Τα βασικά σημεία της
ΟΜΙΛΙΑΣ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ
ΝΙΚΟΥ Α. ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ
στη συγκέντρωση των οπαδών και φίλων του ΣΥΝ
στην Πλατεία Αριστοτέλους στη ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
28 Μαϊου 1998
Η κυβέρνηση του κ.Σημίτη δεν μπορεί να κρύψει την ανησυχία της. Δεν μπορεί να κοροϊδέψει κανέναν για την δεξιόστροφη πολιτική της. Η κυβέρνηση του κ.Σημίτη έχει δέκα εκατομμύρια λόγους να είναι εκνευρισμένη και στριμωγμένη. Ο ελληνικός λαός έχει μονάχα ένα λόγο να αισθάνεται δυσαρέσκεια για το παρόν και αβεβαιότητα για το μέλλον. Κι αυτός ο λόγος είναι η κυβερνητική πολιτική, το περιεχόμενό της και ο τρόπος που εφαρμόζεται.
Η κυβέρνηση πορεύεται ερήμην κι εναντίον της κοινωνίας. Ο μονόδρομος της κυβερνητικής πολιτικής οδηγεί σε αδιέξοδα. Τα κρίσιμα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα γίνονται εκρηκτικά, με ευθύνη της κυβέρνησης που κάθε μέρα κάνει επίδειξη πολιτικού αυταρχισμού και κοινωνικής αναλγησίας. Βρισκόμαστε ως κοινωνία σε μια οριακή στιγμή.
Κανείς δεν μπορεί να υποτιμήσει τη δυσφορία που καθημερινά διογκώνεται. Την κατάπτωση της αξιοπιστίας και της δημοτικότητας των πολιτικών, που γενικεύεται. Την έντονη αδιαφορία για την πολιτική μεγάλων στρωμάτων και ιδιαίτερα της νεολαίας. Την ασφυκτική πίεση που ασκούν στις δημοκρατικές λειτουργίες του πολιτικού μας συστήματος, άνωθεν και έξωθεν, τα ποικιλώνυμα εξωθεσμικά κέντρα συμφερόντων, που ακυρώνουν την αυτονομία της πολιτικής κι αλλοιώνουν τον δημοκρατικό νόμο της λαϊκής κυριαρχίας.
Η κυβέρνηση κάνει πως δεν βλέπει. παριστάνει πως δεν καταλαβαίνει. Επιχειρεί με διαχειριστικές και επικοινωνιακές ταχυδακτυλουργίες να αποπροσανατολίσει και να παραπλανήσει τον πολίτη.
Με τη στάση της η κυβέρνηση δεν μπορεί να ξαναδώσει νόημα στην πολιτική, δεν μπορεί να αναζωογονήσει τη δημοκρατία, ούτε να εξυγιάνει το δημόσιο βίο.
Ο Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου μπορεί και θέλει να αγωνιστεί εναντίον μιας κακότεχνης διαχειριστικής λογικής, που παίζοντας με τους αριθμούς εμπαίζει τον πολίτη και τη ζωή του. Θέλει και μπορεί να αντισταθεί στο θέαμα ενός πολιτικού κόσμου που αυτοακυρώνεται και υποκύπτει στη δύναμη των αγορών και των χρηματιστηρίων σε βάρος της κοινωνίας. Μπορεί και θέλει να σπάσει αυτό το καλούπι του κυβερνητικού μοντέλου, που αποθαρρύνει τη συμμετοχή και απογοητεύει το λαό και εκτρέφει καταστάσεις ηθικής κρίσης και κοινωνικής αγριότητας. Θέλει και μπορεί να συγκρουστεί με τα κέντρα και τους μηχανισμούς διαπλοκής, που προκατασκευάζουν τις επιρροές και τις αποφάσεις.
Υπάρχει σοβαρό πρόβλημα κοινωνικής αδικίας και εκμετάλλευσης του δημόσιου συμφέροντος. Η μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού λαού προκαλείται και αδικείται. Το δημόσιο χρήμα, η δημόσια περιουσία γίνονται αντικείμενο σπατάλης και εκμετάλλευσης.
Η κυβέρνηση με ευκολία ανοίγει μέτωπα με την κοινωνία, την ίδια ώρα που με προθυμία συντηρεί την αδιαφάνεια στη διαχείριση του δημόσιου συμφέροντος. Κανείς δεν μπορεί να υποτιμήσει τα χθεσινά επεισόδια στο κέντρο της Αθήνας. Ούτε, βεβαίως, μπορεί να υποτιμήσει κανείς τις ποικίλες εκρήξεις βίας που πληθαίνουν τον τελευταίο καιρό.
Η κυβέρνηση μπροστά σ' αυτά τα προβλήματα αρνείται τον ουσιαστικό και ειλικρινή διάλογο και κάνει επίδειξη πυγμής.
Ο κ.Σημίτης δεν μπορεί και δεν θέλει να κουβεντιάσει με κανέναν. Παρά μονάχα με τον εαυτό του, παρά μονάχα για τα εσωκομματικά του προβλήματα. Οσα λέει περί εκσυγχρονισμού είναι ψευδώνυμο και ευφημισμός του παραδοσιακού κυβερνητισμού.
Δεν πραγματοποιήθηκε καμία στροφή. Δεν παρουσιάστηκαν νέες ιδέες. Δεν διαμορφώθηκε νέο ήθος και ύφος διακυβέρνησης. Δεν έγιναν τομές στον τρόπο λειτουργίας του κράτους, του συστήματος διακυβέρνησης και διαχείρισης πόρων.
Πρόκεται περί οπισθοχώρησης, που για να κρύψει τις ευθύνες της επιτίθεται εναντίον όλων. Αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί. Πρέπει να γίνουν δραστικές μεταβολές στην πορεία της χώρας. Και πρέπει να γίνουν τώρα.
Η ραγδαία φθορά της κυβέρνησης Σημίτη συνδυάζεται με την ταυτόχρονη πτώση της Ν.Δ.
Ο δικομματικός κύκλος της μεταπολίτευσης οδήγησε στη σημερινή προβληματική Ελλάδα, που είναι η μόνη εκτός "ευρώ", με τις μεγαλύτερες αποκλίσεις, τους χαμηλότερους δείκτες, τη μικρότερη αξιοποίηση των πόρων και τις μικρότερες κοινωνικές δαπάνες.
Οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ. δεν μπορούν να κρύψουν τις ευθύνες τους: δεν αξιοποίησαν τον μεγαλύτερο χρόνο από άλλες χώρες που είχαν στη διάθεσή τους για προσαρμογές, την υψηλότερη χρηματοδότηση και τις μακροχρόνιες θυσίες του ελληνικού λαού στο όνομα της εξαντλητικής λιτότητας.
Οι πολιτικές αιτίες αυτού του παραλογισμού και της κραυγαλέας αποτυχίας είναι γνωστές στον κάθε πολίτη. Δεν αρκεί να τις ξέρει. Επιβάλλεται και να τις αξιοποιήσει, αλλάζοντας τους συσχετισμούς και το σκηνικό.
Στην ελληνική κοινωνία συντελούνται σοβαρές διεργασίες κι ανακατατάξεις. Ολοι βλέπουν ότι οι πολιτικές της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ αποτελούν συνέχεια και προέκταση των πολιτικών της Ν.Δ., διαιωνίζουν την καθυστέρηση της χώρας και μεγαλώνουν τις έντονες ανισότητες πλούτου, δικαιωμάτων, περιβάλλοντος, ζωής κι εργασίας στο εσωτερικό της ελληνικής κοινωνίας.
Ενα πολιτικό σύστημα που βασίστηκε στη δικομματική πόλωση και στην κυβερνητική εναλλαγή φαίνεται πως δεν μπορεί πλέον να αναπαραχθεί. Εχει μπει σε βαθύτατη κρίση και αναξιοπιστία.
Παλαιότερα, όταν το ένα από τα δύο κόμματα της πόλωσης υποχωρούσε, ανέβαινε το άλλο. Για πρώτη φορά χάνουν και τα δύο. Ο Συνασπισμός υποστηρίζει ότι πρέπει να σπάσει αυτό το εκκρεμές της στασιμότητας.
Είναι καιρός ο λαός με τη δραστηριότητά του και την ψήφο του να θέσει τέλος σε ένα μονότονο πολιτικό παιχνίδι που έφερε τη χώρα στο σημερινό κατάντημα.
Οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ. υποσχέθηκαν πολλές φορές "μεγάλους δρόμους", για να φτάσει η Ελλάδα στο 2000 και τον 21ο αιώνα. Και οδήγησαν τη χώρα να μένει τελευταία κοιτώντας την πλάτη των άλλων να απομακρύνεται.
Η κυβέρνηση του κ.Σημίτη οφείλει να συνειδητοποιήσει ότι έχει ανακύψει μείζον θέμα έλλειψης ουσιαστικής νομιμοποίησης της πολιτικής που ακολουθεί και των μεθόδων άσκησης της εξουσίας που χρησιμοποιεί. Δεν ζήτησε τη λαϊκή εντολή για να εφαρμόζει έτσι αυτή την πολιτική.
Το πρόβλημα αυτό θα κριθεί στο τέλος της τετραετίας.
Υπάρχει ανάγκη αλλαγής πορείας τώρα! Πριν οξυνθούν και άλλο τα αδιέξοδα. Πριν ακυρωθούν οι οποεσδήποτε δυνατότητες θετικών διεξόδων.
Τώρα πρέπει να σηματοδοτηθούν οι δυνατότητες διαφορετικής πολιτικής και οι δυνατόητες διαφορετικών λύσεων για τα προβλήματα και τη διακυβέρνηση της χώρας. Διαφορετικά η όξυνση των κοινωνικών εντάσεων και η έκρηξη των εσωκομματικών προβλημάτων στο ΠΑΣΟΚ θα οδηγήσουν σε παραλυτικές καταστάσεις και επικίνδυνα αδιέξοδα.
Το θέμα δεν είναι μόνο να οδηγηθεί σε ήττα ο δικομματισμός, αλλά και τα σενάρια αναπαλαιώσής του, με κινήσεις κορυφής, κατευθυνόμενες συμμαχίες και προκατασκευασμένα σχήματα, που θα διαιωνίζουν τη σημερινή κατάσταση.
Η ελπίδα βρίσκεται στη ριζική αλλαγή των πολιτικών συσχετισμών και τη ριζική μεταβολή της εφαρμοζόμενης κυβερνητικής πολιτικής, προς όφελος της σύγχρονης δημοκρατικής Αριστεράς και των προοδευτικών λύσεων. Η ισχυροποίηση του ΣΥΝ και η διεκδίκηση αποφασιστικότερου ρόλου είναι το κλειδή για προοδευτικές εξελίξεις.
Η πρόταση του ΣΥΝ είναι σαφής:
α. Η κυβέρνηση να αναθεωρήσει τις απόψεις περί μονόδρομου και να αποδεχθεί ουσιαστικά κοινωνικό και πολιτικό διάλογο για τα κρίσιμα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα. Τα παραδείγματα της ΟΛΥΜΠΙΑΚΗΣ και της ΙΟΝΙΚΗΣ αποδεικνύουν ότι η εμμονή της κυβέρνησης στην πολιτική της "πυγμής" οδηγεί σε πλήρως αρνητικά αποτελέσματα και σε επικίνδυνες καταστάσεις.
β. Η κυβέρνηση να αποδεχθεί την πρόταση για συγκρότηση Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής για τη διαμόρφωση ενιαίας εθνικής στρατηγικής στα κρίσιμα προβλήματα του Κυπριακού και των ελληνοτουρκικών σχέσεων, που βρίσκονται σε εξαιρετικά λεπτή και ευαίσθητη φάση. Παρά τις αντίθετες κυβερνητικές εκτιμήσεις μετά το Λουξεμβούργο, η θέση της Ελλάδας είναι δυσχερής, το κλίμα δεν είναι εποικοδομητικό, η χώρα βρίσκεται υπό πίεση παντού και εγκυμονούνται δυσάρεστες εκπλήξεις.
γ. Να προωθηθεί άμεσα η αλλαγή του εκλογικού νόμου και η ψήφιση της απλής αναλογικής, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για αλλαγή στους συσχετισμούς, που θα οδηγήσουν σε διαφορετικές πολιτικές προγραμματικών δεσμεύσεων και διαφορετικό μοντέλο διακυβέρνησης. Η απλή αναλογική αποτελεί οργανική ανάγκη ανανεώσης του πολιτικού συστήματος.
δ. Να αναζητηθούν τόσο στο κοινωνικό όσο και στο πολιτικό επίπεδο οι προϋποθέσεις για κυβέρνηση ευρύτατης προοδευτικής συνεργασίας στη βάση ενός προγραμματος που συνδυάζει ουσιαστικά την προοπτική παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας με την πολιτική. Οφείλω να αποσαφηνίσω ότ ο ΣΥΝ αγωνίζεται στη βάση πολιτικών αρχών και ευθύνης για μια νέα κοινωνική και πολιτική πλειοψηφία που θα αλλάξει τους συσχετισμούς και θα στηρίζει προοδευτικές εξελίξεις και κυβερνήσεις ευρύτατης συνεργασίας, που θα μεταβάλουν τις σημερινές πολιτικές. Γιατί η πολιτική του κ.Σημίτη δεν αφήνει περιθώρια συγκλίσεων. Πρέπει να αλλάξει. Ο ΣΥΝ δεν πρόκειται να αποτελέσει συμπλήρωμα κανενός. Για να συνεχίσει, με άλλοθι και προσχήματα, την επιζήμια και αδιέξοδη σημερινή πολιτική.
Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και ο κ.Σημίτης οφείλουν να επιλέξουν. Εάν θα ανοίξουν το δρόμο για μεταβολή του σκηνικού των συσχετισμών και των πολιτικών που εφαρμόζονται ή εάν σε συνεργασία με τις συντηρητικές δυνάμεις θα επιμείνουν στη διατήρηση του σημερινού πολιτικού σκηνικού, που έχει εξαντλήσει τη δυναμική του, μόνο και μόνο για να κρατηθεί ο μονόδρομος μιας πολιτικής που χάνει κάθε μέρα την κοινωνικής της βάση και την πολιτική της νομιμοποίηση στο λαό.