SYNASPISMOS-CORFU Ν.Ε.ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΤΟΥ ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ

	ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΟΟΔΟΥ ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΕΡΚΥΡΑΣ
Σπύρου Αρβανιτάκη 6, Κέρκυρα 49100 ( ΤΗΛ. 46910 === + FAX 32259 === e-mail: denstra@otenet.gr

Η Κέρκυρα (Κόρκυρα στη Δωρική διάλεκτο) ήταν η κόρη του Ασωπού ποταμού που αγάπησε ο Ποσειδώνας. Την έκλεψε και την έφερε σ' αυτό εδώ το νησί, δίνοντάς του το όνομά της. Από τον έρωτά τους γεννήθηκε ο Φαίακας, από τον οποίο προέρχεται η ονομασία "το νησί των Φαιάκων".

Αρπη, Μάκρις, Δρεπάνη, υπήρξαν οι ονομασίες της στα χρόνια του Μύθου. Ο Ομηρος αναφέρει ως Σχερία το νησί του βασιλιά Αλκίνοου, που περιέθαλψε τον ταλαιπωρημένο Οδυσσέα στην 7η Ραψωδία της Οδύσσειας, και που κατά πάσα πιθανότητα είναι η Κέρκυρα.

Η διεθνώς γνωστή ονομασία Corfu είναι μεταγενέστερη. Κατά μία εκδοχή οφείλεται στην οχυρωμένη, ανάμεσα σε δύο λόφους-κορυφές, πόλη που δημιούργησαν οι κάτοικοι γιά να προφυλαχθούν από τις επιδρομές των Γότθων το 562 μ.Χ. Πρόκειται γιά το σημερινό "Παλαιό Φρούριο", γνωστό τότε ως "Πόλη των Κορυφών". Οι δύο αυτοί λόφοι-κορυφές είναι, κατά τη Μυθολογία, τα πετρωμένα γεννητικά όργανα του Ουρανού που έκοψε και έριξε στη θάλασσα ο γυιός του ο Κρόνος γιά να κυριαρχήσει στη Δημιουργία. Κι αυτά, ως τελευταία ερωτική πράξη, ενώθηκαν με τον αφρό της θάλασσας, δημιουργώντας την Αφροδίτη.

Κατά μία δεύτερη εκδοχή, η ονομασία Corfu προέρχεται από τους Φράγκους κατακτητές, οι οποίοι ονόμασαν "Κόρφο" τον κόλπο και την πόλη της Κέρκυρας, ως παραφθορά του Λατινικού Golfo.

40.000 - 735 π.Χ.
Από τον άνθρωπο των σπηλαίων
στους πρώτους αποίκους

Η Κέρκυρα δεν ήταν πάντα νησί. Ηταν ενωμένη με την απέναντι ηπειρωτική ακτή όταν εμφανίστηκε ο πρώτος άνθρωπος. Στο όρος του Αγίου Ματθαίου ευρέθηκαν σημάδια της Παλαιολιθικής Εποχής (70.000-40.000 π.Χ.). Στο Σιδάρι ίχνη της Νεολιθικής Εποχής. Στις Βορειοδυτικές περιοχές Κεφάλι, Αφιώνας και Ερμονες βρέθηκαν οικισμοί της Εποχής του Χαλκού (2.000 π.Χ..).

Ο Απολλώνιος ο Ρόδιος στα "Αργοναυτικά" αναφέρει πως εδώ κρύφτηκε ο Ιάσων με τους Αργοναύτες και την Μήδεια γιά να αποφύγει τους Κόλχους.

Ο Ομηρος στην "Οδύσσεια" εδώ φέρνει τον Οδυσσέα, εξαντλημένο και γυμνό, γιά να τον βρεί η Ναυσικά, η κόρη του βασιλιά του νησιού Αλκίνοου.

Τότε οι κάτοικοι ήταν Φοινικικής καταγωγής, ενώ αργότερα άρχισαν να έρχονται μετανάστες από την Υπερία (σημερινή Σικελία) Ιλλυριοί και ακόμα Κρήτες, Αιγαίοι και Μυκηναίοι, όπως επιβεβαιώνουν ανασκαφές του 1914 από τον Ντέπφερλντ. Η πρώτη Ελληνική αποίκηση έγινε από τους Ερετριείς της Εύβοιας γύρω στο 775-750 π.Χ.. Λίγο αργότερα, πολιτικοί φυγάδες από την Κόρινθο καταφεύγουν στο νησί, φέρνοντας μαζί τους και εγκαθιστώντας την πολιτική κοινωνία στην μέχρι τότε απολίτικη Κέρκυρα.

Με αρχηγό τον Χερσικράτη, δημιούργησαν μιά Κέρκυρα ισχυρή, με αποικίες, οικονομικό πλούτο, ναυτική δύναμη. Αλλά η πολιτική τους κοινωνία χωρίζει τους Φαίακες σε Ολιγαρχικούς και Δημοκρατικούς.

Υστερα από 300 χρόνια συνύπαρξης, οι Κερκυραίοι συγκρούονται με τους Κορίνθιους γιά την κοινή τους αποικία, την Επίδαμνο (σημερινό Δυρράχιο). Στο πλευρό τους στάθηκαν οι Αθηναίοι, δίνοντας την αφορμή γιά την έναρξη του Πελοποννησιακού Πολέμου.

435 - 229 π.Χ.
Οι Αθηναίοι σύμμαχοι των Κερκυραίων

Η συμμαχία τους κράτησε σχεδόν έναν αιώνα. Οι Κερκυραίοι, παρ' όλο τον εσωτερικό τους εμφύλιο μεταξύ Ολιγαρχικών και Δημοκρατικών, με το ισχυρό τους ναυτικό βοήθησαν τους Αθηναίους σε πολλές μάχες. Ομως το 338 π.Χ. στην Χαιρώνεια οι Μακεδόνες του Φιλίππου κερδίζουν τη μάχη, διαλύουν την Αθηναϊκή Συμμαχία και αποκτούν την Κέρκυρα. Τότε επισκέπτεται το νησί ο Μέγας Αλέξανδρος, γοητεύεται από την ομορφιά του και το προστατεύει γιά 35 περίπου χρόνια.

Από το 300 π.Χ. και μετά, η Κέρκυρα γίνεται πρόσκαιρη κτίση των Σπαρτιατών, των Συρακουσίων και των Ιλλυριών, οι οποίοι την παραδίδουν στη Ρώμη το 229 π.Χ..

Οι Ρωμαίοι στην Κέρκυρα κατακτούν το πρώτο Ελληνικό έδαφος, διαμορφώνουν μέσα από τους Ολιγαρχικούς την Αρχουσα Τάξη και ρίχνουν όλο το νησί σε βαθειά παρακμή.

Στα χρόνια τους, τον 1ο μ.Χ. αιώνα, ο Ιάσων και ο Σωσίπατρος, μαθητές του Απόστολου Παύλου, εκχριστιανίζουν το νησί.

Λίγο αργότερα έρχεται ο Νέρων στην Κασσιώπη, η επιδημία της πανούκλας και οι διωγμοί των Χριστιανών.

Με τη διαίρεση του Ρωμαϊκού κράτους η Κέρκυρα συμπεριλήφθηκε στο Ανατολικό, γιά να περάσει, μέσα από περιπέτειες, το 733 μ.Χ., στην επικράτεια του Βυζαντίου.

Ως μέρος της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, η Κέρκυρα δέχεται σειρά επιδρομών από Βανδάλους, Γότθους, Σαρακηνούς και Νορμανδούς. Οι τελευταίοι την κατέλαβαν το 1081 μ.Χ. με τον Ροβέρτο Γυισκάρδο, αλλά η Ενετική βοήθεια ελευθέρωσε το νησί, που αποδόθηκε ξανά στο Βυζάντιο.

Με την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους της 4ης Σταυροφορίας, το 1204 μ.Χ., η Κέρκυρα πέρασε στην εξουσία των Ενετών γιά δέκα χρόνια, γνωρίζοντας την πρώτη Βενετσιάνικη περίοδο. Στην περίοδο αυτή εμφανίζονται γιά πρώτη φορά οι Ευγενείς που, μοιράζοντας το νησί σε τιμάρια, αποκτούν τίτλους ιδιοκτησίας.

Ακολουθεί η ένωση με το Δεσποτάτο της Ηπείρου, που ήταν ένα από τα τρία ανεξάρτητα Ελληνικά κράτη. Γιά 50 χρόνια η Κέρκυρα έζησε καλύτερες μέρες, μέχρι που άρχισε να απειλείται από τους Σικελούς.

Το 1267 ο Κάρολος Ανδεγαυός, Γάλλος βασιλιάς της Σικελίας, καταλαμβάνει το νησί. Αρχίζει μιά προσπάθεια να διαδοθεί ο καθολικισμός, με αποτέλεσμα να διωχθεί η ορθόδοξη εκκλησία.

Τότε διαιρέθηκε το νησί σε τέσσερα διαμερίσματα που ισχύουν μέχρι σήμερα. Στις περιοχές Γύρου, Ορους, Μέσης και Λευκίμμης.

Είναι η εποχή που δύο διαφορετικοί λαοί εγκαθίστανται στην Κέρκυρα. Οι πρώτοι είναι οι διωγμένοι από την Ισπανία Εβραίοι, οι οποίοι όμως κι εδώ δεν βρήκαν καλύτερη υποδοχή. Παρά τα προστατευτικά διατάγματα των Ανδεγαυών, κυνηγήθηκαν από τους Κερκυραίους μέχρι το 1386, όταν, ολόκληρη κοινότητα πιά, άρχισαν να παίρνουν μέρος στα κοινά. Οι δεύτεροι είναι οι Βαγενέτες, που από την Ηπειρωτική ακτή ήρθαν εδώ και δούλεψαν σε βαρειές εργασίες, δημιουργώντας μιά ιδιαίτερη τάξη υποτελών.

Σ' όλο αυτό το διάστημα η εξωτερική απειλή συνέχιζε να υπάρχει και το Συμβούλιο της Κέρκυρας, φοβούμενο τους Τούρκους, ζήτησε την προστασία της Γαληνοτάτης και Θαλασσοκράτειρος Βενετίας. Στις 20 Μαϊου 1386 υψώθηκε στο Παλαιό Φρούριο η σημαία του Αγίου Μάρκου.

Τέσσερεις αιώνες Ενετοκρατίας όρισαν τον χαρακτήρα του νησιού. Ισχυροποιήθηκε το υπάρχον φεουδαρχικό σύστημα, μέσω της τάξης των Ευγενών, που καταγράφηκε στο Libro d' Oro, ενώ δημιουργήθηκαν και άλλα δύο κοινωνικά στρώματα: οι αστοί (civili) και ο λαός (popolari). Αναπτύχθηκε το εμπόριο, η γεωργία (με υποχρεωτική ελαιοφύτευση και καλλιέργεια), αλλά ακόμα και η πνευματική και καλλιτεχνική ζωή του τόπου.

Την εποχή που η Ελλάδα ζούσε κάτω από την Τουρκική κυριαρχία, η προστατευμένη Κέρκυρα μιλούσε Ιταλικά και γνώριζε άνθηση γραμμάτων και τεχνών. Γι' αυτό πολλοί λόγιοι και καλλιτέχνες από την υπόλοιπη Ελλάδα ήρθαν στην Κέρκυρα τότε.

Η αστική αυτή ανάτυξη, προνόμιο μόνο των Ευγενών, καταπίεζε τον λαό της υπαίθρου, ο οποίος, μη έχοντας οικονομικό και μορφωτικό όφελος, άρχισε να εξεγείρεται από το 1610 και μετά, αλλά τέσσερεις μεγάλες στάσεις και αμέτρητες μικρές πνίγηκαν στο αίμα. Ετσι όταν ο Γαλλικός στόλος κατέπλευσε στην Κέρκυρα, ο λαός τον υποδέχθηκε σαν ελευθερωτή.

Στη διάρκεια της Ενετοκρατίας η Κέρκυρα πολιορκήθηκε αρκετές φορές, χωρίς αποτέλεσμα, από Γενοβέζους και Τούρκους. Συνέπεια των πολιορκιών ήταν να καταστραφούν χωριά και να ερημώσει η ύπαιθρος. Ετσι η Βενετία δημιούργησε μεταναστευτικό ρεύμα από την υπόλοιπη Ελλάδα προς την Κέρκυρα.

1797 - 1814 μ.Χ.
Η Γαλλική παρουσία στην Κέρκυρα

Οι Γάλλοι κατέκτησαν το νησί και οι Κερκυραίοι, συγκινημένοι από τη Γαλλική Επανάσταση, οραματίζονταν τη δική τους ανεξαρτησία και το τέλος της εποχής των Ευγενών. Τότε έκαψαν το Libro d' Oro και κατέστρεψαν τα Βενετσιάνικα εμβλήματα. Η αυταρχική πολιτική των Γάλλων όμως έστρεψε το λαό εναντίον τους.

Η Ρωσσία και η Τουρκία, φοβούμενες την εξάπλωση της Γαλλίας, συμμάχησαν και κατέλαβαν την Κέρκυρα το 1799. Ενα χρόνο μετά, στις 21 Μαρτίου 1800, ιδρύθηκε η Επτάνησος Πολιτεία, η ένωση της Κέρκυρας με τα άλλα νησιά του Ιονίου.

Το 1807 η Κέρκυρα παραδόθηκε εκ νέου στη Γαλλία, του Ναπολέοντα αυτή τη φορά, όπου και παρέμεινε μέχρι το 1814. Τότε ιδρύθηκε η Ιόνιος Ακαδημία, η Βιβλιοθήκη, και βελτιώθηκε η τοπική οικονομία.

Το 1814 Η Επτάνησος Πολιτεία κυρήχθηκε ανεξάρτητη, υπό την προστασία των Βρετανών. Επί των ημερών των Αγγλων ανορθώθηκε η οικονομία, κατασκευάσθηκε το οδικό δίκτυο, επανιδρύθηκε η Ιόνιος Ακαδημία (1824) η οποία υπήρξε το πρώτο Ελληνικό Πανεπιστήμιο και, το σημαντικότερο, καθιερώθηκε ως επίσημη γλώσσα η Ελληνική.

Οι Αγγλοι έμειναν στο νησί μέχρι το 1864, οπότε η Επτάνησος Πολιτεία ενώθηκε με την υπόλοιπη Ελλάδα.

Στις 21 Μαϊου 1864 η Κέρκυρα με τα άλλα νησιά του Ιονίου απόκτησε οριστικά την Ελληνική της υπηκοότητα. Η μακραίωνη πορεία της, μέσα από απειλές και εξαρτήσεις, τελείωσε εδώ. Μαζί της τελείωσε και η ακτινοβολία της Κέρκυρας-πρωτεύουσας των Ιονίων Νήσων.Το νεοσύστατο, μικρό, Ελληνικό κράτος, δεν άντεχε την ύπαρξη δύο πόλων πνευματικού και οικονομικού πλούτου. Στην κόντρα της με την Αθήνα δεν έχασε μόνο το Πανεπιστήμιο. Το 1900 η Κέρκυρα ήταν ήδη μιά συνηθισμένη επαρχιακή πόλη, αλλά με αναμνήσεις ένδοξου παρελθόντος.

Βομβαρδίστηκε και καταλήφθηκε προσωρινά από τους Ιταλούς το 1923, με πρόσχημα την δολοφονία σε Ελληνικό έδαφος του Ιταλού στρατηγού Τσελλίνι. Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου βομβαρδίστηκε και καταλήφθηκε εκ νέου από την Ιταλία (1940), ενώ μεγάλη καταστροφή υπέστη από τους Γερμανούς το 1943, όταν κάηκε η Βιβλιοθήκη, η Ιόνιος Βουλή και το Θέατρο.

Τα σκληρά χρόνια της μεταπολεμικής περιόδου, η Κέρκυρα συντονίστηκε με την υπόλοιπη Ελλάδα. Η φτώχεια, η κρίση, η μετανάστευση, διάρκεσαν ως το τέλος της δεκαετίας του '60. Ως τότε που η "τουριστική ανάπτυξη" ώθησε όλη την οικονομική και κοινωνική ζωή της Ελλάδας.

Βέβαια είναι γεγονός ότι το παραθεριστικό ενδιαφέρον γιά το νησί εκδηλώθηκε από το τέλος του προηγούμενου αιώνα. Εκτός από τη μελαγχολική Σίσσυ, που διάλεξε το 1890 το Αχίλλειο γιά να αποτραβηχτεί από τις ίντριγκες των Αψβούργων, υπήρξε η "Ωραία Βενετία", ένα ξενοδοχείο εφάμιλλο της Αθηναϊκής "Μεγάλης Βρεττανίας", που συγκέντρωνε την αριστοκρατία. Από τις αρχές του αιώνα μέχρι τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο η Κέρκυρα, το Κάπρι και η Μαγιόρκα αποτελούσαν τα κορυφαία Μεσογειακά θέρετρα της Ευρωπαϊκής ελίτ. Τα τελευταία σαράντα χρόνια ο "οργανωμένος τουρισμός", σε συνδυασμό με την φυσική ομορφιά και την ιστορικότητά της, έκαναν την Κέρκυρα διάσημο διεθνώς τουριστικό και παραθεριστικό κέντρο.

Τα ιστορικά στοιχεία γιά την Κέρκυρα πάρθηκαν από τον
Ετήσιο Οδηγό Περιήγησης
Terra Kerkyra
των εκδόσεων Terra Editions, τεύχος έτους 1996.