PC World Komputer 1996 May/PCW596.iso/polskie/eduk/genfast/genfast.lzh/DEMO_02.PAK/WZM.HY_

Text File | 1996-02-08 | 22KB | 842 lines

; HIPERTEKST

<₧rodkowoprzepustowym>
<filtr ₧rodkowoprzepustowy>
~Filtr ₧rodkowoprzepustowy~ - filtr, który
"przepuszcza" jedynie pewne okre₧lone
pasmo czæstotliwo₧ci (o okre₧lonej
szeroko₧ci). Charakterystyka przenoszenia
takiego filtru jest to tzw. charakterystyka
~dzwonowa~.

<Æadowanie>
~£adowanie~ - proces dostarczania Æadunku
elektrycznego (energii elektrycznej)
np. Æadowanie kondensatora.

<absorbcja>
~Absorbcja~ - pochÆanianie.

<achromatycznych>
~Achromatyczny~ - monochromatyczny,
jednobarwny.

<AM>
<modulacja amplitudy>
<modulacji amplitudy>
<modulacjæ amplitudy>
~Modulacja amplitudy~ - amplituda sygnaÆu no-
₧nego zmienia siæ w czasie proporcjonalnie do
warto₧ci sygnaÆu modulujåcego.

<anod>
<anodæ>
<anoda>
<anodowego>
<anodowych>
~Anoda~ - elektroda o polaryzacji ujemnej.

<katoda>
~Katoda~ - elektroda o polaryzacji dodatniej.

<antenæ>
<antena>
<anteny>
<anteny pÆaskie>
~Antena odbiorcza~ - element zamieniajåcy ener-
giæ fali elektromagnetycznej na napiæcie
(sygnaÆ w.cz. dostarczany do obwodów wej₧cio-
wych odbiornika).

~Antena nadawcza~ - element sÆuºåcy do przetwo-
rzenia mocy w.cz. dostarczonej do anteny na
falæ elektromagnetycznå i jej wypromienio-
wania.

<antydyspersji>
~Dyspersja ₧wiatÆa~ (rozszczepienie, rozpro-
szenie ₧wiatÆa) - rozkÆad ₧wiatÆa niejedno-
barwnego (np. biaÆego) na proste barwy
skÆadowe za pomocå soczewek lub pryzmatów;
wynik zaleºno₧ci wspóÆczynnika zaÆamania od
dÆugo₧ci fali ₧wiatÆa.

<ARCz>
~ARCz~ - ukÆad automatycznej regulacji
czæstotliwo₧ci heterodyny.

(patrz: ~G£OWICA W.CZ.~)

<ARW>
~ARW~ - ukÆad automatycznej regulacji
wzmocnienia.

(patrz: ~BLOK WIZJI~).

<barw podstawowych>
<barwy podstawowe>
<kolory podstawowe>
~Barwy podstawowe~ - så to kolory:

 - czerwony (ang. ~R~ed)
 - zielony (ang. ~G~reen)
 - niebieski (ang. ~B~lue)

<bezwÆadno₧ci>
<bezwÆadno₧ciå oka>
<bezwÆadno₧ì ₧wietlnå>
<bezwÆadno₧ì>
~BezwÆadno₧ì oka~ - fakt powstawania
wraºenia ₧wietlnego u obserwatora z pewnym
opóªnieniem i jego liniowego narastania.
To samo dotyczy takºe zanikania wraºenia
₧wietlnego - odbywa siæ to stopniowo.

(patrz: ~WSTÉP~)

<bimetaliczne>
~Bimetal~ - ukÆad warstwowy dwóch spojonych
(zgrzanych) ze sobå metali (najczæ₧ciej
w postaci ta₧my lub præta).

~Termobimetal~ - element wykonany z dwóch
pasków metali o róºnych wspóÆczynnikach
rozszerzalno₧ci cieplnej; przy zmianach
temperatury ulega wyginaniu.

<bipotencjalnå>
<bipotencjalnego>
~Bipotencjalny~ = dwupotencjaÆowy.

<cewki>
<cewka>
~Cewka elektryczna~ - zwiniæty w postaci
szeregu zwojów izolowany przewód elektryczny,
czæsto osadzany na korpusie, niekiedy z
rdzeniem magnetycznym wewnåtrz. SÆuºy do
wzajemnego przetwarzania prådu elektrycznego
i pola magnetycznego. Podstawowym parametrem
cewek jest jej ~indukcyjno₧ì~.

<charakterystykå antydzwonowå>
~Charakterystyka antydzwonowa~ - jest to
charakterystyka przenoszenia filtru
₧rodkowozaporowego (tÆumiåcego pewien
zakres czæstotliwo₧ci).

<Charakterystyka kierunkowa>
~Charakterystyka kierunkowa~ - mówi o mocy
sygnaÆu uzyskiwanego z anteny w funkcji
kierunku, z którego dociera fala elektro-
magnetyczna.

<charakterystyka promieniowania>
~Charakterystyka promieniowania~ - linia
Æåczåca punkty dookoÆa anteny w których
warto₧ì natæºenia pola elektromagnetycznego
jest staÆa.

<chassis>
~Chassis~ - obudowa.

<chrominancji>
<chrominancja>
~Chrominancja~ - informacja o kolorze
(sygnaÆ telewizji kolorowej).

<czÆonu synchronizacji>
~CzÆon synchronizacji~ - czÆon odbiornika
telewizyjnego odpowiedzialny za otrzymanie
prawidÆowej synchronizacji obrazu tele-
wizyjnego. W jego skÆad wchodzå:

 - ~selektor impulsów synchronizacji~
 - ~separator impulsów V i H~

<obwodów rezonansowych>
<czæstotliwo₧ì rezonansowa>
<czæstotliwo₧ci rezonansowej>
<rezonans>
<rezonansu>
<obwód rezonansowy>
<obwodu rezonansowego>
~Rezonans~ - znaczne wzmoºenie drgañ ukÆa-
du mechanicznego, elektrycznego lub opty-
cznego wywoÆane dziaÆajåcå na nie siÆå
zewnætrznå o czæstotliwo₧ci zbliºonej do
czæstotliwo₧ci drgañ wÆasnych tych ukÆadów.
~Obwód rezonansowy~ - obwód elektryczny,
zÆoºony z ~kondensatora~ i ~cewki~ indukcyjnej,
w którym przez doprowadzenie energii elektry-
cznej wzbudzane så drgania elektryczne.

<czæstotliwo₧ì lustrzana>

<czæstotliwo₧ì po₧redniå>
<czæstotliwo₧ì po₧rednia>
<po₧redniej czæstotliwo₧ci>
~Czæstotliwo₧ì po₧rednia~:

- czæstotliwo₧ì po₧rednia wizji (~38 MHz~)

- czæstotliwo₧ì po₧rednia fonii (~31.5 MHz~)

<czæstotliwo₧ì drgañ>
<czæstotliwo₧ì>
~Czæstotliwo₧ì drgañ~ - najczæ₧ciej okre₧la
siæ liczbæ drgañ wykonywanych w ciågu jednej
sekundy i mierzy siæ w hercach (Hz).  Jeºeli
np. ªródÆo drgañ wykonuje jedno peÆne
drgnienie w ciågu 1 sekundy, to drga ono z
czæstotliwo₧ciå 1 Hz.

<CZU£Oÿò UíYTKOWA>
<czuÆo₧ci odbiornika>
<czuÆo₧ì selektora>
<czuÆo₧ì>
~CzuÆo₧ì uºytkowa~ - jest to najmniejsze
napiæcie wej₧ciowe na zaciskach antenowych
umoºliwiajåce uzyskanie normalnej mocy
wyj₧ciowej przy utrzymaniu okre₧lonego
stosunku poziomu sygnaÆu do poziomu szumów
(wynoszåcego ~20 dB~).

<dekoder PAL>
~Dekoder PAL~ - ukÆad przetwarzajåcy caÆkowity
sygnaÆ wizyjny telewizji kolorowej systemu
PAL na trzy sygnaÆy ~R~, ~G~, ~B~, sÆuºåce
do wysterowania poszczególnych wyrzutni
kineskopu kolorowego.

<dekoder stereofoniczny>
<stereodekoder>
<dekodera stereofonicznego>
~Stereodekoder~ - jego zadaniem jest skute-
czne rozdzielenie informacji lewego i prawego
kanaÆu, zawartych w zÆoºonym sygnale stereo-
fonicznym MPX uzyskiwanym z demodulatora FM.
Skuteczno₧ì rozdzielenia, okre₧lona mianem
separacji kanaÆów lub tÆumienia przesÆuchów,
zaleºy od samego stereodekodera oraz od
wÆa₧ciwo₧ci sygnaÆu poddanego rozdzieleniu.

<dekodera>
<dekoder>
<dekoderze>
<dekodowaniem>
~Dekoder~ (deszyfrator) - urzådzenie do odtwa-
rzania (dekodowania, deszyfrowania) wiadomo-
₧ci na podstawie odebranego zakodowanego
(zaszyfrowanego) sygnaÆu.

<Demodulacja czæstotliwo₧ci>
<demodulacji czæstotliwo₧ci>
<Demodulator czæstotliwo₧ci>
<demodulacja>
<detekcja>
<detekcji>
<detektor fazowy>
<detektor stosunkowy>
<detektora zakÆóceñ>
<detektora>
<detektorze wizji>
~Demodulacja~ (detekcja) - jest to proces wy-
dzielania przekazywanej informacji z odbiera-
nego syganaÆu w.cz.

Jest to proces odwrotny do procesu modulacji.

<dewiacja>
~Dewiacja czæstotliwo₧ci~ - warto₧ì maksymal-
nego odchylenia chwilowego czæstotliwo₧ci
fali no₧nej od czæstotliwo₧ci ~Fn~ (fali
no₧nej).
Dotyczy to modulacji czæstotliwo₧ciowej (FM).

<diodå pojemno₧ciowå>
<dioda pojemno₧ciowa>
<varikap>
~Dioda pojemno₧ciowa~ - tzw. ~varikap~,
jest to dioda, której pojemno₧ì zaleºy
od warto₧ci napiæcia przyÆoºonego do
jej elektrod przy polaryzacji w kierunku
zaporowym.

<dioda>
<diodæ>
<diody>
~Dioda~ - element póÆprzewodnikowy.

<direktor>
<direktorów>
<direktory>
~Direktor~ - præt ustawiany równolegle
przed dipolem dla zwiækszenia jego
czuÆo₧ci (antena ~Yagi~).

<gÆo₧nik>
~GÆo₧nik~ - jego zadaniem jest przetworzenie
energii sygnaÆu elektrycznego m.cz. na falæ
akustycznå i wypromieniowanie tej fali z
okre₧lonå mocå w przestrzeñ.

<komparatora>
<komparacja>
<komparacji>
<komparator>
~Komparator analogowy~ - urzådzenie do porówny-
wania 2 sygnaÆów analogowych i dajåce wynika
zaleºny od relacji miædzy tymi sygnaÆami.

~Komparator cyfrowy~ - urzådzenie do cyfrowego
porównywania 2 róºnych kopii zapisu tych sa-
mych danych w celu stwierdzenia ich identy-
czno₧ci.

<kwantyzacja>
<dyskretna>
<dyskretny>
<dyskretyzacja>
~Kwantyzacja~ (dyskretyzacja) - proces pole-
gajåcy na przeksztaÆceniu sygnaÆu analogowego
w sygnaÆ dyskretny (cyfrowy).

<dyskryminator czæstotliwo₧ci>
<dyskryminatorem czæstotliwo₧ci>
<dyskryminatorem>
~Dyskryminator czæstotliwo₧ci~ - ukÆad,
na wyj₧ciu którego pojawia siæ napiæcie
o warto₧ci proporcjonalnej do czæsto-
tliwo₧ci sygnaÆu doprowadzonego na jego
wej₧cie.

<dynamika>
<dynamice>
<dynamiki>
~Dynamika~ - miarå jej jest stosunek sygnaÆu do
 szumu (S/N)
-stosunek najwiækszych do najmniejszych
warto₧ci sygnaÆu (podaje sie w decybelach).

<dzielnik>
<dzielniki>
~Dzielnik napiæcia~ - ukÆad elektryczny do
dzielenia napiæcia zasilania na dwa lub
wiæcej napiæì skÆadowych. Mogå to byì
szeregowo poÆåczone rezystory lub kondensato-
ry z odczepami, opornik lub ~autotransformator~
ze stykiem ₧lizgowym itp.

<ekspansji>
~Ekspansja~ - rozszerzenie, dekompresja.

<eliminator>
<eliminatorami>
<eliminatory>
~Eliminatory~ - obwody elektroniczne,
sÆuºåce do wytÆumienia (eliminacji) pewnych
okre₧lonych (niepoºådanych) czæstotliwo₧ci.

(patrz: ~BLOK P.CZ.~)

<euroconnector>
~Euroconnector~ - typ nowoczesnego zÆåcza.

<fala no₧na>
<fali no₧nej>
~Fala no₧na~ - sygnaÆ napiæciowy w.cz. o:

- amplitudzie ~U~,
- czæstotliwo₧ci ~f~,
- fazie ~Φ~.

Fala no₧na jest ~no₧nikiem informacji~.

<fala>
<fale>
~Fale~ - rozchodzåce siæ w przestrzeni zaburze-
nia np. o₧rodka spræºystego lub pola elektro-
magnetycznego, przenoszåce energiæ.
~Fale podÆuºne~ - drgania w kierunku rozprzes-
trzeniania siæ fal (n. fale dªwiækowe)
~Fale poprzeczne~ - drgania w kierunku prosto-
padÆym do kierunku rozprzestrzeniania siæ fal
(np. fale elektromagnetyczne)

<obwód caÆkujåcy>
<obwodu caÆkujåcego>
<filtr>
<filtr dolnoprzepustowy>
~Filtr dolnoprzepustowy~ - obwód elektro-
niczny przepuszczajåcy jedynie czæstotliwo₧ci
mniejsze od pewnej ustalonej (doborem warto-
₧ci elementów) warto₧ci. Czæstotliwo₧ci
wiæksze så w obwodzie tym tÆumione. Prostym
filtrem dolnoprzepustowym jest obwód ~caÆ-
kujåcy~.

<obwód róºniczkujåcy>
<filtr górnoprzepustowy>
~Filtr górnoprzepustowy~ - obwód elektro-
niczny przepuszczajåcy jedynie czæstotliwo₧ci
wiæksze od pewnej ustalonej (doborem warto₧ci
elementów) warto₧ci. Czæstotliwo₧ci mniejsze
så w obwodzie tym tÆumione. Prostym filtrem
dolnoprzepustowym jest obwód ~róºniczkujåcy~.

<fonii>
<fonia>
~Fonia~ - sygnaÆ dªwiækowy (akustyczny).

<Fp.cz.>
<Fp>
~Fp.cz.~ - sygnaÆ o czæstotliwo₧ci po₧redniej.

<gÆowica>
<gÆowicy w.cz.>
<gÆowicy>
<gÆowica w.cz.>
~GÆowica w.cz.~ - jeden z najwaºniejszych
bloków funkcjonalnych odbiornika telewizyj-
nego. SÆuºy do przetworzenia sygnaÆu
w.cz. dostarczanego z anteny na sygnaÆ
o staÆej czæstotliwo₧ci po₧redniej.

<Generator lokalny>
~Generator lokalny~ = heterodyna.

(patrz: ~G£OWICA W.CZ.~)

<generatora>
<generatorem>
<Generator sinusoidalny>
~Generator sinusoidalny~ - ukÆad generujåcy
okresowe przebiegi sinusoidalne.

<heterodyna>
<heterodyny>
~Heterodyna~ = generator lokalny, wytwarzajåcy
sygnaÆ bioråcy udziaÆ w procesie przemiany
(wytworzenia sygnaÆów o czæstotliwo₧ci
po₧redniej).

(patrz: ~G£OWICA W.CZ.~)

<Impedancja enteny>
<impedancja>
<impedancji>
~Impedancja~ = oporno₧ì (Z).

Zapis impedancji przy pomocy liczb
zespolonych:

         ~Z = R + jX~

gdzie ~R~ - rezystancja
      ~X~ - reaktancja

<Impulsy H>
~Impulsy H~ - impulsy synchronizacji
poziomej (ang. Horizontal).

<impulsy kluczujåce>
<kluczowanie>
~Kluczowanie~:

- krótkotrwaÆe przeÆåczanie wielko₧ci
fizycznych (np. z jednego jej poziomu
do drugiego);

- nadawanie informacji telegraficznych za
pomocå klucza telegraficznego.

<indukcyjnie>
<Indukcyjno₧ì>
~Indukcyjno₧ì~ (wspóÆczynnik indukcji)
- wielko₧ì charakteryzujåca oddziaÆywanie
obwodów z prådem elektrycznym.

<interferencji>
<interferencja>
~Interferencja~ - nakÆadanie siæ dwóch lub wiæ-
cej fal (elektromagnetycznych, akustycznych)
prowadzåce do wzmocnienia (w przypadku jedna-
kowych faz) lub osÆabienia (fazy róºne) natæ-
ºenia fali wypadkowej.

<intermodulacji>
~Intermodulacja~ = modulacja skro₧na.
Jest to proces z reguÆy niepoºådany.

<jaskrawo₧ci>
~Jaskrawo₧ì~ = jasno₧ì ₧wiecenia.

<lampa obrazowa>
<lampie obrazowej>
<kineskop>
<kineskopie>
<kineskopu>
~Kineskop~ (lampa obrazowa) - urzådzenie
sÆuºåce do przetworzenia sygnaÆu elektryczne-
go w obraz optyczny. Kineskop stanowi wiæc
swoisty przetwornik elektrooptyczny.

<kod>
~Kod~ - kombinacja bitów przyporzådkowana
poszczególnym symbolom.

Sposobów przyporzådkowania symbolom kombina-
cji bitów nazywa siæ ~kodowaniem~ (o syste-
mie zapisu informacji mówi siæ, ºe jest
oparty na kodowaniu).

<kodera>
<koderem>
<koderze>
<koder>
~Koder~ - urzådzenie do kodowania przesyÆane-
go sygnaÆu, np.: zadaniem kodera stereofoni-
cznego jest wytworzenie zÆoºonego sygnaÆu
stereofonicznego.

<kodowania stereofonicznego>
<Kodowaniem>
<kodowanie>
<kodowania>
~Kodowanie informacji~ - polega na zmianie for-
my sygnaÆu oryginalnego przed przekazaniem go
do nadajnika. Stosuje siæ zazwyczaj, gdy:
- konieczne jest przekazanie dodatkowych in-
  formacji,
- naleºy podwyºszyì jako₧ì transmisji w sys-
  temach cyfrowych,
Rozróºnia siæ dwie umowne grupy kodowania:
- kodowanie analogowe i cyfrowe.

<koincydencja czasowa>
~Koincydencja czasowa~ = zgodno₧ì w czasie.

<kompensacjæ szeregowå>
<kompensacjæ>
~Kompensacja~ - sposób poszerzenia pasma
wzmacniacza wizji. Wyróºniamy metody
kompensacji:
 - ~szeregowa~
 - ~równolegÆa~
 - ~poprzez sprzæºenie zwrotne~

(patrz: ~BLOK WIZJI~)

<kontrastu>
<kontrast>
~Kontrast obrazu~ - stosunek luminancji
obszarów bieli na ekranie do luminancji
obszarów czerni.

<lampa analizujåca>
<lampie analizujåcej>
<lampy analizujåcej>
~Lampa analizujåca~ - przetwornik elektro-
optyczny zamieniajåcy obraz optyczny na
odpowiednie sygnaÆy elektryczne.
Lampa analizujåca jest czæ₧ciå skÆadowå
~kamery telewizyjnej~.

<lampy reaktancyjnej>
~Lampa reaktancyjna~ - lampowy odpowiednik
diody pojemno₧ciowej.

<liniå opóªniajåcå>
~Linia opóªniajåca~ - element opóªniajåcy
czasowo (dokonujåcy przesuniæcia fazowego)
sygnaÆ dostarczany na jego wej₧cie.

<luminoforem>
<luminoforu>
~Luminofor~ - materiaÆ fotoelektryczny, który
emituje promienie widzialne (fotony) pod
wpÆywem oddziaÆywania na niego strumieniem
elektronów.

<mieszacz samooscylacyjny>
<mieszacz>
<mieszacza>
<mieszaczu>
~Mieszacz~ - ukÆad, w którym dokonuje siæ
proces przemiany czæstotliwo₧ci (wytworzenie
sygnaÆów o czæstotliwo₧ci po₧redniej wizji
i fonii). Czæstotliwo₧ì po₧rednia na jego
wyj₧ciu stanowi róºnicæ dwóch sygnaÆów
dostarczonych na jego wej₧cie: sygnaÆu w.cz.
oraz sygnaÆu ~heterodyny~.

<mikrofon>
<Mikrofony>
<mikrofonu>
~Mikrofon~ - jest to urzådzenie, które
odbiera fale dªwiækowe wytworzone przez
struny gÆosowe czÆowieka lub instrumenty
muzyczne, a nastæpnie zamienia je na drgania
elektryczne.  Energia akustyczna jest
zamieniana w mikrofonie na energiæ
elektrycznå (na sygnaÆ elektryczny).

<modulacjå czæstotliwo₧ci>
<modulacja czæstotliwo₧ci>
<FM>
~Modulacja czæstotliwo₧ci~ - sygnaÆ modulujåcy
oddziaÆywuje na czæstotliwo₧ì przebiegu no-
₧nego.

Amplituda drgañ fali no₧nej jest staÆa, nato-
miast jej czæstotliwo₧ì zmienia siæ w takt
zmian amplitudy sygnaÆu modulujåcego.

<moc>
~Moc chwilowa~ - jest to iloczyn warto₧ci
chwilowych napiæcia i prådu:
               ~p = u∙i~
W odróºnieniu od obwodów prådu staÆego,
w których energia pobierana przez odbiornik
ze ªródÆa jest staÆa, w obwodach prådu zmien-
nego do odbiornika dostarczana jest róºna
energia w kolejnych przedziaÆach czasu.
~Moc czynna~ - warto₧ì ₧rednia mocy chwilowej.

<modulacja>
<modulacji>
<modulacjå>
~Modulacja~ - zabiegi sÆuºåce do naÆoºenia
uºytecznych sygnaÆów m.cz. na ~falæ no₧nå~.
W procesie modulacji biorå udziaÆ 2 prze-
biegi: fala no₧na ~w.cz~. (no₧nik informa-
cji) i wÆa₧ciwy sygnaÆ ~m.cz~. (informacja).
Przenoszenie informacji wymaga zmiany,
w takt sygnaÆu uºytecznego, którego₧
z parametrów fali no₧nej: ~amplitudy~,
~czæstotliwo₧ci~ lub ~fazy~.

<modulatora UHF>
<modulator>
<modulatora>
~Modulator~ - w modulatorze zachodzi proces na-
kÆadania informacji uºytecznej m.cz. na sy-
gnaÆ w.cz.
Modulator ma dwa wej₧cia - dla sygnaÆu m.cz.
i w.cz., oraz jedno wyj₧cie, z ktorego odbie-
rany jest zmodulowany sygnaÆ w.cz.

<monochromatyczne>
<monochromatycznej>
~Monochromatyczne~ = jednobarwne.

<nadajnik>
<nadajnika>
~Nadajnik~ (₧ci₧lej urzådzenie radionadawcze)
- jest to zespóÆ urzådzeñ przystosowany do
wytworzenia sygnaÆów wielkiej czæstotliwo₧ci
o okre₧lonej mocy i czæstotliwo₧ci, na które
naÆoºona jest informacja zawarta w wej₧ciowym
sygnale elektrycznym maÆej (akustycznej)
czæstotliwo₧ci (m.cz.).

<niezsynchronizowanym>
~Niezsynchronizowany~ = nie bædåcy w stanie
zsynchronizowania (bædåcy poza zakresem
~trzymania~).

<obrazu kontrolnego>
<obrazy kontrolne>
<obraz kontrolny>
~Obraz kontrolny~ - wzorcowy obraz telewizyjny
sÆuºåcy do kontroli prawidÆowo₧ci funkcjono-
wania poszczególnych bloków odbiornika
telewizyjnego i ewentualnej ich regulacji.

<odbiornik>
<odbiornika>
~Odbiornik~ - jego zadaniem jest wydzielenie
ze wszystkich przychodzåcych do anteny sygna-
Æów jednego, w danej sytuacji poºådanego i
przeksztaÆcenie go do postaci sygnaÆu
elektrycznego odpowiedniego dla danego
urzådzenia odbiorczego np. dla odbiornika
radiofonicznego jest to sygnaÆ m.cz.,
który musi byì jak najbardziej zbliºony do
oryginalnego sygnaÆu akustycznego.

<OIRT>
~OIRT~ - Organisation Internationale de
Radiodiffusion et Television - Miædzynaro-
dowa Organizacja Radia i Telewizji.

<okres>
<okresu>
<okresie>
~Okres~ - jest to czas trwania jednego
drgnienia. Pomiædzy okresem drgañ a
czæstotliwo₧ciå jest ₧cisÆa zaleºno₧ì. Im
krócej trwa jedno drgnienie, tym wiæcej
drgnieñ wykonuje czåstka w jednostce czasu,
a wiæc tym wiæksza jest czæstotliwo₧ì drgañ.
~T = 1/f~ - okres jest odwrotnieproporcjonalny
do czæstotliwo₧ci.

<pasmo>
<pasma>
<pasmie>
~Pasmo przenoszenia~ - jest okre₧lone
ksztaÆtem charakterystyki czæstotli-
wo₧ciowej wzmacniacza.

<propagacji>
<propagacja>
~Propagacja fal radiowych:~
~Fale dÆugie~ rozchodzå siæ we wszystkich kie-
runkach, ale nie odbijajå siæ od zjonizowa-
nych warst atmosfery - så to fale przyziemne.
~Fale ₧rednie~ w dzieñ rozchodzå siæ jako fale
powierzchniowe (tÆumione przez dolne warstwy
atmosfery), natomiast w nocy o ich zasiægu
decydujå fale jonosferyczne. O zasiægu ~fal~
~krótkich~ decydujå fale odbite od jonosfery.

<Reflektor>
<reflektora>
~Reflektor~ - præt ustawiony równolegle
za ~dipolem~. Odbija on czæ₧ì energii elektro-
magnetycznej i kieruje jå z powrotem ku
dipolowi.

(patrz: ~ANTENY TV~)

<rezystancjæ>
~Rezystancja~ = oporno₧ì (R).

<selektywno₧ci>
<selektywno₧ì>
~Selektywno₧ì~ - zdolno₧ì ukÆadu elektrycznego
(odbiornika) do wydzielania sygnaÆu o okre₧-
lonej czæstotliwo₧ci spo₧ród wielu innych
sygnaÆów docierajåcych do anteny.

<Sprawno₧ciå>
<sprawno₧ì>
~Sprawno₧ì~ - okre₧la stosunek wielko₧ci
uºytecznej uzyskanej z ukÆadu do wielko₧ci
tego samego rodzaju dostarczonej do tego
ukÆadu (np. energia, moc, praca).

<stereo>
<stereofoniå>
<stereofonii>
~Stereofonia~ - przesyÆanie dªwiæku posiadajå-
cego efekt przestrzenny (za pomocå dwóch
gÆo₧ników sterowanych niezaleºnymi sygnaÆami
emitowanymi po stronie nadawczej w specjal-
nej, zakodowanej postaci).

<sumatora>
<sumatory>
~Sumator~ = element sumujåcy.

(patrz: ~SYSTEMY PAL I SECAM~)

<synfazowanie>
<synfazowo₧ì>
<synfazowy>
~Synfazowo₧ì~ = zgodno₧ì fazowa.

<telewizja>
<telewizji>
~Telewizja~ - sÆuºy do przesyÆania obrazów
ruchomych na odlegÆo₧ì. Przenoszenie sygna-
Æów elektrycznych odbywa siæ przewaºnie
bezprzewodowo za pomocå fal elektromagnety-
cznych, podobnie jak w radiofonii.
~Telewizja kolorowa~ umoºliwia przenoszenie
obrazów w barwach naturalnych, natomiast
~telewizja czarno-biaÆa~ - tylko w odcie-
niach czerni.

<Transformator>
<transformatory>
~Transformator~ - przyrzåd do zmiany
napiæcia elektrycznego prådu zmiennego.
Ma on co najmniej dwa uzwojenia elektryczne
(~pierwotne~ i ~wtórne~), zwykle osadzone
na rdzeniu magnetycznym. DziaÆa na zasadzie
~indukcji elektromagnetycznej~.

<transmisja>
<transmisji>
~Transmisja~:

- transmisja radiofoniczna, przekazywanie
  sygnaÆu radiofonicznego do rozgÆo₧ni przy
  wytwarzaniu sygnaÆu radiofonicznego poza
  rozgÆo₧niå,

- transmisja sygnaÆu, proces polegajåcy na
  przesyÆaniu sygnaÆów na odlegÆo₧ì.

<VSB>
~VSB~ (Vestigial Sideband) - jest to
rodzaj modulacji z czæ₧ciowo tÆumionå
wstægå bocznå (stosowany w telewizji).

<warystorem>
<warystor>
~Warystor~ - element bierny, którego
rezystancja jest zaleºna od przyÆoºonego
napiæcia do jego zacisków.

<widmo>
<widmie>
~Widmo~ - jest to operacja rozÆoºenia
zÆoºonych przebiegów elektrycznych na
skÆadniki sinusoidalne. Ze wzglædów
praktycznych, na wykresach opisujåcych
widmo przebiegów nieokresowych nie
zaznacza siæ wszystkich pråºków, a
jedynie ich obwiedniæ, tzn. poÆåczenie
liniå ciågÆå wszystkich wierzchoÆków
pråºków.

<Yagi>
~Yagi~ - rodzaj anteny wieloelementowej.

(patrz: ~ANTENY TV~).

<ZakÆócenia impulsowe>
<zakÆócenia>
~ZakÆócenia~ - moºemy je podzieliì na dwie
grupy: - zaleºne i niezaleºne od
dziaÆalno₧ci czÆowieka.
Do pierwszej naleºå zakÆócenia pochodzenia
atmosferycznego i kosmicznego.
Do drugiej - ªródÆa zakÆoceñ przemysÆowych:
wszelkiego rodzaju silniki, spawarki,
przetwornice duºych mocy, instalacje
samochodowe oraz sieì energetyczna.

<zasady kompatybilno₧ci>
~Zasada kompatybilno₧ci~ - moºliwo₧ì odbioru
sygnaÆu przez odbiorniki starszego typu
- dotyczy to zarówno fonii (stereo),
jak i chrominancji (odbiór caÆkowitego
sygnaÆu wizyjnego telewizji kolorowej
przez odbiorniki czarno-biaÆe).

<znieksztaÆcenia>
<znieksztaÆceñ>
~ZnieksztaÆcenia~ dzielimy na:
- ~nieliniowe~:
  - znieksztaÆcenia nieliniowe harmonicznych,
  - znieksztaÆcenia nieliniowe dynamiki,
  - znieksztaÆcenia nieliniowe sko₧ne.
- ~liniowe~:
  - znieksztaÆcenia liniowe tÆumieniowe,
  - znieksztaÆcenia liniowe fazowe.
- ~szumy~ (cieplne, biaÆy).