Αθήνα, 16 Φεβρουαρίου 2000

Η οικονομία δεν μπορεί να ανατεθεί σε αυτόματα πιλότο

Άρθρο του Πρωθυπουργού και Πρόεδρου του ΠΑΣΟΚ Κώστα Σημίτη στην Οικονομική Ελευθεροτυπία.

Παραμονές της ένταξης της οικονομίας στην ΟΝΕ και η βεβαιότητα της επίτευξης αυτού του μεγάλου εθνικού στόχου οδηγεί τη συζήτηση στα προβλήματα και τις ευκαιρίες της "μετά ΟΝΕ" εποχής. Η ένταξη μας στην ΟΝΕ κλείνει μια ολόκληρη ιστορική περίοδο για τη χώρα, εγκαινιάζει την είσοδο μας σε μια νέα εποχή ή ορθότερα σ' ένα νέο περιβάλλον.

Η ΟΝΕ είναι πράγματι ένα νέο περιβάλλον και είναι λάθος η αναγωγή σ' αυτή όλων των θετικών ή όλων των αρνητικών που θα προκύψουν.
Η χώρα μας τα επόμενα χρόνια θα αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις και πιέσεις. Αυτές θα τις αντιμετώπιζε έτσι και αλλιώς, δηλαδή είτε μέσα είτε έξω από την ΟΝΕ. Όμως μέσα στην ΟΝΕ η αντιμετώπιση τους είναι ευκολότερη.
Επομένως, ο κύριος προσδιοριστικός παράγοντας της εξέλιξης της οικονομίας μας και μέσα στην ΟΝΕ, παραμένουμε, είμαστε εμείς οι ίδιοι. Είναι οι στρατηγικές, οι συμπεριφορές, οι αντιδράσεις των πρωταγωνιστών της οικονομίας, δηλαδή του παραγωγικού και επιχειρηματικού δυναμικού, των εργαζομένων, που θα καθορίσουν το μέλλον μας.
Η οικονομία, λοιπόν, ούτε τώρα ούτε αύριο ούτε έξω ούτε μέσα στην ΟΝΕ, δεν μπορεί να ανατεθεί σε κάποιο αυτόματο πιλότο! Φυσικά η ένταξη, το νέο περιβάλλον συνεπάγεται ορισμένες πολύ συγκεκριμένες οικονομικές κυρίως, αλλά και κοινωνικές και πολιτικές επιδράσεις. Καμιά κυβέρνηση πια δεν μπορεί να δημιουργεί κυκλικές εκλογικές ανισορροπίες, δεν μπορεί να χρησιμοποιεί το δημοσιονομικό χαρτί κ.λ.π.
Στην ουσία, για πρώτη φορά εδώ και αρκετές δεκαετίες η ελληνική οικονομία έχει την προοπτική μιας μακρόχρονης σταθερότητας, ενός αυξημένου βαθμού βεβαιότητας στο πεδίο της οικονομικής πολιτικής.
Από την άλλη πλευρά γίνονται πλέον παρελθόν ο συναλλαγματικός κίνδυνος, το κρατικά διευθυνόμενο τραπεζικό σύστημα, το τίμημα των υψηλών πραγματικών επιτοκίων, με το premium του κινδύνου, η αβεβαιότητα για την τύχη της προσωπικής αποταμίευσης, για τη διαχείριση των ρευστών διαθεσίμων της επιχείρησης, με πολλαπλές συνέπειες για το οικονομικό περιβάλλον των ατόμων, της επιχειρηματικής δραστηριότητας, για τις σχέσεις κράτους - αγοράς.
Η οικονομική αυτή σταθερότητα συνδυάζεται όμως με δύο πρόσθετα σημαντικά στοιχεία. Με μία ιστορικά νέα περίοδο βελτίωσης της συνεργασίας και της θέσης της χώρας στη Ν.Α Ευρώπη. Με ένα επενδυτικό πρόγραμμα 16 τρις δρχ, που αποτελεί τεράστια στήριξη της αναπτυξιακής διαδικασίας. Οι τρεις αυτές εξελίξεις δημιουργούν ένα πρωτόγνωρο περιβάλλον για τις οικονομικές πρωτοβουλίες και δραστηριότητες. Από μόνες τους θα είναι πηγή σημαντικής αναπτυξιακής πορείας για τα επόμενα χρόνια. Και αυτό γίνεται ήδη αισθητό.
Αν, ωστόσο, από τη σταθερότητα της οικονομικής διαχείρισης διαμορφώνονται νέες ευκαιρίες - και πράγματι διαμορφώνονται - αυτό δεν σημαίνει ότι η αξιοποίηση τους είναι δεδομένη. Η οικονομία μας, η επιχειρηματική δραστηριότητα, το πλέγμα των οικονομικών και κοινωνικών σχέσεων που θα διαμορφώνονται, θα βρεθούν στο προσεχές μέλλον αντιμέτωπα με δύο αντιφατικές πραγματικότητες.
Η πρώτη είναι ο εύκολος δρόμος που θα απορρέει από τις μεγάλες αλλαγές που, όπως αναφέρθηκε, θα προκύψουν από την ένταξη στην ενιαία νομισματική ζώνη του ευρώ.
Η δεύτερη είναι ο δύσκολος δρόμος που πρέπει να διανυθεί για την συνεχή διεύρυνση, διαφοροποίηση και ισχυροποίηση του παραγωγικού μας συστήματος. Ο πρώτος δρόμος χωρίς το δεύτερο, θα τελειώσει σύντομα. Ο δεύτερος θα διευκολυνθεί μεν από τον πρώτο, αλλά μόνο στο μέτρο που θα αξιοποιούνται οι θετικές αλλαγές και θα μετατρέπονται σε παραγωγική συγκρότηση. Οι εξελίξεις των τελευταίων ετών είναι ενθαρρυντικές για μια τέτοια εξέλιξη.
Στη φάση που ακολουθεί, πρέπει ως χώρα να δώσουμε τη μάχη στο πεδίο της τεχνολογίας, της γνώσης, της καινοτομίας. Στα πεδία που θα κρίνουν την ανάπτυξη, την ευημερία τη συνοχή της κοινωνίας μας Με έμφαση κυρίως στην ανταγωνιστικότητα, την τεχνολογία, την εκπαίδευση, την ικανότητα προόδου σε συνθήκες εντεινόμενου ανταγωνισμού, αλλά και μεγαλύτερης νομισματικής σταθερότητας. Αλλά και με έμφαση στη δημοκρατία, στους θεσμούς, στα κοινωνικά δικαιώματα.
Συμπερασματικά λοιπόν: Η ΟΝΕ έχει ήδη "κλειδώσει", η νέα εποχή, το μέλλον έχει ήδη ξεκινήσει. Όμως, τα πρώτα καθοριστικά βήματα στη νέα εποχή πρέπει να γίνουν με γνώση και σιγουριά.
Με το εκλογικό αποτέλεσμα της 9ης Απριλίου ελπίζω ότι ο ελληνικός λαός θα μας εμπιστευθεί και το νέο αυτό στοίχημα. Να οδηγήσουμε τη χώρα προς τα εμπρός, χωρίς αβεβαιότητες, χωρίς ταλαντεύσεις. Στο παγκόσμιο σκηνικό οι καιροί είναι δύσκολοι. Το πλοίο της Ελλάδας πρέπει στα τέλη της επόμενης τετραετίας να έχει εκτελέσει το δρομολόγιο του με τη μεγαλύτερη δυνατή επιτυχία.