Αρθρο του Μιχάλη Παπαγιαννάκη Ευρωβουλευτή του ΣΥΝ

Η Ελλάδα, η Ευρώπη και η ΟΝΕ, πριν και κυρίως μετά

Την ένταξη της χώρας μας στην ΟΝΕ όλοι την προεξοφλούν, οι αγορές, πολλοί διεθνείς οργανισμοί, οι πλείστοι πολίτες, αμέσως ή εμμέσως ή ακόμη και αισχυντηλά τα πολιτικά κόμματα, οι περισσότερες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών. Η προετοιμασία μας ενόψει αυτής της προοπτικής συνεχίζεται και δεν θα επαναλάβω εδώ την πεποίθηση μου ότι παρά τα όσα λέγονται δεν πρόκειται για "μονόδρομο". Ότι δηλαδή μπορούσε και μπορεί ακόμη έστω και την τελευταία στιγμή να έχει διαφορετικά ποιοτικά χαρακτηριστικά που να κατανέμουν με άλλο τρόπο τα βάρη, (π.χ. μέσω μιας ουσιαστικής και ολοκληρωμένης φορολογικής μεταρρύθμισης - ποτέ δεν κατάλαβα γιατί ο Πρωθυπουργός μας αρνήθηκε συστηματικά να παραδειγματιστεί από τον "ευρωφόρο" του κ. Πρόντι και τη μεθόδευση είσπραξης του και...επιστροφής του στους πολίτες μετά την είσοδο της Ιταλίας στην ΟΝΕ) και

που να οπλίζουν αποτελεσματικότερα τα οικονομικά και κοινωνικά υποκείμενα που πρακτικά θα οδηγήσουν την Ελλάδα στην νέα αναπτυξιακή της πορεία : τι γίνεται ή τι δεν έγινε με τη μεταρρύθμιση της κεντρικής διοίκησης, τον εκσυγχρονισμό και κατοχύρωση του κοινωνικού κράτους και της κοινωνικής συνοχής, με τους γεωργικούς συνεταιρισμούς, τη νομοθεσία για τις χρήσεις γης, την προετοιμασία υποδομών ενόψει άρσης του "καμποτάζ", τον Καποδίστρια ΙΙ ή ΙΙΙ , την οικονομική αυτοτέλεια και αυτάρκεια των αυτοδιοικήσεων, τις αποτελεσματικές και ανεξάρτητες δημόσιες αρχές και άλλα πολλά, πράγματι διαρθρωτικού χαρακτήρα εγχειρήματα ;

Ο πράγματι ενισχυμένος ανταγωνισμός που αναμένεται δεν αφορά μόνο τις επιχειρήσεις αλλά και τις δημόσιες διοικήσεις, τις περιφέρειες, τους δήμους, τα πανεπιστήμια και κέντρα ερευνών, τον καθένα μας τελικά. Και η ενίσχυση της "ανταγωνιστικότητας" αφορά τους πάντες, και οι θεσμικές και πολιτικές μεταρρυθμίσεις προς αυτήν την κατεύθυνση εκκρεμούν...

Ας προσθέσω ότι πέρα από την ισχυροποίηση κοινωνίας και οικονομίας, η μετα - ΟΝΕ εποχή απαιτεί και αλλαγές σε βασικές αντιλήψεις για το πώς ασκείται η πολιτική.

Η ευρωπαϊκή πολιτική αποτελεί βέβαια και από καιρό σημαντικό τμήμα της εσωτερικής μας πολιτικής. Αλλά η φιλοδοξία μας πρέπει να είναι η εσωτερική μας πολιτική να αποτελεί επίσης ένα σημαντικό τμήμα της ευρωπαϊκής πολιτικής ! Μόνο έτσι θα μετέχουμε πράγματι ισότιμα και χωρίς συμπλέγματα αδυναμίας και αυτοαπομόνωσης, που ισοδυναμεί με αυτοακρωτηριασμό, στην οικοδόμηση της ευρωπαϊκής ενότητας και στη διαμόρφωση των νέων δρόμων που μαζί με τους άλλους διαλέγουμε να περπατήσουμε. Γιατί απέναντι στην εξέλιξη του κόσμου, τα προβλήματα και τις προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης μόνο τέτοιες πορείες μπορούν να απαντήσουν αποτελεσματικά.

Για να βαδίσουμε π.χ. προς την πλήρη απασχόληση, που είναι θεμελιώδης στόχος της αριστεράς, πρέπει να ενισχύσουμε σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, και χρησιμοποιώντας τις δυνατότητες της ΟΝΕ και του κοινού νομίσματος, τις επενδύσεις σε διευρωπαϊκά δίκτυα (και με δανεισμό της ίδιας της Ένωσης) αλλά και κυρίως σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, να μειώσουμε το χρόνο εργασίας (το συμβολικό 35ωρο μπορεί να είναι πια ανεπαρκές και να αναζητήσουμε τρόπους για ισχυρότερες μειώσεις), να ενισχύσουμε τη δημιουργία νέων επαγγελμάτων που να αναγνωρίζει η κοινωνία και η οικονομία (στο δημόσιο, στην ελεύθερη αγορά και στον "τρίτο" ή κοινωνικό τομέα της οικονομίας), να ελαφρύνουμε τις επιβαρύνσεις των επιχειρήσεων που προσλαμβάνουν και απασχολούν εργαζομένους χωρίς να μειώσουμε το κοινωνικό κράτος. Αυτά μπορούν να γίνουν, και μάλιστα με οικονομικά υγιή τρόπο, αν υπάρχει ισχυρή πολιτική παρέμβαση, σε ευρωπαϊκή κλίμακα, με αναδιάταξη της έως τώρα χρηματοδότησης της οικονομικής πολιτικής: με την παράλληλη εισαγωγή της φορολόγησης της χρήσης των φυσικών πόρων (πράσινη φορολογία), με την επιβάρυνση των κινήσεων των κερδοσκοπικών κεφαλαίων ("φόρος Τόμπιν"...), με την φορολογική μεταρρύθμιση που θα τονίσει την ισότητα και την αναλογικότητα των βαρών για όλους με στόχο την έμπρακτη αλληλεγγύη όλων με όλους και ιδιαίτερα τους αδυνατότερους.

Και βέβαια με ανάλογες πολιτικές ανακατατάξεις μπορούμε και πρέπει να εισαγάγουμε το στόχο της οικολογικής αντίληψης για τη ζωή σε όλες τις πολιτικές της Ένωσης (από τη γεωργία μέχρι τις μεταφορές και την εξωτερική πολιτική), όπως και να εντάξουμε σε αυτές τις πολιτικές την έγνοια για τη δημόσια υγεία και την προστασία του καταναλωτή που αποδείχθηκε πια σε ποια τεράστια κλίμακα κινδυνεύουν από την ανεξέλεγκτη και καταχρηστική εφαρμογή των σύγχρονων τεχνολογικών επιτευγμάτων όπως στη περίπτωση της νόσου των "τρελών αγελάδων" ή στην περίπτωση των μεταλλαγμένων τροφίμων ή της μαζικής χρήσης των ορμονών στην κτηνοτροφία. Η Ένωση έχει τα μέσα και πρέπει να θελήσει να τα χρησιμοποιήσει για να επιβάλει παγκόσμιες ρυθμίσεις και συμφωνίες, προδιαγραφές και περιορισμούς, ελέγχους και απαγορεύσεις σε τέτοια ζητήματα όπως και σε άλλα σαν την απειλητική "τρύπα" στην στοιβάδα του όζοντος, την όξινη βροχή και την καταστροφή των τροπικών δασών, την μόλυνση των θαλασσών, την εξαφάνιση των σπάνιων πια ειδών του ζωικού και φυτικού βασιλείου, την καταπολέμηση του φαινομένου του θερμοκηπίου και της κλιματικής αλλαγής, την κατάργηση της πυρηνικής ενέργειας και την ανάπτυξη των εναλλακτικών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας....

Τέτοιες πολιτικές δεν είναι ουτοπικές. Είναι εφικτές και δυνατές αν υπάρχει ισχυρή πολιτική και μεταρρυθμιστική βούληση και αν τοποθετούνται κατάλληλα στο επίπεδο ευρύτερων συνόλων, ώστε να μην προκαλέσουν επιμέρους ανταγωνισμούς και στρεβλώσεις. Συνόλων όπως η Ευρώπη σήμερα και αύριο, όπως ο κόσμος μεθαύριο, ένα μεθαύριο που δεν είναι και πολύ μακριά. Αλλά τέτοιες πολιτικές δεν μπορούν να προχωρήσουν χωρίς πολιτική νομιμοποίηση, χωρίς τη δημοκρατική συμμετοχή των πολιτών μέσα και από τους κατάλληλους θεσμούς. Γι αυτό και το πρώτο καθήκον μας σήμερα είναι η ισχυρότερη δυνατή πολιτικοποίηση της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Οι πολίτες, οι εργαζόμενοι και η κοινωνία, σε αντίθεση με τις δυνάμεις της αγοράς και του κεφαλαίου, δεν έχουν άλλα όπλα πέρα από τα κοινωνικά κινήματα και την πολιτική δράση στην ίδια κλίμακα με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και τις επιδιώξεις και διεκδικήσεις τους. Ο γενικός μας στόχος είναι η πολιτική ένωση στην μορφή μιας ομοσπονδίας ισότιμων κρατών με κοινά όργανα σε ενωσιακό επίπεδο, σαφή διαχωρισμό των αρμοδιοτήτων Ένωσης και εθνικών κρατών, σαφείς διαδικασίες επίλυσης των συγκρούσεων αρμοδιοτήτων, δημοκρατικό έλεγχο των αποφάσεων από τους πολίτες σε εθνικό, περιφερειακό και ενωσιακό επίπεδο. Στην προσεχή και από ό,τι φαίνεται επερχόμενη αναθεώρηση της Συνθήκης αυτήν τη μάχη θα πρέπει να δώσουμε.

04/02/2000
Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ"