Ομιλία του Μιχάλη Παπαγιαννάκη Ευρωβουλευτή του ΣΥΝ

Εκλογικό Συνέδριο ΣΥΝ - 5 Φεβρουαρίου 2000

Συντρόφισσες και σύντροφοι,

Μπαίνουμε σε μια πρωτοφανή προεκλογική περίοδο διάρκειας δύο μηνών. Δεν έχει ξαναγίνει. Δεν θα την κρίνω. Θα είναι δύσκολη. Θα μας εξαντλήσει. Θα μας επιτρέψει να ειδωθούμε πολλές φορές βέβαια σε διάφορους τόπους εκτός Αθήνας, αλλά σίγουρα θα είναι δύσκολη και ενοχλητική από πολλές μεριές. Θα είναι μία μάχη όλων εναντίον όλων. Οπως πάντα οι εκλογές, αλλά αυτή τη φορά νομίζω περισσότερο από ποτέ άλλοτε. Σε αυτή τη μάχη νομίζω ότι εμείς πρέπει να πάμε όλοι εδώ. Και πρέπει να πάμε όλοι και βεβαίως εναντίον όλων. Αλλά πώς θα πάμε; Επιτρέψτε μου να σας αναπτύξω τις σκέψεις που έχω, κάνοντας ένα είδος διαλόγου. Ξέρω δεν αρέσει ο διάλογος σε ορισμένους, νομίζουν ότι σημαίνει παράδοση. Εγώ θέλω να κάνω ένα διάλογο εδώ μαζί σας, να κάνουμε ένα διάλογο με τους εκσυγχρονιστές, με και χωρίς εισαγωγικά, ψευδώνυμους ή όχι, τους υποψήφιους εκσυγχρονιστές, τους αλλοιθωρίζοντες προς τους εκσυγχρονιστές, αυτούς που το σκέφτονται, αυτούς που διστάζουν, αυτούς που δεν διστάζουν πια.

Εμείς έχουμε το δικαίωμα, και το έχουμε κατακτήσει αυτό επίπονα, έχουμε την πυξίδα και το δικαίωμα να διαλεγόμαστε με τους άλλους χωρίς κόμπλεξ, χωρίς συμπλέγματα, γιατί εμείς έχουμε, με βάση αυτό που λέμε την προγραμματική αντιπολίτευση, έχουμε απόψεις για τα θέματα, προτάσεις, όχι για όλα, αλλά για πολλά, δεν έχουμε διστάσει όταν κάποιος κλίνει προς αυτά που λέμε εμείς, να λέμε μπράβο, με όρους, με κριτικές, με παραινέσεις και δεν έχουμε διστάσει να τον καταχεριάζουμε, που λέει κάποιος άλλος εκσυγχρονιστής, εαν κλίνει προς αντίθετες κατευθύνσεις.

Μ' αυτή την έννοια λοιπόν πάμε σ' αυτό το διάλογο. Και θα θελα σε τρία σημεία να μείνω. Εμείς είμαστε στρατευμένοι από ιστορία, ευαισθησία και πρόγραμμα στην άτεγκτη υπεράσπιση της δημοκρατίας, των ελευθεριών, των δικαιωμάτων και στην ανάπτυξή τους. Δεν πιστεύω να έχει κανείς καμία αμφιβολία γι αυτό; Το λέμε, το κάνουμε και το δείχνουμε κάθε μέρα. Δεν μένουμε μόνο εκεί. 'Εχουμε και προτάσεις μ' έναν ισχυρό μεταρρυθμισμό για τους θεσμούς, για τις πρακτικές, για το σύστημα κλπ. Και λέμε ότι, και στην εκστρατεία αυτή πρέπει να το πούμε, όσο αυτές οι μεταρρυθμίσεις που εμείς προτείνουμε δεν γίνονται, θα απαξιώνεται η πολιτική. Θα αποδεικνύει κάθε μέρα ότι δεν μπορεί να δώσει λύσεις, θα αποδεικνύει κάθε μέρα ότι δεν υπάρχουν διέξοδοι. Έτσι θα ευτελίζεται η πολιτική. Μας λένε πολλοί, ναι, αλλά αυτό ξέρετε οφείλεται στην παγκοσμιοποίηση. Δυο λεπτά ! Μην μπαίνουμε στα θεωρητικά ζητήματα, θα τα πούμε αργότερα. Η παγκοσμιοποίηση είναι εκείνη που εμποδίζει να προχωρήσει η αποκέντρωση με αυτοδιοίκηση, η περιφερειακή συγκρότηση του κράτους που προτείνουμε εμείς, έχοντας επιδοκιμάσει το πρώτο βήμα που ήταν ο Καποδίστριας, η οικονομική αυτοτέλεια και επάρκεια των ΟΤΑ; Η παγκοσμιοποίηση εμποδίζει να γίνει ο χωρισμός εκκλησίας και κράτους; Η παγκοσμιοποίηση είναι εκείνη που εμποδίζει να αλλάξει ο εκλογικός νόμος; Η παγκοσμιοποίηση είναι εκείνη που οδηγεί τις άρτι γεννηθείσες, τις ανεξάρτητες δημόσιες διοικήσεις, μόλις και αποφασίσθηκαν και όχι όλες, να εξευτελίζονται, να καταπατούνται τα δικαιώματά τους, να διαλύονται (δέστε το πρόσφατο παράδειγμα του ΕΡΣ...); Η παγκοσμιοποίηση τα κάνει αυτά; Εμείς θεωρούμε ότι όλα αυτά που είπα προηγουμένως είναι βασικά στοιχεία των μεταρρυθμίσεων που προτείνουμε για τη δημοκρατία, για την εξέλιξή της, για την καλύτερη συνύπαρξη των πολιτών, για να μπορούν να εκφραστούν καλύτερα οι απόψεις, να μπορούν καλύτερα να μετέχουν στην εξουσία, αγαπητοί φίλοι εκσυγχρονιστές. Η παγκοσμιοποίηση σας εμποδίζει να τα κάνετε; Να το καταλάβουμε; Και θέλω αυτό το πράγμα να γίνει ένα σαφές επιχείρημα στην προεκλογική μας εκστρατεία. Καλά όλα. Εγώ δεν λέω ότι ζούμε ούτε σε φασιστικό καθεστώς ούτε τίποτε απ' όλα αυτά. Ως προς τα συγκεκριμένα αυτά πράγματα που προτείνουμε, πέρα από θεωρίες, υπάρχουν συγκεκριμένες απαντήσεις; Δεν υπάρχουν. Αν θέλουμε να προχωρήσουμε προς λύσεις σαν κι αυτές που είδαμε στη Γαλλία, σαν κι αυτές που ελπίζουμε με όλη μας την καρδιά να γίνουν μεθαύριο στην Ισπανία, θα πρέπει αυτά να προχωρήσουν όχι απλώς και μόνο με συμφωνίες ας πούμε κορυφής ή χαρτιών, αλλά με τέτοιου τύπου αλλαγές. Αυτό είναι το ένα σημείο.

Το δεύτερο σημείο. Είμαστε εμείς στρατευμένοι εξ ιστορίας και προγράμματος σ' αυτό που λέμε κοινωνική αλληλεγγύη, η οποία όμως πρέπει να μεταφράζεται στην πράξη, πάρα πολύ συγκεκριμένα, αλλιώς είναι μία κουβέντα στον αέρα, μια μπαρούφα. Εμείς λέμε ότι αυτό σημαίνει κοινωνική συνοχή, αναδιανομή εισοδημάτων με συγκεκριμένες πολιτικές, κοινωνικό κράτος γενικής εφαρμογής, αποκλεισμό των κοινωνικών αποκλεισμών, πάνω απ' όλα και κυρίως προτεραιότητα μεγάλη, ισχυρή, με λεφτά, με μέτρα, με διάθεση και μεράκι, με κόπο και θυσίες, κατά της ανεργίας και υπέρ της πλήρους απασχόλησης. Της πλήρους απασχόλησης. Αυτό είναι το όραμα της Αριστεράς. Οχι γενικώς της απασχόλησης. Με επιμονή και αγωνία ψάχνουμε να βρούμε πρακτικές λύσεις. Δεν λέμε ότι υπάρχουν θαύματα. Δεν λέμε ότι ξέρουμε εμείς τις θαυματουργές λύσεις. Δεν τις απαιτούμε από άλλους. Ωστόσο, είναι άραγε ο ρεαλισμός αυτός που κάνει και δεν παίρνετε κανένα μέτρο και η ανεργία ανεβαίνει στην Ελλάδα; Είμαστε η μόνη χώρα που ανεβαίνει η ανεργία. Σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης, λιγότερο ή περισσότερο, πέφτει. Πήραμε τη δεύτερη θέση ήδη μετά την Ισπανία και εντός ολίγου θα πάρουμε την πρώτη.

Λέμε λοιπόν σε αυτή την κατάσταση, να πάρει η ευχή, τι είναι εκείνο που εμποδίζει να δοκιμάσουμε στη χώρα μας το 35ωρο; Δύο χώρες το δοκίμασαν στην Ε.Ε. και τα πρώτα στοιχεία που έχουμε από τον απολογισμό στη Γαλλία είναι θετικά. Οχι θαυματουργά, θετικά. Τι μας εμποδίζει να κάνουμε την φορολογική στροφή εκείνη που θα επιβαρύνει την χρήση των φυσικών και ενεργειακών πόρων περισσότερο απ' ότι θα επιβαρύνει την απασχόληση ζωντανών εργατικών δυνάμεων; Δοκιμάζεται στη Γερμανία, στη Σουηδία. Τι μας εμποδίζει να σπρώξουμε για ισχυρότερες επενδύσεις της Ε.Ε. σ' όλο το ευρωπαϊκό έδαφος, για τα μεγάλα έργα, για τον απεγκλωβισμό των περιοχών, για τη δημιουργία υποδομών, για επενδύσεις. Με δανεισμό της Ε.Ε., που είναι ο καλύτερος πιστοληπτικός οργανισμός του κόσμου. Δεν χρωστάει μια δραχμή. Και που αρνείται το δανεισμό χάρη στο μονεταριστικό δογματισμό κάποιων υπουργών Οικονομικών. Τι μας εμποδίζει; Και τι κάνει η κυβέρνησή μας και οι εκσυγχρονιστές μας να το επιβάλουν στην Ευρώπη, μαζί με άλλους συμμάχους; Τι μας εμποδίζει να προωθήσουμε τα νέα επαγγέλματα με δημόσια και ιδιωτική πρωτοβουλία, με χρηματοδότηση του κράτους αλλά και με κοινωνική απορρόφησή τους, ώστε κάποτε να γίνουν βιώσιμα και σε ιδιωτική βάση. Τι μας εμποδίζει να έχουμε κάποια απάντηση σ' αυτή την μυριάδα των ασφαλιστικών ταμείων, που είναι απολύτως ανοργάνωτα, απολύτως ανορθολογιικά, που είναι μια εκκρεμής ωρολογιακή βόμβα; Δεν θέλω να δώσω μαγικές λύσεις. Αλλά να γίνει κι ένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Κανένα. Τι μας εμποδίζει να οργανώσουμε καλύτερα τα νοσοκομεία μας που δεν έχουνε σύγχρονη διοίκηση,που όλο την ακούμε να αναγγέλλεται και ακόμη δεν την είδαμε; Τι μας εμποδίζει να έχουμε στην Αττική μια οργανωμένη συγκοινωνία κι όχι πέντε φορείς τώρα με το καινούργιο Μετρό, που δεν μπορούν να συνεννοηθούν ούτε για ποιες γραμμές θα κάνουνε και βεβαίως έχουν πέντε διοικητικά συμβούλια, πέντε προέδρους και πέντε ανάλογες υποχρεώσεις και σε εκείνους που τους ονομάζουν;

Εμείς είμαστε ταγμένοι, και μάλιστα σε στιγμές και σε καιρούς που επικρατούσε κλίμα ξηρασίας, στην αντίληψη για την αειφόρο ανάπτυξη, για τη διατηρησιμη και φιλική προς το περιβάλλον ανάπτυξη, για πολιτικές που θέτουν σε προτεραιότητα τη συμβατότητα με την φύση, την προστασία και την αναβάθμιση της δημόσιας υγείας και των καταναλωτών. Δεν θυμόμαστε εμείς την οικολογία, τη δημόσια υγεία και τους καταναλωτές σαν κάποιο μπαχαρικό που είναι αναγκαίο για να σερβιριστεί το δείπνο λίγο πριν από τις εκλογές και στη συνέχεια πίνουμε τη σόδα του πολιτικού κόστους για να το ξεχάσουμε. Εμείς το κάναμε κι εκτός εκλογικής περιόδου. Και είπα σε στιγμές που το κλίμα ήταν στην ξηρασία. Επειδή όμως άλλοι έτσι την θυμούνται τώρα τελευταία ( είδατε και τις βόλτες στις Πρέσπες και αλλού...) δικαιούμαστε κι εμείς να υπενθυμίσουμε ότι θα κρίνουμε τους πάντες με τα κριτήρια της πράξης και της παράλειψης. Οπως σταθερά κάναμε μέχρι τώρα και δικαιούμαστε να το κάνουμε και στην προεκλογική περίοδο. Εμείς, λοιπόν, ζητάμε να ελαχιστοποιηθούν οι ζημιές της Αττικής από τους Ολυμπιακούς Αγώνες, που εμείς δεν τους θέλαμε, που όλοι τους ήθελαν κι εμείς είπαμε ρεαλιστικά εντάξει, να αγωνιστούμε να κάνουν το λιγότερο κακό. Και βλέπετε το ένα μετά το άλλο πώς πέφτουν τα χαστούκια (Ολυμπιακό Χωριό, κίνδυνοι για τις ακτές, εντατικοποίηση των έργων και των...φόρτων στην βεβαρυμένη Αττική, και αφήνω τα οικονομικά, την απροσδιοριστία του προϋπολογισμού τους, την απειλή να αφαιρεθούν κονδύλια 300-400 δις. από το Γ'ΚΠΣ, δηλαδή από την ελληνική περιφέρεια...) και πώς εκπλήττονται πλέον τώρα οι τότε ανέμελοι και σήμερα αιφνιδιαζόμενοι από εκείνους που τους υποστήριζαν.

Εμείς λέμε ότι πρέπει να διαφυλάξουμε και να αναδείξουμε δάση, βιοτόπους, υγροτόπους, τα δέλτα των ποταμών, αλλά ένα-ένα καταστρέφονται, ένα-ένα στο όνομα της αξιοποίησης και των μικρών και μεγάλων συμφερόντων, των τοπικών και των γενικών. Εμείς λέμε για την καθαρότητα του νερού, υπόγειου και υπέργειου, για τον αέρα, το νέφος, για τον περιορισμό της δικτατορίας του Ι.Χ. Τα μέτρα που παίρνονται πάνε προς αυτή την κατεύθυνση; Πέστε μου ένα που να πηγαίνει σ' αυτή την κατεύθυνση. Το Μετρό; Οταν το Μετρό, που χαιρετίσαμε χωρίς μικρότητες την έναρξη της υλοποίησης του, θα φτάσει να είναι πραγματικά Μετρό, θα τα πούμε.

Εμείς λέμε ότι έχουμε την πηγή του Γ' Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, που πραγματικά είναι σημαντική, 15 τρισεκατομμύρια δραχμές. Πού θα πάνε αυτά; Με ποια φιλοσοφία, με ποιές μεγάλες επιλογές θα ξοδευτούν; Ποιο προφίλ της ανάπτυξης της χώρας θα αλλάξουν; Το μόνο που έχουμε ακούσει μέχρι τώρα, θα τελειώσουν τα έργα του Β' Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης και κάποιες γενικές τοποθετήσεις για κάποιους νέους δρόμους για τους οποίους δεν υπάρχουν καν οι μελέτες . Σιγά ! Φοβερή φιλοδοξία εκσυγχρονιστική! Εκεί έχουμε μεγάλο αγώνα να δώσουμε, και το ξέρουν όσοι έρχονται από την περιφέρεια, για το πώς πρέπει να απεγκλωβίσουμε, να αναπτύξουμε συμμετρικά και αρμονικά την Ελλάδα και μπορούμε να το κάνουμε, εν μέρει τουλάχιστον μ' αυτά τα έργα κι όχι να τα συγκεντρώνουμε εκεί που δημιουργείται αν θέλετε αυτό που λέμε το τσαμπί του σταφυλιού, εκεί που είναι τα έργα να πηγαίνουν και τα άλλα έργα για να εξυπηρετήσουν τα επόμενα έργα και τα προηγούμενα έργα, πράγμα το οποίο κάνει τώρα αυτή τη στιγμή η κυβέρνηση.

Εμείς λέμε ότι η ασφάλεια της διατροφής είναι σήμερα νούμερο ένα ζήτημα. Ζούμε μία κοινωνία κινδύνου. Η παγκοσμιοποίηση, η νέα τεχνολογία κάνει ώστε οι παραδοσιακοί ανάμεσα στην παραγωγή και την κατανάλωση έχουν εξαφανιστεί πλέον. Ή είναι όλο και περισσότερο αδιαφανείς. Πώς νομίζετε ότι παράχθηκαν τα σκάνδαλα των τρελλών αγελάδων, των διοξινών, των ορμονών στα κρέατα, της νιτρορρύπανσης; Το κυνηγητό για τη μείωση του κόστους με κάθε τρόπο και μέσο είναι στη ρίζα του κακού. Και, όπως είπε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η προσπάθεια για να μπει μπροστά σε προτεραιότητα το εμπόριο σε σχέση με τη δημόσια υγεία. Τι κάνουμε στην Ελλάδα γι αυτά; Μας λένε απλώς, αυτά γίνονται αλλού, δεν γίνονται στην χώρα όπου θάλλει η ελαία και ανθεί η πορτοκαλέα. Σοβαρά μιλάτε; Νομίζετε ότι το Βέλγιο έχει στο γονίδιό του να έχει περισσότερα σκάνδαλα από εμάς ή μήπως έχει καλύτερους ελέγχους, περισσότερη εγρήγορση και πολιτική θέληση της νέας Κυβέρνησης, που αποκαλύπτουν τα σκάνδαλα; Και μείς εν πάση περιπτώσει θα είμαστε ικανοποιημένοι με τον πολλαπλώς αμφισβητούμενο ΕΦΕΤ; Απολογισμό των ελέγχων και κυρώσεων έχει κανείς να μας παρουσιάσει; Γενικότερη πολιτική ποιότητας, καταπολέμησης των εντατικών μεθόδων γεωργίας και κτηνοτροφίας, ενίσχυσης και κατοχύρωσης της βιολογικής γεωργίας κλπ έχει κανείς να μας κάνει;

Σύντροφοι, το θέμα της Αυστρίας δεν είναι απλό και θα μας απασχολήσει πάρα πολύ στο μέλλον. Θα ήθελα να σας πω, επειδή έζησα στην συσπείρωση των 4/5 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην καταδίκη της ανόδου της ακροδεξιάς, να πω ένα πράγμα που είπε ένας συνάδελφος Χριστιανοδημοκράτης, που ήταν νομίζω η καλύτερη τοποθέτηση. Οταν έρθει η ώρα, η στιγμή να πεις το όχι, η καλύτερη στιγμή είναι η πρώτη. Οχι μετά. Οχι να δούμε. Οχι μεμψιμοιρίες. Οχι κάποιες στρεψοδικίες του τύπου και τι κάνατε εσείς το '32 και που σφάζατε τους μαύρους το '21. Με τον φασισμό δεν παίζουν. Και να λείπουν αυτές οι τσιριτσάντζουλες περί της κυριαρχίας και μη κυριαρχίας. Εδώ εμείς σαν Ευρώπη, και το απαιτούμε κι εμείς σαν 'Ελληνες αριστεροί, καταδικάζουμε παραβιάσεις στη Βιρμανία, στην Ινδία και παντού. Στην Τουρκία ζητάμε ν' αλλάξει το Σύνταγμα, να διώξουν τους στρατιωτικούς, να δώσουν δικαιώματα στους Κούρδους, να φύγουν από την Κύπρο και δεν θα πούμε τίποτα για την Ευρώπη, μέσα στη σάρκα εκ της σαρκός μας, όπως επιβάλλει πλέον η όλο και μεγαλύτερη πολιτική αλληλεξάρτηση στην ήπειρο μας; Κι όταν προβλέπονται ήδη και άρθρα στη Συνθήκη για την αναστολή της ιδιότητας του μέλους της χώρας που και στην πράξη θα περάσει αυτά που απειλεί ο κύριος Χάϊντερ; Αυτά που λέει το ΚΚΕ ούτε στις πιο έξαλλες ονειρώξεις της η Γ' Διεθνής δεν τα έλεγε. Οτι εμείς δεν ψηφίζουμε, εάν λέει το ψήφισμα δεν καταδικάζει την Ε.Ε. ως παραγωγό του φασισμού. Θεέ και Κύριε. Ας τους αφήσουμε στην αναχωρητική τους φιλοσοφία με τους ανθρώπους που δικαιώνουν τα καψίματα των βιβλίων και το εκκλησιαστικό κράτος κι επομένως ας μην ασχοληθούμε περαιτέρω με αυτούς.

Εμείς να συνεχίσουμε τον αγώνα μας για το πέρασμα των ιδεών μας, συγκεκριμένα εκεί που μπορούμε να το κάνουμε. Την ανασυγκρότηση του πολιτικού σκηνικού την θέλουμε εμείς πρώτοι. Δεν την θέλουμε όπως κάποιοι νομίζουν ότι θα την πετύχουν με τις ατομικές επιλογές, με τις συνεχείς συζητήσεις κι αναβολές στο όνομα του πολιτικού κόστους, του ρεαλισμού και δεν ξέρω τι άλλο και στο τέλος με κάποια αποκαλυπτική πολιτική όπου ξαφνικά ένα μαγικό χέρι θα έρθει θα σηκώσει το βέλο και θα δούμε από κάτω την ανασυγκρότηση. Αυτά γίνονται με τρόπο πολιτικό, γίνονται με τρόπο αγωνιστικό, γίνονται με τρόπο διαλεκτικό, εμείς τα θέλουμε πρώτα και σ' αυτά να αφιερώσουμε και την προεκλογική εκστρατεία και το επόμενο τακτικό συνέδριό μας κι όλο μας το διαλογισμό.

Καλή μας επιτυχία.

05/02/2000