Lotus 1-2-3 97...gratis! ======================== " Nieprawdopodobne! Arkusz kalkulacyjny Lotus 1-2-3 Release 97, w pełnej 5-językowej wersji na CD-ROM! PC World Komputer" Program nie wymaga rejestracji ============================== Raz, dwa trzy - to podstawa Lotus Development Corporation. Cała firma zaistniała na rynku dzięki oryginalnej wersji 1-2-3 dla DOS i zdominowała rynek arkuszy kalkulacyjnych aż do czasu niefortunnego zawirowania w stronę OS/2 we wczesnych latach'90. I od tego też czasu starał się nadrabiać straty (choć głównie miną), kiedy to był zmuszany przez konkurencję do wystawiania swoich 16-bitowych wersji 1-2-3, przeciw 32-bitowym wersjom Excel'a, czy Quattro Pro. Teraz na szczęście Lotus 1-2-3 97 jest już aplikacją w pełni 32-bitową. Lista nowych opcji jest dość długa, choć trzeba przyznać - że wiele z nich będąc nowością w arkuszu 1-2-3 było już wcześniej dostępnych w innych aplikacjach SmartSuite. Na pierwszy rzut oka interfejs Lotus 1-2-3 97 nie wiele różni się od swojego poprzednika w wersji 5.0. Takie samo ułożenie paska SmartIcon (ze wskazówkami dotyczącymi użycia), paska statusu i zakładek arkusza, chociaż przeorganizowane, rozwijane do dołu opcje głównego menu, sprawiają, że arkusz jest teraz zgodny nie tylko funkcjonalnie, ale i stylowo z innymi aplikacjami SmartSuite. To samo dotyczy dialogów do tworzenia wykresów grafiki prezentacyjnej. Jednak przede wszystkim, Lotus 1-2-3 97 zawiera wszystkie te opcje, które stworzyły z 1-2-3 w wersji 5.0 arkusz kalkulacyjny, który pokonał drugiego z odwiecznych rywali - Quattro Pro. Oprócz oczywistej i nareszcie wprowadzonej (w wersji 97) pełnej obsługi długich nazw, jedną z najlepszych innowacji jest InfoBox - dialog z zakładkami umożliwiający szybki podgląd i zmianę właściwości dowolnego obiektu "on fly" - na bieżąco. Klikając myszką na poszczególnych elementach obiektu (np. wykresu), w InfoBox pojawiają się kontekstowo wszystkie ich właściwości. Zakładki tego dialogu ułatwiają przełączanie się pomiędzy okienkami aktualnie wyświetlanych właściwości: czcionkami, znacznikami, kolorami, rodzajem skal na osiach wykresu, legendą itd. Lotus 1-2-3 posiada teraz zaznaczanie obszaru roboczego, co pozwala na przeglądanie rzędów pobieżne lub z pełnymi szczegółami (Excel ma też tę możliwość, ale może również zaznaczać według kolumn). Mamy też nowe okno z rzeczywistym podglądem wydruku, który na bieżąco odzwierciedla zmiany w InfoBox oraz w zawartości arkusza. Nową opcją sumowania komórek jest TOTAL, która wpisana obok komórki (@SUM) automatycznie sumuje po kolumnach, czy rzędach. Wizualne markery wskazują komórkę zawierającą komentarz do danej komórki i to nie tylko z danymi, ale również do tych zawierających formuły. Ponadto, wygodna, a przede wszystkim przydatna jest edycja komórki wg. wzorca (Q1, Q2 itd.) Arkusz jest obecnie wyposażony w automatyczne funkcje tworzenia sum pośrednich oraz konspektów, co jest bardzo przydatne podczas przygotowywania zbiorczych raportów z bazy danych arkusza. Konspekty (outlines) pozwalają m.in. "zwijać" i "rozwijać" dane w kolumach i wierszach, aby podejrzeć, wydrukować lub zaznaczyć tylko niektóre - niezbędne do raportu - dane. Bardzo przydatni są też liczni kreatorzy, którzy prowadzą "za rączkę" przy wykonywaniu bardziej skomplikowanych zadań, takich jak tworzenie wykresów, tablic zapytań (przy pracy z wykorzystywaniem Approach dla danych z arkusza), publikowania do Internetu, czy zarządzaniu kilkoma wersjami danych. Integracja z Internetem jest w 1-2-3 wyraźnie widoczna, dzięki możliwości bezpośredniego odczytu/zapisu dokumentów, z/na serwer WWW lub FTP. Zastrzeżone przez Lotus'a rozwijane okienka informacyjne z etykietkami są wielkim ulepszeniem w porównaniu do mieszaniny okienek dialogowych i opcji formatowania komórek i ochrony w Excelu. Są one szczególnie cenne przy pracy z wykresami. Integracja z bazą danych Approach ma i wady i zalety. Niewygodne jest powiększenie pakietu, korzystanie z OLE (bo wolno to działa na słabszym sprzęcie), a przy raportach cross-tabs wręcz niemożliwe stają się odwołania do danych w fomułach. Z kolei poprzez Approach, można łatwo przygotować rozmaite formularze, etykiety adresowe, wzory listów, raportów oraz dowolne zapytania (query) dotyczące danego zakresu danych, których wynik może zostać odesłany z powrotem do dalszej analizy w arkuszu. Program otrzymał silny zestaw opcji dla pracy grupowej. Jest poczta TeamMail, którą spod 1-2-3 można przesłać obszar roboczy, zakres lub zwykłą wiadomość do innych użytkowników oraz grupowy przegląd arkuszy TeamReview. Wysłamy co nas interesuje do kogo chcemy, oni dołączają uwagi, swoje poprawki i komentarze, a my to wszystko zbieramy, konsolidujemy i gdy trzeba uwzględniamy. Lotus 1-2-3 jest teraz pełnym klientem i serwerem OLE 2, a więc może przejmować kontrolę nad menu i paskami narzędzi innych aplikacji, np. przy edycję przenoszonych arkuszy. Jest również klientem i serwerem OLE Automation, czy m.in. pobił Quattro Pro. Dzięki nowemu, obiektowo-zorientowanemu językowi programowania LotusScript (podobnego i niemal zgodnego z BASIC), automatyzacja zadań za pomocą skryptów, pisanie specjalizowanych makropoleceń i "@functions" oraz całych aplikacji arkusza jest możliwa nie tylko w ramach Lotus 1-2-3, ale też w innych i pomiędzy innymi aplikacjami SmartSuite, w tym, w udostępnionym w pełnej wersji, na płycie PCWK CD 11/98, znakomitym procesorze tekstów Word Pro 97. Na naszym redakcyjnym CD-ROM, udostępniamy Państwu pełną, komercyjną wersję Lotus 1-2-3 Release 97, w pięciu językach: angielskim, niemieckim, francuskim, włoskim i hiszpańskim. Ale pisać można też po polsku i to bezpiecznie, bo tak jak poprzednio - przy Lotus Word Pro 97 - w katalogu \LOTUS123\EXTRA zamieszczony jest polski słownik, który można doinstalować do arkusza 1-2-3 w analogiczny sposób (patrz PC World Komputer 11/98, str. 196).