ZJAWISKA KRASOWE

DziΩki istnieniu ska│ wapiennych na Jurze moga zachodziµ tu zjawiska krasowe. DziΩki systemowi spΩka± woda mo┐e swobodnie dr▒┐yµ ska│y i pog│Ωbiaµ skalne korytarze. Jako, ┐e woda jest doskona│ym rozpuszczalnikiem wΩglanu wapnia, teren Wy┐yny jest niezwykle zasobny w jaskinie. Ich │▒czna ilo╢µ wynosi oko│o 1500. Nacieki powstaj▒ce w jaskiniach podzielono na grawitacyjne i agrawitacyjne. Nacieki grawitacyjne tworz▒ siΩ przez wytr▒canie kalcytu, dziΩki grawitacyjnemu sp│ywowi wody. Natomiast nacieki agrawitacyjne powstaj▒ przez dzia│anie si│ krystalizacji. W sk│ad naciek≤w grawitacyjnych wchodz▒: stalakty, draperie, zas│ony, polewy, ┐ebra, nacieki kaskadowe, nacieki ko┐uchowe, misy zwane "polami ry┐owymi", nacieki we│niaste, stalagmity kolumny naciekowe, pizolity. Do grupy naciek≤w agrawitacyjnych nale┐▒: nacieki grzybkowe, heliktyty i kryszta│y kalcytu. Najd│u┐sz▒ jurajsk▒ jaskini▒ jest Jaskinia Wierna o d│. 1027 m, dalsze miejsca zajmuj▒ kolejno: Wierzchowska G≤rna-950 m, Szachownica I-600 m, Szczelina PiΩtrowa-400 m, natomiast najg│Ωbsz▒ jest Jaskinia Studnisko-68 m. KLIMAT Niezmiernie dziwne jest, ┐e w skali mikroregionu klimat jest tak bardzo zr≤┐nicowany. Dzieje siΩ tak na skutek du┐ej, jak na tak ma│y obszar zmienno╢ci morfologii terenu. Nale┐y wspomnieµ r≤wnie┐ o innym czynniku, jakim niew▒tpliwie jest rodzaj ro╢linno╢ci, a co za tym idzie rodzaj gleb i w ko±cu r≤┐nice w deniwelacji. Jest tu szereg miejsc, spo╢r≤d kt≤rych ka┐de odznacza siΩ odrΩbnym klimatem. Nale┐y wymieniµ takie miejsca, jak chocia┐by: Sokole G≤ry, DolinΩ Wiercicy, Wod▒c▒ czy teren OPN. Generalnie jednak nale┐y stwierdziµ, ┐e u╢redniona temp. roku wynosi 8oC, natomiast ilo╢µ opad≤w wynosi oko│o 700 mm. Nie oznacza to jednak, ┐e gdy na wierchowinie jest 10oC, to taka temp. panuje r≤wnie┐ w dolinach. Ka┐dy z turyst≤w pokonuj▒c jurajskie trasy wiosn▒ przekona siΩ, ┐e gdy na wzniesieniach mo┐na siΩ ju┐ opalaµ w dolinach panuje temp. bliska 0oC. Jako ciekawostkΩ nale┐y podaµ fakt, ┐e ╢redni czas zalegania pokrywy ╢nie┐nej na Wy┐ynie Krakowsko-CzΩstochowskiej wynosi oko│o 80 dni, natomiast okres wegetacji w czΩ╢ci zachodniej obszaru wynosi 210 dni, natomiast na wschodzie 200. Taki, a nie inny klimat warunkowany jest m.in. sta│ym ni┐em islandzkim, wy┐em arkrycznym, kt≤rych dzia│alno╢µ odczuwalna jest g│≤wnie zim▒. Latem za╢ odczuwamy dzia│alno╢µ wy┐u azorskiego oraz innych front≤w z po│udnia, kt≤rych dzia│alno╢µ jest niestety silnie utrudniona przez masyw Karpat.