;3;128]Wady genetyczne
  51. [font,"Arial CE";21;0;0]
  52. Niekt≤re choroby oraz wady rozwojowe nie s╣ spowodowane
  53. wp│ywami zewnΩtrznymi, lecz s╣ przekazywane genetycznie.
  54. Do takich chor≤b nale┐y m.in. daltonizm (niemo┐no£µ rozr≤┐niania
  55. pewnych barw i odcieni) oraz hemofilia (brak krzepliwo£ci krwi).
  56. Obydwie te choroby znacznie czΩ£ciej wystΩpuj╣ u mΩ┐czyzn. Ich
  57. powodem s╣ geny zlokalizowane w chromosomie X. S╣ to, na
  58. szczΩ£cie geny recesywne (ustΩpuj╣ce), co oznacza, ┐e choroba
  59. nie ujawni siΩ, je┐eli [hotspot,"chromosomowi";"T196.IFP";0] z ustΩpuj╣cym genem choroby
  60. bΩdzie towarzyszyµ "zdrowy" chromosom X, nie zawieraj╣cy tego
  61. genu. Poniewa┐ kobiety posiadaj╣ dwa chromosomy X, jest
  62. niewielkie prawdopodobie±stwo, ┐e spotkaj╣ siΩ u niej dwa geny
  63. recesywne. Tylko jeden ustΩpuj╣cy gen nie spowoduje u kobiety
  64. choroby - bΩdzie ona jedynie jej nosicielk╣. Je┐eli u mΩ┐czyzny
  65. (posiadaj╣cego tylko jeden chromosom X) pojawi siΩ gen choroby,
  66. to ten, nie maskowany genem "zdrowym", wywo│a jej objawy.                 .
  67.          
  68. X - chromosom z genem choroby, X - chromosom "zdrowy"                                                                                                   .
  69. |-XX - kobieta zdrowa, XY - mΩ┐czyzna zdrowy, 
  70. |-XX - kobieta zdrowa bΩd╣ca nosicielk╣ genu, XY - mΩ┐czyzna
  71. chory
  72. |-XX - kobieta chora,
  73.  
  74. Tak┐e przez gen recesywny (jednak nie zlokalizowany
  75. w [hotspot,"chromosomach p│ci";"T196.IFP";0]), wywo│ane s╣ galaktozemia oraz
  76. fenyloketonuria. Galaktozemia polega na braku mo┐liwo£ci
  77. rozk│adu cukru - galaktozy, natomiast osoby z fenyloketonuri╣ nie
  78. posiadaj╣ enzymu, przekszta│caj╣cego fenyloalaninΩ (jeden
  79. z element≤w  buduj╣cych bia│ko). Obydwa te schorzenia mog╣
  80. objawiµ siΩ niedorozwojem umys│owym. Chor≤b tych nie mo┐na
  81. wyleczyµ - mo┐na jedynie zapobiec powstaniu ich groƒnych
  82. objaw≤w wy│╣czaj╣c z diety pokarmy zawieraj╣ce nieprzyswajalne
  83. sk│adniki. Chorob╣ znacznie powa┐niejsz╣, a zdeterminowan╣
  84. r≤wnie┐ ju┐ w momencie zap│odnienia jest zesp≤│ Downa,
  85. wywo│any obecno£ci╣ dodatkowego chromosomu. Zdrowy
  86. cz│owiek posiada 46 chromosom≤w, cz│owiek z zespo│em Downa
  87. ma ich 47. Dodatkowy chromosom w mniej wiΩcej 2/3 przypadk≤w
  88. jest przekazywany przez matkΩ, tym czΩ£ciej, im jest starsza.
  89.  
  90. U kobiety 20-letniej prawdopodobie±stwo urodzenia dziecka
  91. z t╣ wad╣ wynosi oko│o 1:2000, u dwukrotnie starszej - 40-letniej
  92. - ju┐ 1:100. U dzieci z zespo│em Downa wystΩpuje szereg
  93. nieprawid│owo£ci tak psychicznych jak i fizycznych, lecz
  94. prawid│owa opieka ju┐ od najwcze£niejszych lat ┐ycia mo┐e
  95. w wielu przypadkach znacznie zmniejszyµ r≤┐nicΩ pomiΩdzy
  96. dzieckiem chorym i zdrowym.                                                                                      . 
  97.