Data

 

1432 - 1869 

ú≤d╝ jako miasto ma 575 lat. Pierwsze wzmianki o úodzi pochodz▒ z 1332 roku. W lipcu 1423 roku - kr≤l W│adys│aw Jagie││o nada│ jej przywilej lokacyjny. W tym okresie ú≤d╝ otrzyma│a 28-│anowy obszar. Podstaw▒ egzystencji jej mieszka±c≤w by│o rolnictwo.
Ten okres jej dziej≤w okre╢lany jest nazw▒ okresu äúodzi rolniczejö. W po│owie XVI w. miasteczko liczy│o 650-800 mieszka±c≤w.

Z pocz▒tkiem XIX wieku rozpoczyna siΩ okres prosperity miasta. Przybywaj▒ nowi mieszka±cy, rzemie╢lnicy i kupcy, o┐ywiaj▒ siΩ targi i jarmarki.

Dzieje wielkiej kariery úodzi rozpoczΩ│y siΩ dopiero w I po│owie XIX wieku. Zniesiono granicΩ celn▒ miΩdzy Kr≤lestwem a Rosj▒. Powsta│ krajowy przemys│ w│≤kienniczy, w kt≤rym ú≤d╝ wyniesiona zosta│a do rangi wiod▒cego o╢rodka polskiego przemys│u tekstylnego.

Tw≤rc▒ i patronem nowoczesnej úodzi by│ Rajmund Rembieli±ski. DziΩki jego staraniom ú≤d╝ zaliczono w 1820 roku do tzw. miast fabrycznych. Pierwsi osadnicy przybyli do miasta w roku 1822 - w ci▒gu 8 lat by│o ju┐ ponad tysi▒c rΩkodzielniczych rodzin. One to da│y pocz▒tek rozwojowi przemys│u w│≤kienniczego w mie╢cie.
Pierwsza │≤dzka osada w│≤kiennicza - äSukiennicze Nowe Miastoö powsta│o w 1823 roku - rok ten uwa┐any jest za pocz▒tek äúodzi przemys│owejö.
ú≤d╝ staje siΩ äZiemi▒ Obiecan▒ö dla tysiΩcy rzesz biedoty wiejskiej i ma│omiasteczkowej. Z wioski zagubionej w╢r≤d wierzbowej │ozy, z bagien i torfowisk zaczΩ│o siΩ wy│aniaµ miasto.

Pierwsze fabrykiOd narodzin do rozkwitu úodzi przemys│owej minΩ│o zaledwie p≤│ wieku. Ju┐ w roku 1825 w miescie uruchomiono pierwsz▒ przΩdzalniΩ bawe│ny wybudowan▒ przez przyby│ego z Saksonii Kristiana Fryderyka Wendischa.
W roku 1839 w fabryce L. Geyera zainstalowano pierwsz▒ w polskim przemy╢le bawe│nianym maszynΩ parow▒. W fabryce K. Scheiblera w 1855 r. uruchomiono mechaniczn▒ przΩdzalniΩ, za╢ pierwsz▒ tkalniΩ mechaniczn▒ w 1866 r. w fabryce J. Heinzla.

Bardzo szybki wzrost liczebny úodzi w XIX wieku by│ wynikiem imigracji ze wsi i ma│ych miasteczek. Nap│ywali tak┐e osadnicy z pa±stw o╢ciennych g│≤wnie z Czech i Saksonii, sporadycznie z Anglii, Francji i Szwajcarii. Pod wzglΩdem tempa przyrostu liczby ludno╢ci ú≤d╝ bi│a wszelkie ≤wczesne rekordy - niemal co 10 lat podwaja│a liczbΩ swoich mieszka±c≤w (1860 - 32 tys., w 1897 r. - 314 tys.).

W latach 1828 - 1880, ú≤d╝ ulega│a ogromnym przeobra┐eniom. Po tym okresie wesz│a w fazΩ szybkiego rozwoju, koncentracji kapita│u i wzrostu produkcji.