Το ΝΑΙ και το ΟΧΙ στη Συνθήκη του Άμστερνταμ
Γράφει ο Δημήτρης Προβατάς - Μέλος της ΚΠΕ του ΣΥΝ

Κάθε φορά που το θεσμικό και πολιτικό οικοδόμημα των ευρωπαίων πολιτών, η Ευρωπαϊκή Ένωση, κάνει ένα βήμα μπροστά προς την ολοκλήρωσή του, έρχονται στο προσκήνιο, άλλοτε εντονότερα και άλλοτε ηπιότερα, οι ιστορικές αντιθέσεις της πολιτικής διαπάλης στο χώρο της ανανεωτικής αριστεράς.

Αντιθέσεις που δεν έχουν να κάνουν μόνο με το θέμα της Ευρώπης, αλλά και με τη γενικότερη πολιτική αντίληψη για τον τρόπο που αντιμετωπίζει η αριστερά τα προβλήματα του σύγχρονου κόσμου.

Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι η Συνθήκη του Άμστερνταμ είναι ένα βήμα μπροστά στην προσπάθεια ενοποίησης της Ευρώπης, ένα βήμα μπροστά σε σχέση με τη συνθήκη του Μάαστριχτ, ένα βήμα κοντύτερα προς τις θέσεις της σύγχρονης αριστεράς για την Ευρώπη και το μέλλον της. Η επιβεβαίωση της πορείας προς το κοινό νόμισμα, η συγκρότηση του πολιτικού οργάνου "ΕΥΡΩ-Χ" που θα ελέγχει τους τραπεζίτες, η ανάληψη πολιτικών πρωτοβουλιών από μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το μεγάλο πρόβλημα της ανεργίας, η υιοθέτηση του κοινωνικού χάρτη των δικαιωμάτων των εργαζομένων, η αναβάθμιση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, η προστασία του περιβάλλοντος, είναι μερικές από τις πτυχές της Συνθήκης του Άμστερνταμ. Μιας Συνθήκης από την οποία κρατάμε τα θετικά της και προχωρούμε στην επιδίωξη μιας νέας διακυβερνητικής για την αντιμετώπιση των ανεπαρκειών της Συνθήκης του Άμστερνταμ. Μιας νέας διακυβερνητικής που αυτή τη φορά θα πραγματοποιηθεί με τη συμμετοχή περισσότερων αριστερών κυβερνήσεων στις χώρες μέλη της Ε.Ε.

Η θέση του ΝΑΙ στη Συνθήκη αποτελεί θέση επικρότησης των βημάτων προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και όχι αυτής καθεαυτής της Συνθήκης, που θεωρείται ελλιπής να αντιμετωπίσει τις σύγχρονες προκλήσεις του ευρωπαϊκού χώρου αλλά και του κόσμου ολόκληρου.

Η σύγχρονη ευρωπαϊκή αριστερά δεν μπορεί να αφήσει στις δυνάμεις της συντήρησης την αναζήτηση λύσεων για την ειρηνική αντιμετώπιση των προβλημάτων της Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής, του κόσμου ολόκληρου. Δεν μπορεί να αφήσει σε άλλους τη διασφάλιση των κατακτήσεων των εργαζομένων, την προστασία του κοινωνικού κράτους, την αντιμετώπιση της ανεργίας και της φτώχειας των ευρωπαίων πολιτών και των φτωχών ανθρώπων του τρίτου κόσμου. Την ενδιαφέρει η αναζήτηση λύσεων που αντιστέκονται στο χρόνο και να δίνουν συνέχεια στην πάλη για τη βελτίωση της θέσης των εργαζομένων. Την ενδιαφέρει η συμπόρευση με τα σύγχρονα ρεύματα της αριστερής σκέψης και πρακτικής της Ευρώπης.

Η θέση του ΝΑΙ αποτελεί θέση αγωνιστικής παρουσίας στα πολιτικά δρώμενα της χώρας. Θέση που δεν αφήνει τη διαχείριση των ευρωπαϊκών θεμάτων σ' αυτούς που χθες χειροκροτούσαν με τον ίδιο ενθουσιασμό το "ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο" όπως σήμερα χειροκροτούν τον εκσυγχρονισμό. Η θέση του ΝΑΙ είναι θέση συμπόρευσης με την Ευρώπη των κοινωνικών κινημάτων για την απασχόληση, την καταπολέμηση της φτώχειας, τα δικαιώματα των ξένων εργατών, τα ίσα δικαιώματα των δύο φύλων, της προστασίας του περιβάλλοντος, της προστασίας των καταναλωτών.

Η θέση του ΟΧΙ στη Συνθήκη αποτελεί θέση μιας φοβισμένης για το αύριο αριστεράς, που αρκείται στην υπεράσπιση των κεκτημένων, ακόμα κι αν ξέρει ότι η στήριξη αυτή μόνο βραχυχρόνια αποτελέσματα μπορεί να έχει και μελλοντικά υποσκάπτει το μέλλον του κοινωνικού κράτους, αφού το τελευταίο στηρίζεται στον αέναο δανεισμό και στη διαιώνιση έτσι του κράτους υποστηριχτή των ραντιέρηδων.

Μιας αριστεράς που εξακολουθεί να κυριαρχείται από την ιστορική αντιπαράθεση κομμουνιστών - σοσιαλιστών - σοσιαλδημοκρατών, την ίδια στιγμή που υπερασπίζεται το κοινωνικό κράτος δημιούργημα των σοσιαλιστικών και σοσιαλδημοκρατικών μεταπολεμικών κυβερνήσεων.

Μιας αριστεράς αρνητικής σε κάθε ευρωπαϊκή πρωτοβουλία που κατακρίνει την Ευρώπη, το ίδιο εύκολα για το λευκό βιβλίο για την ανάπτυξη και την απασχόληση, όσο και για τη μη εφαρμογή των προτάσεων του λευκού βιβλίου για τα ευρωπαϊκά δίκτυα.

Μιας αμυντικής αριστεράς, που στηρίζεται σε ένα ξεπερασμένο οικοδόμημα πολιτικής συνεργασίας κόμματος και συνδικάτων των εργαζομένων που έσβησε από μόνο του από τη στιγμή που τα συνδικάτα έπαψαν να έχουν απήχηση στο μεγαλύτερο τμήμα των εργαζομένων και περιορίστηκαν στην αριστοκρατία των εργαζομένων του δημόσιου τομέα. Συνδικάτα του δημόσιου τομέα που, αφού εξασφάλισαν τα δικά τους συμφέροντα, μετατράπηκαν σε δυνάστες του λαού, αφού κάθε φορά που διεκδικούν κάτι από την εκάστοτε κυβέρνηση στήνουν το λαό στα έξι μέτρα, στερώντας του είτε τη συγκοινωνία, είτε την εκπαίδευση, είτε την υγεία.

Μιας αριστεράς, συνεργαζόμενης με μια κοντόφθαλμη "σοσιαλιστική" νομενκλατούρα των συνδικάτων που με τη θέση τους υπέσκαψαν τις απόψεις της αριστεράς για το ρόλο του δημόσιου τομέα στην οικονομία, αφού περιόρισαν το ρόλο αυτό στην εξασφάλιση προνομίων για ένα στενό περιβάλλον συνδικαλιστών και της αριστοκρατίας των εργαζομένων, χωρίς να ενδιαφερθούν για την προσφορά του δημόσιου τομέα στο κοινωνικό σύνολο, στη δημιουργία απασχόλησης, στην παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσιών στο λαό, όπως έχουν διασφαλίσει τα ευρωπαϊκά συνδικάτα.

Συνδικάτων με τριτοκοσμική συμπεριφορά, που κατανοούν την πάλη των τάξεων ως "του τι θα κερδίσουμε εμείς σήμερα", αδιαφορώντας για την οικονομία της χώρας, τις επενδύσεις, τη δημιουργία απασχόλησης, τα προβλήματα του συνόλου των εργαζομένων και τα γενικότερα συμφέροντα του λαού.

Συνδικάτα τζογαδόρους, που παίζουν κορώνα γράμματα τη δουλειά χιλιάδων εργαζομένων, αρνούμενα να διαπραγματευθούν την εξασφάλιση της λειτουργίας της επιχείρησης και της απασχόλησης του μεγαλύτερου δυνατού ποσοστού εργαζομένων σε κάθε επιχείρηση.

Η θέση του ΠΑΡΩΝ στη Συνθήκη, αποτελεί νεολογισμό του πολιτικού λεξιλογίου και υποδηλώνει ευκαιριακή αντιμετώπιση των πολιτικών προκλήσεων. Κάτι σαν αυτό που λέμε κεντρώα θέση στην πολιτική. Αυτή η θέση δεν μπορεί να είναι θέση της ανανεωτικής αριστεράς, και καλό θα είναι οι σύντροφοι που την υποστηρίζουν να κάνουν τους απαραίτητους συμβιβασμούς, προκειμένου η ανανεωτική αριστερά να επιβεβαιώσει τη θέση για τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας και να ανιχνεύσει ξανά τους δρόμους της συνεργασίας με τις άλλες αριστερές ευρωπαϊκές δυνάμεις, πολλές από τις οποίες, με πιο ρεαλιστική πολιτική από εμάς, βρίσκονται σήμερα στην εξουσία.

Δημήτρης Προβατάς