ROZDZIAú 18

Magazyn wymienny i kopie zapasowe

Zarz╣dzanie danymi umo┐liwia tworzenie hierarchii ich magazynowania oraz u│atwia dostΩp do informacji. System Windows 2000 Professional zawiera sk│adnik nazwany Magazynem wymiennym, kt≤ry mo┐e byµ wykorzystywany do zarz╣dzania danymi przechowywanymi w systemie. Archiwizacja danych jest jedn╣ z najwa┐niejszych czynno£ci zapewniaj╣cych ich bezpiecze±stwo, dlatego system Windows 2000 Professional zawiera tak┐e narzΩdzie o nazwie Kopia zapasowa. Korzysta ono z technologii udostΩpnianych przez Magazyn wymienny, gwarantuj╣c dostΩpno£µ i │atwo£µ odtworzenia danych w dowolnym momencie.

Zawarto£µ rozdzia│u

      Wprowadzenie do Magazynu wymiennego
      Administrowanie Magazynem wymiennym
      Rozwi╣zywanie problem≤w z Magazynem wymiennym
      Przegl╣d technik tworzenia kopii zapasowych
      Tworzenie planu kopii zapasowych
      Tworzenie kopii zapasowej stanu systemu
      Korzystanie z narzΩdzia Kopia zapasowa

Por≤wnaj

WiΩcej informacji na temat system≤w plik≤w NTFS oraz FAT znajduje siΩ w rozdziale äSystemy plik≤wö.
WiΩcej informacji na temat naprawiania systemu po awarii znajduje siΩ w rozdziale äNarzΩdzia i strategie rozwi╣zywania problem≤wö.

Wprowadzenie do funkcji Magazynu wymiennego

     Magazyn wymienny udostΩpnia administratorowi systemu i aplikacjom us│ugi, kt≤re umo┐liwiaj╣ wykorzystywanie, udostΩpnianie i zarz╣dzanie urz╣dzeniami korzystaj╣cymi z no£nik≤w wymiennych, takimi jak napΩdy ta£mowe oraz zautomatyzowane biblioteki no£nik≤w. DostΩpno£µ technologii Magazynu wymiennego eliminuje potrzebΩ tworzenia w│asnych rozwi╣za± przez niezale┐nych dostawc≤w oprogramowania oraz konieczno£µ oddzielnej obs│ugi ka┐dego urz╣dzenia. Co wa┐niejsze, Magazyn wymienny umo┐liwia wsp≤│dzielenie kosztownych urz╣dze± sk│adowania danych pomiΩdzy wieloma aplikacjami. DziΩki temu aplikacje u┐ywane do magazynowania danych mog╣ byµ rozwijane w kierunku funkcji udostΩpnianych u┐ytkownikom, a nie obs│ugi kolejnych rozwi╣za± sprzΩtowych.
     Jak pokazano na rysunku 18.1, Magazyn wymienny udostΩpnia sp≤jny zestaw interfejs≤w programowania aplikacji (API), kt≤re umo┐liwiaj╣ aplikacjom katalogowanie wszystkich no£nik≤w wymiennych (z wyj╣tkiem dysk≤w elastycznych i podobnych no£nik≤w o niewielkiej pojemno£ci), takich jak dyski, ta£my i no£niki optyczne. Mog╣ byµ one przechowywane na p≤│kach (w trybie offline) lub w automatycznych bibliotekach (w trybie online). Dodatkowo, ukrywaj╣c szczeg≤│y obs│ugi z│o┐onych system≤w automatyki tych bibliotek, Magazyn wymienny zmniejsza koszty tworzenia i obs│ugi aplikacji s│u┐╣cych do magazynowania danych.

Rysunek 18.1 Korzystanie z no£nik≤w wymiennych bez i z u┐yciem Magazynu wymiennego

     Magazyn wymienny organizuje no£niki w tzw. pule no£nik≤w. Pule kontroluj╣ dostΩp do no£nik≤w, grupuj╣ je w oparciu o spos≤b ich wykorzystania oraz umo┐liwiaj╣ ich wsp≤│dzielenie pomiΩdzy wieloma aplikacjami i £ledzenie tego wsp≤│dzielenia.

Podstawowe parametry

Magazyn wymienny mo┐e zostaµ opisany w za pomoc╣ piΩciu podstawowych parametr≤w: no£nika, lokalizacji fizycznej, pul no£nik≤w, element≤w kolejki pracy oraz ┐╣da± operatora. Pierwszy z tych parametr≤w û no£nik û jest podstawowym i wp│ywa na wszystkie pozosta│e. Kolejne cztery stanowi╣ g│≤wne wΩz│y w snap-in Magazyn wymienny.

No£nik

Informacje s╣ przechowywane w jednostkach no£nika. Ka┐da jednostka no£nika (nazywana r≤wnie┐ kaset╣) jest okre£lonego typu, np. mo┐e to byµ ta£ma 8mm, dysk magnetyczny, dysk optyczny lub CD-ROM.
WiΩkszo£µ no£nik≤w posiada jedn╣ stronΩ, jedynie niekt≤re ich rodzaje, takie jak dyski magnetooptyczne (MO), posiadaj╣ dwie strony. Kasety oraz strony, kt≤re one posiadaj╣, s╣ £ledzone przez Magazyn wymienny i mog╣ przyjmowaµ r≤┐ne stany. WiΩcej informacji na temat stan≤w kaset i ich stron znajduje siΩ w dalszej czΩ£ci tego rozdzia│u, w paragrafie äObs│uga i wykorzystywanie no£nik≤wö.

Lokalizacja fizyczna

Magazyn wymienny zarz╣dza dwiema klasami lokalizacji fizycznych: bibliotekami oraz lokalizacjami no£nik≤w w trybie offline. Biblioteki zawieraj╣ zar≤wno kasety, jak i urz╣dzenia umo┐liwiaj╣ce ich odczytywanie i zapisywanie. No£niki w trybie offline znajduj╣ siΩ w specjalnych magazynach, katalogowanych przez Magazyn wymienny. Nie s╣ one dostΩpne w bibliotekach.

Biblioteki

     W najprostszej formie biblioteka sk│ada siΩ z kaset przechowuj╣cych dane oraz urz╣dzenia umo┐liwiaj╣cego ich odczytywanie i zapis. NapΩd CD-ROM jest prost╣ bibliotek╣ z jednym napΩdem, bez gniazd, posiadaj╣c╣ port wsuwania-wysuwania (IE û insert-eject) i nie posiadaj╣c╣ transportu. Przyk│adem bardziej z│o┐onej biblioteki jest biblioteka zautomatyzowana, kt≤ra mo┐e przechowywaµ nawet kilka tysiΩcy ta£m, posiada jeden lub wiΩcej napΩd≤w ta£mowych oraz mechaniczne urz╣dzenie umo┐liwiaj╣ce przenoszenie ta£m do napΩd≤w.
     Biblioteki sk│adaj╣ siΩ z nastΩpuj╣cych element≤w:
     Gniazda Gniazdo jest lokalizacj╣ s│u┐╣c╣ do przechowywania no£nika w bibliotece. Na przyk│ad biblioteka ta£mowa posiada jedno gniazdo dla ka┐dej ta£my, kt≤rej mo┐e u┐ywaµ. Biblioteka w postaci autonomicznego napΩdu nie posiada ┐adnego gniazda, jednak┐e wiΩkszo£µ bibliotek posiada przynajmniej cztery. Gniazda mog╣ byµ organizowane w kolekcje zwane magazynkami, kt≤re s╣ zazwyczaj wymienne.
     NapΩdy NapΩd jest urz╣dzeniem, kt≤re mo┐e odczytywaµ lub zapisywaµ kasetΩ. Na przyk│ad napΩd ta£mowy mo┐e odczytywaµ i zapisywaµ ta£mΩ, kt≤ra jest do niego za│adowana.
     Transport Transport jest automatycznym urz╣dzeniem, kt≤re przenosi kasety z gniazd do napΩd≤w i z powrotem. Biblioteki automatyczne zazwyczaj posiadaj╣ jedno urz╣dzenie transportowe.
     Czytniki kod≤w kreskowych Kaseta mo┐e mieµ przyklejon╣ etykietΩ z kodem kreskowym, kt≤ry mo┐e byµ odczytywany zar≤wno przez ludzi, jak i przez komputery. W bibliotekach przechowuj╣cych tak oznaczone kasety mo┐e byµ zainstalowany czytnik kod≤w kreskowych. Jest on najczΩ£ciej zamocowany na urz╣dzeniu transportowym.
     Drzwi Drzwi umo┐liwiaj╣ uzyskiwanie nieograniczonego dostΩpu do kaset zgromadzonych w bibliotece. W przypadku du┐ych bibliotek mog╣ one przypominaµ zwyk│e drzwi do pomieszczenia. Niekt≤re biblioteki nie posiadaj╣ ┐adnych drzwi, inne mog╣ posiadaµ ich kilka.
     Porty wsuwania-wysuwania W przeciwie±stwie do drzwi, umo┐liwiaj╣cych nieograniczony dostΩp do kaset w bibliotece, porty IE (insert-eject) zwane te┐ äszczelinami pocztowymiö kontroluj╣ dostΩp. Po dodaniu przez administratora kasety do biblioteki za po£rednictwem portu IE urz╣dzenie transportowe przenosi j╣ do odpowiedniego gniazda. Niekt≤re biblioteki nie posiadaj╣ port≤w IE, inne mog╣ posiadaµ ich kilka. Porty IE, w zale┐no£ci od ich konstrukcji, mog╣ przyjmowaµ jedn╣ lub kilka kaset jednocze£nie.

Rodzaje bibliotek

Biblioteka zautomatyzowana mo┐e sk│adaµ siΩ z dowolnych, wymienionych wy┐ej element≤w. W najprostszej formie zawiera ona kasety, gniazda, w kt≤rych s╣ one przechowywane, jeden lub kilka napΩd≤w, urz╣dzenie transportowe oraz drzwi lub port IE. Biblioteki automatyczne nazywane s╣ czasem zmieniaczami lub szafami graj╣cymi. Do wymiany kasety w jednym z napΩd≤w biblioteki nie jest wymagana interwencja u┐ytkownika.
Biblioteka autonomiczna, nazywana te┐ napΩdem autonomicznym, jest specjalnym rodzajem biblioteki. W jej przypadku konieczne jest rΩczne wymienianie kaset. NapΩdy CD-ROM znajduj╣ce siΩ w wiΩkszo£ci komputer≤w osobistych s╣ takimi w│a£nie bibliotekami. Magazyn wymienny traktuje napΩdy autonomiczne jako biblioteki z jednym napΩdem i jednym portem IE. Aplikacja nie musi wiedzieµ, czy kasety s╣ wymieniane przez cz│owieka, czy mechanizm transportowy.

Lokalizacje fizyczne no£nik≤w w trybie offline

Lokalizacje fizyczne no£nik≤w w trybie offline maj╣ zastosowanie w≤wczas, gdy Magazyn wymienny kataloguje kasety nie znajduj╣ce siΩ w bibliotece. Lokalizacj╣ fizyczn╣ kaset w trybie online jest biblioteka, w kt≤rej siΩ one znajduj╣. Kasety, kt≤re nie s╣ umieszczone w ┐adnej bibliotece (np. przechowywane na p≤│ce ta£my zawieraj╣ce kopie zapasowe), s╣ no£nikami w trybie offline. Gdy administrator przenosi no£nik w trybie offline do biblioteki, Magazyn wymienny modyfikuje jej lokalizacjΩ fizyczn╣ tak, aby wskazywa│a na t╣ bibliotekΩ. Po wyjΩciu kasety w trybie online z biblioteki, Magazyn wymienny zmienia jej lokalizacjΩ na fizyczn╣ lokalizacjΩ no£nika w trybie offline.

Pule no£nik≤w

     Pula no£nik≤w jest logiczn╣ kolekcj╣ kaset, kt≤re dziel╣ pewne wsp≤lne atrybuty. Pula sk│ada siΩ zawsze z no£nik≤w jednego rodzaju, kt≤re mog╣ jednak znajdowaµ siΩ w wiΩcej ni┐ jednej bibliotece. Ka┐da kaseta znajduje siΩ w jakiej£ puli no£nik≤w. Obie strony dwustronnej kasety znajduj╣ siΩ zawsze w jednej puli.
     Ka┐da pula no£nik≤w mo┐e kontrolowaµ dostΩp do znajduj╣cych siΩ w niej kaset. Uprawnienia te nie kontroluj╣ dostΩpu do danych zawartych w kasetach, a jedynie okre£laj╣ spos≤b korzystania z kaset, │╣cznie z tym, czy dana aplikacja mo┐e je przenosiµ pomiΩdzy pulami lub alokowaµ na swoje potrzeby.
     Pule no£nik≤w mog╣ byµ u┐ywane w spos≤b hierarchiczny, czyli zamiast samych kaset zawieraµ inne pule. Aplikacja, kt≤ra potrzebuje pogrupowaµ no£niki r≤┐nych rodzaj≤w w jedn╣ kolekcjΩ, mo┐e utworzyµ jedn╣ pulΩ dla ca│ej tej kolekcji, a nastΩpnie dodatkowe pule w jej wnΩtrzu. Ka┐da z nich mo┐e zawieraµ no£niki innego rodzaju. Istniej╣ dwie klasy pul: systemowe oraz aplikacji. Pierwsze z nich s╣ tworzone na w│asny u┐ytek przez Magazyn wymienny. Zaliczaj╣ siΩ do nich pule wolne, importu oraz nierozpoznane. Pule aplikacji s╣ tworzone przez aplikacje w celu grupowania no£nik≤w, co jest szczeg≤lnie wa┐ne, gdy kilka aplikacji wsp≤│dzieli bibliotekΩ do│╣czon╣ do systemu.

Pule systemowe

     Pule systemowe s╣ u┐ywane do przechowywania kaset, nie bΩd╣cych aktualnie w u┐yciu. Pula wolna przechowuje nieu┐ywane, dostΩpne dla aplikacji kasety, natomiast pule nierozpoznana oraz importu s╣ u┐ywane do tymczasowego przechowywania kaset, kt≤re zosta│y przed chwil╣ umieszczone w bibliotece. WiΩcej informacji o tym, w jaki spos≤b Magazyn wymienny korzysta z tych pul, znajduje siΩ w dalszej czΩ£ci tego rozdzia│u, w paragrafie äObs│uga i wykorzystywanie no£nik≤wö.
     Pule wolne Pule wolne umo┐liwiaj╣ wsp≤│dzielenie kaset przez aplikacje. Zawieraj╣ one kasety, kt≤re s╣ dostΩpne dla dowolnej aplikacji i nie zawieraj╣ u┐ytecznych danych. Aplikacja mo┐e pobieraµ kasety z pul wolnych i zwracaµ je do nich, gdy nie s╣ ju┐ potrzebne.
     Pule nierozpoznane Po umieszczeniu w bibliotece kasety, Magazyn wymienny pr≤buje j╣ zidentyfikowaµ. Je┐eli nowa kaseta nie by│a jeszcze nigdy u┐ywana, posiada niezidentyfikowany format lub nie zosta│a rozpoznana aplikacja, kt≤ra jako ostatnia zapisywa│a na niej dane, w≤wczas Magazyn wymienny umieszcza j╣ w puli nierozpoznanej, odpowiedniej dla rodzaju no£nika. W ten sam spos≤b traktowane s╣ czyste kasety. No£niki znajduj╣ce siΩ w pulach nierozpoznanych mog╣ zawieraµ dane, jednak Magazyn wymienny nie jest w stanie ich odczytywaµ ani katalogowaµ.
     Pule importu Je┐eli Magazyn wymienny mo┐e zidentyfikowaµ format lub aplikacjΩ zwi╣zan╣ z kaset╣, kt≤ra zosta│a umieszczona w bibliotece, ale kaseta ta nie by│a jeszcze u┐ywana w danym systemie, to umieszcza j╣ w puli importu. Na przyk│ad, gdy administrator umie£ci w bibliotece kasetΩ zapisan╣ w innym systemie przez program Kopia zapasowa, to Magazyn wymienny rozpozna jej format jako MFT (Microsoft Tape Format) i umie£ci j╣ w puli importu odpowiedniej dla rodzaju jej no£nika.

Pule aplikacji

Ka┐da aplikacja korzystaj╣ca z kaset zarz╣dzanych przez Magazyn wymienny korzysta z jednej lub kilku pul aplikacji. Mog╣ one byµ tworzone przez aplikacje lub za pomoc╣ Magazynu wymiennego. Uprawnienia pul aplikacji mog╣ zezwalaµ na ich wsp≤│dzielenie lub przypisywanie oddzielnych zestaw≤w poszczeg≤lnym aplikacjom.

Kolejki pracy

Gdy aplikacja dokonuje tzw. ┐╣dania bibliotecznego, Magazyn wymienny umieszcza to ┐╣danie w kolejce i przetwarza je w momencie, gdy dostΩpne bΩd╣ odpowiednie zasoby. Na przyk│ad ┐╣danie zainstalowania ta£my w bibliotece powoduje pojawienie siΩ nowego elementu instalacji w kolejce. Element ten mo┐e oczekiwaµ na udostΩpnienie napΩdu.
Tabela 18.1 opisuje stany element≤w kolejki pracy, jakie mog╣ one przyjmowaµ podczas ich obs│ugiwania przez Magazyn wymienny. Stan Opis W kolejce »╣danie oczekuje w kolejce od momentu jego wywo│ania do czasu, gdy Magazyn wymienny rozpocznie jego przetwarzanie. Przetwarzany »╣danie jest przetwarzane, a Magazyn wymienny aktywnie pracuje nad jego uko±czeniem. Oczekiwanie »╣danie przechodzi do tego stanu, je┐eli Magazyn wymienny stwierdzi, ┐e do jego wykonania konieczne jest zwolnienie jednego lub kilku zasob≤w (np. ┐╣dany napΩd jest u┐ywany aktualnie przez inn╣ aplikacjΩ). Wykonany »╣danie przechodzi do tego stanu po zako±czeniu jego wykonywania przez Magazyn wymienny. Nieudany »╣danie przechodzi do tego stanu, je┐eli Magazyn wymienny nie jest w stanie go zako±czyµ.

»╣dania operatora

Uwaga W kontek£cie u┐ywanym w tej sekcji, äoperatorö jest synonimem s│owa äadministratorö.

Czasami, nawet w przypadku bibliotek zautomatyzowanych, do zako±czenia ┐╣dania lub wykonania czynno£ci obs│ugowych konieczna jest manualna interwencja. Je┐eli aplikacja ┐╣da zainstalowania kasety znajduj╣cej siΩ w lokalizacji fizycznej no£nik≤w w trybie offline, to konieczne jest jej wprowadzenie do biblioteki w trybie online. Powoduje to wygenerowanie ┐╣dania dla operatora.
»╣danie operatora Magazynu wymiennego jest ┐╣daniem wykonania okre£lonego zadania przez administratora. Mo┐e ono zostaµ wys│ane przez Magazyn wymienny lub aplikacjΩ klienck╣, po czym pojawi siΩ na konsoli Magazynu wymiennego. »╣dania operatora s╣ generowane w nastΩpuj╣cych sytuacjach:

Konieczne jest przeniesienie kasety znajduj╣cej siΩ aktualnie w trybie offline do biblioteki w trybie online, poniewa┐ aplikacja zainicjowa│a ┐╣danie jej zainstalowania.
Brakuje dostΩpnych kaset w trybie online. Administrator musi dodaµ nowe kasety lub wykorzystaµ kasety w trybie offline.
Urz╣dzenie uleg│o awarii i wymaga obs│ugi.
Urz╣dzenie wymaga czyszczenia, a nie jest dostΩpna nadaj╣ca siΩ do wykorzystania kaseta czyszcz╣ca.

»╣dania operatora mog╣ byµ przedstawiane administratorowi za pomoc╣ us│ugi Pos│aniec lub za po£rednictwem paska stanu Windows. Administrator mo┐e wykonaµ lub odrzuciµ ┐╣danie. Stany ┐╣da± operatora s╣ opisane w Tabeli 18.2.


Tabela 18.2 Stany ┐╣da± operatora


Stan	Opis


Przes│ane	»╣danie operatora oczekuje na wykonanie ┐╣danej operacji przez operatora.
Odrzucone	Operator wskaza│, ┐e ┐╣dana czynno£µ nie zostanie przeprowadzona.
Wykonane	Administrator wskaza│ lub Magazyn wymienny wykry│, ┐e wykonywanie ┐╣dania operatora zosta│o zako±czone.

Administrator mo┐e spe│niµ lub anulowaµ ┐╣danie operatora. Po spe│nieniu ┐╣dania musi on potwierdziµ je za pomoc╣ konsoli Magazynu wymiennego. Je┐eli administrator anuluje ┐╣danie, to Magazyn wymienny powiadomi aplikacjΩ, kt≤ra je wygenerowa│a. Magazyn wymienny zachowuje ┐╣dania operatora przez nieca│╣ godzinΩ po ich wykonaniu lub anulowaniu.

Us│uga magazynu wymiennego

Magazyn wymienny mo┐e przetwarzaµ nastΩpuj╣ce ┐╣dania wysy│ane przez aplikacje klienckie:

Instalowanie i odinstalowywanie kaset.
Czyszczenie napΩd≤w.
Dodawanie i usuwanie kaset.
Przegl╣danie zawarto£ci biblioteki.
W│╣czanie i wy│╣czanie bibliotek, napΩd≤w lub kaset.
UdostΩpnianie no£nik≤w i atrybut≤w biblioteki.

Magazyn wymienny udostΩpnia powy┐sze us│ugi aplikacjom klienckim za po£rednictwem zestawu funkcji API, kt≤re ukrywaj╣ szczeg≤│y obs│ugi r≤┐norodnych napΩd≤w i bibliotek. Magazyn wymienny implementuje model zmieniacza, posiadaj╣cy wszystkie istotne cechy bibliotek i napΩd≤w. Za jego po£rednictwem obs│ugiwane s╣ wszystkie rzeczywiste napΩdy i zmieniacze.
Magazyn wymienny mo┐e przenosiµ kasety w obrΩbie automatycznej biblioteki. SprzΩt do tego u┐ywany (zazwyczaj nazywany ätransportemö) r≤┐ni siΩ znacznie w zale┐no£ci od u┐ywanej biblioteki. Pewne biblioteki posiadaj╣ chwytaki, kt≤re pobieraj╣ kasety i przenosz╣ je z ich gniazd do napΩd≤w. Inne typy bibliotek przesuwaj╣ magazynki zawieraj╣ce kasety, a nastΩpnie │aduj╣ te kasety bezpo£rednio do napΩd≤w. »╣danie instalacji kasety, wys│ane przez aplikacjΩ Magazynu wymiennego, powoduje zainstalowanie kasety dowolnego rodzaju. Rysunek 18.2 przedstawia sk│adniki Magazynu wymiennego.

Rysunek 18.2 Sk│adniki Magazynu wymiennego

Obs│uga i wykorzystywanie no£nik≤w

G│≤wn╣ funkcj╣ Magazynu wymiennego jest przenoszenie kaset wewn╣trz bibliotek i pomiΩdzy nimi oraz kontrolowanie dostΩpu. Kasety obs│ugiwane przez Magazyn wymienny mog╣ przyjmowaµ r≤┐ne stany, kt≤re okre£laj╣ dozwolone i zabronione w danym momencie operacje. Na przyk│ad, je┐eli kaseta jest dostΩpna, to aplikacja mo┐e j╣ zarezerwowaµ dla siebie. Je┐eli kaseta jest u┐ywana przez jedn╣ aplikacjΩ, to nie mo┐e zostaµ zarezerwowana przez ┐adn╣ inn╣.
Z no£nikami s╣ zwi╣zane dwie klasy stan≤w, opisuj╣cych wiΩkszo£µ czynno£ci dotycz╣cych ich obs│ugi i wykorzystania przez Magazyn wymienny i jego aplikacje. S╣ to stany no£nik≤w oraz stany stron.

Nazywanie no£nik≤w

Po umieszczeniu nowej kasety w bibliotece Magazyn wymienny przypisuje jej nazwΩ pocz╣tkow╣. Nazwa ta mo┐e pochodziµ z r≤┐nych ƒr≤de│, │╣cznie z etykiet╣ kasety i kodem kreskowym. Zasady nazywania no£nika s╣ nastΩpuj╣ce:

Je┐eli kaseta posiada etykietΩ z kodem kreskowym, to jako nazwa przyjmowana jest jej warto£µ alfanumeryczna.
Je┐eli kaseta posiada jedn╣ stronΩ oraz rozpoznawalny typ etykiety, to jej nazwa jest pobierana z tej etykiety. Na przyk│ad, je┐eli formatem ta£my jest MFT (Microsoft Tape Format), to etykieta jest odczytywana z nag│≤wka MFT. Je┐eli formatem kasety jest system plik≤w, to jej nazwa jest pobierana z etykiety woluminu.
W innym przypadku u┐ywany jest numer sekwencyjny.

Stany no£nik≤w

Stany zwi╣zane z kasetami odzwierciedlaj╣ operacje na nich wykonywane. W tabeli 18.3 opisano stany no£nik≤w Magazynu wymiennego.


Tabela 18.3 Stany no£nik≤w w Magazynie wymiennym


Stan no£nika fizycznego	Opis


Bezczynny	Kaseta znajduje siΩ aktualnie w gnieƒdzie biblioteki lub jest w trybie offline.
W u┐yciu	Kaseta jest w trakcie przenoszenia.
Instalowany	Kaseta znajduje siΩ w napΩdzie, ale nie mo┐na jeszcze z niej korzystaµ.
Za│adowany	Kaseta znajduje siΩ w napΩdzie i dostΩpna jest zawarto£µ jednej z jej stron.
Nie za│adowany	Kaseta znajduje siΩ jeszcze w napΩdzie, ale zawarto£µ strony, kt≤ra by│a u┐ywana, nie jest ju┐ dostΩpna.

Strona jest dostΩpna, je┐eli aplikacja mo┐e przeprowadzaµ na niej operacje wej£cia-wyj£cia. Definicja ta jest istotna, poniewa┐ wsuniΩcie ta£my do napΩdu niekoniecznie musi oznaczaµ udostΩpnienie jej zawarto£ci. W przypadku niekt≤rych napΩd≤w ta£mowych czΩ£µ ta£my musi zostaµ wyci╣gniΩta z kasety i owiniΩta wok≤│ g│owicy napΩdu. Jest to proces nazywany czasem │adowaniem.

Stany stron

Poniewa┐ dane s╣ przechowywane na stronie kasety, to stany zwi╣zane ze stronami odzwierciedlaj╣ raczej ich wykorzystanie ni┐ lokalizacjΩ fizyczn╣. Tabela 18.4 opisuje stany stron u┐ywane przez Magazyn wymienny.


Tabela 18.4 Stany stron w Magazynie wymiennym


Stan strony	Opis


Przydzielona	Strona, kt≤ra zosta│a zaw│aszczona na u┐ytek aplikacji. Nie jest ona dostΩpna dla ┐adnej innej aplikacji.
DostΩpna	Strona, kt≤ra jest aktualnie dostΩpna dla aplikacji.
Zape│niona	Strona, kt≤ra jest aktualnie u┐ywana, ale ju┐ nie mo┐na na niej zapisywaµ danych, poniewa┐ jest fizycznie lub logicznie zape│niona.
Zlikwidowana	Strona, kt≤ra przekroczy│a poziom u┐ywalno£ci czyli limit alokacji (okre£lony przez administratora lub aplikacjΩ) i nie mo┐e byµ wiΩcej u┐ywana.
Nierozpoznana wymienny.	Strona, kt≤rej typ i identyfikator etykiety nie zosta│y rozpoznane przez Magazyn
Importowana	Strona, kt≤rej typ etykiety zosta│ rozpoznany, ale identyfikator nie zosta│ rozpoznany przez Magazyn wymienny. Jest to nowa strona, z kt≤rej Magazyn wymienny jeszcze nie korzysta│, ale kt≤rej format jest przez t╣ us│ugΩ rozpoznawany.
NiedostΩpna	NiedostΩpna strona wielostronnej kasety, kt≤ra znajduje siΩ w napΩdzie.
Niezgodna	Typ no£nika nie jest zgodny z bibliotek╣. Kaseta ta powinna zostaµ natychmiast usuniΩta z biblioteki.
Zarezerwowana	Druga strona kasety dwustronnej. Jest ona niedostΩpna do alokacji przez wszystkie aplikacje opr≤cz tej, kt≤rej aktualnie przydzielono pierwsz╣ stronΩ.
Nieprzygotowana	Strona, kt≤ra nie jest ju┐ zarezerwowana ani u┐ywana przez ┐adn╣ aplikacjΩ, lecz nie posiada jeszcze etykiety no£nika wolnego. Jest to stan tymczasowy. Aplikacje nie mog╣ alokowaµ kaset nieprzygotowanych.

Wolne no£niki      Strony, kt≤re s╣ dostΩpne do u┐ycia przez dowoln╣ aplikacjΩ, znajduj╣ siΩ w stanie ädostΩpnaö w puli wolnej. Magazyn wymienny zapisuje na takich kasetach specjaln╣ etykietΩ (nazywan╣ etykiet╣ no£nika wolnego), kt≤ra informuje, ┐e nie zawieraj╣ one u┐ytecznych danych. Gdy Magazyn wymienny jest w trakcie zapisywania etykiety no£nika wolnego, przetwarzana strona jest oznaczana jako änieprzygotowanaö. Jest to zazwyczaj stan przej£ciowy. Jednak, gdy kaseta, kt≤rej strona jest oznaczana, znajduje siΩ w lokalizacji fizycznej no£nik≤w w trybie offline, to mo┐e on trwaµ d│u┐ej û do momentu za│adowania jej do biblioteki. Ka┐de przej£cie do stanu ädostΩpnaö powoduje zapisanie etykiety no£nika wolnego, a tym samym przej£ciowe wystΩpowanie stanu änieprzygotowanaö.
     Je┐eli aplikacja chce skorzystaµ ze strony kasety znajduj╣cej siΩ w stanie ädostΩpnaö lub äimportowanaö, to alokuje j╣ zmieniaj╣c jej stan na äprzydzielonaö. Aplikacja alokuje äimportowan╣ö kasetΩ, gdy potrzebuje dostΩpu do danych, kt≤re znajduj╣ siΩ na nowej, nieznanej dla Magazynu wymiennego stronie. Gdy aplikacja nie potrzebuje ju┐ ┐adnych danych znajduj╣cych siΩ na tej stronie, w≤wczas zwalnia j╣, co powoduje zmianΩ jej stanu na ädostΩpnaö.
     Je┐eli strona nie mo┐e pomie£ciµ wiΩcej danych lub aplikacja nie jest w stanie ich wiΩcej zapisaµ, to jest ona oznaczana jako äzape│nionaö.
     Magazyn wymienny £ledzi, ile razy dana strona by│a przydzielana. Gdy ilo£µ ta przekroczy okre£lony poziom, strona przechodzi do stanu äzlikwidowanaö. Licznik ten jest sprawdzany za ka┐dym razem, gdy strona jest zwalniana. W celu okre£lenia warto£ci granicznej dla ilo£ci przydzia│≤w strony, nale┐y klikn╣µ prawym przyciskiem myszy pulΩ zawieraj╣c╣ dan╣ kasetΩ i wybraµ W│a£ciwo£ci.
     Strony dwustronnej kasety s╣ alokowane oddzielnie. Mo┐e siΩ zdarzyµ, ┐e aplikacja spr≤buje zaalokowaµ obydwie jej strony, lub ┐e druga strona zostanie za┐╣dana przez inn╣ aplikacjΩ. Mo┐e to byµ ƒr≤d│em problem≤w, zw│aszcza gdy kasety s╣ przenoszone pomiΩdzy systemami. W celu wyeliminowania tego problemu, w momencie przydzielenia pierwszej strony kasety aplikacji Magazyn wymienny nadaje drugiej stronie kasety stan äzarezerwowanaö. Jedynie ta aplikacja, kt≤ra zaw│aszczy│a pierwsz╣ stronΩ, mo┐e za┐╣daµ alokacji drugiej strony. Je┐eli aplikacja nie potrzebuje drugiej strony kasety, to mo┐e zmieniµ jej stan z powrotem na ädostΩpnaö.
     Gdy aplikacja zwalnia u┐ywan╣ stronΩ kasety, zawieraj╣cej inne zarezerwowane strony, to Magazyn wymienny zmienia ich stan na ädostΩpnaö.

Administrowanie Magazynem wymiennym

     Systemy zawieraj╣ce kilka autonomicznych napΩd≤w i jedn╣ aplikacjΩ korzystaj╣c╣ z Magazynu wymiennego zazwyczaj nie wymagaj╣ administracji Magazynem wymiennym. Staje siΩ ona konieczna w przypadku system≤w posiadaj╣cych bardziej z│o┐on╣ konfiguracjΩ, na przyk│ad zawieraj╣cych biblioteki ta£m lub dysk≤w optycznych, lub wiele aplikacji korzystaj╣cych z Magazynu wymiennego. Jednak czasem r≤wnie┐ w nieskomplikowanym systemie aplikacja mo┐e wymagaµ pewnego dostosowania tej us│ugi.
     WiΩcej informacji na temat napΩd≤w i bibliotek automatycznych obs│ugiwanych przez system Windows 2000 mo┐na znaleƒµ korzystaj╣c z odno£nika do Hardware Compatibility List (HCL) znajduj╣cego siΩ na stronie Web Resources, pod adresem http://windows.microsoft.com/windows2000/reskit/webresources.
     Ka┐da z obs│ugiwanych bibliotek automatycznych posiada w│asne metody i opcje konfiguracji. Na li£cie zgodno£ci HCL mo┐na znaleƒµ w│a£ciwe ustawienia konfiguracyjne dla obs│ugiwanych urz╣dze±.

Instalowanie i konfigurowanie aplikacji korzystaj╣cych z Magazynu wymiennego

Aplikacje korzystaj╣ce z Magazynu wymiennego zazwyczaj przeprowadzaj╣ jego konfiguracjΩ w momencie ich instalowania. Konfiguracja ta mo┐e polegaµ na przyk│ad na utworzeniu puli no£nik≤w aplikacji oraz okre£leniu dla tej puli odpowiednich uprawnie±.
Pewne aplikacje u┐ywaj╣ swojego w│asnego formatu lub schematu etykietowania. Aby identyfikatory no£nik≤w (OMID û On-media Identifier) zapisane na stronach przez nie u┐ywanych mog│y byµ w│a£ciwie przetwarzane przez Magazyn wymienny, konieczne s╣ specjalne biblioteki dynamiczne (DLL). Biblioteki te, nazywane bibliotekami etykiet no£nik≤w (MLL û Media Label Library), umo┐liwiaj╣ odczytywanie etykiet oraz okre£lanie identyfikator≤w OMID i s╣ instalowane przez aplikacje klienckie, kt≤re wymuszaj╣ ich stosowanie.

Przygotowywanie no£nik≤w

WiΩkszo£µ aplikacji pobiera dostΩpne kasety z puli wolnej. Umieszczanie kaset w tej puli jest nazywane czasem ich przygotowywaniem lub formatowaniem i musi zostaµ wykonane przez aplikacjΩ korzystaj╣c╣ z Magazynu wymiennego lub przez administratora. Je┐eli aplikacje korzystaj╣ce z Magazynu wymiennego nie przygotowuj╣ no£nik≤w automatycznie, to mo┐na wykonaµ tΩ czynno£µ za pomoc╣ Magazynu wymiennego. No£niki przygotowuje siΩ w puli nierozpoznanej oraz, gdy kaseta na pewno nie zawiera istotnych danych, w puli importu.
Aby przygotowaµ ta£mΩ, w konsoli Magazynu wymiennego nale┐y klikn╣µ prawym przyciskiem no£nik w panelu szczeg≤│≤w, a nastΩpnie wybraµ polecenie Przygotuj.

Kontrolowanie us│ugi Magazynu wymiennego

Domy£lnie Magazyn wymienny jest uruchamiany automatycznie po w│╣czeniu komputera. Mo┐na go skonfigurowaµ tak, aby by│ uruchamiany jedynie na ┐╣danie, ale nie jest to zalecane, poniewa┐ mo┐e powodowaµ problemy zwi╣zane z aplikacjami typu Kopia zapasowa. Podobnie jak w przypadku innych us│ug systemu Windows 2000, Magazyn wymienny mo┐e byµ zatrzymywany, uruchamiany oraz restartowany za pomoc╣ mened┐era us│ug.

Konfiguracja urz╣dze±

Magazyn wymienny korzysta z technologii Plug and Play w celu rozpoznania urz╣dze± do│╣czonych do systemu, musi jednak dodatkowo powi╣zaµ napΩdy z bibliotekami automatycznymi. Je┐eli Plug and Play wyszuka bibliotekΩ do│╣czon╣ do systemu, to Magazyn wymienny przegl╣da listΩ napΩd≤w, kt≤re s╣ tak┐e do│╣czone do systemu i wykrywa, kt≤re z nich znajduj╣ siΩ wewn╣trz biblioteki, a kt≤re s╣ napΩdami autonomicznymi. Magazyn wymienny mo┐e dokonaµ automatycznej konfiguracji, je┐eli spe│nione s╣ jej wymagania. W przeciwnym przypadku konieczne jest manualne przypisanie napΩd≤w do bibliotek automatycznych.

Konfiguracja automatyczna

Magazyn wymienny samodzielnie konfiguruje biblioteki automatyczne, je┐eli spe│nione s╣ nastΩpuj╣ce warunki:

Urz╣dzenia sprzΩtowe biblioteki obs│uguj╣ raportowanie adres≤w element≤w napΩd≤w przy u┐yciu polecenia SCSI ReadElementStatus. Aby dowiedzieµ siΩ, czy u┐ywana biblioteka obs│uguje t╣ funkcjΩ, nale┐y skontaktowaµ siΩ z jej producentem.
Wszystkie napΩdy w bibliotece s╣ do│╣czone do tej samej magistrali SCSI.

Konfiguracja manualna

Poniewa┐ nie wszystkie biblioteki i konfiguracje systemu udostΩpniaj╣ funkcjΩ konfiguracji automatycznej, to Magazyn wymienny umo┐liwia manualne skonfigurowanie jednostek sprzΩtowych biblioteki. Metody tej nale┐y u┐ywaµ jedynie w razie konieczno£ci, poniewa┐ Magazyn wymienny nie bΩdzie w stanie wykrywaµ zmian w konfiguracji okre£lonej manualnie. Na og≤│ Magazyn wymienny nale┐y konfigurowaµ rΩcznie jedynie w≤wczas, gdy wykryje on bibliotekΩ automatyczn╣, kt≤rej nie potrafi sam skonfigurowaµ. Po ustawieniu konfiguracji rΩcznej zmieniacz nie mo┐e byµ ju┐ konfigurowany automatycznie.
W wiΩkszo£ci przypadk≤w Magazyn wymienny uruchamia konfiguracjΩ automatyczn╣ po zainstalowaniu, przeniesieniu lub usuniΩciu sprzΩtu. NastΩpuje to w trakcie ponownego uruchamiania systemu po wprowadzeniu zmian. W przypadku zmieniaczy, kt≤re nie mog╣ byµ konfigurowane automatycznie, Magazyn wymienny dodaje do rejestru niekompletne wpisy, a nastΩpnie generuje ┐╣danie operatora dotycz╣ce konfiguracji manualnej.

Aby manualnie skonfigurowaµ Magazyn wymienny, nale┐y:

Zatrzymaµ us│ugΩ Magazynu wymiennego.
Wykonaµ kopiΩ zapasow╣ bazy danych Magazynu wymiennego kopiuj╣c pliki znajduj╣ce siΩ w katalogu %SystemRoot%\System32\NtmsData do bezpiecznego katalogu tymczasowego.
Ponownie uruchomiµ Magazyn wymienny. Konsola Magazynu wymiennego wy£wietla wszystkie napΩdy, kt≤re nie zosta│y przypisane do zmieniacza, jako napΩdy autonomiczne, nawet je┐eli w rzeczywisto£ci znajduj╣ siΩ one w zmieniaczu.
Opr≤┐niµ wszystkie napΩdy w systemie.
Umie£ciµ kasetΩ w napΩdzie biblioteki, kt≤ra jest konfigurowana, otwieraj╣c w tym celu jej drzwi lub korzystaj╣c z portu IE (informacje na ten temat mo┐na znaleƒµ w dokumentacji zmieniacza). NastΩpnie w konsoli Magazynu wymiennego nale┐y klikn╣µ opcjΩ Od£wie┐ dla ka┐dego napΩdu autonomicznego i wyszukaµ w ten spos≤b napΩd, kt≤ry zawiera kasetΩ. Na zak│adce Informacje o urz╣dzeniu we w│a£ciwo£ciach napΩdu znajduje siΩ jego nazwa, kt≤r╣ nale┐y zanotowaµ. Krok ten nale┐y powt≤rzyµ dla ka┐dego napΩdu w zmieniaczu, kt≤ry jest konfigurowany.
W menu Start klikn╣µ Uruchom, a nastΩpnie wpisaµ:

regedt32.exe
û Lub û
regedit.exe
Klikn╣µ przycisk OK.
Ostrze┐enie Nie nale┐y u┐ywaµ bezpo£rednio edytora rejestru do momentu, gdy nie pozostaje ┐adne inne wyj£cie. Edytory rejestru omijaj╣ standardowe £rodki bezpiecze±stwa zapewniane przez narzΩdzia administracyjne. Zabezpieczenia te zapobiegaj╣ wprowadzeniu sprzecznych, mog╣cych zmniejszyµ wydajno£µ systemu lub uszkodziµ go ustawie±. Edycja rejestru mo┐e skutkowaµ powa┐nymi i niespodziewanymi konsekwencjami, prowadz╣cymi nawet do zablokowania rozruchu systemu i konieczno£ci ponownej jego instalacji. Aby konfigurowaµ lub dostosowywaµ system Windows 2000 nale┐y u┐ywaµ program≤w w Panelu Sterowania lub Microsoft Management Console (MMC), je£li tylko jest to mo┐liwe.
W informacjach konfiguracyjnych Magazynu wymiennego, znajduj╣cych siΩ w kluczu rejestru HKEY_LOCAL_MACHINE\System\CurrentControlSet\Services\NtmsSvc\Config, utworzyµ wpis typu REG_DWORD o nazwie AutoCfg i nadaµ mu warto£µ 0.
Zatrzymaµ us│ugΩ Magazynu wymiennego.
Klucz Config zawiera klucze podrzΩdne dla wszystkich zmieniaczy (np. Changer0) oraz napΩd≤w autonomicznych. Ka┐dy klucz zmieniacza zawiera wpisy dla wszystkich znajduj╣cych siΩ w nim kieszeni napΩd≤w (np. DriveBay0).
W ka┐dym wpisie kieszeni napΩdu o warto£ci ä???ö, nale┐y zast╣piµ t╣ warto£µ nazw╣ znajduj╣cego siΩ w niej urz╣dzenia (bez pocz╣tkowych znak≤w ä\ö lub ä.ö û na przyk│ad äTape3ö).
Zamkn╣µ edytor rejestru
Ponownie uruchomiµ us│ugΩ Magazynu wymiennego. Magazyn wymienny odczyta nowe informacje konfiguracyjne i zainicjuje urz╣dzenia. Po zainicjowaniu Magazynu wymiennego nale┐y zainstalowaµ kasetΩ w ka┐dym z napΩd≤w biblioteki.
Je┐eli konfiguracja nie zosta│a przeprowadzona prawid│owo, to Magazyn wymienny zg│osi b│╣d podczas swojej inicjalizacji lub instalowania kasety.
Je┐eli Magazyn wymienny nie zg│osi ┐adnego b│Ωdu, to konfiguracja manualna zosta│a zako±czona sukcesem.
Je┐eli konfiguracja manualna nie zosta│a przeprowadzona prawid│owo, to nale┐y zatrzymaµ us│ugΩ Magazynu wymiennego. NastΩpnie nale┐y skopiowaµ zapasow╣ wersjΩ jego bazy danych z powrotem do folderu %SystemRoot%\System32\NtmsData\ i rozpocz╣µ proces konfiguracji manualnej od pocz╣tku.

Korzystanie z konsoli Magazynu wymiennego

Snap-in Magazynu wymiennego mo┐e zostaµ uruchomiony z poziomu wΩz│a magazynu w Zarz╣dzaniu komputerem lub bezpo£rednio z wiersza polece±, przez uruchomienie Ntmsmgr.msc. Umo┐liwia on wykonywanie takich czynno£ci, jak │adowanie i wysuwanie no£nik≤w, okre£lanie metod tworzenia inwentarza oraz czyszczenie napΩd≤w.

úadowanie i wysuwanie no£nik≤w

Magazyn wymienny korzysta z portu IE lub drzwi biblioteki w celu │adowania lub wysuwania kaset. Je┐eli korzysta siΩ z drzwi, to nale┐y skorzystaµ z okna dialogowego w│a£ciwo£ci biblioteki i jej dokumentacji w celu okre£lenia w│a£ciwych numer≤w gniazd. WiΩkszo£µ zmieniaczy w spos≤b klarowny etykietuje gniazda, nie jest to jednak regu│╣.

Ostrze┐enie Je┐eli kasety s╣ wymieniane przy u┐yciu drzwi biblioteki nie posiadaj╣cej czytnika kod≤w kreskowych, to nale┐y przeprowadziµ jej pe│n╣ inwentaryzacjΩ po zako±czeniu wymiany. Wprowadzone zmiany nie s╣ wykrywane przez inwentaryzacjΩ szybk╣, przez co mog╣ wyst╣piµ problemy z rozpoznaniem kasety, gdy jest ona instalowana w napΩdzie.

Tabele 18.5, 18.6 oraz 18.7 zawieraj╣ rezultaty przenoszenia no£nik≤w CD, no£nik≤w ta£mowych oraz no£nik≤w optycznych-zapisywalnych pomiΩdzy pulami.

Uwaga Poniewa┐ dyski CD umo┐liwiaj╣ jedynie odczyt, Magazyn wymienny nie pozwala na umieszczanie ich w puli no£nik≤w wolnych.
Dyski CD pojawiaj╣ siΩ w puli nierozpoznanej jedynie w≤wczas, gdy s╣ sformatowane przy u┐yciu systemu plik≤w nie rozpoznawanego przez system Windows 2000. WiΩcej informacji na temat system≤w plik≤w w Windows 2000 znajduje siΩ w rozdziale äSystemy plik≤wö.


Tabela 18.5 Przenoszenie no£nik≤w CD miΩdzy pulami


Z/Do puli	Pula importu	Pula nierozpoznana	Pula aplikacji


Importu	Nie dotyczy	Zabronione	Dozwolone
Nierozpoznanej	Zabronione	Nie dotyczy	Zabronione
Aplikacji	Dozwolone	Zabronione	Nie dotyczy


Tabela 18.6 Przenoszenie no£nik≤w ta£mowych miΩdzy pulami


Z/Do puli	Pula wolna	Pula importu	Pula nierozpoznana	Pula aplikacji

Wolnej	Nie dotyczy	Zabronione	Zabronione	Zachowuje etykietΩ no£nika wolnego do chwili zapisania nowej etykiety przez aplikacjΩ.
Importu	Zapisuje etykietΩ no£nika wolnego	Nie dotyczy	Zabronione	Zabronione
Nierozpoznanej	Zapisuje etykietΩ no£nika wolnego	Zabronione	Nie dotyczy	Zabronione
Aplikacji	Zapisuje etykietΩ no£nika wolnego	Zabronione	Zabronione	Zachowuje aktualn╣ etykietΩ


Tabela 18.7 Przenoszenie no£nik≤w optycznych-zapisywalnych miΩdzy pulami


Z/Do puli	Pula wolna	Pula importu	Pula nierozpoznana	Pula aplikacji

Wolnej	Nie dotyczy	Zabronione	Zabronione	Zachowuje etykietΩ no£nika wolnego do chwili zapisania nowej etykiety przez aplikacjΩ.
Importu	Zapisuje etykietΩ woln╣	Nie dotyczy	Zabronione	Zachowuje aktualn╣ etykietΩ.
Nierozpoznanej	Zapisuje etykietΩ woln╣	Zabronione	Nie dotyczy	Zabronione
Aplikacji	Zapisuje etykietΩ woln╣	Zabronione	Zabronione	Zachowuje aktualn╣ etykietΩ. Przenoszone s╣ obydwie strony.

Inwentaryzacje Mo┐na przeprowadzaµ dwa rodzaje inwentaryzacji, szybk╣ oraz pe│n╣. Domy£ln╣ metodΩ inwentaryzacji mo┐na okre£liµ za pomoc╣ okna w│a£ciwo£ci biblioteki w konsoli Magazynu wymiennego.

Uwaga W konsoli Magazynu wymiennego wszystkie wΩz│y poni┐ej Lokalizacji fizycznych, za wyj╣tkiem No£nik≤w w trybie offline, s╣ traktowane jako biblioteki.

Szybka inwentaryzacja polega na sprawdzeniu zmian stanu gniazda pomiΩdzy pe│nym a pustym. Je┐eli baza danych Magazynu wymiennego wskazuje, ┐e gniazdo zawiera kasetΩ, ale szybka inwentaryzacja wykaza│a, ┐e kasety ju┐ w nim nie ma, to Magazyn wymienny zaznacza t╣ kasetΩ jako dostΩpn╣ w trybie offline. Je┐eli gniazdo by│o puste, a w chwili przeprowadzania inwentaryzacji jest pe│ne, to Magazyn wymienny zidentyfikuje znajduj╣c╣ siΩ w nim kasetΩ. W przypadku inwentaryzacji szybkiej uznaje siΩ, ┐e zawarto£µ gniazd, kt≤re pozosta│y zape│nione, nie zmieni│a siΩ.
Inwentaryzacja pe│na polega na identyfikacji ka┐dej kasety. Mo┐e to zaj╣µ du┐o czasu, chyba ┐e kasety posiadaj╣ etykiety z kodem kreskowym. Pe│na inwentaryzacja takich kaset sprowadza siΩ do odczytania ich kod≤w. W przypadku kaset, kt≤re nie posiadaj╣ kod≤w kreskowych, konieczne jest odczytanie identyfikator≤w no£nik≤w.

Czyszczenie napΩd≤w

     Pewne napΩdy, w szczeg≤lno£ci napΩdy ta£mowe, wymagaj╣ okresowego czyszczenia. Zabrudzenie napΩdu, powoduj╣ce problemy z operacjami wej£cia-wyj£cia, jest zazwyczaj wskazywane przez lampkΩ na przednim panelu napΩdu. W wiΩkszo£ci przypadk≤w napΩd wykrywa zabrudzenie podczas dzia│ania aplikacji klienckiej Magazynu wymiennego. Spos≤b obs│ugi tej sytuacji przez aplikacjΩ jest zazwyczaj opisany w jej dokumentacji. W przypadku niekt≤rych zmieniaczy Magazyn wymienny mo┐e automatyczne oczy£ciµ napΩd po zako±czeniu u┐ywania go przez aplikacjΩ.
     W modelu zarz╣dzania urz╣dzeniami Magazynu wymiennego ka┐de urz╣dzenie biblioteki mo┐e zawieraµ jedn╣ kasetΩ czyszcz╣c╣. Z poziomu konsoli dostΩpny jest kreator, za pomoc╣ kt≤rego mo┐na za│adowaµ t╣ kasetΩ do dowolnej biblioteki posiadaj╣cej funkcjΩ automatycznego czyszczenia.
     Magazyn wymienny korzysta z licznika przebieg≤w dla ka┐dej kasety czyszcz╣cej. Gdy kaseta ta osi╣gnie maksymalny limit, Magazyn wymienny generuje ┐╣danie operatora. Je┐eli administrator wysunie kasetΩ czyszcz╣c╣ przed osi╣gniΩciem przez ni╣ maksymalnej warto£ci licznika przebieg≤w, to Magazyn wymienny wy£wietli informacjΩ o jego warto£ci aktualnej. Aby sprawdziµ pozosta│╣ ilo£µ przebieg≤w kasety czyszcz╣cej, nale┐y klikn╣µ prawym przyciskiem myszy pulΩ, kt≤ra j╣ zawiera, a nastΩpnie wybraµ W│a£ciwo£ci. Po klikniΩciu zak│adki No£nik zostanie wy£wietlona pozosta│a ilo£µ dostΩpnych operacji czyszczenia.

Ostrze┐enie Je┐eli Magazyn wymienny spr≤buje zidentyfikowaµ kasetΩ czyszcz╣c╣ jako zwyczajn╣ kasetΩ, mog╣ siΩ pojawiµ problemy. Mo┐e siΩ tak zdarzyµ, je┐eli jego baza danych stanie siΩ niesp≤jna lub zostanie odtworzona ze starej kopii zapasowej. Wiele napΩd≤w korzysta z kaset czyszcz╣cych w inny spos≤b, ni┐ z kaset zawieraj╣cych dane, co mo┐e spowodowaµ wy£wietlanie komunikat≤w o b│Ωdach sugeruj╣cych awariΩ biblioteki lub Magazynu wymiennego. Nigdy nie nale┐y uruchamiaµ pierwszy raz Magazynu wymiennego je┐eli w bibliotece znajduje siΩ kaseta czyszcz╣ca. Podobnie nie nale┐y do│╣czaµ nowej biblioteki zawieraj╣cej kasetΩ czyszcz╣c╣. W obydwu przypadkach Magazyn wymienny przeprowadza pe│n╣ inwentaryzacjΩ biblioteki, co skutkuje pr≤b╣ zidentyfikowania ka┐dej kasety. Dodatkowo nigdy nie nale┐y │adowaµ kasety czyszcz╣cej za pomoc╣ tego samego mechanizmu, kt≤ry jest u┐ywany w przypadku zwyk│ych kaset. Je┐eli istniej╣ podejrzenia braku sp≤jno£ci bazy danych Magazynu wymiennego, to nale┐y usun╣µ kasetΩ czyszcz╣c╣ z bibliotek do│╣czonych do systemu.

Elementy kolejki pracy

Korzystaj╣c z okna w│a£ciwo£ci elementu kolejki pracy mo┐na kontrolowaµ, jak d│ugo przechowywane s╣ w niej uko±czone oraz zako±czone niepowodzeniem elementy. Mo┐na tak┐e skonfigurowaµ kolejkΩ pracy tak, aby zachowywa│a na sta│e elementy nie zako±czone poprawnie, co jest pomocne w wykrywaniu problem≤w. Okno w│a£ciwo£ci ka┐dego elementu, kt≤ry nie zosta│ przetworzony poprawnie, zawiera informacjΩ o przyczynie niepowodzenia.
Podczas uruchamiania us│ugi Magazynu wymiennego mo┐na czasem zobaczyµ szereg anulowanych element≤w kolejki pracy. Je┐eli w momencie wy│╣czania tej us│ugi w kolejce pracy znajduj╣ siΩ jakie£ elementy, to s╣ one anulowane podczas kolejnego jej uruchomienia.

»╣dania operatora

     Operator mo┐e byµ powiadamiany o ┐╣daniach na dwa sposoby: za pomoc╣ us│ugi Pos│aniec systemu Windows 2000 oraz za pomoc╣ ikony w pasku stanu. W pierwszym przypadku ka┐de ┐╣danie operatora powoduje pojawienie siΩ komunikatu. Aby korzystaµ z tego sposobu, trzeba zagwarantowaµ sta│e dzia│anie us│ugi Pos│aniec. W celu przejrzenia kolejki ┐╣da± operatora nale┐y otworzyµ konsolΩ Magazynu wymiennego.
     Druga metoda powiadamiania operatora polega na tym, ┐e zawsze po nadej£ciu nowego ┐╣dania w pasku stanu systemu Windows pojawia siΩ ikona o nim informuj╣ca. Po jej klikniΩciu zostanie otworzony wΩze│ ┐╣da± operatora w snap-in Magazyn wymienny. Administrator musi odrzuciµ lub wykonaµ ka┐de przychodz╣ce ┐╣danie, nie mo┐e go zignorowaµ.
     Okno w│a£ciwo£ci wΩz│a ┐╣da± operatora w snap-in Magazyn wymienny umo┐liwia okre£lenie czasu przechowywania ┐╣da± uko±czonych oraz zako±czonych niepowodzeniem (│╣cznie z anulowanymi). UdostΩpnia ono tak┐e przyciski, kt≤re mog╣ byµ u┐ywane do natychmiastowego przetworzenia usuniΩtych, uko±czonych oraz zako±czonych niepowodzeniem ┐╣da± operatora. Przycisk Domy£lne usuwa ┐╣dania okre£lone przez kontrolki w oknie w│a£ciwo£ci, natomiast Usu± wszystkie powoduje usuniΩcie z kolejki wszystkich ┐╣da± wykonanych lub zako±czonych niepowodzeniem.

Stany bibliotek i napΩd≤w

Biblioteka znajduje siΩ w stanie online, je┐eli funkcjonuje poprawnie i jest do│╣czona do komputera, w kt≤rym dzia│a us│uga Magazynu wymiennego. Biblioteka jest niedostΩpna (offline) w przypadku, gdy nie funkcjonuje lub jest od│╣czona od komputera. Zar≤wno biblioteki automatyczne, jak i napΩdy autonomiczne, mog╣ znajdowaµ siΩ w stanie online lub byµ niedostΩpne. Je┐eli biblioteka zostanie usuniΩta, to nale┐y skasowaµ j╣ rΩcznie z konsoli Magazynu wymiennego. Magazyn wymienny nie usuwa bibliotek automatycznie, na wypadek gdyby ich od│╣czenie by│o przypadkowe i tymczasowe.
NapΩdy w bibliotekach niedostΩpnych r≤wnie┐ znajduj╣ siΩ w stanie offline, jednak┐e znajduj╣ce siΩ w nich kasety s╣ uwa┐ane za dostΩpne online, poniewa┐ rezyduj╣ w bibliotece. Oznacza to, ┐e lokalizacje fizyczne no£nik≤w w trybie offline s╣ czym innym ni┐ biblioteki w trybie offline.

Rozwi╣zywanie problem≤w z Magazynem wymiennym

Problemy z Magazynem wymiennym mog╣ byµ powodowane przez sprzΩt lub oprogramowanie. W kolejnych sekcjach s╣ zawarte informacje, kt≤re mog╣ pom≤c w rozwi╣zywaniu problem≤w obydwu rodzaj≤w.

Konfiguracja

     Je┐eli problemy pojawiaj╣ siΩ gdy Magazyn wymienny konfiguruje urz╣dzenia, to nale┐y skorzystaµ z listy zgodno£ci sprzΩtu (HCL û Hardware Compatibility List) aby upewniµ siΩ, czy dane urz╣dzenie jest obs│ugiwane. Je┐eli tak, to nale┐y sprawdziµ, czy zosta│o ono skonfigurowane zgodnie ze wskaz≤wkami zawartymi na li£cie HCL. Wiele zmieniaczy obs│uguje r≤┐ne konfiguracje pracy, jednak Magazyn wymienny wymaga specyficznych ich ustawie±.
     Ponadto nale┐y siΩ upewniµ, czy sprzΩt zosta│ w│a£ciwie skonfigurowany. Je┐eli urz╣dzenie zosta│o do│╣czone do hosta za pomoc╣ magistrali SCSI, to nale┐y sprawdziµ, czy magistrala ta zosta│a poprawnie skonfigurowana (jest prawid│owo zako±czona, nie wystΩpuj╣ konflikty identyfikator≤w SCSI, d│ugo£ci kabli i parametry kontrolera SCSI s╣ w│a£ciwe itd). Urz╣dzenia zgodne z interfejsem ATA (Advanced Technology Attachment) musz╣ byµ prawid│owo skonfigurowane jako urz╣dzania nadrzΩdne (master), podrzΩdne (slave) lub autonomiczne.
     Je┐eli urz╣dzenia s╣ skonfigurowane prawid│owo, to nale┐y siΩ upewniµ, ┐e system Windows 2000 je odnalaz│ i zainstalowa│ odpowiednie sterowniki. Nale┐y sprawdziµ, czy u┐ywany zmieniacz jest widoczny w Mened┐erze urz╣dze± w wΩƒle Zmieniacze no£nik≤w oraz czy napΩdy s╣ widoczne w wΩƒle Stacje dysk≤w lub Stacje ta£m. Je┐eli sterownik zosta│ zainstalowany, to nale┐y sprawdziµ w Rejestrze zdarze±, czy sterownik napotka│ problemy podczas inicjalizacji urz╣dzenia.
     Je┐eli wszystkie urz╣dzenia dzia│aj╣ prawid│owo, a mimo to Magazyn wymienny nie jest w stanie skonfigurowaµ ich automatycznie, to nale┐y przeprowadziµ proces konfiguracji manualnej.

Dzia│anie

     Je┐eli element kolejki pracy nie mo┐e zostaµ wykonany, to w celu odczytania powodu niepowodzenia nale┐y wywo│aµ okno jego w│a£ciwo£ci.
     Je┐eli biblioteka jest skonfigurowana prawid│owo, a mimo to nie dzia│a, to nale┐y sprawdziµ dziennik systemowy, szukaj╣c komunikat≤w Magazynu wymiennego oraz komunikat≤w o b│Ωdach zwi╣zanych ze zmieniaczem, napΩdami i kontrolerem. Je┐eli urz╣dzenia te s╣ rzeczywi£cie przyczyn╣ problem≤w, to nale┐y zlikwidowaµ ich usterki. Czasami wystarczaj╣ce jest wy│╣czenie i ponowne w│╣czenie lub zresetowanie takiego urz╣dzenia.
     Wykonywane operacje mog╣ zako±czyµ siΩ niepowodzeniem, je┐eli w systemie zabraknie wymaganych zasob≤w, takich jak pamiΩµ lub przestrze± dyskowa. Jest to odnotowywane w systemowym dzienniku zdarze±.
     Je┐eli urz╣dzenia i system dzia│aj╣ prawid│owo, a mimo to w dalszym ci╣gu wystΩpuj╣ problemy, to nale┐y spr≤bowaµ wy│╣czyµ i ponownie uruchomiµ us│ugΩ Magazynu wymiennego.
     Je┐eli znane ju┐ kasety s╣ zawsze umieszczane w puli nierozpoznanej lub je┐eli ┐╣danie instalacji ko±czy siΩ niepowodzeniem z powodu niezgodno£ci identyfikator≤w no£nik≤w OMID, to oznacza, ┐e w systemie mo┐e brakowaµ odpowiedniej biblioteki MLL. Informacje na temat tych bibliotek s╣ zawarte w kluczu rejestru HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Control\NTMS\OMID\Tape.

Ostrze┐enie Nie nale┐y u┐ywaµ bezpo£rednio edytora rejestru do momentu, gdy nie pozostaje ┐adne inne wyj£cie. Edytory rejestru omijaj╣ standardowe £rodki bezpiecze±stwa zapewniane przez narzΩdzia administracyjne. Zabezpieczenia te zapobiegaj╣ wprowadzeniu sprzecznych, mog╣cych zmniejszyµ wydajno£µ systemu lub uszkodziµ go ustawie±. Edycja rejestru mo┐e skutkowaµ powa┐nymi i niespodziewanymi konsekwencjami, prowadz╣cymi nawet do zablokowania rozruchu systemu i konieczno£ci ponownej jego instalacji. Aby konfigurowaµ lub dostosowywaµ system Windows 2000 nale┐y u┐ywaµ program≤w w Panelu Sterowania lub Microsoft Management Console (MMC), je£li tylko jest to mo┐liwe.

Wszystkie biblioteki DLL etykiet no£nik≤w zazwyczaj znajduj╣ siΩ w folderze %SystemRoot%\System32, kt≤ry jest dostΩpny jedynie dla administrator≤w.

Przegl╣d technik tworzenia kopii zapasowych

Regularne tworzenie kopii zapasowych lokalnych dysk≤w twardych zabezpiecza przed utrat╣ danych w przypadku awarii napΩd≤w, b│Ωd≤w kontroler≤w dyskowych, zanik≤w zasilania, infekcji wirusowych i innych problem≤w. Kopie zapasowe, kt≤re s╣ dobrze zaplanowane i wykonywane za pomoc╣ niezawodnych urz╣dze±, czyni╣ odzyskiwanie plik≤w │atwiejszym i poch│aniaj╣ mniej czasu.
System Windows 2000 Professional zawiera narzΩdzie o nazwie Kopia zapasowa. Mo┐e byµ ono u┐ywane do tworzenia kopii danych na ta£mie lub w postaci skompresowanego pliku, kt≤ry mo┐e byµ przechowywany np. w udziale sieciowym.

Rodzaje kopii zapasowych

     Programu Kopia zapasowa mo┐na u┐ywaµ do tworzenia kilku r≤┐nych typ≤w kopii zapasowych:
     Normalna Kopia normalna polega na skopiowaniu wszystkich wybranych plik≤w i oznaczeniu ka┐dego z nich jako zarchiwizowanego. Kopie normalne s╣ naj│atwiejsze w u┐yciu podczas odzyskiwania plik≤w, poniewa┐ wymagaj╣ jedynie posiadania naj£wie┐szej ta£my lub pliku. Wykonywanie kopii normalnych zajmuje najwiΩcej czasu, poniewa┐ kopiowany jest ka┐dy plik, niezale┐nie od tego, czy zosta│ zmieniony od czasu tworzenia ostatniej kopii zapasowej.
     Przyrostowa Kopia przyrostowa polega na kopiowaniu jedynie tych plik≤w, kt≤re zosta│y utworzone lub zmienione od czasu utworzenia ostatniej kopii przyrostowej lub normalnej oraz na oznaczeniu ich jako zarchiwizowanych. Pozwala to na skr≤cenie czasu potrzebnego do uko±czenia procesu tworzenia kopii zapasowej. Przed utworzeniem pierwszej kopii przyrostowej powinno siΩ utworzyµ normaln╣ kopiΩ systemu. Je┐eli korzysta siΩ z kombinacji kopii normalnych oraz przyrostowych, to do odtworzenia danych konieczne jest posiadanie, w chronologicznym porz╣dku, ostatnio utworzonej kopii normalnej oraz wszystkich kolejnych kopii przyrostowych.
     R≤┐nicowa Kopia r≤┐nicowa polega na kopiowaniu jedynie tych plik≤w, kt≤re zosta│y utworzone lub zmienione od czasu utworzenia ostatniej kopii normalnej lub przyrostowej. Pozwala to skr≤ciµ czas konieczny do jej utworzenia. Podczas wykonywania kopii r≤┐nicowej kopiowane pliki nie s╣ oznaczane jako zarchiwizowane. Przed utworzeniem pierwszej kopii r≤┐nicowej zalecane jest wykonanie pe│nej kopii normalnej. Je┐eli korzysta siΩ z kombinacji kopii normalnych oraz r≤┐nicowych, to do odtworzenia danych konieczne jest posiadanie ostatniej kopii normalnej oraz ostatniej kopii r≤┐nicowej.
     Kopia Wszystkie wybrane pliki s╣ kopiowane, ale nie oznaczane jako zarchiwizowane. Jest to przydatne, gdy chce siΩ zabezpieczyµ dane pomiΩdzy poszczeg≤lnymi operacjami tworzenia kopii normalnych i przyrostowych bez zmiany listy archiwizowanych przez nie plik≤w.
     Codzienna Codzienna kopia zapasowa uwzglΩdnia wszystkie te spo£r≤d wybranych plik≤w, kt≤re zosta│y zmodyfikowane w dniu jej wykonywania. Nie s╣ one zaznaczane jako zarchiwizowane.
     Pewne rodzaje kopii zapasowych korzystaj╣ ze znacznika, zwanego atrybutem archiwizacji. Umo┐liwia on £ledzenie, kiedy dany plik zosta│ ostatnio uwzglΩdniony w kopii zapasowej. Je┐eli plik zostanie zmieniony, to system Windows 2000 automatycznie oznacza go jako wymagaj╣cego ponownej archiwizacji. Pliki i katalogi, kt≤re zosta│y przeniesione, nie s╣ w ten spos≤b oznaczane. Program Kopia zapasowa umo┐liwia archiwizacjΩ wszystkich plik≤w lub jedynie tych, kt≤re posiadaj╣ ten znacznik ustawiony, a tak┐e okre£lenie, czy po zarchiwizowaniu maj╣ byµ one odpowiednio oznaczane.
     Nale┐y siΩ upewniµ, czy wszystkie aplikacje s╣ zamkniΩte oraz czy nikt nie korzysta z udzia│≤w sieciowych w komputerze, w kt≤rym tworzona jest kopia zapasowa. Pliki, kt≤re s╣ otworzone i u┐ywane podczas operacji tworzenia kopii zapasowej, zazwyczaj nie zostan╣ zarchiwizowane, co zmniejsza warto£µ takiej kopii.

Ostrze┐enie Kopie zapasowe zabezpieczaj╣ system przed utrat╣ danych spowodowan╣ przez wirusy, pozwalaj╣c na przywr≤cenie systemu do stanu niezainfekowanego. Poniewa┐ niekt≤re wirusy ujawniaj╣ siΩ nawet po kilku tygodniach, nale┐y zachowywaµ ta£my z normaln╣ kopi╣ zapasow╣ przez co najmniej miesi╣c.

Urz╣dzenia i no£niki magazynowania danych

System Windows 2000 mo┐e tworzyµ kopie zapasowe plik≤w korzystaj╣c z r≤┐norodnych urz╣dze±, w tym z napΩd≤w ta£mowych. Dane mog╣ byµ kopiowane do wolumin≤w dyskowych, dysk≤w wymiennych lub udzia│≤w sieciowych, a tak┐e do bibliotek dysk≤w lub ta£m, kt≤re s╣ zorganizowane w pule no£nik≤w i kontrolowane przez automatyczne zmieniacze. Je┐eli nie posiada siΩ oddzielnego urz╣dzenia s│u┐╣cego do magazynowania danych, mo┐na zapisywaµ kopie zapasowe na innym lokalnym dysku twardym lub na dyskietkach.

Urz╣dzenia magazynowania danych

Technologie przechowywania danych zmieniaj╣ siΩ w bardzo du┐ym tempie, dlatego wa┐ne jest poznanie cech r≤┐norodnych no£nik≤w przed podjΩciem decyzji o zakupie. Wybieraj╣c urz╣dzenie warto wzi╣µ pod uwagΩ nie tylko koszt napΩdu, ale tak┐e koszt no£nik≤w, niezawodno£µ i pojemno£µ. Idealne urz╣dzenie do magazynowania danych powinno posiadaµ wiΩcej ni┐ wystarczaj╣c╣ pojemno£µ do pomieszczenia sumarycznej powierzchni wszystkich lokalnych dysk≤w twardych i byµ w stanie wykrywaµ i korygowaµ b│Ωdy podczas operacji tworzenia i odzyskiwania kopii. Informacje na temat obs│ugiwanych urz╣dze± mo┐na znaleƒµ korzystaj╣c z odno£nika do Hardware Compatibility List (HCL) znajduj╣cego siΩ na stronie Web Resources, pod adresem http://windows.microsoft.com/windows2000/reskit/webresources.

Uwaga Aby sprawdziµ, czy posiadane urz╣dzenia i kasety dzia│aj╣ prawid│owo, nale┐y przeprowadziµ testowe odtworzenie danych.

Rodzaje no£nik≤w

NajczΩ£ciej spotykanym rodzajem no£nika jest ta£ma magnetyczna. Do typowo u┐ywanych no£nik≤w ta£mowych zaliczaj╣ siΩ kasety QIC (quarter-inch cartridge), ta£my cyfrowe DAT (digital audio tape), kasety 8 mm oraz cyfrowe ta£my DLT (digital linear tape). Najbardziej pojemne i wydajne napΩdy korzystaj╣ zazwyczaj z kontroler≤w SCSI. Do innych rodzaj≤w no£nik≤w zaliczaj╣ siΩ dyski magnetyczne, dyski optyczne oraz dyski CD-ROM (CD-R oraz CD-RW).

Zlecenia dotycz╣ce zabezpiecze±

Do zwiΩkszenia bezpiecze±stwa i funkcjonalno£ci operacji tworzenia i odzyskiwania kopii zapasowych konieczne jest podjΩcie pewnych krok≤w. Zalecane jest tak┐e odpowiednie zabezpieczenie kaset u┐ywanych do ich tworzenia.
Opracowuj╣c plan tworzenia kopii zapasowych, nale┐y wzi╣µ pod uwagΩ nastΩpuj╣ce zalecenia:

Zar≤wno urz╣dzenia jak i kasety u┐ywane do magazynowania danych powinny byµ odpowiednio zabezpieczone, poniewa┐ skradzione kasety mog╣ zostaµ u┐yte do odtworzenia danych w innym komputerze.
Ca│y wolumin powinno siΩ zabezpieczaµ za pomoc╣ normalnej kopii zapasowej. W przypadku uszkodzenia dysku odtworzenie ca│ego woluminu jest bardziej efektywne, je┐eli mo┐na je wykonaµ jako jedn╣ operacjΩ.
Zawsze nale┐y archiwizowaµ dane stanu systemu. Zapobiega to utracie informacji o lokalnych kontach u┐ytkownik≤w i zabezpieczeniach.
Powinno siΩ przechowywaµ co najmniej trzy aktualne kopie kaset zawieraj╣cych kopie zapasowe. Jedna z nich powinna byµ przechowywana w oddalonej, odpowiednio kontrolowanej i bezpiecznej lokalizacji.

Uprawnienia do tworzenia i odzyskiwania kopii zapasowych

W wiΩkszo£ci przypadk≤w operacje tworzenia i odzyskiwania kopii zapasowych w systemie Windows 2000 Professional s╣ wykonywane przez lokalnego administratora. Jednak, je┐eli komputer u┐ywaj╣cy tego systemu dzia│a jako serwer plik≤w w lokalnej sieci LAN typu peer-to-peer, to mo┐liwe jest przydzielenie jego u┐ytkownikowi uprawnie± do tworzenia i odzyskiwania kopii zapasowych bez przydzielania mu pe│nych uprawnie± administratora.

Uwaga Aby mieµ mo┐liwo£µ odzyskiwania danych stanu systemu, nale┐y byµ cz│onkiem grupy Administratorzy. Cz│onkowie grupy Operatorzy kopii zapasowej mog╣ odzyskiwaµ jedynie pliki u┐ytkownik≤w.

Administrator komputera znajduj╣cego siΩ w sieci, zawieraj╣cego udostΩpniane woluminy, lub komputera dostΩpnego publicznie, powinien rozszerzyµ uprawnienia do tworzenia i odzyskiwania kopii zapasowych jedynie na tych u┐ytkownik≤w, kt≤rzy s╣ za ich tworzenie odpowiedzialni. W tym celu nale┐y dodaµ ich do lokalnej grupy Operatorzy kopii zapasowej. W £rodowiskach, w kt≤rych konieczne jest zachowanie wysokiego poziomu zabezpiecze±, jedynie administrator powinien przeprowadzaµ operacje odzyskiwania plik≤w. Jednak dobr╣ praktyk╣ jest przeszkolenie personelu do odzyskiwania danych w przypadku, gdy administrator jest nieobecny.

Ostrze┐enie Osoba, kt≤ra nie posiada uprawnienia do zapisu do pliku, mo┐e posiadaµ uprawnienie do jego odzyskania. Podczas odzyskiwania danych takie konflikty uprawnie± s╣ ignorowane, dlatego mo┐e siΩ zdarzyµ nadpisanie takiego pliku.

Uprawnienia dostΩpu do plik≤w

W systemie Windows 2000 dostΩp do plik≤w NTFS jest ograniczany przez uprawnienia NTFS do plik≤w i folder≤w, uprawnienia udzia│≤w oraz atrybuty plik≤w. Nie jest mo┐liwe utworzenie kopii zapasowej lub odtworzenie plik≤w NTFS, do kt≤rych nie posiada siΩ uprawnienia dostΩpu, je┐eli nie jest siΩ cz│onkiem lokalnej grupy Administratorzy lub Operatorzy kopii zapasowej.

Uwaga Systemy plik≤w FAT (FAT16 i FAT32) nie umo┐liwiaj╣ korzystania z uprawnie± dostΩpu do plik≤w.

Przechowywanie no£nik≤w kopii zapasowych

No£niki danych powinny byµ przechowywane w odleg│ej lokalizacji w przypadku magazynowania d│ugoterminowego oraz jako zabezpieczenie na wypadek katastrofy (np. po┐aru). Dodatkowe kopie danych powinny byµ dla os≤b uprawnionych │atwo dostΩpne w miejscu pracy.

Ostrze┐enie Kasety zawieraj╣ce kopie zapasowe s╣ bardziej trwa│e, je┐eli przechowuje siΩ je w ch│odnych lokalizacjach o kontrolowanej wilgotno£ci. Miejsce ich przechowywania powinno byµ tak┐e wolne od p≤l magnetycznych, takich jak obecne w pobli┐u tylnych czΩ£ci terminali komputerowych i urz╣dze± telefonii.

     Kopie codzienne pe│ne i przyrostowe Kasety je zawieraj╣ce powinny byµ zabezpieczone przed katastrofami naturalnymi, kradzie┐╣ i sabota┐em w ognioodpornym sejfie lub szafie.
     Kopie kaset Je┐eli zakupionych zosta│o kilka kopii jakiego£ oprogramowania, to nale┐y przechowywaµ jedn╣ z nich, w miarΩ mo┐liwo£ci, w oddalonej lokalizacji. Je┐eli posiada siΩ tylko jedn╣ kopiΩ, to nale┐y skopiowaµ j╣ na kasetΩ, oznaczyµ jako kopiΩ zapasow╣, a orygina│ przechowywaµ w oddalonej lokalizacji. W przypadku, gdy konieczne bΩdzie ponowne zainstalowanie oprogramowania, mo┐na odtworzyµ je z kopii zapasowej w komputerze u┐ywaj╣cym systemu Windows 2000.
     W przypadku £ci£le tajnych danych, kt≤re musz╣ byµ przechowywane w oddalonej lokalizacji, nale┐y wzi╣µ pod uwagΩ skorzystanie z us│ug firmy specjalizuj╣cej siΩ w bezpiecznym przechowywaniu danych. Je┐eli koszty takiego zabezpieczenia s╣ zbyt wysokie, to nale┐y skorzystaµ z rozwi╣zania alternatywnego, takiego jak depozyt bankowy lub ognioodporny sejf, kt≤ry je┐eli nie korzysta siΩ z dysk≤w CD-R, zosta│ zaprojektowany do zabezpieczania no£nik≤w magnetycznych.
     W celu zapewnienia maksymalnego bezpiecze±stwa w oddalonej lokalizacji nale┐y przechowywaµ:

Pe│n╣, normaln╣ kopiΩ zapasow╣ ca│ego systemu, wykonywan╣ w odstΩpach tygodniowych.
Oryginalne oprogramowanie instalowane w komputerach (w miejscu wykorzystywania nale┐y przechowywaµ jedynie kopie).
Dokumenty, takie jak zam≤wienia i faktury, wymagane do zrealizowania polisy ubezpieczeniowej.
Informacje potrzebne do przeinstalowania lub ponownego skonfigurowania osprzΩtu sieciowego.
Informacje potrzebne do ponownego skonfigurowania podsystemu sk│adowania danych.

Tworzenie planu kopii zapasowych

Opracowuj╣c plan tworzenia kopii zapasowych, nale┐y wzi╣µ pod uwagΩ nastΩpuj╣ce zalecenia:

Na wypadek awarii powinno posiadaµ siΩ zapasowe urz╣dzenia i no£niki.
Kopie zapasowe powinno siΩ regularnie testowaµ w celu zweryfikowania niezawodno£ci procedur ich tworzenia oraz sprzΩtu.
Powinno siΩ tak┐e wykonywaµ testy obci╣┐eniowe sprzΩtu (napΩd≤w ta£mowych, optycznych oraz kontroler≤w) oraz oprogramowania (program≤w u┐ywanych do tworzenia kopii oraz sterownik≤w urz╣dze±).

R≤┐norodno£µ konfiguracji system≤w wp│ywa w znaczny spos≤b na strategie tworzenia kopii zapasowych. Inaczej wykonuje siΩ archiwizacjΩ w przypadku prostych, autonomicznych komputer≤w posiadaj╣cych jednego u┐ytkownika, a inaczej w sieciach grup roboczych, wraz z komputerami przechowuj╣cymi publiczne udzia│y plikowe.

Ostrze┐enie Program Kopia zapasowa nie zabezpiecza plik≤w znajduj╣cych siΩ w komputerach, kt≤re u┐ywaj╣ systemu MS-DOS. Rozwi╣zaniem tego problemu mo┐e byµ zarezerwowanie pewnej ilo£ci wolnego miejsca w udziale sieciowym, do kt≤rego u┐ytkownicy system≤w MS-DOS oraz Windows 3.1 mogliby kopiowaµ najwa┐niejsze pliki. Po ich umieszczeniu w udziale sieciowym mog╣ zostaµ one zarchiwizowane podczas zwyk│ego tworzenia kopii zapasowych serwera plik≤w.

ImplementacjΩ rozwi╣zania s│u┐╣cego do tworzenia kopii zapasowych mo┐na podzieliµ na nastΩpuj╣ce cztery etapy:

Wyb≤r urz╣dzenia, za pomoc╣ kt≤rego bΩd╣ wykonywane kopie zapasowe. Nale┐y wzi╣µ pod uwagΩ jego niezawodno£µ, prΩdko£µ, pojemno£µ, koszt i zgodno£µ z systemem Windows 2000. U┐ywane w nim kasety powinny mieµ wiΩksz╣ pojemno£µ, ni┐ jest to aktualnie konieczne.
W razie konieczno£ci, instalacja karty kontrolera w komputerze. Je┐eli korzysta siΩ z napΩdu ta£mowego u┐ywaj╣cego interfejsu SCSI, to zaleca siΩ pod│╣czenie go do oddzielnego kontrolera.
Pod│╣czenie nowego napΩdu do komputera i wykonanie kopii danych stanu systemu. Je┐eli korzysta siΩ z zewnΩtrznego napΩdu SCSI, to nale┐y uruchomiµ go przed w│╣czeniem komputera, aby jego sterownik m≤g│ zostaµ poprawnie za│adowany.
Stworzenie planu rotacji kaset z kopiami zapasowymi. Tworzenie kopii zapasowych jest konieczne tak d│ugo, jak dane w systemie s╣ tworzone lub zmieniane.

W okre£lonym przedziale czasu nale┐y u┐ywaµ oddzielnych dysk≤w lub ta£m podczas tworzenia kolejnych kopii zapasowych. Korzystaj╣c z oddzielnych no£nik≤w zamiast ci╣g│ego u┐ywania tego samego, zyskuje siΩ dodatkowe korzy£ci:

Zachowanie dostΩpu do kolejnych wersji plik≤w danych, co jest przydatne gdy u┐ytkownik potrzebuje skorzystaµ ze starszej ich kopii.
Je┐eli ostatnia kopia jest bezu┐yteczna z powodu uszkodzenia kasety, to mo┐na odtworzyµ dane pochodz╣ce z poprzedniego procesu ich kopiowania.
Przed│u┐enie ┐ywotno£ci poszczeg≤lnych kaset.

Uwaga Warto posiadaµ kilka dodatkowych, nowych, czystych i sformatowanych no£nik≤w na wypadek uszkodzenia kasety. Nale┐y regularnie przegl╣daµ dziennik programu Kopia zapasowa, szukaj╣c b│Ωd≤w, kt≤re mog╣ wskazywaµ na uszkodzenie kasety.
Nale┐y tak┐e regularnie czy£ciµ g│owice nagrywaj╣ce napΩdu ta£mowego. Zaniechanie tego mo┐e doprowadziµ do bezu┐yteczno£ci tworzonych kopii, a nawet do trwa│ego uszkodzenia napΩdu. Nale┐y zapoznaµ siΩ z zaleceniami producenta dotycz╣cymi sposobu i czΩstotliwo£ci czyszczenia.

Komputer autonomiczny

     W pierwszej kolejno£ci nale┐y wybraµ no£nik dla kopii zapasowych. Je┐eli ilo£µ danych jest niewielka, to wystarczaj╣cy mo┐e byµ wymienny dysk twardy lub zapisywalny dysk CD. W celu osi╣gniΩcia wiΩkszej elastyczno£ci i pojemno£ci konieczne jest zdecydowanie siΩ na napΩd ta£mowy.
     Po zainstalowaniu napΩdu nale┐y przygotowaµ plan archiwizacji oraz wybraµ jej rodzaje. Je┐eli codziennie tworzone s╣ niezast╣pione lub niepowtarzalne dane, to zaleca siΩ codzienne wykonywanie kopii zapasowych. Je┐eli s╣ one mniej warto£ciowe, to czΩstotliwo£µ ich archiwizacji mo┐e byµ mniejsza. Nale┐y jednak byµ £wiadomym, ┐e im d│u┐szy przedzia│ pomiΩdzy archiwizacjami, tym wiΩcej informacji mo┐e zostaµ utraconych. Podobnie jak ryzykowna jest praca nad dokumentem przez ca│y dzie± bez jego zapisywania, tak samo nie jest bezpieczna praca nad nim przez tydzie± bez jego archiwizacji. Warto£µ danych jest pomocna w okre£leniu odpowiedniej czΩstotliwo£ci tworzenia ich kopii zapasowych.
     Od rodzaju tworzonych kopii zapasowych zale┐y to, jak │atwe lub trudne jest odtworzenie danych. Konieczne jest osi╣gniΩcie kompromisu pomiΩdzy bezpiecze±stwem a wygod╣. Je┐eli tworzy siΩ pe│ne, normalne kopie ka┐dego dnia, to proces ten mo┐e zaj╣µ bardzo du┐o czasu, w zale┐no£ci od ilo£ci danych i prΩdko£ci urz╣dzenia nagrywaj╣cego. Z kolei odtwarzanie danych jest w tym przypadku bardzo │atwe. Z drugiej strony, je┐eli w okresie miesi╣ca od utworzenia pe│nej kopii tworzy siΩ codzienne kopie przyrostowe, to osi╣ga siΩ znaczny zysk czasu podczas ich tworzenia. W tej sytuacji jednak do pe│nego odtworzenia uszkodzonego dysku twardego, konieczne jest odtworzenie wszystkich po£rednich kopii w odpowiedniej kolejno£ci. Zast╣pienie kopii przyrostowych kopiami r≤┐nicowymi skraca proces ich odtwarzania, jednak proces tworzenia kopii jest ka┐dego dnia coraz d│u┐szy, poniewa┐ zwiΩksza siΩ ilo£µ plik≤w zmienionych od czasu utworzenia ostatniej kopii normalnej. Dodatkowo traci siΩ mo┐liwo£µ odtworzenia wcze£niejszych wersji plik≤w dokument≤w, chyba ┐e korzysta siΩ z oddzielnej kasety dla ka┐dej kopii r≤┐nicowej.

Metoda pierwsza

Komputery zawieraj╣ce dane, kt≤re czΩsto siΩ zmieniaj╣ lub s╣ trudne do zast╣pienia lub odtworzenia, a tak┐e komputery udostΩpniaj╣ce dane w sieci, powinny mieµ wykonywan╣ kopiΩ zapasow╣ codziennie. Nale┐y wykonywaµ pe│n╣, normaln╣ kopiΩ zapasow╣ co ka┐dy pi╣tek. Codziennie, od poniedzia│ku do czwartku, nale┐y wykonywaµ kopiΩ r≤┐nicow╣ korzystaj╣c z oddzielnych kaset lub dysk≤w. Po wykonaniu drugiej pi╣tkowej, pe│nej kopii zapasowej, nale┐y od│o┐yµ kasetΩ z pierwsz╣ pe│n╣ kopi╣ jako tymczasowe archiwum. Podczas tworzenia ka┐dej kolejnej pe│nej kopii pi╣tkowej, nale┐y zamieniaµ te kasety, u┐ywaj╣c pochodz╣cej z poprzedniego tygodnia jako tymczasowego archiwum. W ka┐dy ≤smy pi╣tek nale┐y zachowaµ pe│n╣ kopiΩ jako archiwum sta│e, przechowywane w bezpiecznej, oddalonej lokalizacji. W ci╣gu roku metoda ta wymaga skorzystania z co najmniej 14 ta£m lub dysk≤w.

Uwaga Je┐eli komputer jest u┐ywany przez siedem dni w tygodniu, to do planu nale┐y dodaµ sobotnie i niedzielne kopie r≤┐nicowe.
W celu wykonania sta│ego archiwum nale┐y korzystaµ z nowych, nie u┐ywanych jeszcze kaset.

Metoda druga

Je┐eli komputer jest u┐ywany niezbyt czΩsto lub znajduj╣ce siΩ w nim dane nie s╣ bardzo cenne, to nale┐y rozwa┐yµ wykonywanie jednej kopii przyrostowej co tydzie±, w okresie trzech tygodni, oraz jednej normalnej kopii w ka┐dym czwartym tygodniu. R≤wnie┐ w tym przypadku do tworzenia kopii pe│nej nale┐y u┐ywaµ na zmianΩ dw≤ch kaset, w celu zapewnienia, ┐e przynajmniej jedna z nich zawsze bΩdzie dostΩpna. Rzadsze tworzenie kopii skraca potrzebny czas, ale jednocze£nie zmniejsza stopie± zabezpieczenia danych przed uszkodzeniem lub wymazaniem. W ci╣gu roku metoda ta wymaga skorzystania z co najmniej piΩciu ta£m lub dysk≤w.

Sieci LAN grup roboczych

     Poni┐szy scenariusz ilustruje mo┐liwe podej£cie do archiwizacji danych w niewielkiej sieci, sk│adaj╣cej siΩ z komputera u┐ywaj╣cego systemu Windows 2000 Professional oraz 20 komputer≤w klienckich korzystaj╣cych z udostΩpnianych przez niego danych.
     NapΩd ta£mowy nale┐y do│╣czyµ do komputera zawieraj╣cego udostΩpniany udzia│ sieciowy. Z jego poziomu mo┐na archiwizowaµ pliki u┐ytkownik≤w znajduj╣cych siΩ w odleg│ych komputerach u┐ywaj╣cych systemu Windows for Workgroups, Windows 95, Windows 98, Windows NT oraz Windows 2000. NastΩpnie nale┐y utworzyµ plan rotacji ta£m. Je┐eli wymagana jest ich oszczΩdno£µ, to nale┐y archiwizowaµ dane klient≤w rzadziej ni┐ dane znajduj╣ce siΩ w komputerze pe│ni╣cym funkcjΩ serwera plik≤w, jednocze£nie zachΩcaj╣c u┐ytkownik≤w do kopiowania krytycznych plik≤w do udzia│u sieciowego pod koniec dnia.
     W ni┐ej opisanych metodach archiwizacji danych w odleg│ych komputerach, komputer zawieraj╣cy dane, kt≤re maj╣ zostaµ zarchiwizowane, jest okre£lany jako äKlientö. Komputer, w kt≤rym jest wykonywany proces archiwizacji bΩdzie okre£lany jako äSerwerö.

Metoda pierwsza

Najpierw nale┐y wykonaµ lokaln╣ kopiΩ zapasow╣ danych Klienta na dysk. NastΩpnie nale┐y skorzystaµ z sieciowego programu do tworzenia kopii zapasowych lub polecenia Xcopy w celu przeniesienia wynikowego pliku archiwum do Serwera. Nale┐y r≤wnie┐ wykonaµ jego weryfikacjΩ, w celu upewnienia siΩ, czy dane w Kliencie i dane w Serwerze s╣ takie same. PrΩdko£µ transferu w sieciach Ethernet i Token Ring wynosi zazwyczaj oko│o 1 megabajta (MB) na sekundΩ, pod warunkiem, ┐e sieµ nie jest zajΩta. Do oszacowania czasu transferu archiwum mo┐na pos│u┐yµ siΩ jego rozmiarem i t╣ w│a£nie prΩdko£ci╣. Je┐eli czas transferu jest zbyt d│ugi, to konieczne mo┐e byµ skorzystanie z szybszego po│╣czenia sieciowego lub innej metody archiwizacji.

Metoda druga

Nale┐y skopiowaµ dane, kt≤re maj╣ zostaµ archiwizowane, na inny dysk lub dyski w Kliencie. NastΩpnie nale┐y po│╣czyµ Klienta z sieci╣ i skopiowaµ dane u┐ywaj╣c urz╣dzenia do tworzenia kopii zapasowych, kt≤re jest do│╣czone do Klienta. Mo┐na tak┐e wykonaµ kopiΩ zapasow╣ w Serwerze za po£rednictwem sieci. Czy jest to mo┐liwe, zale┐y od takich czynnik≤w, jak:

DostΩpno£µ komputera Serwera.
Ewentualne istnienie zasad tworzenia kopii zapasowych, wymagaj╣cych wykonywania ich w wyznaczonych komputerach.
Czas i koszt wykonania archiwizacji Klienta w por≤wnaniu z transferem plik≤w do Serwera.

Plan tworzenia kopii zapasowych

Uwaga Serwery plik≤w powinne byµ archiwizowane czΩsto. Je┐eli dane s╣ krytyczne, to obowi╣zkiem u┐ytkownik≤w powinno byµ zamykanie plik≤w na koniec dnia.

Po wybraniu najlepszej metody umo┐liwienia Serwerowi dostΩpu do danych, kt≤re maj╣ zostaµ zarchiwizowane, mo┐na rozpocz╣µ opracowywanie planu tworzenia kopii zapasowych. W Serwerze nale┐y wykonywaµ pe│n╣, normaln╣ archiwizacjΩ w ka┐dy pi╣tek. Od poniedzia│ku do czwartku nale┐y wykonywaµ r≤┐nicow╣ kopiΩ, korzystaj╣c za ka┐dym razem z oddzielnej ta£my. Program ten nale┐y wykonywaµ przez cztery tygodnie przed ponownym wykorzystaniem u┐ywanych ta£m. W ka┐dy pi╣tek nale┐y zachowaµ kopie pe│ne jako archiwum sta│e, kt≤re powinno byµ przechowywane w bezpiecznej, oddalonej lokalizacji. W ci╣gu roku metoda ta wykorzystuje co najmniej 31 ta£m.

Uwaga Aby umo┐liwiµ u┐ytkownikom dostΩp do jeszcze wcze£niejszych wersji plik≤w dokument≤w, mo┐na wyd│u┐yµ program archiwizacji do sze£ciu tygodni. ZwiΩksza to ilo£µ wykorzystywanych w ci╣gu roku ta£m co najmniej do 41.
Je┐eli komputer jest wykorzystywany przez siedem dni w tygodniu, nale┐y do planu dodaµ sobotnie i niedzielne kopie przyrostowe.

Dokumentowanie procedur archiwizacji i odzyskiwania danych

     Zachowywanie aktualnych rejestr≤w kopii zapasowych jest niezbΩdne do szybkiego lokalizowania zarchiwizowanych danych, zw│aszcza gdy gromadzi siΩ znaczn╣ ilo£µ kaset. Rejestry te sk│adaj╣ siΩ z etykiet na kasetach, katalog≤w oraz dostΩpnych online plik≤w rejestru i dziennik≤w.
     Etykiety kaset Etykiety na kasetach zapisywanych jednorazowo powinny zawieraµ datΩ kopii, jej rodzaj (normalna, przyrostowa czy r≤┐nicowa) oraz spis zawarto£ci. Odzyskuj╣c dane z kopii r≤┐nicowej lub przyrostowej, konieczne jest zlokalizowanie ostatniej kasety z kopi╣ normaln╣ oraz ostatniej kasety z kopi╣ r≤┐nicow╣ lub wszystkich kaset z kopiami przyrostowymi, nagranych od czasu utworzenia kopii pe│nej. No£niki, kt≤re mog╣ byµ wykorzystywane ponownie, takie jak ta£my lub dyski wymienne, powinny byµ etykietowane sekwencyjnie. Nale┐y wtedy prowadziµ dziennik, w kt≤rym notuje siΩ zawarto£µ kaset, datΩ utworzenia kopii, typ kopii oraz datΩ wprowadzenia no£nika do u┐ytku. W przypadku, gdy konieczna jest wymiana uszkodzonej kasety, to now╣ nale┐y oznaczyµ kolejnym wolnym numerem i wprowadziµ do dziennika odpowiedni zapis.
     Katalogi WiΩkszo£µ program≤w u┐ywanych do tworzenia kopii zapasowych posiada mechanizm umo┐liwiaj╣cy katalogowanie archiw≤w. Program Kopia zapasowa przechowuje katalogi w zawieraj╣cych archiwa kasetach i tymczasowo │aduje je do pamiΩci. Katalogi s╣ tworzone dla ka┐dego zestawu archiw≤w lub dla ka┐dej kolekcji zarchiwizowanych plik≤w pochodz╣cych z jednego napΩdu.
     Pliki dziennik≤w Pliki dziennik≤w zawieraj╣ nazwy wszystkich zarchiwizowanych i odzyskanych plik≤w i katalog≤w. Plik taki jest u┐yteczny podczas odzyskiwania danych, poniewa┐ mo┐na go wydrukowaµ lub przejrzeµ za pomoc╣ dowolnego edytora tekstowego. Przechowywanie wydrukowanych dziennik≤w w segregatorze u│atwia wyszukanie potrzebnych plik≤w. Na przyk│ad, je┐eli ta£ma zawieraj╣ca katalog zestawu archiw≤w zostanie uszkodzona, to w celu wyszukania pliku mo┐na skorzystaµ z wydrukowanego dziennika.

Przeprowadzanie operacji weryfikacji

Operacja weryfikacji polega na por≤wnaniu plik≤w znajduj╣cych siΩ na dysku z plikami zarchiwizowanymi na kasecie. Jest ona przeprowadzana po zarchiwizowaniu lub odtworzeniu wszystkich plik≤w i trwa w przybli┐eniu tyle samo, co procedura archiwizacji. Zaleca siΩ wykonywanie weryfikacji po ka┐dej archiwizacji, zw│aszcza, je┐eli wykonuje siΩ j╣ u┐ywaj╣c zestawu kaset, kt≤re maj╣ byµ przechowywane d│ugoterminowo. Operacja weryfikacji jest tak┐e zalecana po odzyskaniu plik≤w.

Uwaga Je┐eli operacja weryfikacji nie powiedzie siΩ w przypadku pojedynczych plik≤w, to nale┐y sprawdziµ daty ich ostatnich modyfikacji. Je┐eli plik zostanie zmieniony pomiΩdzy operacjami archiwizacji i weryfikacji, to ta ostatnia zako±czy siΩ niepowodzeniem. Niepowodzenie weryfikacji mo┐e byµ tak┐e spowodowane innymi czynnikami, takimi jak zmiana rozmiaru pliku lub uszkodzenie danych na dysku lub kasecie z archiwum.

Tworzenie kopii zapasowej stanu systemu

Stan systemu jest opisywany przez nastΩpuj╣ce dane:

Pliki startowe, │╣cznie z plikami systemowymi i wszystkimi plikami zabezpieczanymi przez us│ugΩ WFP (Windows File Protection).
Rejestr.
Informacje konfiguracyjne licznik≤w wydajno£ci.
Baza danych rejestru klas Us│ug sk│adowych.

     Odzyskiwanie stanu systemu rozpoczyna siΩ od zast╣pienia plik≤w startowych, a ko±czy siΩ na potwierdzeniu sp≤jno£ci rejestru.
     Operacje tworzenia kopii zapasowej i odzyskiwania stanu systemu zawsze dotycz╣ wszystkich wymienionych wy┐ej danych. Nie mo┐na wykonaµ archiwizacji lub odtworzenia pojedynczych komponent≤w, poniewa┐ s╣ one wsp≤│zale┐ne. Mo┐na jednak odtworzyµ dane stanu systemu w alternatywnej lokalizacji, co spowoduje odzyskanie jedynie plik≤w rejestru oraz systemowych plik≤w startowych. W alternatywnej lokalizacji nie jest odzyskiwana baza danych rejestru klas Us│ug sk│adowych.
     Mimo ┐e nie mo┐na wybraµ sk│adnik≤w stanu systemu, kt≤re maj╣ zostaµ zarchiwizowane, mo┐liwe jest skopiowanie wraz z danymi stanu systemu wszystkich chronionych plik≤w systemowych. W tym celu nale┐y skorzystaµ z zaawansowanych opcji tworzenia kopii zapasowej.

Aby zarchiwizowaµ dane stanu systemu, nale┐y:

Klikn╣µ menu Start, Programy, Akcesoria i NarzΩdzia systemowe, a nastΩpnie opcjΩ Kopia zapasowa.
Klikn╣µ zak│adkΩ Kopia zapasowa, a nastΩpnie wybraµ opcjΩ Stan systemu.

Spowoduje to archiwizacjΩ danych stanu systemu wraz z wszystkimi innymi danymi, kt≤re zosta│y wybrane dla aktualnej operacji tworzenia kopii zapasowej.
Archiwizuj╣c dane stanu systemu nale┐y pamiΩtaµ o tym, ┐e:

Do archiwizacji plik≤w i folder≤w trzeba byµ administratorem lub operatorem kopii zapasowej.
Dane stanu systemu mo┐na archiwizowaµ jedynie w lokalnym komputerze.
Do archiwizacji danych stanu systemu mo┐na pos│u┐yµ siΩ tak┐e Kreatorem kopii zapasowych.

Pliki startowe i systemowe

     Podczas archiwizowania i odtwarzania plik≤w startowych i systemowych program Kopia zapasowa korzysta z funkcjonalno£ci us│ugi WFP. Pliki systemowe s╣ archiwizowane i odtwarzane jako jedna ca│o£µ. Wraz z nimi jest archiwizowany plik katalogu us│ugi WFP, ulokowany w folderze %SystemRoot%\System32\catroot\{F750E6C3-38EE-11D1-85E5-00C04FC295EE}.
     W systemie Windows NT 4.0 i wcze£niejszych programy wykonuj╣ce kopie zapasowe mog│y selektywnie archiwizowaµ i odtwarzaµ pliki systemu operacyjnego, w taki sam spos≤b jak robi│y to z plikami danych. Umo┐liwia│o to tworzenie i odtwarzanie przyrostowych archiw≤w wiΩkszo£ci plik≤w systemu operacyjnego. System Windows 2000 na to nie pozwala.
     Zaawansowana opcja kopii zapasowej Automatycznie wykonaj kopiΩ zapasow╣ chronionych plik≤w systemowych razem z danymi o stanie systemu powoduje dodatkow╣ archiwizacjΩ wszystkich plik≤w systemowych znajduj╣cych siΩ w folderze %SystemRoot%.

Aby ustawiµ zaawansowane opcje kopii zapasowej, nale┐y:

W oknie dialogowym Kopia zapasowa klikn╣µ zak│adkΩ Kopia zapasowa, a nastΩpnie wybraµ wszystkie pliki i foldery, kt≤re maj╣ zostaµ zarchiwizowane.
Klikn╣µ opcjΩ Rozpocznij wykonywanie kopii zapasowej.
W oknie dialogowym Informacje o zadaniu kopii zapasowej klikn╣µ Zaawansowane.
Ustawiµ wymagane opcje zaawansowane, a nastΩpnie klikn╣µ przycisk OK.

Zaawansowane opcje kopii zapasowej s╣ opisane w tabeli 18.8.


Tabela 18.8 Zaawansowane opcje kopii zapasowej


Opcja	Opis


Wykonaj kopiΩ zapasow╣ danych znajduj╣cych siΩ w Magazynie zdalnym.	Archiwizuje dane, kt≤re zosta│y wyznaczone dla Magazynu zdalnego. Dane takie mo┐na odzyskaµ jedynie do woluminu NTFS, kt≤ry jest u┐ywany przez system Windows 2000.
	Warto pamiΩtaµ, ┐e Magazyn zdalny jest dostΩpny jedynie w sieciach u┐ywaj╣cych systemu Windows 2000 Server.
Weryfikuj dane po wykonaniu kopii zapasowej.	Weryfikuje, czy zarchiwizowane dane s╣ dok│adnie takie same, jak oryginalne. Mo┐e to znacznie wyd│u┐yµ czas potrzebny do wykonania kopii zapasowej.
Je┐eli to mo┐liwe, kompresuj dane kopii zapasowej, aby zaoszczΩdziµ miejsce.	Kompresuje archiwizowane dane, dziΩki czemu mo┐e pozostaµ wiΩcej wolnego miejsca na ta£mie. Je┐eli opcja ta jest niedostΩpna, to oznacza, ┐e w komputerze nie ma napΩdu ta£mowego lub u┐ywany napΩd nie mo┐e kompresowaµ danych.
Automatycznie wykonaj kopiΩ zapasow╣ chronionych plik≤w systemowych razem z danymi o stanie systemu.	Archiwizuje wszystkie pliki systemowe znajduj╣ce siΩ w folderze %SystemRoot% wraz z plikami startowymi, wchodz╣cymi w sk│ad danych o stanie systemu. Mo┐e to znacznie zwiΩkszyµ rozmiar kopii zapasowej.

Rejestr Zawarto£µ rejestru jest archiwizowana lub odtwarzana wraz z danymi o stanie systemu. Podczas ich archiwizacji kopia plik≤w rejestru jest dodatkowo zapisywana w folderze %SystemRoot%\Repair\Regback. Je┐eli pliki rejestru zostan╣ uszkodzone lub przypadkowo usuniΩte, to mo┐na z kopii tej skorzystaµ bez konieczno£ci pe│nego odzyskiwania danych o stanie systemu z kasety. Ta metoda naprawy rejestru jest zalecana jedynie dla zaawansowanych u┐ytkownik≤w. WiΩcej informacji na temat odzyskiwania rejestru z kopii przechowywanej w folderze Regback znajduje siΩ w rozdziale äNarzΩdzia i strategie rozwi╣zywania problem≤wö.

Uwaga Istotne jest, aby zachowywaµ aktualne i dzia│aj╣ce kopie rejestru. Nale┐y go archiwizowaµ przed pr≤b╣ jego edycji oraz jako element wykonywanej regularnie kopii zapasowej. Je┐eli wybierze siΩ opcjΩ Stan systemu na zak│adce Kopia zapasowa w narzΩdziu Kopia zapasowa, to rejestr jest archiwizowany automatycznie.

Konfiguracja licznik≤w wydajno£ci

Konfiguracja licznik≤w wydajno£ci jest tak┐e archiwizowana i odtwarzana wraz z innymi danymi o stanie systemu.

Baza danych rejestru klas Us│ug sk│adowych

Model COM (Component Object Model) jest binarnym standardem tworzenia sk│adnik≤w oprogramowania w systemach rozproszonych. Baza danych rejestru klas Us│ug sk│adowych jest kopiowana i odtwarzana wraz z danymi o stanie systemu.
Us│ugi sk│adowe posiadaj╣ specjalne uwarunkowania dotycz╣ce archiwizacji i odtwarzania. W ka┐dym systemie znajduj╣ siΩ dwa elementy Us│ug sk│adowych: binarne pliki sk│adnik≤w, do kt≤rych zaliczaj╣ siΩ biblioteki DLL i pliki wykonywalne (EXE), oraz baza danych Us│ug sk│adowych. Sk│adniki s╣ archiwizowane wraz z innymi plikami, natomiast baza danych musi zostaµ zarchiwizowana wraz z innymi danymi o stanie systemu.

Korzystanie z narzΩdzia Kopia zapasowa

Kopia zapasowa jest narzΩdziem posiadaj╣cym graficzny interfejs u┐ytkownika. Mo┐e byµ u┐ywana wraz z r≤┐norodnymi no£nikami do archiwizowania i odtwarzania danych w woluminach u┐ywaj╣cych dowolnego, obs│ugiwanego przez Windows 2000, systemu plik≤w. Ponadto narzΩdzie to znacznie upraszcza archiwizacjΩ i umo┐liwia korzystanie z Harmonogramu zada± systemu Windows 2000 do automatyzacji tej czynno£ci.
Zadania takie, jak instalowanie ta£m lub dysk≤w, s╣ wykonywane przez Magazyn wymienny. Us│uga ta zajmuje siΩ £ledzeniem i kontrolowaniem kaset u┐ywanych do tworzenia archiw≤w, organizowanych zazwyczaj w pule, w urz╣dzeniach magazynuj╣cych dane. Ponadto umo┐liwia aplikacjom, takim w│a£nie jak Kopia zapasowa, wsp≤│dzielenie zautomatyzowanych zmieniaczy i bibliotek kaset. Po uruchomieniu Magazyn wymienny dzia│a w spos≤b przezroczysty dla u┐ytkownika, wymagaj╣c obs│ugi jedynie podczas wymiany kaset, natomiast nie wymagaj╣c jej podczas archiwizacji lub odtwarzania danych.

Uwaga Archiwizacja plik≤w do no£nik≤w o dostΩpie swobodnym, takich jak dyski twarde lub wymienne, nie jest zarz╣dzana przez Magazyn wymienny.

     DziΩki korzystaniu z technologii Magazynu wymiennego, docelowy no£nik w programie Kopia zapasowa nie jest przypisany do napΩdu w systemie Windows 2000, jak mia│o to miejsce w wersji tego programu do│╣czonej do systemu Windows NT. W przesz│o£ci archiwizowane dane by│y zapisywane do napΩd≤w (na przyk│ad ta£mowych lub dyskowych).
     W systemie Windows 2000 program Kopia zapasowa korzysta z kaset zorganizowanych w pule no£nik≤w. Program ten w dalszym ci╣gu zapisuje dane na ta£my lub do plik≤w na dyskach, jednak┐e no£niki s╣ zarz╣dzane przez Magazyn wymienny, kt≤ry odwo│uje siΩ do no£nik≤w zamiast do napΩd≤w. Kopia zapasowa rozpoznaje ka┐d╣ kasetΩ, z kt≤rej korzysta, jako nale┐╣c╣ do istniej╣cej puli no£nik≤w lub jako no£nik nieprzydzielony. Znaczenie tej zmiany jest widoczne wtedy, gdy u┐ytkownik utworzy plan regularnego tworzenia kopii zapasowych.
     W przesz│o£ci u┐ytkownicy tworzyli harmonogram, w kt≤rym program Kopia zapasowa by│ uruchamiany w okre£lonych dniach. Zadanie archiwizacji wykonywane danego dnia mog│o byµ uko±czone przy u┐yciu dowolnej kasety. Magazyn wymienny £ledzi wykorzystanie wszystkich kaset i nie pozwala na dowolne u┐ywanie nierozpoznanych kaset przez aplikacje, kt≤rymi zarz╣dza.
     Ka┐da kaseta u┐ywana przez narzΩdzie Kopia zapasowa musi zostaµ dodana do puli no£nik≤w tej aplikacji i wymaga opracowania w│asnego harmonogramu zada±. Je┐eli u┐ytkownik chce, aby dane by│y kopiowane do r≤┐nych kaset ka┐dej nocy w ci╣gu tygodnia, to musi utworzyµ siedem zada±, po jednym dla ka┐dej ta£my. Dzieje siΩ tak, poniewa┐ funkcja Harmonogramu zada± za│╣czona do programu Kopia zapasowa wymaga podania nazwy kasety, kt≤ra ma byµ u┐ywana do planowanego zadania (ka┐da kaseta posiada unikaln╣ nazwΩ zapisan╣ w nag│≤wku obszaru danych). Je┐eli w pi╣tek umie£ci siΩ w napΩdzie kasetΩ wtorkow╣, to zaplanowane zadanie zako±czy siΩ niepowodzeniem, poniewa┐ nie bΩd╣ spe│nione wszystkie kryteria wymagane do jego wykonania.
     Ten potencjalny problem mo┐na rozwi╣zaµ na jeden z dw≤ch sposob≤w. Pierwszym z nich jest manualne uruchomienie zadania archiwizacji podczas pierwszego u┐ycia danej kasety i przypisanie jej unikalnej nazwy (np. äPoniedzia│ekö). Mo┐na te┐ skorzystaµ z konsoli Magazynu wymiennego i za jej pomoc╣ przypisaµ kasecie unikaln╣ nazwΩ, a nastΩpnie umie£ciµ t╣ kasetΩ w puli aplikacji Kopia zapasowa. Po przypisaniu nazwy do kasety mo┐na utworzyµ zestaw zaplanowanych zada± archiwizacji, po jednym dla ka┐dej nazwanej kasety. Tak d│ugo, jak poszczeg≤lne kasety bΩd╣ u┐ywane wraz z w│a£ciwymi zadaniami, wszystkie zaplanowane archiwizacje bΩd╣ wykonywane prawid│owo.

Uwaga Je┐eli korzysta siΩ z biblioteki zawieraj╣cej wiele kaset (np. napΩdu ta£mowego zawieraj╣cego magazynek z ta£mami) i skonfiguruje siΩ program Kopia zapasowa tak, aby zawsze wybiera│ ta£mΩ z puli no£nik≤w wolnych, to mo┐na zaplanowaµ tylko jedno zadanie. W tym przypadku jednak, przed ponownym u┐yciem danej kasety, konieczne jest jej wymazanie.

Wybieranie no£nika dla kopii zapasowej

Program Kopia zapasowa wy£wietla listΩ wszystkich dostΩpnych urz╣dze± sk│adowania danych na li£cie Miejsce docelowe kopii zapasowej na zak│adce Kopia zapasowa. Je┐eli nie s╣ wykryte ┐adne urz╣dzenia zewnΩtrzne, to mo┐na wykonaµ kopiΩ do pliku na dysku. Je┐eli kopia ma byµ wykonana przy u┐yciu no£nika, kt≤ry nie jest zarz╣dzany przez Magazyn wymienny, to nale┐y sprawdziµ, czy zosta│ on za│adowany do odpowiedniego napΩdu.

Uwaga Je┐eli przeprowadza siΩ archiwizacjΩ u┐ywaj╣c kaset, kt≤ra s╣ zarz╣dzane przez Magazyn wymienny, to us│uga ta musi dzia│aµ w systemie (mo┐na to sprawdziµ za pomoc╣ konsoli Us│ugi). Aby wykonaµ archiwizacjΩ przy u┐yciu nowych kaset, nale┐y w pierwszej kolejno£ci umie£ciµ je w puli no£nik≤w. Aby kopia zosta│a wykonana w istniej╣cej puli no£nik≤w, to nale┐╣ce do niej kasety musz╣ byµ za│adowane do biblioteki. WiΩcej informacji na temat Magazynu wymiennego mo┐na znaleƒµ wcze£niej w tym rozdziale, w paragrafie äMagazyn wymiennyö.

Pliki pomijane podczas archiwizacji

Program Kopia zapasowa podczas operacji archiwizacji i odzyskiwania pomija nastΩpuj╣ce rodzaje plik≤w:

Pliki pomijane domy£lnie.
Pliki otwarte przez inne aplikacje.

Pliki pomijane domy£lnie

Program Kopia zapasowa pomija domy£lnie pewne pliki. Zaliczaj╣ siΩ do nich:

Pliki, do kt≤rych u┐ytkownik nie posiada uprawnienia odczytu, je┐eli nie nale┐y on do grupy Operatorzy kopii zapasowej.
Pliki, kt≤re s╣ tymczasowe z natury, takie jak Pagefile.sys, Hiberfil.sys, Win386.swp, 386spart.par, Backup.log oraz Restore.log. Pliki te nie s╣ ani kopiowane ani odtwarzane przez KopiΩ zapasow╣. Lista tych plik≤w jest wbudowana w program Kopia zapasowa i nie mo┐e byµ zmieniana.
Pliki rejestru w odleg│ych komputerach. System Windows 2000 archiwizuje jedynie lokalne pliki rejestru.

Pliki zablokowane

System Windows 2000 pozwala na archiwizacjΩ lokalnych plik≤w, kt≤re s╣ zablokowane przez system operacyjny. Zaliczaj╣ siΩ do nich dzienniki zdarze± oraz pliki rejestru. Program Kopia zapasowa pomija jednak pliki, kt≤re s╣ otwarte przez inne procesy. Dobrym zwyczajem jest zamkniΩcie wszystkich aplikacji na czas dzia│ania Kopii zapasowej, co pozwala zminimalizowaµ ilo£µ plik≤w, kt≤re nie s╣ archiwizowane.

Pliki zaszyfrowane

Je┐eli pliki, kt≤re maj╣ zostaµ zarchiwizowane, s╣ zaszyfrowane, to pozostaj╣ w tym stanie r≤wnie┐ po zarchiwizowaniu. Dlatego istotne jest, aby klucze prywatne u┐ytkownik≤w, w szczeg≤lno£ci klucze agenta odzyskiwania, by│y przechowywane bezpiecznie w archiwum. Konsola Certyfikaty umo┐liwia eksportowanie kluczy na dyskietki oraz inne no£niki wymienne, kt≤re mog╣ byµ przechowywane w bezpiecznym miejscu.
WiΩcej informacji na temat szyfrowania systemu plik≤w (EFS) znajduje siΩ w rozdziale äSystemy plik≤wö.

Archiwizowanie plik≤w w lokalnym komputerze

     Program Kopia zapasowa pozwala na archiwizacjΩ dowolnego pliku znajduj╣cego siΩ w lokalnym systemie dyskowym.
     WiΩkszo£µ zmian w serwerze zachodzi, gdy u┐ytkownicy dodaj╣, modyfikuj╣ lub usuwaj╣ pliki ze swoich komputer≤w. Zaleca siΩ codzienne tworzenie kopii zapasowych zmian w folderach u┐ytkownik≤w.
     Niekt≤rzy u┐ytkownicy przechowuj╣ wiΩkszo£µ u┐ywanych przez siebie plik≤w w udzia│ach sieciowych. Inni wymagaj╣ kopiowania tak┐e danych przechowywanych w ich komputerach lokalnych. Procedury archiwizacji powinny braµ pod uwagΩ obydwie te sytuacje.
     U┐ytkownicy sieci u┐ywaj╣ g│≤wnie takich aplikacji, jak Microsoft Word. Pliki wykonywalne aplikacji mo┐na zainstalowaµ ponownie korzystaj╣c z oryginalnych no£nik≤w, jednak stracony w ten spos≤b czas powoduje, ┐e metoda ta jest daleka od idea│u. Dodatkowo, je┐eli aplikacje te zosta│y dostosowane tak, aby odpowiada│y potrzebom organizacji, to odtworzenie tych ustawie± mo┐e byµ bardziej pracoch│onne ni┐ sama instalacja program≤w. Poniewa┐ pliki aplikacji zmieniaj╣ siΩ raczej rzadko, to ich archiwizacja gwarantuje sta│╣ dostΩpno£µ naj£wie┐szych ich wersji bez wykorzystania du┐ej ilo£ci przestrzeni no£nik≤w wymiennych.

Archiwizowanie plik≤w w komputerach odleg│ych

Programu Kopia zapasowa mo┐na u┐ywaµ tak┐e do archiwizacji plik≤w w dowolnym komputerze, z kt≤rym mo┐na po│╣czyµ siΩ za po£rednictwem sieci. Umo┐liwia to wsp≤│dzielenie pojedynczego napΩdu w ca│ej sieci oraz stosowanie w niej jednej zasady archiwizacji.
Korzystaj╣c z udostΩpnianych folder≤w mo┐na jedynie archiwizowaµ pliki i foldery znajduj╣ce siΩ w odleg│ych komputerach. Kopia zapasowa nie umo┐liwia bezpo£redniej archiwizacji danych o stanie systemu komputera odleg│ego. Aby tego dokonaµ, nale┐y uruchomiµ ten program w odleg│ym komputerze lokalnie, zapisaµ dane o stanie systemu do pliku w udostΩpnianym woluminie, a nastΩpnie zarchiwizowaµ ten plik zdalnie. Aby odzyskaµ zarchiwizowane w ten spos≤b dane, nale┐y zdalnie odtworzyµ zawieraj╣cy je plik do udostΩpnianego woluminu, a nastΩpnie lokalnie odtworzyµ z niego dane o stanie systemu.

Uwaga Program Kopia zapasowa ignoruje komputery, kt≤re korzystaj╣ z systemu MS-DOS lub Windows 3.1.