25 Ιανουαρίου 2000

Ομιλία του Πρωθυπουργού και Προέδρου του ΠΑΣΟΚ Κώστα Σημίτη στο Κέντρο Ναυτιλιακών Εργασιών της Εθνικής Τράπεζας.

Κυρίες και κύριοι,

Ζούμε όλοι σήμερα μια περίοδο καμπής με πολλαπλούς συμβολισμούς και σημεία αναφοράς:
Ζούμε την καμπή της μετάβασης από μια οικονομία με πολλά προβλήματα σε μια νέα οικονομία
ικανή να παρακολουθήσει τις εξελίξεις σ' έναν απ' τους ηγετικούς πόλους του παγκόσμιου συστήματος.
Ζούμε την καμπή της συμβολικής μετάβασης από έναν αιώνα και μία χιλιετηρίδα προς τον επόμενο, εν μέσω πολλών αλλαγών, που είναι πρωτόγνωρες στην ιστορία.
Ζούμε την καμπή που συνεπάγεται η διενέργεια των εκλογών στους επόμενους μήνες, που θα κρίνουν ποιές δυνάμεις θα σφραγίσουν το χαρακτήρα της νέας εποχής.
Ζούμε την καμπή που σηματοδοτούν στα Βαλκάνια, στη Νοτιοανατολική και στην Ανατολική Ευρώπη οι πολιτικές εξελίξεις της τελευταίας δεκαετίας.
Ζούμε την καμπή μιας μετάβασης προς την παγκοσμιοποιημένη οικονομία και τις παγκοσμιοποιημένες αγορές και σχέσεις, που δημιουργούν νέα δεδομένα και απαιτούν ανασχεδιασμό των πολιτικών μας, αλλά και διατήρηση των αξιών μας.
Η Ελλάδα τα χρόνια αυτά, μέσα στο δυναμικό αυτό περιβάλλον, πέτυχε τη σταθεροποίηση και εξυγίανση της οικονομίας της.

Πέτυχε συνεχείς και υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, που είχε πολλά χρόνια να ζήσει και που την οδήγησαν στην πραγματική σύγκλιση με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Πέτυχε να ενισχύσει την κοινωνική αλληλεγγύη και την κοινωνική συνοχή, έτσι ώστε κι εδώ να υπάρξει προσέγγιση με τις ευρωπαϊκές χώρες - κοινωνική σύγκλιση.

Η πρόοδος που πετύχαμε έδωσε στη χώρα μας την εμπιστοσύνη για τις δυνάμεις που διαθέτει και τις επιδόσεις που μπορεί να πετύχει. Προσέδωσε επίσης στη χώρα μας κύρος και αξιοπιστία, και συνέβαλε στην ισχυροποίησή της όχι μόνο στο μέτωπο της οικονομίας, αλλά και σε κάθε καίριο μέτωπο, όπως και στα θέματα των εξωτερικών της σχέσεων.

Απ' τις εξελίξεις αυτές, οφέλη αντλούν όλες οι παραγωγικές και κοινωνικές δυνάμεις, μέσα στις οποίες η ναυτιλία κατέχει σημαντική θέση.

Είναι γνωστό, ότι οι προσπάθειες των τελευταίων ετών συμβολικά κορυφώνονται στο γεγονός της ένταξης της χώρας μας στην ΟΝΕ, τον επόμενο Ιούνιο.

Η ενσωμάτωση σε ένα μεγάλο και σταθερό διεθνή νομισματικό πόλο με σταθερούς κανόνες παιχνιδιού θα εντείνει τη σταθερότητα και την εμπιστοσύνη στην πολιτική διαχείριση της οικονομίας. Το στοιχείο αυτό μπορεί να μην είναι καθαρά οικονομικό, οι οικονομικές του επιπτώσεις, όμως, είναι εξαιρετικά σημαντικές. Η σταθερότητα και η εμπιστοσύνη στην πορεία της χώρας, την οικονομική και συνολικότερη πολιτική θα αυξηθούν σημαντικά.
Πιστεύω, ότι στην περίοδο που ανοίγει, αν γίνει σωστή εκτίμηση και διαχείριση των θεμάτων, αν συνεχίσουμε να βελτιώνουμε τις αδυναμίες μας, αν ρίξουμε τις δυνάμεις μας στα μέτωπα που έχουν προτεραιότητα, και ιδιαίτερα στην απασχόληση, την ανάπτυξη, τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας και των θεσμών, οι Έλληνες, όλοι οι Έλληνες, θα γνωρίσουν μια ακόμα πιο σημαντική ισχυροποίηση της ευημερίας τους, της ποιότητας ζωής τους, των εθνικών συμφερόντων τους, του κοινωνικού και δημοκρατικού χαρακτήρα των θεσμών της χώρας, της θέσης της χώρας μας στο διεθνές σύστημα.

Στη νέα εποχή, πρέπει να οικοδομήσουμε μια Ελλάδα διαφορετική απ' αυτή που παραλάβαμε και απ' αυτή που δημιουργήσαμε. Να υλοποιήσουμε ένα νέο όραμα που να δώσει σάρκα και οστά στις προσδοκίες της κοινωνίας μας.

Η εδώ παρουσία μου σήμερα έχει σκοπό να αναδείξει το σημαντικό ρόλο της ναυτιλίας για τη χώρα μας και τη συνεχή αναβάθμιση των παρεχομένων στη ναυτιλία υπηρεσιών.

Ο ελληνόκτητος στόλος αποτελεί το 16% του παγκόσμιου στόλου και το 50% του κοινοτικού στόλου. Αυτή η ναυτιλία πρέπει να εργασθεί με ποιοτικά κριτήρια.

Σήμερα, όλο και περισσότεροι πιστεύουμε στην ποιοτική ναυτιλία παγκοσμίως και διαμορφώνονται πολιτικές για να ανταποκριθούμε στο τρίπτυχο "ασφάλεια ζωής, πλοίου, φορτίου - προστασία θαλασσίου περιβάλλοντος - ποιότητα υπηρεσιών". Η συνειδητοποίηση και η επικράτηση της "ποιότητας" στις διεθνείς θαλάσσιες μεταφορές, σημαίνει αλλαγή κατεστημένων αντιλήψεων και κουλτούρας, σημαίνει, βεβαίως, και επενδύσεις υψηλού κόστους. Όμως, είναι σίγουρο ότι οι επενδύσεις αυτές θα αποσβεστούν μακροπρόθεσμα με την επικράτηση των υγιών "παιχτών" στη ναυτιλιακή αγορά, με επακόλουθο την περιθωριοποίηση των θιασωτών της υποβαθμισμένης ποιοτικά ναυτιλίας.

Η επίτευξη αυτού του στόχου προϋποθέτει τη συμβολή όλων των εμπλεκομένων στην αλυσίδα των θαλασσίων μεταφορών γιατί όλοι αυτοί οι κρίκοι της αλυσίδας δεν λειτουργούν ανεξάρτητα, αντίθετα αλληλοσυμπληρώνονται και αλληλοεπηρεάζονται. Γι' αυτό ακριβώς υποστηρίζουμε ότι η ποιότητα και η ασφάλεια δεν είναι αποστολή μόνο των κρατών, των πλοιοκτητών και των ναυτικών. Μερίδιο ευθύνης έχουν και πρέπει να το αναλάβουν και τα ναυπηγεία, οι νηογνώμονες, οι ναυλωτές και οι τράπεζες.

Εμείς ως κράτος, συμβάλλουμε στη διαμόρφωση ενός διεθνούς κανονιστικού πλαισίου, υποστηρίζοντας θέσεις προς την κατεύθυνση της ποιοτικής ναυτιλίας σε όλα τα κέντρα λήψης αποφάσεων, διεθνή και ευρωπαϊκά, σκοπεύοντας στην προώθηση των ελληνικών ναυτιλιακών συμφερόντων στα πλαίσια πάντα ενός περιβάλλοντος ελεύθερου και θεμιτού ανταγωνισμού.
Παράλληλα, πιστεύουμε ότι η ποιότητα στη ναυτιλία απαιτεί την ανάδειξη του ανθρώπινου παράγοντα ως πρωταγωνιστή είτε στο πλοίο είτε στην επιχείρηση.

Για αυτό το σκοπό, απαιτείται μία ποιοτική και σύγχρονη ναυτική εκπαίδευση, όπως και συνεχής κατάρτιση. Και σε αυτόν τον τομέα, έχουμε παρέμβει αποφασιστικά διαμορφώνοντας ένα νέο κανονιστικό πλαίσιο με το νόμο για τη ναυτική εκπαίδευση. Η μεταρρύθμιση αυτή αφορά την αλλαγή και τον εκσυγχρονισμό του περιεχομένου των σπουδών, που υποστηρίχθηκε από την ποιοτική και οικονομική αναβάθμιση του εκπαιδευτικού προσωπικού, από την ανάλογη αναβάθμιση της κτιριακής υποδομής, του υλικοτεχνικού και του ηλεκτρονικού εξοπλισμού.

Παράλληλα, απαιτούνται νέες δομές στην οργάνωση και στη συνολική λειτουργία της ναυτιλιακής επιχείρησης διότι η ποιότητα επιβάλλει στελέχη με επαγγελματισμό και υψηλή κατάρτιση. Το ίδιο επιβάλλει και η ανταγωνιστικότητα.

Αναφέρθηκα πριν στο νέο οικονομικό περιβάλλον. Αυτό το νέο οικονομικό περιβάλλον εξασφαλίζει νέους τρόπους χρηματοδότησης (π.χ. χρηματιστήριο, έκδοση ομολογιών, κοινοπρακτικά δάνεια). Οι δυνατότητες δεν εξαντλούνται πια μόνο στον παραδοσιακό τραπεζικό δανεισμό.

Ένα είναι σίγουρο ότι όσο πιο αναβαθμισμένη ποιοτικά είναι η ναυτιλία γενικά, αλλά και οι εταιρίες ξεχωριστά, θα υπάρχει ευκολότερη πρόσβαση στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, αφενός γιατί είναι περισσότερο αξιόπιστες και φερέγγυες και αφετέρου είναι αποδεκτές από το μελλοντικό επενδυτικό κοινό.
Η γενικότερη οργανωτική αναδιάρθρωση των ναυτιλιακών εταιρειών, που εμφανίζεται με τη μορφή συνεργασιών, συγχωνεύσεων και εξαγορών, έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της διαπραγματευτικής δύναμης έναντι των τραπεζών και των πιστωτικών ιδρυμάτων γενικότερα.

Το αποτέλεσμα αυτών των νέων οικονομικών συνθηκών φαίνεται στις εσωτερικές θαλάσσιες μεταφορές με την εισαγωγή ακτοπλοϊκών ναυτιλιακών εταιρειών στο ΧΑΑ.

Η αξιοποίηση κεφαλαίων από το ΧΑΑ έχει δώσει τη δυνατότητα δυναμικής εισόδου στις ενδοκοινοτικές θαλάσσιες μεταφορές των ελληνικών εταιρειών σε συντριπτικό ποσοστό (η γραμμή Ελλάδας - Ιταλίας είναι πλέον σχεδόν στο σύνολο της ελληνική υπόθεση).

Στο χώρο των εσωτερικών θαλασσίων μεταφορών, η πολιτεία έχει ως κύριους άξονες της πολιτικής της:
· Την αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών στις θαλάσσιες συγκοινωνίες, ώστε να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες επιβατών και μεταφορέων, σε συνδυασμό με την ελαχιστοποίηση του χρόνου μεταφοράς και την μείωση του κόστους μεταφοράς.
· Την ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου.
· Διασφάλιση και δημιουργία θέσεων εργασίας.

Αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής είναι οι κινήσεις από πλευράς των πλοιοκτητών για ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου, συγχωνεύσεις και συνεργασίες μεταξύ των εταιριών. Οι αλλαγές αυτές είναι σίγουρο ότι θα δώσουν μια νέα εικόνα, που ήδη έχει αρχίσει να διαφαίνεται, στο τοπίο της ακτοπλοίας, ιδιαίτερα δε μπροστά στην πρόκληση του εντεινόμενου ανταγωνισμού ενόψει και της άρσης του cabotage το 2004.

Για την υποστήριξη μιας τέτοιας λειτουργίας της ακτοπλοΐας έχουν γίνει σημαντικές παρεμβάσεις ανάπτυξης και εκσυγχρονισμού στον τομέα των λιμενικών υποδομών, όπως επίσης υπάρχει πρόβλεψη ένταξης και νέων λιμενικών έργων στο Γ΄ ΚΠΣ.

Πέρα από την ανάπτυξη των υποδομών, προχωρήσαμε σε αλλαγή και εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας των δύο μεγαλύτερων λιμανιών της χώρας, με την μετατροπή των ΟΛΠ και ΟΛΘ σε Α.Ε.

Η ανάπτυξη των υποδομών και η αλλαγή της λειτουργίας των λιμανιών είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ένταξή τους στις συνδυασμένες μεταφορές, στα Πανευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών και στην Ναυτιλία Μικρών Αποστάσεων, συμβάλλοντας έτσι αποφασιστικά και στην οικονομική παρουσία της χώρας στη ευρύτερη περιοχή.

Η ελληνική ναυτιλία είναι πρώτη σε όρους μεταφορικής ικανότητας και πρέπει να πρωταγωνιστήσει και σε επίπεδο παροχής ναυτιλιακών υπηρεσιών. Το σημερινό γεγονός αποτελεί ένα ακόμα βήμα προς την κατεύθυνση αυτή και ενισχύει την παρουσία του Πειραιά ως παγκόσμιου ναυτιλιακού κέντρου.

Εμείς θέλουμε να δούμε τον Πειραιά ως ναυτιλιακό κέντρο να μεγαλώνει και να ενισχύεται, διευρύνοντας την διεθνή του εμβέλεια. Μια τέτοια εξέλιξη θα του επιτρέψει να διαδραματίσει ένα νέο σημαντικό ρόλο, τόσο μέσα στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής ενοποίησης όσο και ως κύριος κόμβος εξυπηρέτησης και διασύνδεσης των περιφερειακών οικονομιών.

Η ανάπτυξη του Πειραιά, θα ωφελήσει κυρίως τους ίδιους τους ανθρώπους του. Δεν αναφέρομαι απλά στα ευεργετικά αποτελέσματα που η άνθησή του ως ναυτιλιακού κέντρου θα επιφέρει στην απασχόληση, με την σταθερή απορρόφηση νέων εργαζομένων. Κρίσιμη για τον τόπο θα είναι και η ποιοτική αναβάθμιση των υποδομών και των υπηρεσιών της πόλης.

Κλείνοντας θέλω να τονίσω και πάλι ότι εδώ σήμερα βλέπουμε χειροπιαστά σε ένα ιδιαίτερο τομέα, αλλά σημαντικό για την οικονομία μας ότι η Ελλάδα αλλάζει. Ότι η Ελλάδα είναι μια άλλη Ελλάδα με περισσότερες δυνατότητες και ευκαιρίες για όλους.