Πρέσπες, 2 Φεβρουαρίου 2000

Ομιλία του Πρωθυπουργού και Προέδρου του ΠΑΣΟΚ Κώστα Σημίτη στη τελετή της από κοινού ίδρυσης του Βαλκανικού Πάρκου Πρεσπών από Ελλάδα- Αλβανία ΠΓΔΜ.

Πρωθυπουργέ κ. Γκεοργκιέφσκι,
Πρωθυπουργέ κ. Μέτα,
Κυρίες και Κύριοι,

Η Ελλάδα σήμερα βρίσκεται σε μία ιδιαίτερη θέση σε ότι αφορά στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας, όσο και στη θέση της στον ευρύτερο οικονομικό και πολιτικό χάρτη των Βαλκανίων.

Η θετική πορεία της οικονομίας, λίγους μήνες πριν την ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ αποτελεί εγγύηση για μία σταθερή και συνεχιζόμενη αναπτυξιακή πορεία. Συγχρόνως, η παρουσία της Ελλάδας ως χώρας μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην περιοχή των νοτίων Βαλκανίων, αποτελεί σημείο αναφοράς για τη σταθερότητα και συνεργασία με στόχο την ειρηνική συνύπαρξη και ανασυγκρότηση της περιοχής.

Πιστεύοντας ότι η ανάπτυξη της χώρας αλλά και της ευρύτερης περιοχής δεν μπορεί παρά να είναι συμβατή με την ανάγκη για βελτίωση του πραγματικού βιοτικού επιπέδου και της ποιότητας ζωής, η Ελλάδα σχεδιάζει την πορεία της στη βάση των αρχών της αειφορίας. Οι αρχές αυτές προβλέπουν την παράλληλη και ισότιμη κάλυψη των αναγκών για την οικονομική πρόοδο, την προστασία του περιβάλλοντος και των φυσικών διεργασιών και οικοσυστημάτων, και την κοινωνική δικαιοσύνη. Η τήρηση αυτών των αρχών αποτελεί άλλωστε και θεμελιώδη υποχρέωση όλων των Κρατών-Μελών της Ένωσης, μετά την συνθήκη του Άμστερνταμ.

Η εξαιρετική σημασία της περιοχής για το περιβάλλον είναι γνωστή και αναγνωρισμένη σε παγκόσμιο επίπεδο στα πλαίσια διεθνών συνθηκών. Πέρα όμως από την καθαρά περιβαλλοντική σημασία της, η Πρέσπα αποτελεί ένα σημείο συνάντησης τριών χωρών και ένα σταυροδρόμι ανταλλαγής πολιτισμού.

Χάρη στην αγάπη των κατοίκων για την περιοχή τους και την αφοσίωση που έδειξαν μέχρι σήμερα στη διατήρηση των μοναδικών πολιτιστικών και περιβαλλοντικών χαρακτηριστικών της, η Πρέσπα αποτελεί ένα αξιομίμητο παράδειγμα προστασίας του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς. Θέλω να υπογραμμίσω τη συνεπή και συνεχή συνεργασία των Μη Κρατικών Περιβαλλοντικών Οργανώσεων και ιδιαίτερα της Εταιρείας Προστασίας Πρεσπών με τους κατοίκους εδώ και πολλά χρόνια, που είχε ως αποτέλεσμα η Πρέσπα να τιμηθεί με το βραβείο Ραμσάρ του 1999 ως ξεχωριστό παράδειγμα προστασίας ενός υγροτόπου μέσα από τη συνεργασία σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο.

Αναγνωρίζοντας αυτά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και την ευκαιρία που ανοίγεται για την εφαρμογή στην πράξη της αειφορικής ανάπτυξης, η Ελλάδα από κοινού με την Αλβανία και την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας αποφάσισαν την ίδρυση της Πρώτης Διασυνοριακής Προστατευόμενης Περιοχής στα Βαλκάνια με ονομασία "Βαλκανικό Πάρκο Πρεσπών".

Η σημερινή Διακήρυξη προβλέπει την στενή συνεργασία των τριών χωρών μας με στόχο τη συνετή διαχείριση και την προστασία των φυσικών πόρων της περιοχής, έτσι ώστε να εξασφαλιστούν τα μοναδικά περιβαλλοντικά και πολιτιστικά χαρακτηριστικά της.

Μέσα σ' αυτό το πλαίσιο προβλέπεται η σύνταξη συγκεκριμένου και άμεσα υλοποιήσιμου Σχεδίου Δράσης. Παράλληλα θα δημιουργηθεί τριμερές όργανο αρμόδιο για την εφαρμογή του Σχεδίου αυτού.

Στο πλαίσιο των δράσεων για την λειτουργία του Βαλκανικού Πάρκου Πρεσπών, θέλω σήμερα να ανακοινώσω τη δημιουργία ενός Πολυεθνικού Εκπαιδευτικού και Ερευνητικού Κέντρου για τη μελέτη και παρακολούθηση του οικοσυστήματος και άλλων περιβαλλοντικών παραμέτρων. Το κέντρο αυτό δημιουργείται με πρωτοβουλία της Ελλάδας, στα πλαίσια της υλοποίησης των δράσεων για το περιβάλλον του 3ου Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, και αναμένεται να αποτελέσει πόλο συγκέντρωσης και διάχυσης επιστημονικής γνώσης και πληροφόρησης για την περιοχή, και να προσφέρει απασχόληση σε νέους ανθρώπους.

Το Πολυεθνικό Εκπαιδευτικό και Ερευνητικό Κέντρο του Βαλκανικού Πάρκου Πρεσπών θα δημιουργηθεί στο χώρο του παλιού ιχθυογεννητικού σταθμού της Πρέσπας που σήμερα δεν λειτουργεί, και θα απορροφήσει κονδύλια της τάξης των 500 εκ. δραχμών.

Θέλω τέλος να υπογραμμίσω μία συμβολική πράξη που συνοδεύει τη σημερινή Διακήρυξη των τριών χωρών για τη δημιουργία του Βαλκανικού Πάρκου Πρεσπών:

Στα πλαίσια της εκστρατείας "Ζωντανός Πλανήτης" που υλοποιεί μια έγκυρη και διεθνώς καταξιωμένη Μη Κρατική Περιβαλλοντική Οργάνωση, το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση, αποφασίζουμε να προσφέρουμε την πρωτοβουλία μας αυτή σαν ένα "Δώρο προς τη Γη". Τα "δώρα" αυτά αποτελούν συγκεκριμένες δεσμεύσεις από κυβερνήσεις, άλλους οργανισμούς και ιδιώτες, που συνεισφέρουν στην προστασία του πλανήτη μας, έχουν δε φθάσει έως σήμερα τα 48. Η ίδρυση της πρώτης διασυνοριακής προστατευόμενης περιοχής στα Βαλκάνια, που επιχειρούμε σήμερα έχει έντονα συμβολικό χαρακτήρα και υπογραμμίζει την προσήλωση των τριών χωρών στην αρχή της ειρηνικής συνύπαρξης με σκοπό την ανάπτυξη που σέβεται τον άνθρωπο και το περιβάλλον. Αποτελεί την έκφραση στην πράξη της θέλησής μας να εξασφαλίσουμε στις γενιές που θα έρθουν ένα καλύτερο μέλλον.