Συνέντευξη του Μιχάλη Παπαγιαννάκη Ευρωβουλευτή του ΣΥΝ

Οι "απαιτητικοί" πολίτες θα κρίνουν το αποτέλεσμα

Συνέντευξη στον Κώστα ΠΟΥΛΑΚΙΔΑ, εφημερίδα ΑΥΓΗ

Κυρίαρχο ρόλο στη διαμόρφωση του πολιτικού κλίματος στην Ελλάδα έχουν πλέον οι δημοσκοπήσεις. Πώς αποτιμάτε τα στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητος;

Σαφώς διαφαίνεται μια ανάκαμψη του ΠΑΣΟΚ και μια επιβράδυνση της πορείας της Ν.Δ. Ωστόσο οι απαντήσεις που με διάφορους τρόπους αρνούνται να εκφραστούν ή να μπουν στο παιχνίδι των δηλωμένων προθέσεων ψήφου είναι σε πολύ υψηλό ποσοστό, δεν είναι δε καθόλου βέβαιο ότι θα "μοιραστούν" αναλογικά στα δύο κόμματα ή ακόμη και στα μικρότερα, που και αυτά δεν βλέπουν στις δημοσκοπήσεις κάποια αποφασιστική αλλαγή επιδόσεων.

Τις δημοσκοπήσεις, όσον αφορά τον ΣΥΝ, πώς τις είδατε; Ποια μηνύματα λάβατε εσείς για το "δέον γενέσθαι" του ΣΥΝ;

Ο ΣΥΝ, με δεδομένο ότι στα μικρότερα ποσοστά το περιθώριο ταχείας διακύμανσης ή λάθους είναι μεγαλύτερο, εμφανίζεται αρκετά κάτω από τα γνωστά εθνικά ποσοστά του. Ανάλογη "πτώση" ή στασιμότητα παρουσιάζουν και τα άλλα μικρότερα κόμματα και σε ορισμένες δημοσκοπήσεις μεγαλύτερη. Αλλά αυτό δεν αποτελεί παρηγοριά... Πάντως τον ΣΥΝ ενδιαφέρει όχι μόνο η δηλωνόμενη πρόθεση ψήφου, αλλά οι διεργασίες που φαίνεται ότι γίνονται στον εκλογικό χώρο του. Οι μετατοπίσεις ψήφου που καταγράφονται δείχνουν μικρές απώλειες προς τα άλλα μικρά κόμματα, σημαντικότερες προς το ΠΑΣΟΚ και ιδιαίτερα σημαντικές προς τη δεξαμενή εκείνων που αρνούνται να μπουν στο παιχνίδι της δημοσκόπησης. Αυτοί (κοντά στο 1% του εκλογικού σώματος) θα κρίνουν αποφασιστικά και το εκλογικό αποτέλεσμα του ΣΥΝ. Η δική μου ερμηνεία είναι ότι πρόκειται για τους πιο απαιτητικούς ψηφοφόρους του χώρου αυτού που λέμε "ανανεωτική Αριστερά", που δεν έχουν ούτε άλλη κομματική επιλογή αλλά ούτε και διάθεση να μετακινηθούν, έχουν αρκετή όμως δυσπιστία ώστε να μείνουν απ' έξω από το παιχνίδι όπως παίζεται σήμερα.

Τι περιμένει αυτό το 1% από τον ΣΥΝ για να τον εμπιστευτεί;

Νομίζω ότι έχουν μια εικόνα για τον ΣΥΝ, οικοδομημένη με τα χρόνια, αλλά αμφιβάλλουν για την πολιτική της διατύπωση και αποτελεσματικότητα ως προς την στήριξη και προβολή των θεμάτων που συνθέτουν την εικόνα, αλλά και την ουσία, του εγχειρήματος του ΣΥΝ:   ισχυρή μεταρρυθμιστική αντίληψη και πρόταση, αισιόδοξη επιμονή στις δυνατότητες αλλαγής και αποφυγή της αποκαλυπτικής μαυρίλας ή της γκρινιάρικης "δειλίας", προοδευτικός εκσυγχρονισμός, κοινωνική αλληλεγγύη, οικολογική εγρήγορση, ευρωπαϊστική παρουσία και πρόταση, άτεγκτη στήριξη και προβολή των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του πολίτη. Κάθε φορά που ο ΣΥΝ παίρνει συγκεκριμένες θέσεις και πρωτοβουλίες σ' αυτές τις κατευθύνσεις η απόστασή του από αυτούς τους "απαιτητικούς" πολίτες μειώνεται έως εκμηδενίζεται. Έτσι πρέπει να πολιτευθεί και στην προεκλογική περίοδο και έχει μεγάλες πιθανότητες να τους κερδίσει. Δεν τους διεκδικούμε από το ΚΚΕ ή το ΔΗΚΚΙ, που εντελώς άλλα πράγματα λένε και προτείνουν, και γι' αυτό βρίσκω αλυσιτελείς, πέρα από την πολιτική μου διαφωνία, τις προτάσεις που θέλουν να διαμορφώσουν μια πολιτική του ΣΥΝ που θα απευθύνεται σε άλλο κοινό, ήδη "λογοδοσμένο"...

Με ποια προγραμματικά μέτωπα πρέπει να πάει στις εκλογές ο ΣΥΝ;

Απέναντι στις σημαντικές εξελίξεις και προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε, ο ΣΥΝ πρέπει να δράσει με βάση την "εικόνα" που   έχουν γι' αυτόν οι πολίτες που θέλουμε να εκφράσουμε. Να προβάλλουμε μια συνεκτική και με προοπτικές πρόταση για την πορεία της Ευρώπης, που διευρύνεται και που το 2000 μπαίνει σε μια νέα περίοδο αναθεώρησης της συνθήκης: Ενίσχυση της πολιτικής ενότητας σε ομοσπονδιακή βάση, που να συνοδεύει την ΟΝΕ και το "ευρώ", αλλά και να επιτρέπει αποτελεσματικότερη διεύρυνση σε νέες χώρες. Ευρωπαϊκή προοπτική για όλα τα Βαλκάνια (όχι στην "μαύρη τρύπα" των αποκλεισμένων). Ένταξη στην προοπτική αυτή μιας Τουρκίας που θα αναθεωρεί και μεταρρυθμίζει το κράτος και το πολιτικό της σύστημα, την εξωτερική της πολιτική, την αναπτυξιακή της αντίληψη. Προτάσεις για την οικονομική δυναμική και την κοινωνική συνοχή στην Ελλάδα της μετα-ΟΝΕ εποχής. Για ουσιαστική αξιοποίηση του Γ' Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης,   επανεξέταση της χωροταξικής και αναπτυξιακής λογικής των έργων, όπως και της οικολογικής τους συμβατότητας. Προτάσεις έτσι ώστε οι Ολυμπιακοί Αγώνες, που εμείς δεν τους θέλαμε, να μην τραυματίσουν μακροχρόνια την Αθήνα, ούτε να στερήσουν από την "άλλη" Ελλάδα πόρους και ευκαιρίες. Ανάδειξη των προβλημάτων της δημόσιας υγείας και της προστασίας των καταναλωτών ("τρελές αγελάδες", μεταλλαγμένα τρόφιμα, ορμόνες κ.ά.)

Η ένταξη της Ελλάδος στην ΟΝΕ χρησιμοποιείται από το ΠΑΣΟΚ και ως προεκλογικό χαρτί. Η κυβέρνηση παρουσιάζει μια αισιόδοξη εικόνα για την μετα-ΟΝΕ εποχή. Ωστόσο είναι γνωστό ότι θα συνεχισθεί η δημοσιονομική επιτήρηση και η "σφιχτή" οικονομική πολιτική...

Η ένταξη στην ΟΝΕ έχει εμβέλεια και βάρος που ξεπερνούν κατά πολύ το ζήτημα της δημοσιονομικής πολιτικής, "σφιχτής" ή όχι. Η ΟΝΕ και το "ευρώ" συνιστούν ιστορική αλλαγή, που για να ολοκληρωθεί απαιτεί την πολιτική ενοποίηση και εντός αυτής την άσκηση κοινής πολιτικής σε όλους τους τομείς και όχι μόνο στον οικονομικό και νομισματικό. Και ας μην επαναπαύονται όσοι προεξοφλούν την επιτυχία και τη μονιμότητα του εγχειρήματος και επομένως πιο "άνετα" ασκούν την οποιαδήποτε άσχετη κριτική (γιατί χρειάζεται πολλή και... σχετική, αλλά απαιτεί και κάποια ενημέρωση, και κάποιους στόχους και κριτήρια με βάση τα οποία ασκείται...). Το τεράστιο αυτό βήμα, η "επιστροφή της πολιτικής" στην ευρωπαϊκή πορεία, μπορεί θαυμάσια να μείνει μετέωρο και να ακυρωθεί αν δεν διαμορφωθούν οι νέες αντιλήψεις και οι νέες μέθοδοι πολιτικής πάλης που θα επιβάλλουν να συνοδευτεί το "ευρώ" από την πάλη κατά της ανεργίας, υπέρ του σύγχρονου κοινωνικού κράτους και υπέρ της αειφόρου ανάπτυξης. Από αυτά τα υλικά και με τέτοιες δράσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο μπορεί να προκύψει η Ευρώπη που θα είναι πιο κοντά σ' αυτό που συνεχώς θα επιδιώκουμε. Αλλοι ας ψάχνουν για κάποιαν "άλλη" Ευρώπη, με "άλλα" προφανώς υλικά και μεθόδους που βασικά αγνοούν, αδιακρίτως, τους λοιπούς Ευρωπαίους πολίτες, όταν δεν καλλιεργούν απλώς το μίσος εναντίον τους!

Το πραγματικό ερώτημα είναι εάν η Ελλάδα με τις κυβερνητικές πολιτικές που ασκούνται είναι έτοιμη για την μετα-ΟΝΕ εποχή...

Στη μετα-ΟΝΕ εποχή, ενώ παράλληλα αναπτύσσεται ακάθεκτα και η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας, θα έχουμε ένταση του ανταγωνισμού, επιχειρήσεων αλλά και κρατών, διοικήσεων, περιφερειών. Η χώρα έχει κάνει βήματα, αλλά και παρουσιάζει εμφανείς αδυναμίες. Οι έως τώρα "διαρθρωτικές" αλλαγές έχουν περιορισμένη εμβέλεια ή και αρνητικές συνέπειες: π.χ. οι παραγωγικές επενδύσεις δεν προϋποθέτουν αποκλειστικά ιδιωτικοποιήσεις και δυναμικό Χρηματιστήριο (με ασθενείς μάλιστα θεσμούς, που δεν εξασφαλίζουν αξιοπιστία και ώριμη λειτουργία), χρειάζονται και ένα ισχυρό και σύγχρονο κράτος. Η δυνατή Ελλάδα απαιτεί και ισχυρή τοπική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση (με δικούς της πόρους και πολιτική ευθύνη για την χρήση τους), βιώσιμο ασφαλιστικό σύστημα (τι γίνεται με την ενοποίηση των Ταμείων και τη φορολογικοποίηση της ενίσχυσής τους, δηλαδή με την πραγματική αλληλεγγύη, πέρα από συντεχνιακά συμφέροντα;), ισχυρούς συνεταιρισμούς στην οικογενειακή γεωργία που θέλουμε να διατηρήσουμε, ισχυρή κοινωνία των πολιτών με δικαιώματα των μη κυβερνητικών οργανώσεων στην πληροφόρηση και στη συλλογική δράση κ.λπ. Είναι και αυτά "διαρθρωτικές αλλαγές", μακροχρόνια πιο σημαντικές...

19/12/1999
Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "ΑΥΓΗ"