Eνα από τα πιο σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα σήμερα είναι το κοινωνικό πρόβλημα.

Οσο περισσότερο πλησιάζουμε προς το 2000 τόσο πιο πολύ διευρύνεται και οξύνεται το πρόβλημα των ανισοτήτων στη χώρα.

Είναι το μεγάλο κοινωνικό έγκλημα της Ελλάδας του 2000, η φτώχεια, η ανεργία, η έλλειψη κοινωνικής στήριξης, οι αποκλεισμοί από την απασχόληση και την κατάρτιση, η ανασφάλεια διαβίωσης και η αβεβαιότητα προοπτικής, που γίνεται καθεστώς ζωής για ολοένα και πιο πολλούς.

Αυτή είναι η δική μας θέση. Η βασική και κεντρική εκτίμηση του ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ της ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ και της ΠΡΟΟΔΟΥ, που μας οδήγησε να ζητήσουμε τη σημερινή συζήτηση, προ ημερησίας διατάξεως.

Η κυβέρνηση και η πολιτική της βρίσκονται σε άλλο μήκος κύματος: "Ποτέ δεν έλλειψαν από την Ελλάδα οι πλούσιοι και οι φτωχοί", δηλώνουν τα κυβερνητικά επιχειρήματα και προσθέτουν ότι "άλλωστε το φαινόμενο δεν είναι μονάχα ελληνικό στα πλαίσια της παγκόσμιας αγοράς και του ελεύθερου ανταγωνισμού".

Αυτές οι αντιλήψεις είναι επιζήμιες κι επικίνδυνες.

Ο πολιτικός αυτοματισμός της συνήθειας, του "έτσι πάντα γινότανε", οδηγεί στην παρακμή.

Και ο πολιτικός αυταρχισμός της αδιαφορίας, του "δεν γίνεται αλλοιώς, όποιος αντέξει", οδηγεί στην έκρηξη ή τον κοινωνικό σπαραγμό.

Η κυβέρνηση οφείλει κάποτε να καταλάβει ότι το πεδίο στο οποίο δικαιώνεται η πολιτική δεν είναι το χρηματιστήριο αλλά η κοινωνία. Οι ιαχές θριάμβου των χρηματαγορών δεν μπορούν να κρύψουν τις κραυγές της κοινωνίας ούτε να γίνουν σημαίες κοινωνικής προόδου.

Ο δεύτερος λόγος για τον οποίο ο ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ πήρε την πρωτοβουλία της σημερινής συζήτησης είναι το γεγονός ότι η κυβέρνηση έχει εξαπολύσει γενική επίθεση συρρίκνωσης και κατεδάφισης του κοινωνικού οικοδομήματος, των κοινωνικών δικαιωμάτων και των εγγυήσεων κοινωνικής προστασίας, με το επιχείρημα ότι αυτό είναι η αιτία που καθυστερούν οι διαρθρωτικές αλλαγές και δεν περισσεύουν τα χρήματα.

Η κυβέρνηση μνημονεύοντας διαρκώς το ευαγγέλιο της παγκοσμιοποίησης της αγοράς και τις εντολές της ελεύθερης ανταγωνιστικότητας, χωρίς έλεγχο, καλεί τους απλούς πολίτες, να αποδεχτούν την απογύμνωση τους και την υποταγή τους στις οικονομικές, κοινωνικές, πολιτισμικές και περιφερειακές ανισότητες, που προκαλεί και βαθαίνει η ίδια η κυβερνητική πολιτική.

Το κράτος πρόνοιας, το κοινωνικό κράτος είτε χαρακτηρίζεται εχθρός είτε μπαίνει σε τελευταία προτεραιότητα με διάφορα νεοφιλελεύθερα άλλοθι.

Ο κόσμος γύρω βράζει. Η δυσφορία φουντώνει. Αυτό βλέπει ο ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ.

Η κυβέρνηση δεν συμμερίζεται αυτήν την πραγματικότητα. Τα κυβερνητικά επιχειρήματα που δημοσιοποιούνται λένε πως "ένα μέτωπο κάθε 15 μέρες θα ανοίγει και θα κλείνει η κυβέρνηση". "Ούτε βήμα πίσω δεν θα κάνει ο Πρωθυπουργός, μπροστά στις κοινωνικές διαμαρτυρίες".

Η κυβέρνηση θα πρέπει να καταλάβει ότι η σημερινή δυσπιστία και δυσφορία των πολιτών προς την πολιτική, πηγάζει από την ανικανότητα των κυβερνητικών επιλογών να διασφαλίσουν την αναγκαία κοινωνική συνοχή και κάλυψη.

Η ανικανότητα αυτή γίνεται προκλητική για την Ελλάδα, επειδή ακριβώς επί χρόνια δόθηκαν με άδικο και άνισο τρόπο δυσβάσταχτες θυσίες, που δεν πιάσανε τόπο, επί χρόνια σπαταλήθηκαν υπέρμετροι πόροι, χωρίς να αξιοποιηθούν στην ώρα τους και με το σωστό τρόπο.

Η κυβέρνηση πρέπει να καταλάβει ότι δεν πάει άλλο έτσι, δεν υπάρχουν αντοχές άλλες για τα ασθενέστερα κι αδύναμα κοινωνικά στρώματα, για τη μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού λαού.

Η κυβέρνηση οφείλει να καταλάβει ότι η συνέχιση της ίδιας πολιτικής οδηγεί στην εξάρθρωση του κοινωνικού ιστού κι αυτό αποτελεί διαστροφή της δημοκρατίας.

Ο τρίτος λόγος για τον οποίο ο ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ της ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ και της ΠΡΟΟΔΟΥ ζήτησε τη σημερινή συζήτηση είναι το γεγονός ότι η κυβέρνηση Σημίτη εξακολουθεί πεισματικά την πολιτική του μονόδρομου, παρά το γεγονός ότι αυτός ο μονόδρομος αποδείχτηκε ότι δεν οδηγεί αναγκαστικά στην επιτυχία, αλλά σε αδιέξοδα. Εξακολουθεί η κυβέρνηση το κυνήγι και τις αλχημείες των αριθμών με οικονομικά και νομισματικά κριτήρια, συρρικνώνοντας τις κοινωνικές προτεραιότητες.

Η κυβέρνηση Σημίτη, έχει αποφασίσει ένα νέο πρόγραμμα σύγκλισης, που δεν το φέρνει ούτε στη Βουλή, το οποίο εμείς προβλέπουμε ότι θα διαλύσει την κοινωνική συνοχή και θα υπονομεύσει ανεπανόρθωτα την παραγωγική βάση της χώρας. Ο κ. Σημίτης επικαλείται "κατάσταση ανάγκης", αλλά ακολουθεί την ίδια πολιτική, που οδήγησε σε αυτήν.

Η κυβέρνηση, όπως χαρακτηριστικά η ίδια λέει, έχει αναδείξει σε βασικό εθνικό στόχο, να αποσπάσει από την προσεχή σύνοδο κορυφής μια θετική αναφορά στην Ελλάδα και μία υπόσχεση ότι υπό προϋποθέσεις, θα μπορούσε να μπει στο ΕΥΡΩ το 2001!!!

Αυτό ακριβώς αποδεικνύει με τον πιο σαφή τρόπο την χρεωκοπία του ΠΑΣΟΚ και τις ιστορικές ευθύνες της κυβέρνησης, που επωμίζονται για την αποτυχία της χώρας στην ευρωπαϊκή της προσπάθεια. Τώρα πληρώνουμε τα αρνητικά μιας ολόκληρης πορείας.

Αυτό που ο κ. Πρωθυπουργός θα προσπαθήσει να εμφανίσει ως επιτυχία είναι η απόδειξη της χρεωκοπίας του ΠΑΣΟΚ συνολικά και της δικής του κυβέρνησης, τα δύο τελευταία χρόνια. Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα από τις 15 της Ε.Ε., που χωρίς να το επιθυμεί, αποκόπτεται.

Ο ΣΥΝ είχε εγκαίρως υποδείξει μια διαφορετική πορεία με δύο άξονες:

• ανορθωτικό πρόγραμμα ευρύτερης διάρκειας

• πολιτική διαπραγμάτευση, λόγω της ιδιαιτερότητας των προβλημάτων της Ελλάδας (Αμυνα κλπ).

Εάν είχαμε εισακουστεί, διαφορετικά θα ήταν τώρα τα πράγματα.

Η κυβέρνηση εξαγγέλει τελεσίγραφα την ώρα που μεγαλώνει η λαϊκή δυσφορία εξαιτίας της μονόπλευρης πολιτικής της. Ετσι ανακυκλώνονται τα αδιέξοδα.

Τα κυβερνητικά επιχειρήματα, που δημοσιοποιούνται, κατά καιρούς, προβάλλουν αποφθεγματικές σοφιστείες του τύπου "οι έλληνες περνάνε καλά", "δεν υπάρχει η λέξη ακρίβεια στο λεξικό των ελλήνων", "δεν υπάρχει λιτότητα", "ο κοινωνικός αυτοματισμός θα λύσει τις διαφωνίες".

Η κυβέρνηση οφείλει να καταλάβει ότι κανείς μα κανείς δεν μπορεί να αδιαφορήσει για τα φαινόμενα της φτώχειας, της ανέχειας, της ανεργίας και των αποκλεισμών σήμερα στην Ελλάδα.

Οφείλει να καταλάβει ότι ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες επείγει κι επιβάλλεται η διεύρυνση και η ενίσχυση της κοινωνικής διάστασης της δημοκρατίας.

Καμία νέα συνθήκη στην οικονομία της αγοράς και στη λειτουργία του ανταγωνισμού δεν μπορεί να σπρώξει τον πολίτη πίσω από τον Ευρωπαϊκό χάρτη των κοινωνικών δικαιωμάτων.

Από τη μια υπάρχει ο σεβασμός και η προστασία των κοινωνικών δικαιωμάτων. Και από την άλλη ο πειρασμός και η σκοπιμότητα της κατάργησης των νομοθετικών εγγυήσεων κοινωνικής προστασίας.

Επιλέγετε το δεύτερο. Το κοινωνικό πρόσωπό σας δεν θα το βρείτε ούτε στο μαγικό καθρέφτη της εξουσίας.

Η επιλογή είναι επιλογή κοινωνικής συνείδησης, πολιτικής ταυτότητας και ηθικής.

Η επίκληση και η προώθηση των ακραίων ιδιωτικοποιήσεων, η δυσφήμηση και η αναποτελεσματικότητα του κράτους, η υπεροχή των διαπλεκομένων συμφερόντων και η έλλειψη θεσμών πολιτικού και κοινωνικού ελέγχου, έχει οδηγήσει στην απροσδιοριστία της έννοιας του δημοσίου συμφέροντος και στην απροθυμία να καθοριστεί αυστηρά και με ευθύνη το πεδίο της κοινωνικής ευθύνης του κράτους.

Η κυβέρνηση έχει πάρει πλέον τις αποφάσεις της. Και το επιβεβαιώνει καθημερινά με τις πράξεις της. Δεν την ενδιαφέρει η κοινωνική διάσταση της πολιτικής. Αγνοεί επιδεικτικά προβλήματα που αντιμετωπίζει καθημερινά ο πολίτης (Υγεία, Παιδεία, Συγκοινωνία, Ασφάλεια κ.λ.π).

Μετά την υποτίμηση της δραχμής η κυβέρνηση επιχειρεί σοβαρές αλλαγές στην οικονομία κάτω από την ευφορία της ανόδου του χρηματιστηρίου.

Η κοινωνία όμως δεν ζεί στο χρηματιστήριο. Ούτε τα κοινωνικά προβλήματα λύνονται με την άνοδο του χρηματιστηρίου.

Η διψήφια ανεργία αποτελεί πλέον ενδημικό χαρακτηριστικό της ελληνικής οικονομίας. Ενώ η κερδοφορία των επιχειρήσεων και των Τραπεζών έχει εκτοξευθεί σε πρωτοφανή επίπεδα όλο και μεγαλύτερα τμήματα του πληθυσμού εξωθούνται στο περιθώριο και την απόγνωση.

Τί έχει λοιπόν να πει η κυβέρνηση για τις δύο Ελλάδες; Την Ελλάδα της ανεργίας και την Ελλάδα της κερδοφορίας; Την Ελλάδα της φτώχειας και την Ελλάδα του χρηματιστηρίου;

Το κοινωνικό κράτος δεν χτίζεται ούτε σχετίζεται με την κοινωνική ελεημοσύνη. Το κοινωνικό κράτος είναι συνυφασμένο με την οικονομία και την ανάπτυξη. Δεν χρηματοδοτείται από τα περισσεύματα της ανάπτυξης, αλλά αποτελεί συστατικό στοιχείο της οικονομίας. Η κοινωνική πολιτική είναι προϋπόθεση και όρος της ανάπτυξης. Η υπεράσπιση ενός αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης πάνω στην οποία οικοδομήθηκε το κοινωνικό κράτος δεν είναι πολυτέλεια. Εξακολουθεί να είναι θεμελιακή αρχή του σύγχρονου κράτους. Ούτε όμως το κοινωνικό κράτος είναι γενική και αφηρημένη ιδέα που την επικαλείται κανείς αβασάνιστα. Το κοινωνικό κράτος είναι ανάγκη συναρτημένη με την πρόοδο της ευρωπαϊκής κοινωνίας. Το κοινωνικό κράτος είναι μια ιστορική σταθερά. Κατάκτηση αγώνων, αναζητήσεων και αλληλεγγύης ενός και πλέον αιώνα.

Ο ΣΥΝ θέλει να τονίσει με αυτή τη συζήτηση ότι η κοινωνική προστασία συνιστά καθολικό δικαίωμα συνταγματικά κατοχυρωμένο και συναρτημένο με την ιδιότητα του πολίτη.

Οτι οι δαπάνες για την κοινωνική προστασία στην Ελλάδα είναι οι μικρότερες στην Ευρώπη.

Η Ελλάδα από την άποψη της κοινωνικής προστασίας βρίσκεται μόνιμα και σταθερά στην τελευταία θέση ανάμεσα σε όλες τις χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Τα στοιχεία της Eurostat μιλάνε από μόνα τους.

Το 1993 στις κατά κεφαλή δαπάνες για κοινωνική προστασία, εκφρασμένες σε Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης (ΜΑΔ), οι οποίες προσφέρονται για συγκρίσεις μεταξύ χωρών, η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση.

Το 1994, το ίδιο. Οπως και να μετρήσεις τις δαπάνες για κοινωνική προστασία, η Ελλάδα παραμένει στην τελευταία θέση. Η Ελλάδα δαπανά 1.660 Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης (ΜΑΔ) ανά κάτοικο, όταν ο μέσος όρος στην κοινότητα είναι 4,699, δηλαδή σχεδόν τριπλάσιος. Η Ελλάδα δαπανά 1.660 ECU ανά κάτοικο, όταν ο μέσος όρος στην κοινότητα είναι 4.776, δηλαδή τριπλάσιος.

Το 1995 πάλι το ίδιο. Στα πλέον πιο πρόσφατα στοιχεία της Εurostat (1997), στις κατά κεφαλή δαπάνες για κοινωνική προστασία, η Ελλάδα εξακολουθεί να παραμένει στην τελευταία θέση μαζί με την Πορτογαλία (2500 ΜΑΔ).

Στην τελευταία θέση κατέχει σχεδόν όλες τις κατηγορίες κοινωνικής δαπάνης: στην Υγεία, παροχές ασθενείας και αναπηρίας, στα οικογενειακά επιδόματα και στα επιδόματα μητρότητας, στα επιδόματα ανεργίας και στην προώθηση της απασχόλησης και από τις τελευταίες στις συντάξεις γήρατος.

Το ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι ότι η κατάσταση όχι μόνο δεν βελτιώνεται αλλά χειροτερεύει.

Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα μέλος της κοινότητας όπου οι κοινωνικές δαπάνες για το 1989 μειώνονται. Αυτή η αρνητική εξέλιξη παρατηρείται μόνο για την Ελλάδα. Τόσο η κοινότητα στο σύνολό της όσο και οι άλλες χώρες μέλη βελτιώνουν συνεχώς την κοινωνική προστασία. Η Ελλάδα αντίθετα μειώνει την δαπάνη για κοινωνική προστασία. Ετσι το 1994 η δαπάνη για κοινωνική προστασία είναι μικρότερη απ΄ότι ήταν το 1989.

Αυτές οι χώρες αυξάνουν τις δαπάνες κοινωνικής προστασίας και μπαίνουν στην ΟΝΕ. Η Ελλάδα μειώνει τις δαπάνες κοινωνικής προστασίας και μένει εκτός ΟΝΕ. Αρα δεν φταίνε οι κοινωνικές δαπάνες. Κάπου αλλού πρέπει να αναζητήσετε το πρόβλημα. Και δυστυχώς το πρόβλημα βρίσκεται στην κυβερνητική πολιτική.

Εκεί οδηγεί η πολιτική που εφαρμόζεται. Οδηγεί στην περιθωριοποίηση κάθε κοινωνικής απαίτησης. Ετσι η κυβέρνηση μετατρέπει το κοινωνικό πρόβλημα σε ατομικό.

Το πρόβλημα της ανεργίας είναι πρόβλημα του ανέργου.

Το πρόβλημα της φτώχειας είναι πρόβλημα του μή έχοντος.

Η νοοτροπία και η κυβερνητική πρακτική φυσιολογικά οδηγεί στο "κόψτε το λαιμό σας".

Την ίδια ώρα τα προβλήματα γιγαντώνονται.

Η ανεργία σταθεροποιείται σε πρωτόγνωρα για τα ελληνικά δεδομένα υψηλά επίπεδα, διαπερνά ολόκληρη την οικονομία, διαβρώνει επικίνδυνα τον κοινωνικό ιστό και αποτελεί με διάρρηξη την κοινωνική συνοχή.

Σύμφωνα με την ΕΣΥΕ η ανεργία το 1997 βρίσκεται στο 10,3% του εργατικού δυναμικού, 440,350 άνεργοι. Η καταγεγραμμένη ανεργία στον ΟΑΕΔ έφτασε στο 9,53% ύψος ρεκόρ για τα ελληνικά χρονικά.

Οι γυναίκες και οι νέοι πλήττονται με ιδιαίτερη σφοδρότητα. Ο ένας στους τρείς νέους κάτω των 24 χρονών είναι άνεργος.

Οι "νέοι" άνεργοι αποτελούν σταθερά το 50% του συνόλου των ανέργων.

Το 57% των ανέργων είναι άνεργοι μακράς διαρκείας.

Και εδώ η Ελλάδα αποτελεί την εξαίρεση. Οι άλλες χώρες της Ε.Ε. έχουν περιορίσει τη μακροχρόνια ανεργία και την ανεργία των νέων. Αντίθετα στην Ελλάδα διαρκώς μεγαλώνουν οι δείκτες.

Τα επιδόματα ανεργίας είναι τα χαμηλότερα και τα μικρότερης χρονικής διάρκειας σε ολόκληρη την Ευρώπη. Αλλωστε μόλις το 10% των ανέργων ανδρών και το 5% των ανέργων γυναικών παίρνουν αυτό το μικρό επίδομα.

Το 20% του πληθυσμού ζεί κάτω από το όριο της στοιχειώδους διαβίωσης. Δύο εκατομμύρια συμπολίτες μας ζούν στα όρια της ανοχής. Δεν υπάρχει όμως κανένα κυβερνητικό ενδιαφέρον.

Η αγοραστική δύναμη του κατωτάτου ημερομισθίου έχει αθροιστικά μειωθεί. Βρίσκεται στα επίπεδα του 1982. Ενώ οι εισοδηματικές ανισότητες διευρύνονται, ενώ το κόστος εργασίας μειώνεται, δεν παρατηρείται ουσιαστική αντιστροφή των επενδύσεων.

Το κόστος εργασίας στην Ελλάδα είναι ίσο προς το 40% του μέσου όρου. Το μικρότερο της Ευρώπης.

Το 80% των συνταξιούχων παίρνουν αύξηση στο κατώτατο και κάτω από το κατώτατο όριο σύνταξης, δηλαδή κάτω από 120.000 δρχ.

Οι περιφερειακές ανισότητες οξύνονται. Η πιο φτωχή ελληνική περιφέρεια είναι και η φτωχότερη περιφέρεια της Ε.Ε., ενώ η πιο πλούσια ελληνική περιφέρεια είναι η λιγότερο πλούσια περιφέρεια της Ε.Ε.

Και ενώ συσσωρεύονται όλες αυτές οι αρνητικές ενδείξεις η κυβέρνηση δηλώνει ευχαριστημένη.

Εδώ στη Βουλή ο κ. Παπαντωνίου δήλωνε ότι "το 1998 θα είναι πιο ευτυχείς οι Ελληνες".

Με αυτήν την αντίληψη είναι φυσικό να καταρρίπτουμε ταυτόχρονα τρία αρνητικά ρεκόρ στην κοινότητα. Εχουμε τη μεγαλύτερη οικονομική απόκλιση, το μεγαλύτερο ποσοστό φτώχειας και τη μικρότερη κοινωνική προστασία.

Από πρόσφατη έρευνα του Οικονομικού Ταχυδρόμου (Απρ. 98), ανεργία και μείωση του εισοδήματός τους βλέπουν και φοβούνται οι περισσότεροι συμπολίτες μας. Η εξαθλίωση έγινε συνώνυμη της πολιτικής σας.

Δεν βλέπουν φαντάσματα όλοι αυτοί οι Ελληνες. Την πραγματικότητα της ζωής τους βλέπουν και αγωνιούν για το αύριο, για τις οικογένειές τους και το μέλλον των παιδιών τους.

Η κυβέρνηση δεν έχει πολιτική να αντιμετωπίσει αυτή την κατάσταση. Αυτό αποδεικνύεται πρώτα πρώτα από την πολιτική απέναντι στους νέους.

Ας πάρουμε για χαρακτηριστικό παράδειγμα τις ενέργειες της κυβέρνησης για την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων, που όπως είδαμε είναι τα πρώτα θύματα που υφίσταται τις συνέπειες των ασκουμένων πολιτικών.

* Ο κ. Πρωθυπουργός συχνά αναφέρεται στον νόμο για τους νέους αγρότες, ως "προτεραιότητα της αγροτικής μας πολιτικής". Ο νόμος αυτός ψηφίστηκε τον Ιούλιο του 1997 από την Βουλή και ένα χρόνο μετά δεν μπορεί ακόμα να εφαρμοστεί, ενώ έχουν γίνει ήδη 2 τροποποιήσεις του. Στο τελευταίο ΣΑΠ ο υπουργός Γεωργίας κατήγγειλε τα κυκλώματα του Υπουργείου Οικονομικών, που όπως είπε εμποδίζουν την εφαρμογή του νόμου.

* Στην ομιλία του στις 14.11.1997 ο κ. Πρωθυπουργός απευθυνόμενος στην ΚΕ του ΠΑΣΟΚ λέει: "χρειάζεται συντονισμός των διαφόρων φορέων για να υλοποιηθεί μια ολοκληρωμένη πολιτική... . Γι΄αυτό θα συγκροτηθεί μια Διϋπουργική Επιτροπή για θέματα νεότητας...". Τα προγράμματα δράσης για την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων είναι ακόμα διάσπαρτα. Ούτε τον απαραίτητο συντονισμό δεν μπορείτε να κάνετε.

Η κυβέρνηση βέβαια θα πει ότι έχει ψηφίσει νόμο για την ανεργία.

Νόμο για την ανεργία έχετε, όπως πρόγραμμα για την ανεργία δεν έχετε.

Η δική σας κυβέρνηση ψήφισε το Ν. 2434/96. Σήμερα, δύο χρόνια μετά τί έχει γίνει;

Κανένα από τα βασικά μέτρα που περιελάμβανε ο Νόμος για την ανάσχεση της ανεργίας και τη διεύρυνση της απασχόλησης δεν έχει ακόμα εφαρμοστεί.

* καταγραφή και κάρτα εργαζομένων - ανέργων, δεν έχει γίνει τίποτα.

* καθιέρωση κουπονιών πολλαπλών χρήσεων (επιδότηση ανέργου ή κατάρτιση ή επιδότηση της επιχείρησης), δεν έχει γίνει τίποτα.

* σύνδεση κατάρτισης - απασχόλησης, όπου οι επιχειρήσεις θα προσλαμβάνουν μέρος των καταρτιζομένων, δεν έχει γίνει τίποτα.

* κέντρα προώθησης απασχόλησης, μόλις τώρα ξεκινούν πειραματικά 5 κέντρα.

* Λογαριασμός ΛΑΕΚ (ΕΛΠΕΚΕ/ κατάρτιση, ΕΚΛΑ/ανεργία).

Καθυστέρησε περίπου δύο χρόνια τη συγκέντρωση χρημάτων για τον ΕΚΛΑ (ανεργία). Η κυβέρνηση με τροπολογίες (Ν. 2335/95 και Ν. 2434/95) μετέτρεψε τους δύο λογαριασμούς ανεργίας και κατάρτισης σε "κλάδο" του ΟΑΕΔ, με αποτέλεσμα να μην είναι σε θέση σήμερα ο ΛΑΕΚ να υλοποιήσει δράσεις έξω από τη λογική και τις περιορισμένες δυνατότητες του ΟΑΕΔ, αφού δεν επιτρέπει στην επιτροπή διαχείρισης να αναπτύξει τις δικές της δομές στήριξης. Ετσι παραμένουν συσσωρευμένοι πόροι 55 δις (22 δις από ΕΛΠΕΚΕ και 33 δις από ΕΚΛΑ) αναξιοποίητοι με αποκλειστική ευθύνη της κυβέρνησης.

Αποκορύφωμα όλων η αδυναμία, η εγκληματική ανικανότητα στην αξιοποίηση των πόρων του κοινωνικού ταμείου.

Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Καταπολέμηση Αποκλεισμού από Αγορά Εργασίας.

Το 1994 δεν έγινε τίποτα.

Το 1995 επίσης δεν έγινε τίποτα.

Από το 1994-1997 απορρόφηση μόνο 25%.

Το πρώτο τρίμηνο του 1998 απορροφήθηκε μόλις το 1,39% των δεσμεύσεων.

Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Εκπαίδευση και Αρχική Επαγγελματική Κατάρτιση.

Το διάστημα 1994-15.4.1998 απορρόφηση μόνο 29,1%.

Γενικά γύρω από την ανεργία και το κοινωνικό ταμείο έχει στηθεί ένας μηχανισμός παραγωγής μελετών, επιμόρφωσης και προγραμμάτων για τα οποία δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα καμία αξιολόγηση της συμβολής τους στη λύση του προβλήματος με το οποίο ασχολούνται. Αυτό δεν είναι ζήτημα που ξεκίνησε σήμερα. Είναι ένα ζήτημα που ξεκίνησε από το Α΄ΚΠΣ. Εχει σήμερα κάποιος Υπουργός ή άλλος αρμόδιος κάποια αξιολόγηση της συμβολής των διαφόρων φορέων, γραφείων και κέντρων κατάρτισης στην επίλυση του προβλήματος της ανεργίας. Ξέρει κανείς αν αυτοί που καταρτίστηκαν βρήκαν δουλειά και αν αυτή η δουλειά είχε σχέση με το αντικείμενο της κατάρτισής τους. Στο πρόγραμμα "Συνεχιζόμενη κατάρτιση και προώθηση της απασχόλησης" που βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη προσήλθαν 395.000 άτομα με κόστος 642 MECU. Ποιός θα αξιολογήσει αν αυτά τα λεφτά έπιασαν τόπο; Και ποιός θα απαντήσει γιατί η ανεργία δεν πέφτει, παρά τους πόρους που έχουν δαπανηθεί;

Επιχειρησιακό πρόγραμμα Υγεία Πρόνοια

Στο σύνολο του προγράμματος το διάστημα 1994 - 31.9.1997 έχουν απορροφηθεί μόλις το 9%.

Υποπρόγραμμα Υγεία 12% στο σύνολο των πόρων.

Υποπρόγραμμα Πρόνοια 5% στο σύνολο.

Υποπρόγραμμα Ανθρώπινοι Πόροι 0%.

Υποπρόγραμμα Τεχνικής Βοήθειας το 1%.

Οι άξονες του νομοσχεδίου που προβλέπει την δημιουργία "Εθνικού Συστήματος Κοινωνικής Φροντίδας" συζητήθηκαν στο Υπουργικό Συμβούλιο πριν από 5 μήνες. Το ίδιο το νομοσχέδιο δεν έχει κατατεθεί ακόμα στη βουλή. Πότε θα προχωρήσετε;

Χαρακτηριστικά υπογραμμίζουμε: Ατομα με Ειδικές Ανάγκες (ΑΜΕΑ)

Οι υποδομές που δημιουργήθηκαν για παιδιά με ειδικές ανάγκες έχουν εγκαταλειφθεί αφού περικόπηκε η χρηματοδότηση της λειτουργίας τους από τους πόρους του ΚΠΣ και σταμάτησε η κρατική επιχορήγησή τους από τον Προϋπολογισμό (κρατική συμμετοχή - συνεισφορά).

Ούτε διεξάγει κοινωνικό διάλογο.

Υπήρξαν ζητήματα που αφορούν σε εργασιακά θέματα τα οποία δεν τέθηκαν καν για τη συζήτηση και η κυβέρνηση νομοθέτησε αιφνιδιαστικά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η αλλαγή των εργασιακών σχέσεων στις ΔΕΚΟ μέσω της αλλαγής του τρόπου διαμόρφωσης των κανονισμών του προσωπικού χωρίς να υπάρχει επιχειρησιακό σχέδιο. Με αυτό τον τρόπο όχι μόνο δεν χρησιμοποιεί τον διάλογο σαν μέσο επίτευξης ουσιαστικής συναίνεσης, ανατρέπει προγενέστερες θεσμοθετημένες διαδικασίες διαλόγου και περιθωριοποιεί την αξία και το ρόλο που έχει ο κοινωνικός διάλογος στην αντιμετώπιση σοβαρών προβλημάτων.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η διευθέτηση του χρόνου εργασίας, όπου ενώ δεν έγινε αποδεκτό από την πλευρά των εργαζομένων, η κυβέρνηση το επαναφέρει και μάλιστα με πρόθεση όχι να το εισαγάγει κατόπιν συμφωνίας των μερών (δηλαδή με συλλογική σύμβαση εργασίας) όπως είχε προτείνει και στο διάλογο, αλλά εισάγει την υποχρεωτική διευθέτηση με την επιβολή της από τον εργοδότη μονομερώς (υποχρεωτικό εννιάωρο).

Επίσης απέφυγε να θέσει κατά τη συζήτηση για τα Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης τη δυνατότητα μή ισχύος των κλαδικών συλλογικών συμβάσεων εργασίας εντούτοις μετά το πρόσφατο υπουργικό συμβούλιο φαίνεται ότι έχει αποφασίσει να προωθήσει ένα τέτοιο μέτρο.

Αντίθετα, για την προώθηση ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης, που έγινε αποδεκτό στον κοινωνικό διάλογο η κυβέρνηση καθυστερεί απαράδεκτα. Αντίστοιχο και το παράδειγμα της ΟΚΕ όπου ομόφωνες αποφάσεις της (π.χ. για τον εκσυγχρονισμό των ΔΕΚΟ, για τις φοροαπαλλαγές κλπ) πετιούνται από την κυβέρνηση.

Τέλος το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Απασχόληση δεν το συζήτησε με κανέναν. Αν και γνώριζε ότι αποτελεί κοινοτικό δέσμευση, αν και γνώριζε ότι θα έπρεπε να είναι έτοιμο από τον Γενάρη, η κυβέρνηση το ανακοίνωσε, το μοίρασε, έκανε και μια συνεδρίαση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή της Βουλής και αισθάνεται ότι εξάντλησε τις υποχρεώσεις της.

Είναι προκλητική έναντι της κοινωνίας και της οξύτητας του προβλήματος η κυβερνητική νοοτροπία και πρακτική.

Καταθέτει το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Απασχόληση αλλά δεν αισθάνεται καμία υποχρέωση να το συσχετίσει με το Νέο Πρόγραμμα Σύγκλισης που ετοίμασε και θα υποβάλλει παράλληλα στις Βρυξέλλες.

Ετσι κανείς δεν γνωρίζει τη συμβατότητα των στόχων Δημοσιονομικής πολιτικής, Αναπτυξιακής Πολιτικής και Πολιτικών για την Απασχόληση.

Και όμως είναι στενά συνυφασμένες πολιτικές.

Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Απασχόληση που δόθηκε στην δημοσιότητα τον Μάρτιο του 1998, αναφέρει με μια διαφορετική δομή τα μέτρα για την καταπολέμηση της ανεργίας, που έχουν εξαγγελθεί αρκετές φορές από το 1994 και μετά . Ο τρόπος γραφής του κειμένου είναι πάντα ο ίδιος δηλ. μια ασαφής και αόριστη δήθεν "κοινοτική" ορολογία, αντιπροσωπευτική της ασάφειας και αοριστίας που διαπνέουν όλο το κείμενο. Γενικώς και αορίστως η κυβέρνηση μιλάει πάλι για προγράμματα κατάρτισης, για γραφεία σταδιοδρομίας και για παρατηρητήρια εργασίας.

Τα μεγάλα ζητήματα που θέτει και η ίδια η κυβέρνηση για την Εκπαίδευση και την Ερευνα για την διά βίου μάθηση παρακάμπονται.

Η διά βίου κατάρτιση αντιμετωπίζεται πρόχειρα, μέσα σε πολύ στενά περιθώρια, για να αυξήσει - όπως αναφέρεται - την απασχολησιμότητα του εργατικού δυναμικού.

Οι ενεργητικές μορφές απασχόλησης που υλοποιούνται στην Ε.Ε. απαιτούν σοβαρές υποδομές για να αντιμετωπίζεται ο κάθε άνεργος με βάση την ιδιαιτερότητα του και να του χορηγείται η αναγκαία βοήθεια για να ενταχθεί στην αγορά εργασίας.

Τελικά στην Σύνοδο του Κάρντιφ θα συνταχθείτε με το Γαλλικό Σχέδιο που δίνει έμφαση στην ανεργία των νέων και στη σταδιακή εφαρμογή του 35ωρου ή θα προτείνετε τη μεγαλύτερη ευελιξία στην αγορά εργασίας; Θα ορίσετε σταδιακή μείωση της ανεργίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο; Θα ζητήσετε να υπάρξουν κοινές πολιτικές και πόροι;

Ο ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ έχει σταθερά επισημάνει:

Για την απασχόληση

Η πλήρης απασχόληση αποτελεί κεντρικό στρατηγικό στόχο της αναπτυξιακής μακροοικονομικής πολιτικής σε χρονικό ορίζοντα 10 ετών.

Ο ΣΥΝ τάσσεται υπέρ του 35ωρου. Χωρίς τους αφοριστικούς δογματισμούς που έχει ήδη εκφράσει η κυβέρνηση, επιβάλλεται η μελέτη και η συγκριτική αξιολόγηση της Γαλλικής και Ιταλικής πρότασης για τα ελληνικά δεδομένα.

Αξονες:

* Ενεργητικές πολιτικές για την ανεργία με στόχο στην ένταξη και διατήρηση των ανέργων στον οικονομικά ενεργό δυναμικό.

* Συγκέντρωση των διατιθέμενων πόρων στους Τομείς Εκπαίδευσης - Δια βίου μάθησης - Επικοινωνιών, Ερευνας και Τεχνολογιών.

* Αμεση κατεύθυνση των επενδύσεων σε τομείς με συγκριτικά και ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα. (Τουρισμός - Περιβάλλον - Πολιτισμός).

Για την στήριξη των ανέργων.

* Αμεση επιμήκυνση του χρόνου επιδότησης της ανεργίας στα 2 έτη.

* Αύξηση του επιδόματος ανεργίας στο 80% του κατώτατου ημερομισθίου της Συλλογικής Σύμβασης.

* Αμεση κάλυψη ιατροφαρμακευτικής και νοσοκομειακής περίθαλψης για όλους τους ανέργους.

* Εφαρμογή του καθεστώτος επιδότησης για πρόωρη συνταξιοδότηση των μακροχρόνια ανέργων ηλικίας άνω των 58 ετών και επέκταση στις ηλικίες των 55 ετών.

* Οικονομικά και φορολογικά κίνητρα ενίσχυσης της γεωγραφικής κινητικότητας των ανέργων.

* Ειδικές πολιτικές για την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων με έμφαση στην:

- ανάπτυξη της επιχειρηματικότητάς τους σε τομείς καιτοτομιών,

- στην εθελοντική εργασία.

Για την χρηματοδότηση των μέτρων απασχόλησης

* Εξορθολογισμός των δαπανών του Κρατικού Προϋπολογισμού.

*Καλύτερη διαχείριση των κοινοτικών προγραμμάτων.

* Περικοπή των στρατιωτικών δαπανών και κατά 2,5% και συγκέντρωση των εξοικονομούμενων πόρων για την στήριξη των ανέργων.

* Εισαγωγή ειδικού τέλους ύψους 0,3% στην υπεραξία των χρηματιστηριακών συναλλαγών για τη στήριξη των πολιτικών καταπολέμησης της ανεργίας.

* Πλήρης και με προτεραιότητα αποτελεσματική αξιοποίηση των Κοινοτικών Πόρων για το Ανθρώπινο Δυναμικό. Σήμερα παραμένουν αδιάθετοι πόροι ύψους 630 δις δρχ. όπως δηλώνει ο αρμόδιος Επίτροπος κ. Φλύν.

* Αύξηση του ποσού και άμεση ενεργοποίηση του Ειδικού Λογαριασμού από τις αποκρατικοποιήσεις για ενίσχυση των πολιτικών απασχόλησης.

Για την καταπολέμηση της φτώχειας και των αποκλεισμών.

Ο ΣΥΝ προτείνει την άμεση θεσμοθέτηση ελάχιστου επιπέδου εισοδήματος που θα αφορά ολόκληρο τον πληθυσμό και θα αποβλέπει στην καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.

Η Ελλάδα ενώ έχει το μεγαλύτερο ποσοστό ατόμων που ζούν κάτω από το επίσημο όριο διαβίωσης, είναι η μόνη χώρα που δεν διαθέτει μια πολιτική για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, αντίστοιχη με τις πολιτικές που εφαρμόζουν οι άλλες χώρες της Ε.Ε.

Η Ε.Ε. σύμφωνα και με τη Σύσταση 92/441 του 1992, προτρέπει τις κυβερνήσεις των χωρών μελών να θεσμοθετήσουν την εξασφάλιση ενός ελαχίστου επιπέδου διαβίωσης για όλους τους πολίτες. Συγκεκριμένα απαιτεί:

* "να καθορίζεται, με βάση το βιωτικό επίπεδο και το ύψος των τιμών στο συγκεκριμένο κράτος μέλος, και για διάφορους τύπους και μεγέθη νοικοκυριών, το ύψος των πόρων που θεωρούνται επαρκείς για την κάλυψη των βασικών αναγκών, με γνώμονα το σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.

* να χορηγείται στα άτομα των οποίων οι πόροι, υπολογιζόμενοι σε επίπεδο ατομικό ή νοικοκυριού είναι χαμηλότεροι από τα ποσά που καθορίζονται, προσαρμόζονται ή συμπληρώνονται κατ΄αυτόν τον τρόπο, πρόσθετη χρηματική βοήθεια που να τους επιτρέπει να έχουν τελικά στη διάθεσή τους αυτά τα ποσά...

* να εξασφαλίζουν αυτή την εγγύηση πόρων και παροχών στα πλαίσια των συστημάτων κοινωνικής προστασίας".

Στην Ελλάδα η σύσταση πέρασε απαρατήρητη. Αντίθετα υιοθετήθηκε και από χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η Πορτογαλία. Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα χωρίς πολιτική για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.

Η κυβέρνηση επιδεικνύει τέτοια αναλγησία στα μεγάλα προβλήματα του κοινωνικού αποκλεισμού που κανείς πολίτης αυτής της χώρας δεν μπορεί πλέον να είναι βέβαιος για το ότι δεν θα πέσει ο ίδιος θύμα του.

Καθώς τα όρια του κοινωνικού αποκλεισμού διευρύνονται συνεχώς όλο και περισσότερες οικογένειες, όλο και περισσότερα νοικοκυριά, βρίσκονται πιασμένες στο δίχτυ της στέρησης, της ανέχειας και της εξαθλίωσης.

Ο ΣΥΝ διαβλέπει ότι αυτά τα προβλήματα θα οξυνθούν ακόμα περισσότερο καθώς η χιονοστιβάδα αυτή που κατεβαίνει με ιλιγγιώδεις ταχύτητες το κεκλιμένο επίπεδο της κοινωνικής πυραμίδας θα παρασύρει ακόμη ευρύτερες κοινωνικές ομάδες που έως πρόσφατα βρισκόντουσαν σε απόσταση ασφαλείας από το επίκεντρο της κοινωνικής κρίσης.

Τρανό παράδειγμα αυτής της τάσης είναι η αμφισβήτηση της καθολικότητας των κοινωνικών παροχών, που η κυβέρνηση φαίνεται να ασπάζεται. Μια καθολικότητα που έως τώρα προστάτευε το σύνολο των πολιτών προσφέροντας ταυτόχρονα ασφάλεια αλλά και προπάντων αξιοπρέπεια στους αποδέκτες του κοινωνικού κράτους.

Η νεοφιλελεύθερη σοφιστεία "του απασχολίσιμου" δεν μπορεί να φαλκιδεύει το δικαίωμα του εργαζόμενου και την κοινωνική ευθύνη του κράτους να το προστατεύει και να το εφαρμόζει.

Η επινόηση του όρου, με την ίδια συνθηματολογική κόπια "του ασφαλίσιμου", δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να φαλκιδεύσει το αίτημα για αναδιανομή του πλούτου, με πραγματικό σύστημα πρόνοιας για όσους δεν μπορούν, μόνιιμα ή περιστασιακά να φροντίσουν για την διαβίωσή τους.

Η αγορά και η ανταγωνιστικότητα δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να κονιορτοποιήσουν την αξίωση για προστασία από επαγγελματικούς και κοινωνικούς κινδύνους, δεν πρόκειται ποτέ να πολτοποιήσουν εκείνους που αγωνίζονται για ισότητα στις ευκαιρίες, στη γνώση, στις δεξιότητες και στις προσδοκίες.

Το κοινωνικό κράτος και η κοινωνική πολιτική καταξιώνουν την δημοκρατική εξέλιξη.

Καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να τα αγνοήσει αυταρχικά κι ανάλγητα να τα κακοποιήσει.

Το επιχειρείτε με την πολιτική σας.

Γι΄αυτό προκαλείτε.

Δεν έχετε κοινωνική νομιμοποίηση.

Είσθε πολιτικά και ηθικά εκτεθημένοι.

Δεν ζητήσατε πλειοψηφία για μια τέτοια πολιτική.

Την επιβάλλετε με την κομματική πειθαρχία και με την σκοπιμότητα της κυβερνητικής εξουσίας.