Listy-│a±cuszki i "miejskie legendy"

Opr≤cz spamu, innym zjawiskiem krytykowanym przez netykietΩ, a r≤wnie┐ pojawiaj▒cym siΩ co jaki╢ czas w grupach Usenetowych, s▒ listy-│a±cuszki. Pierwowzorem wszystkich │a±cuszk≤w jest kr▒┐▒cy od wielu lat w poczcie "papierowej" tzw. │a±cuszek ╢wiΩtego Antoniego (wy╢lij 20 kopii tego listu do 20 os≤b, a spotka ciΩ szczΩ╢cie; je┐eli przerwiesz │a±cuch, spotka ciΩ nieszczΩ╢cie), kt≤ry jednak w swej klasycznej formie w Usenecie wystΩpuje rzadko (aczkolwiek kilka razy zdarzy│o mi siΩ go widzieµ). úa±cuszki Usenetowe to najczΩ╢ciej warianty - r≤wnie┐ dobrze znanej z wersji papierowej - korespondencyjnej "gry" pieniΩ┐nej, polegaj▒cej na wys│aniu pewnej sumy pieniΩdzy osobie znajduj▒cej siΩ na pierwszym miejscu za│▒czonego w li╢cie wykazu nazwisk, usuniΩciu tej osoby z wykazu, a dopisaniu siebie samego na ostatnim miejscu i rozes│aniu kopii tak zmodyfikowanego listu. Listy te na og≤│ zatytu│owane s▒ "MAKE MONEY FAST", a ich rzekomym autorem ma byµ niejaki Dave Rhodes, kt≤ry dziΩki tej "grze" zarobi│ ponoµ wiele tysiΩcy dolar≤w. Oczywi╢cie proste wyliczenie wskazuje, i┐ jedynymi osobami, kt≤rym taki │a±cuszek mo┐e przynie╢µ doch≤d, s▒ osoby rozpoczynaj▒ce go, st▒d te┐ w wielu krajach istnieje prawny zakaz uprawiania tej "gry".

Bywaj▒ r≤wnie┐ │a±cuszki propagandowe: zawieraj▒ce tekst agituj▒cy za czym╢, ostrzegaj▒cy przed czym╢ czy protestuj▒cy przeciw czemu╢, wraz z pro╢b▒ o rozsy│anie go dalej pod znane sobie adresy (kilka miesiΩcy temu np. pojawi│ siΩ w Usenecie │a±cuszek nawo│uj▒cy do protestu przeciwko francuskim pr≤bom nuklearnym). Te s▒ przez spo│eczno╢µ Internetu raczej akceptowane, tak d│ugo jak nie nabieraj▒ charakteru spamu, tzn. nie s▒ rozsy│ane do wszystkich grup, tak┐e nie maj▒cych nic wsp≤lnego z przedmiotem listu.

W stosunku do tego typu │a±cuszk≤w wskazana jest jednak du┐a doza krytycyzmu, gdy┐ rozpowszechniane przez nie wiadomo╢ci czΩsto nale┐▒ do tzw. "miejskich legend" (urban legends). "Miejskie legendy" s▒ wiadomo╢ciami nieprawdziwymi lub dawno nieaktualnymi, kt≤rych ┐ywot jednak, mimo wielokrotnego dementowania, jako╢ nie mo┐e siΩ zako±czyµ i wci▒┐ kr▒┐▒ "z ust do ust"; co jaki╢ czas kto╢ nie╢wiadomy nieprawdziwo╢ci informacji ponownie "wskrzesza" j▒ i w dobrej wierze puszcza w obieg. Przyk│adem "miejskiej legendy" funkcjonuj▒cej w Polsce (jednak nie za po╢rednictwem Usenetu, lecz tablic og│oszeniowych r≤┐nych instytucji i zak│ad≤w pracy, na kt≤rych co jaki╢ czas pojawia siΩ kolejne wcielenie tej wiadomo╢ci) jest pro╢ba o pomoc w zebraniu odpowiedniej liczby kod≤w kreskowych wyciΩtych z opakowa± towar≤w, za kt≤re autor pro╢by ma nadziejΩ otrzymaµ z Niemiec (nie wiadomo dok│adnie od kogo...) w≤zek inwalidzki czy inny sprzΩt medyczny dla kogo╢ chorego. W Usenecie najbardziej znan▒ "miejsk▒ legend▒" jest historia o ch│opcu nazwiskiem Craig Shergold, umieraj▒cym w szpitalu na nowotw≤r m≤zgu, kt≤ry przed ╢mierci▒ ma jedno marzenie: znale╝µ siΩ w ksiΩdze rekord≤w Guinnessa jako osoba, kt≤ra otrzyma│a najwiΩcej na ╢wiecie kartek pocztowych. Listowi towarzyszy wiΩc apel o wys│anie kartki do nieszczΩ╢liwego Craiga, aby pom≤c mu w spe│nieniu jego marzenia. Je┐eli jednak otrzymamy tak▒ wiadomo╢µ, nie wysy│ajmy kartki. Ca│a historia mia│a bowiem miejsce w roku 1989, rekord zosta│ umieszczony w ksiΩdze Guinnessa w 1991, za╢ sam Craig zosta│ szczΩ╢liwie zoperowany i cieszy siΩ dobrym zdrowiem. Za╢ szpital, w kt≤rym niegdy╢ le┐a│, jak i fundacja, kt≤ra pierwotnie rozpropagowa│a po ╢wiecie jego pro╢bΩ, "dziΩki" ┐yj▒cej swoim w│asnym ┐yciem historyjce wci▒┐ d│awi▒ siΩ stosami kartek nap│ywaj▒cych z ca│ego ╢wiata.

Zadatki na now▒ "miejsk▒ legendΩ" ma te┐ siej▒ca panikΩ w Internecie latem tego roku informacja o wirusie "Good Times". Mia│ to byµ rzekomo wirus komputerowy rozsy│any poczt▒ elektroniczn▒ w postaci listu z tytu│em "Good Times". Przy pr≤bie odczytania tego listu mia│o nastΩpowaµ kasowanie zawarto╢ci twardego dysku komputera. Oczywi╢cie ze wzglΩdu na sam▒ tylko r≤┐norodno╢µ system≤w pocztowych wykorzystywanych przez u┐ytkownik≤w Internetu istnienie takiego wirusa jest niemo┐liwe, jednak historia ta zdo│a│a wywo│aµ sporo przestrachu u mniej zorientowanych u┐ytkownik≤w, i mimo kilkakrotnego dementowania jej w najpopularniejszych grupach Usenetowych, pojawia siΩ ci▒gle na nowo (wiΩcej informacji o "miejskich legendach" znale╝µ mo┐na pod adresem http://www.cathouse.org/UrbanLegends/).