Για τον «Οιδίποδα Τύραννο»
του Γκυ Βάγκνερ
Η γέννηση του έργου
Μετά την επιστροφή του Γεωργίου 2ου στην Ελλάδα το 1946 άρχισε η δίωξη
των κομμουνιστών. Ο Μίκης Θεοδωράκης που εκείνη την εποχή βρισκόταν
στην Αθήνα πιάνεται στην παγίδα και βγαίνει στην παρανομία.
Εκεί επεξεργάζεται τα πρώτα σχέδια του «Οιδίποδα Τύραννου» έργο στο
οποίο θα εμφανισθεί κάποιος αριθμός συνθέσεων των είκοσι χρόνων του,
κυρίως στο πρώτο μέρος: «Πρελούδιο και Χορός» ενός σεξτέτου γιά φλάουτο,
πιάνο και ενός κουαρτέτου εγχόρδων που στην συνέχεια θα γίνει η «Συμφωνιέττα».
Ο ίδιος θεματικός πυρήνας θα ενσωματωθεί επίσης το 1982 στο «Κατά Σαδδουκαίων
Πάθη»
Όταν ο διευθυντής του Ωδείου Αθηνών, Φιλοκτήτης Οικονομίδης, πεθαίνει
τον Δεκέμβριο του 1957, ο Μίκης Θεοδωράκης που την εποχή εκείνη σπουδάζει
στο Ωδείο του Παρισιού δημιουργεί μία παραλλαγή για ορχήστρα και έγχορδα
του «Οιδίποδα Τύραννου» στηριζόμενος στα σχέδιά του της προηγούμενης
δεκαετίας, στα οποία προσθέτει καινούργια μελωδικά στοιχεία.
Το περιεχόμενο του έργου
Ο Οιδίπους Τύραννος είναι μιά σύνθεση με μεγάλη εκφραστικότητα
που αντανακλά το τραγικό στοιχείο της προσωπικότητας του Οιδίποδα μέσα
στο δράμα του Σοφοκλή. Ο Θεοδωράκης δεν συνέθεσε μουσική προγραμματισμένα
απλώς χρησιμοποίησε τα μουσικά θέματα με εικονογραφικό τρόπο. Σκοπός
του ήταν να δημιουργήσει μιά ατμόσφαιρα που θα γεφύρωνε το τραγικό του
παρελθόντος με το καθόλου λιγώτερο τραγικό του παρόντος. Για τον ίδιο
λόγο, ο συνθέτης, ανατρέχει στην αρμονία της βυζαντινής μουσικής και
καταφέρνει να ενώσει τα στοιχεία αυτής της τόσο ιδιαίτερης ελληνικής
μουσικής μέσα στην δραματουργία της δικής του σύνθεσης.
Ο «Οιδίπους Τύραννος» αποτελεί γι αυτόν μια από τις πιο επιτυχημένες
του συνθέσεις όσον αφορά το πνεύμα και την ελληνικότητα της φύσης της
από την μια πλευρά τις δυτικές τεχνικές σύνθεσης που σπούδασε στην Αθήνα
και το Παρίσι, από την άλλη.
Το έργο που έγινε ένας συγκινητικός φόρος τιμής του μαθητή προς τον
δάσκαλο που καθοδήγησε και ενθάρυνε τις πρώτες του συμφωνικές συνθέσεις:
«Προμηθέας Δεσμώτης», «Συμφωνία σε τρία μέρη» και κυρίως «Το Πανηγύρι
της Ασή Γωνιάς», παρουσιάσθηκε στην Αθήνα, στις 8 Δεκεμβρίου 1958 προς
τιμήν του Οικονομίδη και αντιμετωπίσθηκε πολύ θερμά από το κοινό, ...
και ακόμα και από τους κριτικούς.
|
