Dzięki swemu furkoczącemu wiatraczkowi, zgrzytającym stacjom dysków oraz elektronicznym piskiem zagłuszającym mój ulubiony program radiowy, mój komputer trudno nazwać cichym. Faktycznie, tak wiele niepożądanych hałasów sprawiało, że trudno było mi dosłyszeć pisk wydobywający się jako standardowy dźwięk ostrzegawczy z mojego komputera PC. Normalnie odrobina dodatkowych odgłosów w tle nie gra roli, ale czasem usłyszenie tego dźwięku ostrzegawczego było ważne. Na przykład, czasami wypuściłem się kilka poziomów w głąb nieskończonego zdawałoby się, ciągu okienek dialogowych i próbowałem tupnąć myszą, kilkakrotnie, na czymś, na czym nie powinienem był tego robić. Albo też próbowałem wpisać litery w polu numerycznym. Ponieważ nie słyszałem ostrzeżenia, nie od razu mogłem się zorientować, że coś robię nie tak, co działało na mnie frustrująco. Te dni już dla mnie przeminęły. Oczywiście nadal, od czasu do czasu próbuję niemożliwego, ale od razu wiem kiedy palnąłem głupstwo. Kilkoma tupnięciami myszy przekonfigurowałem Windows tak, by zastąpić mój stary, anemiczny pisk przez chmarę nowych odgłosów. Przez dowiązanie dźwięków do specyficznych "zdarzeń systemowych" - próśb o potwierdzenie, komunikatów ostrzegawczych i tak dalej - dałem Windows środki potrzebne do zwracania mojej uwagi. Używając mikrofonu, posunąłem moje dopasowywanie nawet krok dalej, nagrywając komunikaty, które są zarówno informacyjne jak i zabawne. Poświęcając kilka minut pracy, możecie dokonać tego samego. Naturalnie, aby wykorzystać dźwiękowe możliwości Windows, potrzebny jest komputer z mocą wydawania dźwięku. Szczęściarze kupili swoje komputery ze stacją CD-ROM i kartą dźwiękową lub podjęli się trudu montażu jej samodzielnie. Ale dla tych, którzy jeszcze nie uczynili tego kroku, nie jest jeszcze za późno czy za drogo. Uważne zakupy powinny zaowocować dobrą kartą dźwiękową za mniej niż 100 USD. Jeżeli taki dodatkowy wydatek nie jest uzasadniony lub nie ma już w komputerze pustego gniazda, w którym można by zainstalować kartę i tak można wzbogacić swój pejzaż dźwiękowy, używając sterownika dla wewnętrznego głośniczka firmy Microsoft. Zainstalowanie tego programu daje środowisku Windows umiejętność odegrania większości plików dźwiękowych WAV poprzez głośniczek komputera. Nie jest to hi-fi, ale jest za darmo. Pierwsze dźwięki Zadanie przypisania dźwięków do różnych aplikacji i zdarzeń systemowych zaczyna się w grupie głównej (Main). * Najpierw podwójnie tupiemy na piktogramie Panelu Sterowania (Control Panel), takim małym komputerku PC. * W okienku Panelu Sterowania odnajdujemy piktogram aplikacji Dźwięki (Sound), służącej konfigurowania dźwięku w Windows. Nie należy jej mylić z innymi o podobnych nazwach. Na obrazku, którego szukamy jest ucho słuchające muzyki. * Podwójnie tupiemy na tymże piktogramie. Pojawia się okienko dialogowe. Okienko dialogowe Dźwięki (Sound) zawiera dwa paneliki z listami. Lewy wymienia nazwy zdarzeń systemowych, do których można przypisywać odgłosy. Pierwsze pięć z nich jest, mówiąc z grubsza, przypisane do błędów. Można również połączyć z dźwiękami dwa ostatnie zdarzenia, ale dźwięki te rozlegać się będą tylko wtedy, kiedy uruchamia się i kończy samo środowisko Windows. Firma Microsoft nadała pięciu zdarzeniom systemowym dość enigmatyczne nazwy: sygnał standardowy (Default Beep), krytyczne zatrzymanie (Critical Stop), komunikat (Exclamation), informacja (Asterisk) oraz pytanie (Question). Teoretycznie każdy rodzaj zdarzenia jest połączony ze specyficznym typem błędu, który może się pojawić podczas sesji Windows. Jednakże ponieważ Windows wyróżnia pięć rodzajów zdarzeń, ale dostarcza tylko dwa pliki *.WAV, DING.WAV i CHORD.WAV, które można z nimi związać (środowisko Windows używa TADA.WAV i CHIMES.WAV przy starcie i na zakończenie), kilka ze zdarzeń powoduje wydanie tego samego dźwięku - chyba, że uda nam się wygrzebać kilka dodatkowych plików *.WAV (więcej na ten temat za chwilę). Po przypisaniu dźwięków do wydarzeń, aplikacje, których używamy determinują sytuacje, w których dźwięki te są odtwarzane. Przykładowo, niektóre aplikacje odtwarzają Sygnał Standardowy za każdym razem, kiedy tupniemy lewym klawiszem myszy poza otwartym okienkiem dialogowym. Mogą one również odtwarzać odgłos przypisany do Komunikatu, kiedy tylko napotkamy okienko z komunikatem ostrzegawczym. Przydział Tak więc nie należy zawracać sobie głowy tym, jaki rodzaj akcji jest zaklasyfikowany jako Sygnał standardowy czy Informacja. Zamiast tego zacznijmy myśleć o tym, jak przydzielić różne pliki dźwiękowe do różnych zdarzeń. Oto jak tego dokonać. * Pracując w prawym paneliku zawierającym listę możliwości, za pomocą myszy wybieramy zdarzenie, któremu chcemy przypisać dźwięk. * Windows podświetla nazwę pliku dźwiękowego (w prawym paneliku z listą plików) aktualnie przypisanego wybranemu zdarzeniu. Jeżeli żaden odgłos nie jest przydzielony do tego zdarzenia, podświetlona jest pozycja (none). * Tupiemy myszą na nazwie pliku dźwiękowego, który chcemy przypisać podświetlonemu zdarzeniu. Jeżeli nie chcemy przypisywać dźwięku wyróżnionemu zdarzeniu, wybieramy . Aby przesłuchać dźwięk, można go wybrać i tupnąć na klawiszu Test. * Powtarzamy tę sekwencję czynności dla tylu wydarzeń ile chcemy. * Przed wyjściem z aplikacji Dźwięk należy upewnić się, że opcja Uaktywnij Dźwięki Systemu (Enable System Sounds), znajdująca się na dole okienka dialogowego, zawiera znaczek X, a następnie wybieramy OK lub naciskamy Enter. Godny uwagi jest fakt, że deaktywacja dźwięków systemowych poprzez wyczyszczenie kwadracika, wyłącza ostrzegawcze dźwięki Windows i inne odgłosy, ale nie ma wpływu na odgłosy przypisane do uruchamiania (Windows Start) i opuszczania środowiska Windows (Windows Exit). Ci, którzy chcą być powitani przez ciszę, kiedy startują lub kończą sesję Windows, muszą trzymając się wymienionych powyżej kroków przypisać każdemu wydarzeniu . Polowanie i zbieranie Teraz, kiedy już wiemy jak przydzielać dźwięki, potrzebujemy kilku dodatkowych plików WAV, z którymi można by poeksperymentować. Pierwszym miejscem do którego warto zajrzeć jest własny twardy dysk. Oczywiście nasz katalog WINDOWS zawiera standardowe dźwięki Windows, ale dodatkowe pliki dźwiękowe - niektóre instalowane przez aplikacje, takie jak program instalacyjny karty dźwiękowej - mogą być prawie wszędzie. Najszybszą metodą na umiejscowienie tychże plików jest pozwolenie Menedżerowi plików (File Manager) na wykonanie przeszukiwania: * Otwieramy menu Pliki (File) i wybieramy opcję Szukaj (Search). * Kiedy okienko dialogowe Szukaj się pojawi, wpisujemy *.WAV w linijce Szukaj, mówiąc w ten sposób Windows, że interesują nas wszystkie pliki z rozszerzeniem WAV. Poszukiwania mogą zaowocować nazwami plików tak rozmaitymi jak np Z.WAV i ELEPHANT.WAV. * Aby upewnić się, że Windows rozpocznie swe poszukiwania od głównego katalogu dysku i będzie kontynuować swą pracę we wszystkich podkatalogach poniżej, należy zadbać o to, by C:\ pojawiło się linijce "Zacznij Od" (In Search Of...). Potem naciskamy klawisz Enter. * Teraz należy zwrócić uwagę na nazwy plików WAV, którymi zaowocowały poszukiwania i na nazwy katalogów, w których się one znajdują. Po zlokalizowaniu nowych plików, można je poprzypisywać do wydarzeń systemowych albo poprzez nawigowanie przez strukturę katalogów wewnątrz listy plików w aplikacji Dźwięki (Sound) lub kopiując je do katalogu C:\WINDOWS tak, by aplikacja ta wyświetliła ich nazwy. Tak czy inaczej, nawet jeżeli odnajdziemy kilka dodatkowych plików na własnym twardym dysku, mogą one nie zaspokoić naszych pragnień w dziedzinie nowych dźwięków. Na szczęście wiele BBS-ów i komercyjnych systemów, jak CompuServ i America Online, może się popisać setkami plików WAV gotowych do skopiowania. Można również znaleźć komercyjne płyty CD-ROM zawierające setki efektów dźwiękowych. Aczkolwiek ilość niekoniecznie równa się jakości. Większość płyt CD-ROM z efektami dźwiękowymi, z którymi miałem do czynienia było jak z wyprzedaży. Pliki brzmiały, jakby były utworzone za pomocą taniego magnetofonu i syntezatora. Innym możliwym źródłem efektów dźwiękowych jest własna kolekcja muzycznych płyt CD. Jeżeli posiadana karta dźwiękowa na to pozwala, można odtworzyć je w stacji CD-ROM i wyłuskać ostry gitarowy riff, lub ciekawe solo perkusyjne i przyprawić nimi środowisko Windows. Należy jednak robić to świadomie: pliki WAV, a szczególnie te tworzone przy dużej częstotliwości próbkowania, mogą być wyjątkowo duże. Przykładowo, zdigitalizowany dźwięk o 16- bitowej jakości muzycznej, zarejestrowany przy częstotliwości próbkowania 44,1 kHz, pożera 86 KB przestrzeni dyskowej na każdą sekundę czasu trwania. To prawda, że używanie 8- bitowej jakości lub niższych częstotliwości próbkowania zmniejsza rozmiar pliku, ale cierpi na tym jakość zapisu. Co proszę? Bardziej osobiste podejście, kładące nieco mniejszy nacisk na twardy dysk, to nagranie własnych odgłosów. Posiadając kartę dźwiękową z wbudowanym gniazdem mikrofonowym typu jack, można użyć prostego mikrofonu (10 do 15 USD) do zapisania clipów z głosem i efektami specjalnymi. Aplikacja Windows Rejestrator Dźwięku (Sound Recorder), znajdująca się zwykle w grupie Akcesoria (Accessories), pozwala na wykorzystanie posiadanej karty dźwiękowej do zdigitalizowania wejścia mikrofonowego i zapisania go na dysku jako pliku VAW. Maksymalna długość nagrania jest ograniczona przez ilość dostępnej pamięci. Aby zapisać nowy plik przy użyciu aplikacji Rejestrator Dźwięku, należy zrobić co następuje: * Z menu Pliki aplikacji Rejestrator dźwięku wybieramy Nowy (New). * Wybieramy przycisk Zapis (pierwszy z prawej), z narysowanym na nim mikrofonem. * Mówimy do mikrofonu. * Kiedy skończymy nagrywanie, naciskamy myszą klawisz Stop. * Z menu Pliki wybieramy Zapisz (Save) i podajemy nazwę pliku. Ja nagrałem pliki zawierające głos specjalnie do komputera mojej córki. Teraz, za każdym razem kiedy zrobi ona coś co powoduje błąd, komputer mówi: "Idź po tatusia, by mógł to naprawić". Utworzyłem również pliki do zdarzeń uruchamiania i kończenia Windows. Kiedy moja córka włącza komputer, słyszy ona: "Tupnij podwójnie na ikonce gry, w którą chcesz grać". A kiedy opuszcza środowisko Windows komunikat "Nie zapomnij wyłączyć komputera" delikatnie przypomina jej, że to jeszcze nie wszystko - wirtualne rodzicielstwo na miarę potrzeb. Na życzenie można też wstawić swoje nagrania w istniejące pliki WAV - dajmy na to modyfikując nagraną rozmowę, na przykład z Prezydentem, uzyskamy efekt jak byśmy to my przeprowadzali wywiad. Aby dodać nowe treści do nagrania, należy zrobić co następuje: * Z menu Pliki wybieramy opcję Otwórz (Open). Wpisujemy nazwę i naciskamy klawisz OK. * Używając klawiszy Start i Stop lub suwaków, udajemy się do miejsca w pliku, w które chcemy wstawić swój głos. * Naciskamy klawisz Zapis i mówimy do mikrofonu. * Po skończeniu naciskamy klawisz Stop, następnie wybieramy z menu Pliki opcje Zapisz. Zdarzenia specjalne Aplikacja Dźwięki z Windows jest dość prosta, oferując jedynie siedem zdarzeń, do których można przypisać dźwięki. Ale wewnątrz Windows, wszystko co się dzieje jest zdarzeniem: naciśnięcie klawisza, tupnięcie myszą czy uruchomienie programu. Nie jest więc zaskoczeniem fakt, że twórcy software'u oferują programy, które potrafią przypisywać dźwięki do prawie wszystkich zdarzeń Windows. Jednym z takich programów jest Sound Events (Zdarzenia dźwiękowe) firmy Voyetra Technologies, jeden z elementów pakietu Multimedia Productivity Pack tejże firmy. Program ten ma wiele możliwości. Można go użyć do związania plików WAV z klawiszami w okienkach dialogowych lub pozycjami w menu czy nawet z przesuwaniem i zmianą rozmiaru okien. A jeśli ktoś na prawdę nienawidzi ciszy, może on przypisać efekty dźwiękowe do każdego klawisza na klawiaturze. Niewątpliwie animowanie każdego możliwego zdarzenia jest niepraktyczne dla przeciętnego użytkownika komputera PC. Jednak w przypadku dzieci uczących się korzystania z klawiatury oraz menu i okienek dialogowych Windows, clipy dźwiękowe mogą sprawić, że komputer stanie się bardziej ekscytujący. Aby moja córka poczuła się specjalnie "dopieszczona", pomogłem jej nagrać clipy z głosem dla każdego klawisza na klawiaturze. Następnie przypisałem te clipy do właściwych klawiszy. Teraz podczas pisania, sama siebie uczy. Moja córka nie tęskni za starymi, dobrymi czasami ledwo słyszalnych piknięć. Ja również. Muszę powiedzieć, że doceniam to wtedy, kiedy Windows milkną, ponieważ jest to coś, co zmusza mnie do zwrócenia baczniejszej uwagi. Ramka 1. (str. 66-67) Tytuł: Pieniądze za nic, dźwięk za darmo Nie masz karty dźwiękowej? Nie przejmuj się i tak możesz zmusić Windows do odtwarzania plików WAV. Poprzez sprytne programowanie firma Microsoft stworzyła sterownik urządzenia, który zmienia głośniczek komputera PC w najtańszą na świecie kartę dźwiękową. Ile Cię ona będzie kosztować? Koszt krótkiego połączenia telefonicznego z BBS-em firmy Microsoft. Aby połączyć się z tekstowym Serwisem obsługującym produkty Microsofta (Microsoft Product Support Downloand Service), należy ustawić oprogramowanie komunikacyjne na 8 bitów danych, bez parzystości i jeden bit stopu (8-N-1). Wybrać szybkość transmisji pomiędzy 2400 bitów na sekundę a 14,4 kilobitów na sekundę i wykręcić numer 206-936-6735 (niestety w USA). Już po połączeniu, BBS prosi o przedstawienie się, ale nie ma żadnej procedury rejestrującej. Odnalezienie drogi jest proste. Wraz z moim modemem 14,4 Kb/s zdołaliśmy nawigować przez system, właściwie już za pierwszym razem - w ciągu mniej niż minuty. Po połączeniu do BBS-u pojawia się menu główne z następującymi czterema opcjami: [1] Download File [2] File Index (Find a file) [3] Instructions on Using This Service [4] Other Information & Options Aby dostać się do pliku SPEAK.EXE, będącego samorozpakowującym się skompresowanym plikiem zawierającym plik sterownika SPEAKER.DRV, wystarczy wybierać następujące opcje - w tejże kolejności - z każdego menu w miarę ich pojawiania się: * [2] - aby wybrać Indeks plików i znajdowanie plików * [1] - aby wybrać sekcję z plikami dla Windows NT, Windows i MS-DOS. * [3] - aby wybrać bibliotekę sterowników dla Windows 3.1 * [4] - aby wybrać sterowniki dźwiękowe i inne pliki Chcąc od razu przejść do meritum sprawy można wybrać [1] w menu głównym, nacisnąć D (od angielskiego Download), a następnie wpisać SPEAK.EXE jako nazwę pliku. Potem wybieramy protokół i każemy naszemu oprogramowaniu komunikacyjnemu rozpocząć transfer. Należy zwrócić uwagę na pliki, które chcemy, a następnie postępować zgodnie z poleceniami. Po skończeniu możemy się wylogować. Kiedy z powrotem znajdziemy się w domu, przenosimy SPEAK.EXE do pustego katalogu tak, by nie zamazał on żadnego podobnie nazwanego pliku. Aby rozpakować plik, wybieramy z menu Pliki (File) opcję Uruchom (Run) i wpisujemy poprawną ścieżkę i nazwę pliku - na przykład c:\SPEAKER\SPEAK.EXE (można ominąć rozszerzenie EXE). Następnie uruchamiamy Panel kontrolny (Control Panel), a w nim aplikację Programy obsługi (Drivers). Kiedy okienko dialogowe Programy obsługi się pojawi, tupiemy na klawiszu Dodaj (Add) i wybieramy z listy opcję Nowy (Unlisted) lub zaktualizowany (Updated) program obsługi. Wpisujemy literę dysku i ścieżkę (np. C:\SPEAKER), gdzie rozkompresowaliśmy SPEAKER.DRV. Windows rozpozna sterownik i wyświetli opis "Sound Driver for PC-Speaker" (Sterownik do dźwięku dla głośnika PC). Aby zainstalować sterownik tupiemy na klawiszu OK. W tym momencie Windows testuje sterownik w celu ustalenia szybkości komputera i dostroić się do niej. Następnie pojawia się okienko zawierające kilka opcji. Dla najlepszego efektu warto ustawić głośność (Volume) na maksimum i zmienić limit czasu odtwarzania (Seconds to Limit Playback) na opcję bez limitu (No Limit) Aby uzyskać najlepszą jakość dźwięku, sterownik ten blokuje podczas grania wszystkie przerwania. Jako rezultat - kursor myszy, klawiatura i port szeregowy na nic nie reagują podczas odtwarzania dźwięku poprzez systemowy głośnik. Aby odblokować przerwania w celu uaktywnienia portu szeregowego i ruchów myszy, udajemy się do okienka dialogowego konfiguracji sterownika głośnika (Setup) i zaznaczamy opcję odblokowania przerwań (Enable Interrupts). Ale uwaga, uczynienie tego pogarsza jakość dźwięku. Po zakończeniu instalacji i ponownym uruchomieniu Windows, powinniśmy usłyszeć korzyści z nowinki natychmiast: Windows będzie grało swoje otwierające "ta-da" i zamykające kuranty. Nie oczekujmy jednak zbyt wiele. Sterownik firmy Microsoft nie wytwarza dźwięku wysokiej jakości na wszystkich komputerach. Jakość w dużym stopniu zależy od sprzętu, z którego został złożony system. Warto też wiedzieć, że chociaż sterownik głośnika pozwala korzystać z Rejestratora dźwięku do nagrywania plików WAV, to jednak nie współpracuje z aplikacją Media Player. Ramka 2. (ze str. 69) Tytuł: W poszukiwaniu... Aby rozpocząć poszukiwania plików WAV z pomocą aplikacji Dźwięki (Sound), należy przewinąć w dół prawy panel z listą plików i podwójnie tupnąć na dwóch kropkach w nawiasach kwadratowych ([..]). To przenosi nas do katalogu jeden poziom wyżej (dwie kropki są w MS-DOS, skrótem dla katalogu zawierającego dany katalog). Pamiętajmy, znajdujemy się w katalogu C:\WINDOWS, gdzie rezydują pliki aplikacji Dźwięki (Sound), więc przeniesienie się do katalogu piętro wyżej umieszcza nas w głównym katalogu, w którym możemy ujrzeć co następuje: (BRAK) [APPS] [CDROM] [DOS] [SNDSCAPE] [WINDOWS] [-A-] [-B-] [-C-] Jeżeli ktoś już użył menedżera plików (File Manager), aby odnaleźć pliki WAV, wie już dokąd chce się udać. W tym przypadku najprawdopodobniej, najlepiej wybrać SNDSCAPE, czyli katalog zawierający pliki karty dźwiękowej. Kiedy podwójnie tupniemy na tejże pozycji, zobaczymy listę podkatalogów zawierającą katalog SOUNDS: [..] [GMDRVRS] [SONGS] [SOUNDS] [WINAPPS] [-A-] [-B-] [-C-] Kiedy podwójnie tupniemy na nazwie SOUNDS, zobaczymy listę zaczynającą się od takich pozycji: ALARM.WAV APPLAUSE8.WAV BARK8.WAV Można teraz przewijać listę i testować dźwięki. Kiedy znajdziemy pasujący, naciskamy Enter i tym samym przypisujemy go podświetlonemu zdarzeniu. Autor: Opr.(pdb)