Płaskowzgórze Częstochowskie jest najbardziej reprezentatywną częścią Jury Krakowskiej, której południową granicę stanowi Brama Wolbromska. Główną cechę krajobrazu stanowią zalesione, zazwyczaj grupujące się w pasma wzgórza (Pasmo Smoleńsko-Niegowonickie, Pasmo Zborowsko-Ogrodzienieckie, Pasmo Olsztyńsko-Mirowskie) z licznymi na ich szczytach i zboczach ostańcami tworzącymi często najrozmaitsze formy i kształty. Inną cechą tutejszego obszaru jest występowanie bezwodnych dolinek, wśród których najpiękniejszą jest bez wątpienia Dolina Wiercicy ze źródłami Zygmunta i Elżbiety (na jej terenie wraz z Sokolimi Górami projektowane jest utworzenie Jurajskiego Parku Narodowego) oraz półsuchych kotlinek wypełnionych piaskami fluwioglacjalnymi (nagromadzonymi przez odpływające wody lodowcowe), tworzącymi czasami dość znacznych rozmiarów "pustynie" (Pustynia Błędowska, Pustynia Starczynowska). Najwyższym wzniesieniem tej części obszaru jest Góra Janowskiego-503 m npm. Płaskowyż Ojcowsk i (Płyta Ojcowa), stanowi zwarty, wyniesiony blok, który tworzą bezleśne, płaskie, miejscami faliste wierzchowiny wznoszące się od 400 do 460 m wysokości, na powierzchniach których występują licznie ostańce skał wapiennych m.in. Skałka (513 m npm) będąca najwyższą kulminacją na Jurze. Południową część tego obszaru rozcinają głębokie doliny potoków, które nie tylko "przebijają się" przez utwory jurajskie (Dolina Prądnika, Dolina Kluczwody, Dolina Kobylańska, Dolina Będkowska i inne), ale także przez wapienie i dolomity dewonu (rejon Dubia), wapienie karbonu (część Doliny Szklarki, Racławki, Czernki, Miękinki), wapienie i dolomity triasowe (Dolina Eliaszówki), tworząc bardzo malownicze jary i parowy krasowe, od których turyści ten rejon wraz z dolinkami położonymi na południowych stokach Garbu Teńczyńskiego nazywają Dolinkami Podkrakowskimi. Część północną płaskowyżu stanowią tzw. Grzędy Olkuskie-zalesione, kopulaste wzgórza położone między Olkuszem, Jaroszowcem a Chrząstowicami przypominające charakterem wzniesienia Płaskowyżu Częstochowskiego. Na wschód od niego rozciąga się Płaskowyż Sułoszowej-bezleśna, nieskalista kraina rozczłonkowana licznymi, ale suchymi parowami. Płyta jurajska przykryta jest tu osadami kredy (im bardziej na wschód tym są one miąższe) oraz czwartorzędowymi lessami. Wschodnią granicę tego terenu wyznacza dolina Dłubni, płynąca już po utworach kredowych. Południowo-zachodnią część Płaskowyżu Ojcowskiego stanowią triasowe Pagóry Myślachowickie.

Budowę Wyżyny Krakowskiej południowej charakteryzuje występowanie równoleżnikowo przebiegających rowów i zrębów tektonicznych. Rów Krzeszowicki jest długim, ale wąskim (2-4 km) obniżeniem rozciągającym się od Krakowa do Trzebini, gdzie jego przedłużeniem jest Rów Chrzanowa. Dno rowu pod osadami czwartorzędowymi wypełniają trzeciorzędowe iły. Położony na południe od niego 40-kilometrowej długości Garb Teńczyński jest zwartym masywem, który w rejonie Krzeszowic rozcina Kotlina Tenczynka, gdzie występują niewielkie twardzielcowe pagóry. Na południowych stokach grzbietu występują malownicze dolinki potoków (Dolina Sanki, Dolina Brzoskwinki), będące odpowiednikami dolinek leżących na północ od Rowu Krzeszowickiego. We wschodniej części, w rejonie Zabierzowa garb przecina rzeka Rudawa odprowadzająca wody wszystkich podkrakowskich potoków, tworząca na tym odcinku bardzo malowniczy przełom. Brama Krakowska, której oś wyznacza Wisła, jest południową, naturalną granicą Wyżyny Krakowskiej. W jej krajobrazie dominują niewielkie, odosobnione (Wawel) lub grupujące się wzgórza (Las Wolski, Wzgórza Tynieckie). Na południe od niej rozciąga się Pogórze Wielickie, stanowiące przedpole nasunięcia karpackiego.