Ομιλία του Ακη Τσοχατσόπουλου μέλους της Ε.Γ.του ΠΑΣΟΚ
στην 4η Σύνοδο της Κεντρικής Επιτροπής.
Συντρόφισσες και σύντροφοι, έχω την ελαφρά υποψία
ότι κάπου παρασυρθήκαμε υπέρ του δέοντος από το κλίμα
των εκλογών ακούγοντας διάφορες τοποθετήσεις των συντρόφων
προηγουμένως. Εχω την εντύπωση ότι επικυριαρχεί η
ανάγκη να ξεκαθαριστούν οι όροι ατομικής και συλλογικής
ένταξης σ' αυτό τον εκλογικό αγώνα που έρχεται, και
επειδή όπως φάνηκε από τις ανησυχίες πολλών, θεωρείται
ότι πολύ κοντά θα είναι ο εκλογικός αγώνας, υποβαθμίζεται
εκ των πραγμάτων το ενδιαφέρον και για μια ουσιαστική
πολιτική συζήτηση, και για διαδικασίες.
Θα ήθελα όμως να πω, ότι καλό είναι να μην βιαζόμαστε,
καλό είναι να μην τρέχουμε διότι αυτό που έχει σημασία
δεν είναι ότι θα πάμε σε εκλογές, το είπε μάλιστα
χθες ο Πρωθυπουργός πολύ διπλωματικά, λέει εκλογές
το 2000. Εντάξει το 2000 θα είναι οι εκλογές. Ανεξάρτητα
όμως το πότε θα γίνουν, αυτό που είναι ενδιαφέρον
είναι το ΠΑΣΟΚ να νικήσει τις εκλογές. Και για να
νικήσει τις εκλογές, θέλουμε δεν θέλουμε πρέπει να
κάνουμε ορισμένα πράγματα. Και πρέπει να δουλέψουμε
για ορισμένα πράγματα και πρέπει να πάρουμε ευθύνες
και ν' αποφασίσουμε κάποια πράγματα.
Εξάλλου μη ξεχνάτε ότι στο 5ο Συνέδριο δεν μας δόθηκε
ο χρόνος ούτε επαρκώς να συζητήσουμε, ούτε να προετοιμαστούμε,
ούτε ν' αποφασίσουμε επί πολλών θεμάτων. Για τα οποία
έπρεπε ν' αποφασίσουμε και γι' αυτό μετατέθηκαν μετά
από πρόταση του Γραμματέα του Κώστα Σκανδαλίδη και
ανεξάρτητα των διαφορετικών απόψεων που υπήρχαν, μετατέθηκαν
τα ουσιαστικά θέματα μιας βιώσιμης στρατηγικής πρότασης
της εξουσίας για τον επόμενο αιώνα, για την επόμενη
10ετία, για τον επόμενο χρόνο αν θέλετε. Που έχει
την ευθύνη να κάνει το ΠΑΣΟΚ σε μια ειδική διαδικασία
συνδιάσκεψης, συνεδρίου, συνεδρίου θέσεων, μάλιστα
αποφασίσαμε.
Συζητήσαμε μόλις πρόσφατα στην Κεντρική Επιτροπή
λόγω των Ευρωεκλογών, οι οποίες μας απορρόφησαν για
την ανάγκη πραγματοποίησης αυτής της διαδικασίας.
Και η προηγούμενη Κεντρική Επιτροπή, που ήταν τον
Ιούλιο, αν θυμάμαι, μετά τις Ευρωεκλογές, πήραμε σαφή
απόφαση. Να κάνουμε αυτό συνέδριο θέσεων, συνδιάσκεψη,
τελικά αποφασίστηκε συνδιάσκεψη στο Εκτελεστικό Γραφείο,
διότι έτσι θεωρήθηκε θα ήταν πιο ουσιαστική χωρίς
να δημιουργεί εκλογικές ανησυχίες. Διότι ένα συνέδριο
θέσεων, παρόλο που δεν είχε εκλογές οργάνων, έχει
εκλογές εκπροσώπων.
Εν πάση περιπτώσει το θέμα αυτό είναι διαδικαστικό,
δεν είναι εκεί η ουσία. Το θέμα είναι όμως, πάμε πραγματικά
για μια ουσιαστική συζήτηση, έστω σε μια συνδιάσκεψη
θέσεων, τι θα πάμε να κάνουμε; Ακούγοντας τις τοποθετήσεις
και χθες και σήμερα μου φαίνεται ότι μάλλον επιλέγουμε
να πάμε σε μια διαδικασία παρουσίασης και απολογισμού
κυβερνητικού έργου και ορισμένων προγραμματικών θέσεων.
Ετσι τουλάχιστον φαίνεται και από την εισήγηση, την
οποίαν έχετε στα χέρια σας.
Ρωτώ όμως αν αυτό που χρειαζόμαστε σε μια συνδιάσκεψη
του ΠΑΣΟΚ για το αύριο της χώρας, στο οποίο πρέπει
να πάρουμε θέση, δεν μπορούμε να υπεκφύγουμε, διότι
αυτό θα κοστίσει. Δηλαδή αν πραγματικά εννοούμε το
καλώς εννοούμενο συμφέρον του ΠΑΣΟΚ να το στηρίξουμε,
πρέπει να συζητήσουμε και ν' αποφασίσουμε ορισμένα
πράγματα για την πορεία της χώρας αύριο. Και είναι
καλός ο απολογισμός και έχει πολλά χρήσιμα πράγματα
το κείμενο που έχουμε στα χέρια μας, όπως επίσης είναι
χρήσιμες ορισμένες προτάσεις σε επί μέρους τομείς.
Αλλά έχουμε ανάγκη να μιλήσουμε και για ορισμένα
άλλα πράγματα, τα οποία είναι κρίσιμα. Διότι η Ευρωπαϊκή
πορεία της Ελλάδος είναι μεν δεδομένη, αλλά από την
άλλη μεριά πρέπει να ξεκαθαρίσουμε αυτή η Ευρωπαϊκή
στρατηγική που έχει ανάγκη η χώρα, ως απαραίτητο συμπλήρωμα
μιας εθνικής στρατηγικής για την Ελλάδα, τελικά σε
ποιό πλαίσιο μέσα θα κινηθεί.
Και επιτρέψτε μου να πούμε ότι υπάρχουν ανάγκες συστηματικές
για το ΠΑΣΟΚ, για τα στελέχη του, αλλά και για την
Ελληνική κοινωνία να συνειδητοποιήσει γιατί η τύχη
του είναι πλέον ενταγμένη πλήρως στην Ευρωπαϊκή Ενωση
και από τον Ιούνιο και στην Ευρωζώνη έχει την υποχρέωση
να λάβει μέρος σ' αυτά τα οποία γίνονται εκεί, γιατί
εκεί γίνονται αγώνες, γίνονται αντιπαραθέσεις, δεν
είναι ομαλά τα πράγματα, δεν είναι λυμένα, δεν είναι
προκαθορισμένα και με διαφορετικές απόψεις. Διότι
μετά την αδυναμία αν θέλετε, μετά και την αποτυχία
του νεοφιλελευθερισμού, που κυριάρχησε τα τελευταία
20 χρόνια και επέβαλε την δική του λογική ανάπτυξη
της οικονομικής, διότι δεν μπορούμε να λέμε από την
στιγμή που είμαστε στην Ευρώπη, άρα έχουμε δεδομένο
το δρόμο της ανάπτυξης και της διεύρυνσης της παραγωγής
μέσα από την βιομηχανική ανάπτυξη. Διότι δεν την έχει
δεδομένη ούτε η Ευρώπη, διότι 20 χρόνια με το νεοφιλελευθερισμό,
λόγω της μονεταριστικής και περιοριστικής πολιτικής
στην οικονομία που ακολουθήθηκε, μόλις τώρα μετά από
20 χρόνια το πραγματικό εισόδημα φτάνει στα επίπεδα
του '88-'89. Μόλις τώρα. Με 20 εκατομμύρια ανέργους
παράλληλα.
Και έρχονται οι Σοσιαλιστές ν' αλλάξουν αυτή την
πορεία και εδώ πέρα όμως δεν υπάρχει κοινή άποψη,
πρόσφατα ήταν Συνέδριο Διεθνούς και κατατέθηκαν σκληρές
απόψεις διαφορετικές. Εμείς στο ΠΑΣΟΚ δεν θα τα συζητήσουμε;
Δηλαδή θεωρούμε ότι η πορεία μας μέσα στην Ευρώπη
από την στιγμή που είναι δεδομένη μας λύνει τα θέματα;
Και με ποιούς θα πάμε; Ποιούς θα στηρίξουμε; Υπάρχει
ο νεοφιλελευθερισμός, υπάρχει ο συντηρητισμός, υπάρχουν
οι απόψεις των Σοσιαλδημοκρατών και Σοσιαλιστών και
των Εργατικών, αλλά δεν είναι κοινές, δεν είναι ίδιες.
Διότι όταν ακούσετε τον νεοφιλελεύθερο Σοσιαλισμό
του Μπλερ, ο οποίος προτείνει αυτή την στιγμή, πρότεινε
μάλιστα ακόμη και αλλαγή του ονόματος της διεθνούς,
σαν Ενωση Κεντρώων Αριστερών, Κεντροαριστεράς, η μία
πρόταση αν θυμάμαι καλά, Διεθνής Φιλελευθέρων Κεντρώων
ήταν η μία πρόταση, μια Διεθνή της Κεντροαριστεράς.
Αλλά δεν είναι το θέμα, το θέμα είναι ότι ο Μπλερ
δεν το κρύβει, καθαρά, είναι συνεχιστής της οικονομικής
αντίληψης της Θάτσερ, θέλει νεοφιλελευθερισμό και
εργατισμό και σοσιαλισμό.
Και βέβαια όταν προτείνει η Νέα Εργατική Τάξη να
αποτελείται από τους: μεσαία τάξη και τους ελεύθερους
επαγγελματίες, δίδει μία σαφή κοινωνική διάσταση και
βέβαια η κατεύθυνσή του είναι αλλαγή του κοινωνικού
κράτους, Σοσιαλδημοκρατών της μεταπολεμικής εποχής.
Γι' αυτό χρειάζεται ένα νέο κοινωνικό κράτος.
Την ίδια στιγμή όμως απέναντι σ' αυτόν υπάρχουν
και άλλες απόψεις. Δεν υπάρχει μόνο ο δικός του νεοφιλελευθερισμός,
υπάρχει ο κεντροαριστερός εκσυγχρονισμός, που θέλω
να πιστεύω ότι κατά κάποιο τρόπο εμείς βρισκόμαστε
πιο κοντά σ' αυτόν. Εκφράζεται από το Ζοσπέν, εκφράζεται
από τον Γκιντερές, το νέο Πρόεδρο της Σοσιαλιστικής
Διεθνούς. Ομως όπως και να έχει το πράγμα πρέπει να
ξεκαθαρίσουμε στο ευρωπαϊκό επίπεδο ποια πολιτική
επικρατεί, ποια είναι η κυρίαρχη, εμείς με ποιους
θα παλέψουμε και γιατί.
Και εδώ νομίζω, ότι τουλάχιστον το ΠΑΣΟΚ πρέπει
να συζητήσει και να αποφασίσει ποια θέση θα πάρει
σ' αυτά τα θέματα. Και προπαντός νομίζω εμείς δεν
μπορούμε να δεχτούμε την αποδοχή της παγκοσμιοποίησης.
Υπάρχουν Σοσιαλιστές που δέχονται ως πρόκληση την
παγκοσμιοποίηση. Εμείς πιστεύουμε, ότι η παγκοσμιοποίηση
επιβεβαιώνει την καπιταλιστική παράδοση, δημιουργίες
ανισοτήτων.
Και αν έχουν κάποιο νόημα ύπαρξης των Σοσιαλιστών,
είναι ότι δεν θέλουμε να δεχτούμε τις ανισότητες,
γιατί είμαστε υπέρ της κοινωνικής δικαιοσύνης και
γιατί θέλουμε περισσότερο ισότητα και μεγαλύτερη δυνατότητα
συμμετοχής του εργαζόμενου και του πολίτη σ' αυτή
την ιστορία και διότι έχουμε κοινωνική διάσταση.
Οι Σοσιαλιστές σε όλο τον κόσμο και στην Ελλάδα
κυρίως νομίζω, αυτό είναι βασικό, όταν ξεκινήσαμε
δεν είπαμε, ότι ελάτε όλοι μαζί θα πάμε για μια προοδευτική
εκσυγχρονιστική πορεία. Μα αυτό το υποστηρίζουν όλοι.
Την ταυτόσημη πορεία μας στην Ευρώπη την θέλουν και
οι νεοφιλελεύθεροι. Τον εκσυγχρονισμό στην Ευρώπη
το θέλουν και οι φιλελεύθεροι.
Επομένως δεν αρκεί να λέμε προοδευτικοί του κόσμου
ελάτε για μια νέα εκσυγχρονιστική πορεία της Ευρώπης.
Αυτή είναι αναγκαία, τη συμφωνούμε όλοι. Δεν μπορεί,
δεν το αμφισβητεί πια κανείς εδώ πέρα. Και το συζητήσαμε
μάλιστα πριν από 8-10 μήνες, στην προ προηγούμενη
Σύνοδο της Κεντρικής Επιτροπής που δεν μπορεί μεταξύ
μας να υπάρχει αμφισβήτηση, γιατί άκουσα προηγουμένως
και το φίλο μου τον Λάζαρο Αγγέλου, που κάπου νομίζω
το έμπλεξε αυτό το πράγμα. Δεν υπάρχει θέμα αν είσαι
με το νέο ή το παλιό ή αν θέλουμε εκσυγχρονισμό ή
όχι. Βεβαίως θέλουμε τον συνολικό εκσυγχρονισμό της
κοινωνίας, της χώρας, της παραγωγής, της Δημόσιας
Διοίκησης, ναι.
Αλλά το κρίσιμο θέμα που πρέπει να απαντήσουμε,
επειδή σ' αυτό όλοι συμφωνούμε, είναι ποια χαρακτηριστικά
θα έχεις. Θα είναι σοσιαλιστικός εκσυγχρονισμός που
στηρίζεται στο κοινωνικό, που χρησιμοποιεί τα οφέλη
υπέρ του κοινωνικού συνόλου, που μειώνει τις αδικίες,
που δίνει τη δυνατότητα ή απλά θα είναι ένας εκσυγχρονισμός
της αγοράς. Εκεί είναι το κρίσιμο θέμα.
Ναι, λοιπόν, γιατί, αγαπητοί συνάδελφοι, σύντροφοι
και συντρόφισσες, νομίζω αυτά τα θέματα πρέπει να
μας απασχολήσουν. Και πρέπει να μπουν συμπληρωματικά
στα κείμενα Γραμματέα που θα πάμε να συζητήσουμε,
μια σειρά από θέματα που αναφέρονται σ' αυτή την προοπτική.
Διότι, κοιτάξτε να δείτε τώρα, στην Ευρώπη είτε
μας αρέσει, είτε όχι η ΟΝΕ είναι δεδομένη, τρέχει
η προώθησή της, νέες πολιτικές απασχόλησης και ανάπτυξης
συζητιούνται. Εμείς ως Ελληνες πώς μπαίνουμε σ' αυτή
την ιστορία, εμείς ως ΠΑΣΟΚ;
Στην Ευρώπη μιλάνε για πολιτική ενοποίηση. Ενόψει
της Διεύρυνσης μεθαύριο μπαίνουν σκληρά από ορισμένες
χώρες και από ορισμένα κόμματα η ανάγκη εμβάθυνσης
και είναι πάρα πολύ καθαρό, διότι υπάρχουν πολιτικές
που έχουν επιτυχία στην αντιμετώπιση της ανεργίας
και την έχουν μειώσει.
Και η επιτυχία κατά της ανεργίας, δηλαδή η αύξηση
της απασχόλησης γίνεται με τις προοπτικές που προωθείται
στο Νότο, στη Γαλλία, ενώ αντίθετα στη Μεγάλη Βρετανία
με τον τρόπο της νεοφιλελεύθερης σοσιαλιστικής πρότασης
στο νέο δρόμο, τον τρίτο δρόμο, το νέο κέντρο, την
πολιτική δηλαδή που κατευθύνεται μ' αυτά τα κριτήρια
η ανεργία δεν έχει μειωθεί, παρά τα ειδικά προγράμματα
και παρά την παθητική της αντιμετώπιση.
Ομως το κρίσιμο θέμα είναι η Ευρώπη, συντρόφισσες
και σύντροφοι πρέπει να καταλάβουμε, ότι μπαίνει σε
μια άλλη εποχή, θέλει να σταθεί απέναντι στην παγκοσμιοποίηση
ως ένα δεδομένο σύνολο και προχωρεί πέραν της αύξησης
της ανταγωνιστικότητάς της κυρίως σε μια επιλογή να
στηρίξει την ασφάλεια και την άμυνα ως μία σταθερά
νέα παράμετρος, ως ένα συντελεστή αναβάθμισης του
ρόλου της στον παγκόσμιο ανταγωνισμό.
Και εδώ πέρα χθες με ρωτούσε κάποιος συνάδελφος,
ο Απόστολος Κακλαμάνης, μα μου λέει, είναι αλήθεια
του EUROCORT θα γίνει ο ευρωπαϊκός στρατός; Γράφονται
διάφορα στις εφημερίδες, που προέρχονται από ασάφειες
δημοσιογράφων. Ομως είναι γεγονός ότι συζητιέται αυτή
τη στιγμή.
Και η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν πήρε απλά την απόφαση
προώθησης Πολιτικής Ασφάλειας και Αμυνας. Ηδη συζητιέται
στο επίπεδο της ΔΕΕ, που από του χρόνου θα γίνει κομμάτι
της Ευρωπαϊκής Ενωσης πώς θα υλοποιηθεί αυτή η πολιτική,
πώς θα εγγυηθεί δηλαδή την ασφάλεια και την άμυνα
της Ευρώπης το τμήμα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που δεν
μπορεί παρά να έχει και στρατιωτική υποδομή και θα
αξιοποιήσει ακριβώς από όλες τις δυνάμεις.
Οπως το ΝΑΤΟ σε παγκόσμιο επίπεδο είναι ο Διεθνής
Οργανισμός Ασφάλειας, έτσι και στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής
Ενωσης πρέπει να συγκροτηθεί ένα αντίστοιχο τμήμα.
Εχεις όμως αμέσως τις ενστάσεις από την ευρωπαϊκή
πλευρά.
Το λεγόμενο SDI, η ευρωπαϊκή ταυτότητα άμυνας και
ασφάλειας που συμφωνήθηκε και στην Ουάσιγκτον πανηγυρικά,
ότι θα είναι και από την μεριά της Ευρωπαϊκής Ενωσης
και από τη μεριά του ΝΑΤΟ, αλλά θα χρησιμοποιείται
με πολιτική ευθύνη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, του Συμβουλίου,
μπήκαν ενστάσεις τι θα είναι, αυτοτελές, αυτόνομο,
θα γίνεται μόνο του;
Αυτά, αγαπητοί συντρόφισσες και σύντροφοι, είναι
θέματα που έχουν να κάνουν με τη δικιά μας ευρωπαϊκή
στρατηγική. Διότι η Ελλάδα έχει το προνόμιο να έχει
συγχρόνως την εθνική στρατηγική για την προώθηση της
χώρας και των εθνικών της θεμάτων, αλλά συγχρόνως
έχουμε υποχρέωση εφ' όσον θέλουμε να επωφεληθούμε
από τις εξελίξεις στην Ευρωπαϊκή Ενωση να έχουμε μία
σαφή και ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή στρατηγική, που θα
κατοχυρώνει το ρόλο μας.
Είναι εύκολο να λες, ισότιμη συμμετοχή. Στην πράξη
πώς θα γίνει αυτή η ιστορία; Στο θέμα της οικονομικής
ανάπτυξης, ανασυγκρότησης, πως θα γίνει αυτό το πράγμα.
Στο θέμα της αντιμετώπισης ευρωπαϊκών προγραμμάτων
για την ανεργία, πως θα πούμε αυτή την ιστορία. Και
στο θέμα της ευρωπαϊκής ασφάλειας και άμυνας, πως
παίζουμε εμείς εκεί πέρα μέσα το παιχνίδι. Είναι θέματα
που αναβαθμίζουν το βάρος μας, τις δυνατότητές μας
και την προοπτική προώθησης των εθνικών μας θεμάτων.
Διότι κοιτάξτε να δείτε, η χώρα μας έχει στον ίδιο
βαθμό με την επεξεργασία μιας ευρωπαϊκής στρατηγικής
για την παρέμβαση αύριο, την ανάγκη της δικής της
εθνικής στρατηγικής. Διότι παρόλο που είμαστε στον
κόσμο της παγκοσμιοποίησης, εμείς στο ΠΑΣΟΚ τουλάχιστον
το κάναμε σαφές και παρόλο που πρέπει να είμαστε ενεργά,
δημιουργικά συμμέτοχοι σε όλα όσα γίνονται σε ευρωπαϊκό
επίπεδο, εντούτοις δεν αφήνουμε, ούτε εμπιστευόμαστε,
ούτε πιστεύουμε, ότι οι λύσεις, ή η προώθηση των εθνικών
θεμάτων της Ελλάδας θα έρθει από την Ευρώπη.
Απεναντίας το εθνικό κράτος και για τα επόμενα χρόνια
θα κυριαρχήσει, θα είναι η βάση για την επόμενη δεκαετία
τουλάχιστον και εικοσαετία, πάνω στο οποίο πρέπει
να στηριχθούμε, για να εκμεταλλευθούμε τα πλεονεκτήματα
που δίνει η Ευρωπαϊκή Ενωση.
Και βέβαια, όταν θέλουμε να στηριχθούμε στο εθνικό
κράτος, είναι σαφές ότι πρέπει να έχουμε μια εθνική
στρατηγική, μια πρόταση συνολικής πορείας του λαού.
Καλά είναι να έχουμε πολιτικές προτάσεις για επιμέρους
θέματα, στην παιδεία, στην υγεία, στην περιφέρεια,
στο κράτος κ.λ.π., όμως μια συνολική εθνική στρατηγική,
κίνηση της ελληνικής κοινωνίας και στο αύριο. Αυτό
είναι το κρίσιμο θέμα.
Διότι πρέπει ν' απαντήσουμε ποιο θα είναι το νέο
μοντέλο οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης της Ελλάδος
μετά την ΟΝΕ. Στην ΟΝΕ μπήκαμε, είναι δεδομένο. Μην
ψάχνουμε, μην ασχολούμαστε τώρα και χάνουμε το χρόνο
μας. Εδώ πέρα όμως υπάρχουν διάφορα θέματα.
Εμείς που πετύχαμε 6 χρόνια με θυσίες του ελληνικού
λαού να οδηγήσουμε την Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ενωση,
είμαστε το Κόμμα που έχει την ευθύνη να ενημερώσει
τον ελληνικό λαό στον 21ο αιώνα, από του χρόνου, πως
θα λειτουργήσει το οικονομικό μοντέλο, το κοινωνικό
της Ελλάδας, με τα νέα δεδομένα που υπάρχουν.
Διότι -μην σας "φάω" το χρόνο- ότι είναι
δεδομένο, είναι γνωστό. Θα υπάρχει ενιαία νομισματική
πολιτική, θα υπάρχει συντονισμός στη δημοσιονομική
πολιτική και στη φορολογική πολιτική, θα υπάρχουν
μια σειρά από άλλους περιορισμούς, που επιβάλλουν
ένα διαφορετικό μοντέλο οικονομικής και κοινωνικής
ανάπτυξης.
Με δεδομένη δε, την παγκοσμιοποίηση που οδηγεί ουσιαστικά
σε αντιπαραγωγικές οικονομικές λειτουργίες -βλέπε
Χρηματιστήριο- με ποιο τρόπο εμείς θα ξαναοδηγήσουμε
τους πόρους, σε παραγωγικές διαδικασίες.
Διότι η είσοδος στο Χρηματιστήριο κάθε άλλο παρά
την παραγωγή ωφελεί. Ωφελεί τα κέρδη, αυτά είναι τα
κέρδη του κεφαλαίου. Αλλά αποθαρρύνει και στις επενδύσεις
και στην αύξηση αν θέλετε, της απασχόλησης και εμάς
μας "καίει" το θέμα απασχόλησης. Δεν είναι
η δίκαια κατανομή του πλούτου.
Βέβαια αγαπητοί σύντροφοι οικονομικό μοντέλο με
κοινωνική συνοχή και κοινωνική δικαιοσύνη, είναι ένα
θέμα. Αυτό πως θα το πετύχουμε; Χωρίς να θέλω να μπω
εγώ στο περιεχόμενο αυτών των θεμάτων, δεν είναι και
η ώρα, δεν χρειάζεται. Αυτά, πιστεύω θα μας απασχολήσουν
τον Ιανουάριο σε τελική φάση.
Ομως είμαι βέβαιος αγαπητοί συντρόφισσες και σύντροφοι
ότι έχει ενδιαφέρον τα μέλη και τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ,
να μιλήσουν γι' αυτά τα θέματα. Ακουσα βέβαια προηγουμένως
τον φίλο μου τον Λάζαρο Αγγέλου από τη Θεσσαλονίκη,
να λέει ότι το Κόμμα αδυνατεί πλέον να κάνει οτιδήποτε
και πρέπει να πάρουμε μια ξεκάθαρη θέση πάνω σε αυτό
το θέμα.
Διότι αν νομίζουμε ότι το Κόμμα είναι ένα βαρίδι
κι ένας αρνητικός συντελεστής στην προσπάθεια της
επιτυχίας διακυβέρνησης της χώρας, αυτό είναι λάθος
δρόμος, για το ΠΑΣΟΚ τουλάχιστον. Πρέπει να το ξεκαθαρίσουμε.
Βεβαίως θέλουμε ΠΑΣΟΚ. Βλέπουμε τις αδυναμίες του,
βλέπουμε τις ατέλειες. Ομως, στα 25 χρόνια ζωής, δημιουργίας
και δράσης του ΠΑΣΟΚ, περάσαμε και αρκετές στιγμές
και αποτυχίας και στασιμότητας και αδυναμίας άμεσης
κατάθεσης νέων προτάσεων. Αυτό όμως δεν μας απαλλάσσει
από την ευθύνη να προτείνουμε και στο βαθμό βέβαια
που υπάρχει συμφωνία.
Διότι αν δεν υπάρχει συμφωνία μεταξύ των μελών,
αν δεν υπάρχει κοινωνική αποδοχή κι αν δεν υπάρχει
θέληση να κάνουμε κάτι τέτοιο, ένα Κόμμα δεν στέκεται
αγαπητοί σύντροφοι και συντρόφισσες. Αυτό πρέπει να
το ξεκαθαρίσουμε.
Και είναι κρίσιμη η στιγμή, αυτά τα πράγματα να
ειπωθούν, τώρα. Εφόσον δεν τα είπαμε στο Συνέδριο,
να τα πούμε στη Συνδιάσκεψη που θα κάνουμε. Διότι
μετά, έχουμε ένα δύσκολο δρόμο μπροστά μας. Εχουμε
Εθνικές Εκλογές που πρέπει να κερδιθούν, αν πιστεύουμε
στην ικανότητα του ΠΑΣΟΚ να οδηγήσει τη χώρα στον
επόμενο αιώνα. Και νομίζω έχουμε κάθε δικαίωμα να
το πιστεύουμε. Διότι το ΠΑΣΟΚ έχει τη δυνατότητα αυτή.
Μόνο που πρέπει να βρούμε μια νέα βάση συμμετοχής,
όχι μόνο ισορροπίας μεταξύ πολιτικής και οικονομικής
σύγκλισης στην Ευρωπαϊκή Ενωση να τα ζητάμε, πρέπει
να προωθήσουμε μέτρα, όχι μόνο στην ελληνική κοινωνία
πρέπει να προχωρήσουμε μέτρα δίκαιης συμμετοχής, πιο
δίκαιης συμμετοχής στα αποτελέσματα της επιτυχούς
οικονομικής πορείας.
Αλλά πρέπει και στο ΠΑΣΟΚ να ξεκαθαρίσουμε τους
όρους της δικής μας ιδεολογικής και πολιτικής συμμετοχής.
Διότι εκεί είναι το κρίσιμο θέμα. Χρειαζόμαστε και
ιδεολογία και πολιτική, για να είμαστε όλοι μαζί και
να μπορέσουμε να συμφωνήσουμε στην αποτελεσματικότητα
αυτής της πορείας.
Διότι αγαπητοί σύντροφοι βλέπουμε καθημερινά έναντι
της συντηρητικής πορείας που διεκδικεί η Νέα Δημοκρατία
να προσφέρει στον ελληνικό λαό, αλλά και τα μεγάλα
συμφέροντα, που έχουν σαφές σχέδιο παρεμβάσεων μέχρι
το 2004 σε μια σειρά θέματα.
Και δεν είναι μόνο οι κατανομές του Πακέτου Σαντέρ,
είναι η Ολυμπιάδα, είναι η σταθεροποίηση μονόπλευρης
λιτότητας με συνεχώς μεγάλα κέρδη από τη μια μεριά
και απορύθμιση του κοινωνικού κράτους από την άλλη,
το έχουμε ζήσει, δεν είναι καινούρια πράγματα.
Τα ζήσαμε στην Ευρώπη, τα ζήσαμε εδώ, τα σταμάτησε
το ΠΑΣΟΚ, θέλουν να μας τα ξαναφέρουν. Και γι' αυτό
ακριβώς θα έχουμε από τη μια μεριά τη νεοσυντηρητική
πορεία και θα πρέπει ν' αντιπαραθέσουμε μια λαϊκή,
προοδευτική, κοινωνική πορεία, από την άλλη πλευρά,
για ν' αντιμετωπίσουμε αυτά τα θέματα.
Διότι οι ανάγκες του λαού είναι υπαρκτές, τόσο άμεσες
-αναφέρεται το κείμενο μέσα σε μια σειρά από άμεσες
ανάγκες- που πρέπει να αντιμετωπιστούν, υπάρχουν προτάσεις
λύσεις σε καθημερινά προβλήματα του πολίτη, σε θέματα
ασφάλειας, στο εσωτερικό, σε θέματα στην εκπαίδευση,
στην αποκατάσταση της δικαιοσύνης, με
εισοδηματικές και φορολογικές πολιτικές, όμως υπάρχουν
θέματα ολόκληρων κοινωνικών χώρων που πρέπει να πάρουμε
θέση.
Δηλαδή η διάσωση των μικρομεσαίων στο χώρο της ΟΝΕ
δεν είναι δικό μας θέμα; Δεν πρέπει να το συζητήσουμε;
Δεν πρέπει να έχουμε ειδικές προτάσεις γι' αυτό; Ο
αγροτικός χώρος δεν πρέπει να μας απασχολήσει; Ξέρουμε
το μεγάλο πρόβλημα, έβλεπα χθες τον Υπουργό Γεωργίας
εδώ πέρα με το επιτελείο του, έδωσε κάποια κείμενα,
πολύ ωραία, χρήσιμα αλλά πρέπει να το συζητήσουμε
εδώ ως ΠΑΣΟΚ.
Να πούμε επιτέλους, θα λύσουμε το αγροτικό πρόβλημα
της Ελλάδος απλά με διεκδίκηση κάποιων τιμών και με
διεκδίκηση όπως λέει ο Καραμανλής, μείωσης του κόστους
παραγωγής; Αυτά είναι αστειότητες, 20 χρόνια τα λέγαμε.
Εδώ έχουν αλλάξει ριζικά τα πράγματα, σε μια τελείως
διαφορετική βάση.
Πρέπει και μπορεί να αντιμετωπιστεί το αγροτικό
πρόβλημα που λέγεται περιφερειακή και τοπική ανάπτυξη,
που θα περιλάβει την αγροτική οικονομία ως τμήμα πλέον
της τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης. Και αυτή
την αγροτική πολιτική πρέπει να βγούμε εμείς να την
κατοχυρώσουμε, ότι είναι η νέα πρόταση. Και λέω πρέπει
να βγούμε και να μιλήσουμε, ενώ κάναμε πάρα πολλά
για την αποκέντρωση, το κράτος, η δημόσια διοίκηση.
Και είναι πολύ ενδιαφέρουσες οι προτάσεις που υπάρχουν
σήμερα μέσα στο κείμενο που έχουμε για συζήτηση. Ομως,
πρέπει να μπούμε στην καρδιά του προβλήματος. Νέα
αλλαγή, νέα μεγάλη μεταρρύθμιση, νέα αποκέντρωση εξουσίας
πολιτικής, οικονομικής και διοικητικής σε όλα τα επίπεδα.
Είναι η απάντηση στην καθυστέρηση, τις αδυναμίες που
υπάρχουν σήμερα.
Και δεν είναι εδώ πέρα η Βάσω, δυστυχώς, εγώ της
εκφράζω τακτικότατα την συμπάθειά μου διότι βρίσκεται
αυτή τη στιγμή σε μια δυσάρεστη κατάσταση, να πάει
να δημιουργήσει και να στηρίξει νέους θεσμούς ενώ
δεν υπάρχει προσωπικό, δεν υπάρχουν χρήματα, δεν υπάρχουν
μέσα. Και εκεί είναι ακριβώς μια κατάσταση που το
ΠΑΣΟΚ, κανένας άλλος δεν μπορεί να το κάνει, να δώσει
στην ελληνική περιφέρεια αυτό που της λείπει.
Αυτά τα θέματα, δεν μπορεί να μην γίνουν σημαία.
Πρέπει να αναδιπλώσουμε κατά κάποιον τρόπο, να βγάλουμε
σημαίες με το περιεχόμενο αυτών των νέων πολιτικών
προτάσεων. Αυτό, πρέπει να γίνει προς την πορεία προς
την Συνδιάσκεψη και εν συνεχεία στις εκλογές.
Για να πείσουμε τον κόσμο ότι σκεφθήκαμε κάτι παραπάνω
από απλά συνέχιση αυτών που κάναμε μέχρι σήμερα, που
είναι πετυχημένα, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία, μας
οδήγησαν εδώ που είμαστε. Ομως αγαπητοί συντρόφισσες
και σύντροφοι, κανείς δεν πιστώνει φορέα, κόμμα για
την αυριανή εξουσία, επειδή θα συνεχίσει να κάνει
αυτά που έκανε μέχρι σήμερα. Θέλει το καινούριο. θέλει
το όραμα, θέλει την πίστη ότι εδώ πέρα αυτοί, το ΠΑΣΟΚ,
θέλουν να δώσουν και κάτι διαφορετικό.
Βέβαια, επειδή πρέπει να μιλήσουμε και για άλλα,
νομίζω πρέπει να απεγκλωβιστούμε από παραδοσιακούς
εγκλωβισμούς που υπάρχουν στο πολιτικό σύστημα. Διότι,
αν τα θεωρήσουμε όλα δεδομένα και ότι τίποτα δεν μπορεί
να γίνει και ότι απλά πρέπει να κινητοποιήσουμε τον
κόσμο και να πούμε "Ελάτε μαζί, ελάτε λίγο παραπάνω
από εμάς έναντι λιγότερων από την άλλη πλευρά για
να νικήσουμε και να κάνουμε την πολιτική μας",
τότε απλά παραμένουμε εγκλωβισμένοι σε αδιέξοδα του
παρελθόντος.
Τέτοια αδιέξοδα του πολιτικού συστήματος, τα ζήσαμε
όλοι μαζί. Τα ζήσαμε όλα μαζί, το '74 όταν εκλήθη
η ελληνική κοινωνία μετά την δικτατορία να ξαναστήσει
τη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος και από
πάρα πολλούς, την συντριπτική πλειοψηφία ξαναπροτάθηκε
το ισχύον πολιτικό σύστημα που ίσχυε προ της χούντας.
Και μόνο η παρέμβαση του Ανδρέα Παπανδρέου και του
ΠΑΣΟΚ που έσπασε, που τίναξε στον αέρα το ισχύον πολιτικό
πλαίσιο με τα παραδοσιακά κόμματα και τη δημιουργία
μιας νέας δυναμικής η οποία μπόρεσε να εκφράσει όλο
αυτό που είπε στον κόσμο, τίναξε το σύστημα στον αέρα,
έδωσε νέα προοπτική και κατοχύρωσε τη νέα πορεία της
Ελλάδος 25 χρόνια. Γιατί σε αυτή την κίνηση ακολούθησε
και ο Καραμανλής, ακολούθησαν οι πάντες μετά εν συνεχεία.
Προς Θεού, δεν λέω ότι είναι η ώρα να κάνουμε κάτι
το ίδιο. Ομως, πρέπει να λάβουμε υπόψη μας, ότι, τα
δεδομένα έχουν αλλάξει. Το πολιτικό σύστημα, μας εγγυάται
κανείς ότι ο διπολισμός, το δικομματικό σύστημα θα
λύσει τα προβλήματα της αυριανής κοινωνίας; Εάν αυτό
το πιστεύουμε, φοβούμαι ότι είμαστε σε λάθος δρόμο.
Προσωπική άποψη βέβαια, ο καθένας έχει τη δικιά του.
Θέλω όμως να πιστεύω ότι και οι όροι λειτουργίας του
πολιτικού συστήματος μας επιβάλλουν να ξεκαθαρίσουμε
τελικά προς ποια κατεύθυνση θα κινηθούμε.
Θα κινηθούμε στην πολιτική του νέου Κέντρου, που
θα κρατήσει και θα μαζέψει όσες δυνάμεις μπορεί για
να αντιμετωπίσει τόσο την Δεξιά, όσο και την Αριστερά
και να διεκδικήσει ικανά την εξουσία; Προοπτική που
για εμένα δεν είναι σωστή και δεν βοηθάει. Διότι αλίμονο
εάν το ΠΑΣΟΚ αν μετατραπεί σε ένα νέο Κέντρο. Τις
τύχες του Κέντρου τις ζήσαμε. Τις ζήσαμε με την διάλυση
του Μαύρου και της Ενωσης Κέντρου.
Και όταν σε χτυπάνε από δυο πλευρές και σε παίρνουν
φέτες, τότε πραγματικά αφήνεις στην τύχη πλέον την
προοπτική. Εκείνο που χρειάζεται, είναι τι; Η συγκρότηση
μιας στρατηγικής που θα προωθήσει πολιτικές ανανέωσης
δημιουργίας αλλά με ευρύτερες πολιτικές και κοινωνικές
συγκλίσεις. Αυτό είναι το θέμα. Και έναντι του νεοσυντηρητισμού
και της Δεξιάς του Καραμανλή, να αντιπαραθέσουμε διαφοροποιούμενοι
σαφώς σε αυτό το επίπεδο, ακριβώς αυτή την άλλη στρατηγική.
Και εκεί είναι το κρίσιμο θέμα σε σχέση με το πολιτικό
σύστημα. Δεν έχουμε ανάγκη ούτε από αλλαγές εκλογικών
νόμων, ούτε από άλλου είδους αν θέλετε ανωμαλίες.
Τι θέλουμε; Θέλουμε να ξεκαθαρίσουμε ότι εμείς δεν
είμαστε το νέο Κέντρο, αλλά είμαστε μια παράταξη της
κεντροαριστεράς, που απευθύνεται σε όλο το λαό, ιδιαίτερα
κοινωνικά σε αυτούς που μαζί τους έχουμε δεθεί για
να εξασφαλίσουμε την στήριξή τους προς εμάς, ανοίγοντας
όμως την προοπτική να κάνουμε πολιτικές ευρύτερων
κοινωνικών και πολιτικών συγκλίσεων ως βάση της πολιτικής
μας πορείας και προσπάθειας.
Και ανοίγοντας μέτωπα με τους νεοδιαχειριστές της
Νέας Δημοκρατίας, ανοίγοντας εκ των πραγμάτων μέτωπα
με τα συμφέροντα σε μια τέτοια πορεία, ξεπερνώντας
την όποια καθήλωση έχουμε στην εσωκομματική γλώσσα
και εσωστρέφεια, αλλά και υποβοηθώντας αν θέλετε την
παραδοσιακή Αριστερά ή τα τρία κόμματα που εμφανίζονται
κάτω από αυτό τον τίτλο της νέας Αριστεράς ας το πούμε
έτσι, να ξεπεράσουν τον παραδοσιακό αυτοκεντρισμό
τους.
Διότι δεν μπορούν, δεν συμβάλουν σε τίποτα, στις ανάγκες
της ελληνικής κοινωνίας επιμένοντας σε ένα ξεχωριστό
αυτοκεντρισμό ο οποίος απλά επιβεβαιώνει την παρουσία
τους. Βέβαια κάποιοι το θέλουν αυτό ιστορικά όπως
έχει αποδειχθεί, το είδαμε με το ΚΚΕ είναι επιλογή
του, εντάξει, γούστο του, καπέλο του.
Αλλά πρέπει να ξεκαθαριστεί και προς όλους τους
άλλους, ότι η πορεία της χώρας τον επόμενο αιώνα μετά
το 2000 ο ελληνικός λαός έχει ανάγκη ξεκάθαρης τοποθέτησης
από όλους και προπαντός ξεκάθαρης πολιτικής και στρατηγικής
επιλογής και αυτό, όχι ότι είμαστε οι παιδονόμοι τους,
ούτε οι κηδεμόνες τους, ότι δεν έχουμε καν το δικαίωμα
να τους το υποδείξουμε, αλλά πολιτικά μπορούμε να
πούμε τι έχει ανάγκη ο ελληνικός λαός και από εκεί
και πέρα θα πάρουν αυτοί την ευθύνη το πώς θα κάνουν
και τι θα αντιμετωπίσουν.
Συντρόφισσες και σύντροφοι, υπάρχουν ορισμένοι προβληματισμοί
που λένε ότι μα, τι τα θέλεις τώρα όλα αυτά, εδώ εκλογές
θα πάμε να κάνουμε να μαζέψουμε να βγάλουμε τους υποψηφίους
να κερδίσουμε το αποτέλεσμα.
Πιστεύω ότι όσο χρήσιμα και αναγκαία και αν είναι
αυτά και είμαι βέβαιος και είναι γνωστό σε όλους και
σε προσωπικό, αλλά και σε συλλογικό επίπεδο τις δυσκολίες,
τις αγωνίες που περνάει και το Κόμμα και τα στελέχη
του, διότι έχουμε παράλληλα ως κυβερνητικό κόμμα και
δύσκολες επιλογές μπροστά μας, διότι πρέπει από τη
μια μεριά, στο Ελσίνκι -όπως ειπώθηκε ήδη από αρκετούς
συναδέλφους- και είπε και ο Πρόεδρος χθες μια καθαρή
πορεία που δεν θα αφήνει περιθώρια σε κανέναν.
Δεύτερο -και αυτό είναι το κρίσιμο θέμα- στους όσους
μήνες, ή εβδομάδες υπάρχουν μέχρι τις επόμενες εκλογές,
το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να συνεχίσει απλά να διαχειρίζεται
τα πράγματα, όσο επιτυχία και αν υπάρχει, σε κάθε
ένα υπουργείο αυτό δεν θα προσφέρει απολύτως τίποτα
στην εκλογική στρατηγική μάχη. Και αν νομίζουμε ότι
απλά είναι μια επικοινωνιακή στρατηγική και με μεγάλες
αφίσες και εικόνες θα κερδίσουμε τις εκλογές, τότε
κάνουμε μεγάλο λάθος.
Γι' αυτό αγαπητοί συντρόφισσες και σύντροφοι, και
απευθύνομαι ιδιαίτερα στα μέλη της Κ.Ε. διότι έχουν
μια ευθύνη ως πρόσωπα, ως στελέχη του ΠΑΣΟΚ πλέον
ο καθένας. Δεν ξέρω εάν η όλη ποιοτική εξέλιξη του
ΠΑΣΟΚ από το 5ο Συνέδριο ήταν η ποσόστωση, εγώ πιστεύω
ότι βγήκε ένα μήνυμα σωστό.
Κατανοήθηκε από τα μέλη, από τους 5.000 συνέδρους
του ΠΑΣΟΚ, ότι ζητάνε μια πορεία όλοι μαζί. Αυτό το
τόνισαν, το έδειξαν, το ψήφισαν όλοι μαζί. Αλλά συγχρόνως
ζήτησαν και ευθύνες, δεν επέλεξαν ανθρώπους για να
περνάει η ώρα, τους εξουσιοδότησαν να κάνουν ορισμένα
πράγματα και η ευθύνη η δική μας θα κριθεί αύριο,
διότι όπως ξέρετε μετά τις εκλογές όταν μεν είναι
θετικές και νικηφόρες, όλα πάνε θαυμάσια. Οταν όμως
δεν είναι καλές αρχίζει η εκκαθάριση λογαριασμών και
επειδή έζησα μια πολύ δυσάρεστη εκκαθάριση λογαριασμών
μέσα στο ΠΑΣΟΚ μια φορά, εμένα προσωπικά μου φτάνει,
δεν θα ήθελα να ζήσουμε άλλη.
Και μπορούμε να το αποφύγουμε, διότι υπάρχει ανάγκη
από την ελληνική κοινωνία, όχι γιατί μας συμφέρει
εμάς. Υπάρχουν και αυτές οι απόψεις. Ορισμένοι λένε,
μα, καλά κάποιοι έχετε συμφέροντα είτε γιατί είστε
αυτό, είτε γιατί είστε εκείνο κλπ.
Σύμφωνοι. Μπορείς να κατηγορήσεις τον οποιονδήποτε
ότι έχει και κάποιο συμφέρον μέσα από την άσκηση της
εξουσίας σε ατομικό ή συλλογικό επίπεδο και να κάνεις
και κριτική. Στο ΠΑΣΟΚ τουλάχιστον έχουμε δυνατότητα
και διαφάνειας, αλλά και να συζητήσουμε σε κάποια
όργανα τουλάχιστον είτε είναι το Εκτελεστικό, είτε
είναι η Κεντρική Επιτροπή, είτε είναι σε τοπικό και
νομαρχιακό επίπεδο, γιατί έχουμε γίνει μάρτυρες τέτοιων
συζητήσεων το ξέρετε όλοι, δεν χρειάζεται εγώ να σας
το επιβεβαιώσω εδώ πέρα.
Ομως, όλοι κατανοούμε πέρα και έξω από την όποια
κριτική και αντιπαράθεση ότι τελικά η υπόθεση είναι
συνολική του ΠΑΣΟΚ μέσα από πρόσωπα να ασκεί συγκεκριμένες
πολιτικές. Και η επιτυχία ή η αποτυχία των προσώπων
να κάνουν αυτές τις πολιτικές, συμβάλλουν για να έχουμε
συνολικά ως πολιτικός φορέας θετικό αποτέλεσμα, θετική
προοπτική και μια ελπίδα για το αύριο.
Και νομίζω, ότι το ΠΑΣΟΚ δικαιούται και μπορεί με
την πληθώρα των στελεχών και με τις ικανότητες οι
οποίες είναι μαζεμένες μέσα στο ΠΑΣΟΚ, να ακολουθήσει
μια συντεταγμένη πορεία προς αυτή την κατεύθυνση,
μια που πρέπει κάπου και σε εμάς να φανεί, ότι αντιληφθήκαμε,
ότι υπάρχουν πλέον νέα δεδομένα σε όλο τον κόσμο,
αλλά και στην Ελλάδα. Και αυτά τα νέα δεδομένα θέλουν
άλλου είδους απαντήσεις.
Εύχομαι με την διαδικασία που ανοίγεις Κώστα Σκανδαλίδη
εν συνεχεία, μπαίνοντας σε μια πορεία που δεν θα την
πω εγώ τόσο ανασυγκρότησης, όσο αναδιάταξης, ανανέωσης,
κινητοποίησης, γιατί περί αυτού πρόκειται να βάλουμε
κάποια θέματα μπροστά και να μιλήσουμε καθαρά και
μεταξύ μας, αλλά προπαντός με τον κόσμο, γιατί η διαδικασία
δεν θα είναι να βρεθούμε στις τοπικές οργανώσεις να
μιλήσουμε, με τους πολίτες πρέπει να πάμε να μιλήσουμε.
Αυτό ζητάει η πορεία προς το συνέδριο. Δεν ζητάει
μεταξύ μας να πάμε να συμφωνήσουμε. Αυτό το κάνουμε
και χωρίς να συζητάμε και πολλά, αλλά η πορεία προς
τα έξω. Αυτό είναι το κρίσιμο θέμα και εδώ εύχομαι
το ΠΑΣΟΚ μετά από τη σημερινή συνεδρίαση να μπει με
μεγάλο βηματισμό σε αυτή την πορεία.
