Praca nad dokumentem HTML wymaga u┐ywania r≤┐nych narzΩdzi, kt≤re mo┐na podzieliµ na kilka klas.
Polecam regularne ╢ledzenie opis≤w narzΩdzi internetowych na stronach naszego wydawnictwa. Strona NarzΩdzia internetowe gromadzi opisy, kt≤re s▒ jednocze╢nie publikowane w kolejnych numerach dwutygodnika PCkurier.
Wprawdzie dokument mo┐na zredagowaµ w najprostszym edytorze tekst≤w, wymaga│oby to jednak rΩcznego wprowadzania wszystkich kod≤w, co jest do╢µ uci▒┐liwe. Lepiej jest wiΩc skorzystaµ z bogatej oferty wyspecjalizowanych edytor≤w HTML.
Do dyspozycji mamy nie tylko edytory HTML og≤lnego u┐ytku, ale i wiele wyspecjalizowanych narzΩdzi skupiaj▒cych siΩ na wybranych funkcjach.
I znowu, ze wzglΩdu na popularno╢µ Microsoft Office, warto zwr≤ciµ uwagΩ na Internet Assistanta dla arkusza kalkulacyjnego Excel. Jest to biblioteka, kt≤ra integruje siΩ z Excelem i pozwala wyeksportowaµ ca│y arkusz lub zaznaczony fragment do postaci HTML. Jest to po prostu proces generowania tabeli, efektywny i szybki w dzia│aniu, jednak┐e po jego zako±czeniu warto jeszcze dokonaµ drobnego rΩcznego retuszu dokumentu. Gdy w pracy liczy siΩ czas, a musimy dokonaµ transformacji obszernych danych tabelarycznych, nak│adka na Excela sprawdza siΩ doskonale.
Podobne narzΩdzie jest dostΩpne w arkuszu Quattro Pro Corela, choµ i tutaj pojawiaj▒ siΩ podobne k│opoty, jak w przypadku Internet Publishera. Tak┐e i pakiety grafiki prezentacyjnej w obu konkuruj▒cych zestawach Microsoftu i Corela potrafi▒ zamieniaµ prezentacje na zespo│y stron WWW.
Przyk│adowo, Corel Presentations 8, zawarte w pakiecie Corel Office Professional (istnieje tak┐e w wersji Standard), ma mo┐no╢µ eksportowania prezentacji do kilku wyspecjalizowanych format≤w. Gdy wybierzemy HTML, program dokonuje automatycznej konwersji poszczeg≤lnych stron do postaci HTML, │▒cznie z eksportem grafiki do formatu GIF. Mo┐na w ten spos≤b automatycznie (i bardzo szybko) utworzyµ zesp≤│ powi▒zanych ze sob▒ stron, kt≤re wystarczy ju┐ tylko pos│aµ na serwer WWW. Efekt jest bardzo dobry, a program bezb│Ωdnie wi▒┐e ze sob▒ wszystkie elementy prezentacji. Ciekawostk▒ jest technika Corel Barista, dostΩpna w r≤┐nych programach Corela (tak┐e najnowsze zestawy typu Suite), pozwalaj▒ca budowaµ strony oparte na technice jΩzyka Java.
Wyspecjalizowanym narzΩdziem jest Corel WEB.DATA dla Windows 95, kt≤ry bardzo szybko i skutecznie zamienia na dokumenty WWW arkusze kalkulacyjne i bazy danych w wielu popularnych formatach. Dla os≤b i firm, kt≤re prezentuj▒ w Internecie bazy danych, jest to dobry wyb≤r.
W╢r≤d firm wyspecjalizowanych w dostarczaniu program≤w dla Internetu wyr≤┐nia siΩ Sausage Software, kt≤ra jest tw≤rc▒ bardzo silnego edytora HotDog. Opr≤cz edytora dostΩpne s▒ programy do tworzenia specjalnych element≤w. Program Flash generuje skrypty Javy, Clickette tworzy animowane przyciski, CrossEye potrafi budowaµ mapy odsy│aczy internetowych na grafikach, FrameGang u│atwia tworzenie ramek. W Internecie s▒ dostΩpne 15-30-dniowe, w pe│ni funkcjonalne wersje demonstracyjne tych program≤w. Wszystkie te programy zosta│y ostatnio tak┐e zintegrowane z edytorem Hot Dog 3.x i 4.x, a w sieci pojawi│y siΩ ju┐ nowe pakiety tej firmy.
Bardzo interesuj▒cym programem dla Windows 3.x i Windows 95 jest GIF Construction Set, kt≤ry pozwala tworzyµ z│o┐one, wieloramkowe pliki GIF, kt≤re "┐yj▒" na stronie WWW, dziΩki animacji. Jeszcze wygodniejszym w obs│udze programem jest PhotoImpact GIF Animator dla Windows 95, kt≤ry ma nieco mniej funkcji, ale oferuje znacznie wygodniejsze ╢rodowisko do tworzenia z│o┐onych obrazk≤w. Z kolei VideoCraft GIF Animator jest programem, kt≤ry chyba najdalej posun▒│ technikΩ animowania, oferuj▒c niezmierzon▒ liczbΩ efekt≤w specjalnych.
Na uwagΩ bez w▒tpienia zas│uguje tak┐e norweski WebPaint dla Windows 95, kt≤ry jest po│▒czeniem programu malarskiego i modu│u do sk│adania obrazk≤w w animowan▒ ca│o╢µ. DziΩki temu jest bardziej wszechstronny. RolΩ narzΩdzia do sk│adania, z elementami retuszu, pe│ni r≤wnie┐ WebImage, kt≤ry jest dostΩpny w wersjach od 1.78 (Windows 3.1) do 2.0 (Windows 95 i NT). Ten ostatni program jest rozwiniΩciem znanego wcze╢niej pakietu MetalWorks, dostarczanego razem z HotMetal Pro 2.0, firmy SoftQuad. Cech▒ wyr≤┐niaj▒c▒ WebImage (mowa o wersji dla Windows 95) jest zdolno╢µ │atwego kreowania stylizowanych przycisk≤w. Program pozwala r≤wnie┐ tworzyµ graficznie mapy odsy│aczy na obrazku. Razem z WebImage jest dostarczany I Spy, kt≤ry jest wygodn▒ przegl▒dark▒ grafiki i narzΩdziem do budowania katalog≤w miniatur.
Osobne miejsce zajmuj▒ komercyjne CorelWEB GRAPHICS.SUITE (Windows 3.1) i Corel WebMaster Suite (Windows 95), kt≤ry zawiera m.in. modu│ Corel MOVE, pozwalaj▒cy budowaµ animowane GIF-y. Jest to do╢µ skomplikowany i niezbyt │atwy w obs│udze program, ale maj▒cy potΩ┐ne mo┐liwo╢ci. Profesjonalista, kt≤ry zdecyduje siΩ na zakupienie ca│ego pakietu, zyska tutaj ogromne mo┐liwo╢ci. Produkt Corela bezwzglΩdnie powinien siΩ znale╝µ w narzΩdziowni zaawansowanego autora stron, gdy┐ oferuje praktycznie wszystkie potrzebne narzΩdzia graficzne.
Dobrym narzΩdziem jest Microsoft Image Composer, s│u┐▒cy do tworzenia element≤w graficznych dla stron WWW, tak┐e interaktywnych. Jest to pakiet do obr≤bki map bitowych, zawieraj▒cy ok. 500 efekt≤w specjalnych. Program ╢ci╢le wsp≤│dzia│a z pakietem Microsoft GIF Animatorem. Image Composer pozwala tworzyµ grafikΩ internetow▒, kt≤r▒ mo┐na wstawiaµ bezpo╢rednio na strony WWW, ale efekt pracy Image Composera mo┐na r≤wnie┐ przeci▒gaµ do okna roboczego GIF Animatora, sk│adaj▒c z odrΩbnych grafik sekwencjΩ ramek, czyli tzw. animowany GIF. Oczywi╢cie ca│o╢µ pracuje pod kontrol▒ Windows 95. Oba programy wchodz▒ w sk│ad FrontPage 98.
Poczet tej klasy aplikacji uzupe│nia wreszcie produkt innej znanej firmy software'owej - Micrografxa. ABC QuickSilver jest bezp│atnym dodatkiem do aplikacji graficznych Micrografxa, kt≤ry pozwala za pomoc▒ Micrografx Designera budowaµ interaktywn▒ grafikΩ wektorow▒ (!) i wstawiaµ j▒ na strony WWW. Interpretacja tego rodzaju element≤w jest mo┐liwa dziΩki specjalnej wtyczce (plug-in) dla Internet Explorera i Navigatora - QuickSilver.
Najnowszy Micrografx Windows Draw 6 zosta│ rozbudowany o funkcje internetowe, w tym tak┐e doskona│e narzΩdzie do budowania animownych GIF-≤w. Obfito╢µ funkcji i niska cena czyni▒ ten zestaw bardzo dobr▒ propozycj▒ dla webmastera, kt≤ry dba o wizualn▒ stronΩ swojej witryny.
Pojawi│o siΩ kilka specjalnych program≤w do definiowania szesnastkowych warto╢ci kolor≤w t│a dokumentu i odsy│aczy. W niekt≤rych zastosowano suwaki, pozwalaj▒ce p│ynnie zmieniaµ warto╢ci. Potem wystarczy ju┐ tylko klikniΩciem skopiowaµ kod do schowka i wstawiµ go do dokumentu. Za najlepszy (a w ka┐dym razie jeden z najlepszych) program mo┐na uznaµ Color Wizard, dostarczany w ramach programu HTML Reference Library, gdy┐ oferuje najwiΩcej narzΩdzi i uwzglΩdnia wymogi styl≤w. HTML Reference Library (wersja 3) dla Windows 3.1 i Windows 95, autorstwa Stephena Le Hunte, to nieodzowny instrument dla ka┐dego bardziej ambitnego autora stron WWW. Jest to plik pomocy (Help), zawieraj▒cy bardzo przystΩpny wyk│ad jΩzyka HTML 3.2 (oczywi╢cie w jΩzyku angielskim), ilustrowany przyk│adami u┐ycia. Oczywi╢cie tak┐e i ten program jest dostΩpny w Internecie, a w dodatku jest oferowany bezp│atnie.
Mo┐na r≤wnie┐ polecaµ ╢ledzenie w Internecie macierzystych stron producent≤w oprogramowania internetowego, kt≤rzy zamieszczaj▒ tam materia│y szkoleniowe (np. Netscape i Microsoft), organizacji World Wide Web Consortium, a tak┐e wielu innych serwis≤w, kt≤rych nie spos≤b tu wymieniµ.
To tylko kr≤tki przegl▒d ciekawego oprogramowania internetowego, u╢wiadamiaj▒cy istnienie wielu program≤w pomocniczych, kt≤re mog▒ siΩ przydaµ przy tworzeniu stron. Warto tak┐e uwa┐nie ╢ledziµ serwisy shareware'owe, gdy┐ programy takie pojawiaj▒ siΩ niemal codziennie. Ci, kt≤rzy nie maj▒ jeszcze dostΩpu do Internetu, niech poszukaj▒ innych mo┐liwo╢ci zdobywania program≤w, kt≤re s▒ czΩsto dostΩpne na dyskietkach i dyskach kompaktowych, zw│aszcza z czasopismami komputerowymi.
Przez wiele lat na rynku dominowa│y tradycyjne przegl▒darki graficzne w╢r≤d kt≤rych standardem by│ program NCSA Mosaic. Obecnie walka o prymat bardzo siΩ zaostrzy│a i w zasadzie pozosta│y na placu boju dwa podstawowe standardy - Netscape Navigator/Communicator i Microsoft Internet Explorer, oba w wersjach dla Windows 3.1 i Windows 95. Pozosta│e produkty bardzo wyra╝nie odbiegaj▒ swym mo┐liwo╢ciami od tych program≤w. Choµ Navigator nieco ustΩpuje obecnie mo┐liwo╢ciami Internet Explorerowi, jego przewag▒ jest dostΩpno╢µ na wielu platformach systemowych.
W tej chwili zaimplementowano ju┐ standard jΩzyka HTML 3.2 i w znacznej czΩ╢ci 4.0. Pierwszy by│ tutaj Internet Explorer i on w│a╢nie dysponuje najwiΩkszymi mo┐liwo╢ciami, aczkolwiek nie nale┐y oczekiwaµ, ┐e Netscape zrezygnuje z walki. Prawdopodobnie dotychczasowa przewaga Navigatora znacznie zmaleje i rynek zostanie podzielony miΩdzy obu konkurent≤w. Navigator jest dostΩpny dla kilkunastu r≤┐nych platform, Internet Explorer natomiast obs│uguje kilka (wkr≤tce ma siΩ pojawiµ wersja dla Unixa, co mo┐na interpretowaµ jako chΩµ przejΩcia czΩ╢ci rynku w konkurencyjnym systemie operacyjnym), wiΩc praktycznie wszyscy zainteresowani mog▒ siΩ zaopatrzyµ w co najmniej jeden z dw≤ch najlepszych program≤w tej klasy.
Przegl▒darki s▒ bezp│atne dla os≤b indywidualnych i mo┐na zalecaµ zainstalowanie obu program≤w. Trudno nie dostrzec, ┐e obecnie najwiΩksze mo┐liwo╢ci oferuj▒ programy dla Windows 95. Autorzy stron powinni zreszt▒ dysponowaµ kilkoma programami, za pomoc▒ kt≤rych bΩd▒ sprawdzaµ praktyczne dzia│anie swoich stron. Jest to konieczne w trakcie redagowania dokumentu, gdy┐ na bie┐▒co mo┐emy siΩ zorientowaµ, jaki jest rzeczywisty efekt naszych stara±. Wprawdzie niekt≤re edytory HTML dysponuj▒ wbudowanym podgl▒dem graficznym, ale si│▒ rzeczy odbiega on w pewnej mierze od reali≤w, zw│aszcza gdy stosujemy bardziej zaawansowane formatowanie.
Programy graficzne s▒ przydatnym uzupe│nieniem, gdy zamierzamy wstawiaµ na nasze strony grafikΩ. Wprawdzie nie s▒ absolutnie konieczne, gdy┐ mo┐emy skorzystaµ z grafiki znajduj▒cej siΩ na innych stronach w Internecie (jest to powszechna praktyka), ale niekiedy trzeba bΩdzie samodzielnie zbudowaµ jaki╢ obrazek i wtedy przyda siΩ stosowne narzΩdzie.
Istnieje wiele powszechnie znanych program≤w komercyjnych, bitowych i wektorowych, kt≤re pozwalaj▒ eksportowaµ grafikΩ do formatu GIF i JPEG. S▒ one jednak do╢µ kosztowne. Warto siΩ za to pos│u┐yµ ta±szymi programami shareware'owymi.
Jednym z najwygodniejszych narzΩdzi jest znany program PaintShop Pro, dostΩpny w wersji 3.12 dla Windows 3.x i 4.14 final, a tak┐e 5.0 beta dla Windows 95. Pozwala on tworzyµ m.in. grafiki w formacie GIF, z opcjami 89a interlaced (z przeplotem, wy╢wietlane na ekranie przegl▒darki w kolejnych, coraz bardziej precyzyjnych "przybli┐eniach") i transparent (przezroczyste). Zw│aszcza ta druga opcja jest szczeg≤lnie cenna, gdy┐ zapisane w ten spos≤b grafiki s▒ przezroczyste, a wiΩc nie zawieraj▒ t│a. Jest to szczeg≤lnie efektowne na stronie WWW. Wersja 5.0 zawiera wyspecjalizowany modul Animation Shop, kt≤ry pozwala tworzyµ efektowne animowane GIF-y.
Grafiki z przeplotem mo┐na tworzyµ tak┐e za pomoc▒ program≤w Graphics Workshop, WinGIF, LViewPro, VuePrint dla Windows 3.1, LViewPro dla Windows 95 oraz GIFTOOL dla DOS. Grafiki przezroczyste tworz▒ LViewPro dla Windows 3.1 i Windows 95, VuePrint i GIF Construction Set dla Windows 3.1 i Windows 95.
Jak wspominali╢my wy┐ej, na rynek program≤w graficznych dla potrzeb Internetu wkroczy│ Microsoft, prezentuj▒c Microsoft Image Composer. Pakiet pozwala wstawiaµ do pola roboczego gotowe grafiki w wielu popularnych formatach bitowych, a tak┐e dodawaµ kszta│ty narysowane za pomoc▒ w│asnych narzΩdzi rysunkowych lub skanowane z poziomu programu. Mo┐liwe jest r≤wnie┐ wstawianie napis≤w. Ka┐dy z obiekt≤w kompozycji (tzw. sprite, czyli duszek) mo┐e byµ poddany dodatkowej obr≤bce za pomoc▒ przekszta│ce± oraz narzΩdzi malarskich i retuszerskich, kt≤rych obszerna paleta jest wbudowana w program. Ponadto mo┐liwe jest wykorzystanie narzΩdzi firm trzecich, np. Kai's Power Tools czy plug-in≤w z Adobe Photoshop. NarzΩdzia zosta│y dobrane pod k▒tem zastosowa± internetowych. Obiekty mo┐na w swobodny spos≤b komponowaµ do postaci ostatecznej grafiki, kt≤ra jest zapisywana albo w oryginalnym formacie Image Composer (MIC), albo w jednym z bitowych format≤w akceptowanych w Internecie.
Nowo╢ci▒ jest r≤wnie┐ Micrografx Windows Draw 6, kt≤ry jest udoskonalon▒ wersj▒ Windows Draw 4 i 5 dla Windows 95, dla rynku domowego i ma│ych biur (SOHO). Pakiet zawiera wbudowany modu│ Instant 3D (znany z ABC Graphics Suite), pozwalaj▒cy tworzyµ tr≤jwymiarowe obiekty, m.in. napisy. PaletΩ instrument≤w uzupe│niaj▒ nowe narzΩdzia rysunkowe, efekty specjalne i biblioteki CoolShapes. Pakiet mo┐e bezpo╢rednio generowaµ grafikΩ w formatach GIF i JPEG dla potrzeb dokument≤w HTML. Na dysku kompaktowym znalaz│ siΩ obszerny zbi≤r 20 tys. gotowych grafik oraz setki szablon≤w do natychmiastowego wykorzystania w r≤┐nych zastosowaniach.
Polecam wreszcie znakomity, rewelacyjnie szybki "podgl▒dacz" plik≤w graficznych - darmowy IrfanView dla Windows 95 - kt≤ry pozwala tak┐e dokonywaµ elementarnej obr≤bki plik≤w.
Nawet najlepsi i najbardziej do╢wiadczeni autorzy pope│niaj▒ b│Ωdy, gdy┐ skomplikowane dokumenty zawieraj▒ mn≤stwo kod≤w steruj▒cych. Wiele z tych omy│ek nie wp│ywa wprawdzie na wy╢wietlanie dokument≤w w przegl▒darce, ale s▒ zaliczane do uchybie± formalnych, jak na przyk│ad b│Ωdy w zagnie┐d┐aniu polece± czy brak cudzys│owu wok≤│ adresu w odsy│aczu.
Poprawno╢µ sk│adni mo┐na sprawdziµ on-line, korzystaj▒c z tzw. parsera. Pod adresem http://ugweb.cs.ualberta.ca/~gerald/validate/ mie╢ci siΩ A Kinder, Gentler Validator, kt≤ry pozwala podaµ w wy╢wietlonym formularzu adres strony WWW, kt≤r▒ chcemy skontrolowaµ. Parser generuje raport, w kt≤rym "wytyka" wszystkie znalezione usterki, zgodnie z deklaracj▒ typu dokumentu, znajduj▒c▒ siΩ na stronie. Kinder wprowadza do zakresu us│ug specyfikacjΩ poszerzonego jΩzyka HTML (Cougar). Analogicznym, wysokiej klasy serwisem WebTechs HTML Validation Service, dostΩpny pod adresem http://www.webtechs.com/html-val-svc/. WebTechs tak┐e oferuje eksperymentalne sprawdzanie poziomu HTML 3.2+
Niedawno pojawi│ siΩ tak┐e Doctor HTML, r≤wnie┐ dokonuj▒cy online bardzo wszechstronnej analizy wskazanej strony. Jest on dostΩpny pod adresem http://imagiware.com/RxHTML/. Doctor HTML nie zawiera jednak na razie kompletnego parsera SGML.
Nowym nabytkiem jest r≤wnie┐ polski parser SWAT, kt≤ry tak┐e zapowiedzia│ obs│ugΩ HTML 3.2+.
Obszern▒ listΩ us│ug mo┐na znale╝µ w serwisie wyszukiwawczym Yahoo: Yahoo! - Computers and Internet:Software:Data Formats:HTML:Validation/Checkers.
Je╢li zamierzamy sprawdzaµ poprawno╢µ sk│adni w DOS-ie, bΩdziemy mogli siΩ pos│u┐yµ parserem J. Clarka, kt≤ry jest ju┐ klasyk▒ w Internecie i podstaw▒ dla wielu sieciowych parser≤w. Opis program mo┐na znale╝µ pod adresem http://www.jclark.com/sp/. Sam program mo┐na skopiowaµ ze strony WWW Wydawnictwa Lupus.
W serwisie shareware'owym Windows95.com znalaz│em program CSE Validator dla Windows 95, kt≤ry mo┐na skopiowaµ na sw≤j dysk, a nastΩpnie pos│u┐yµ siΩ nim off-line. Jest to skuteczne i szybkie w dzia│aniu narzΩdzie, kt≤re wychwytuje b│Ωdy i wy╢wietla ich listΩ. Niekiedy drobna omy│ka, polegaj▒ca na niezamkniΩciu cudzys│owu, powoduje na zasadzie domina lawinΩ dalszych b│Ωd≤w, jego poprawienie za╢ natychmiast je usuwa. Jest to bardzo cenny instrument, nieodzowny nawet wtedy, gdy mamy ju┐ spore do╢wiadczenie w konstruowaniu stron. Obfito╢µ kod≤w na stronie powoduje czasem trudno╢ci w ich poprawnym ustawieniu. W ko±cu nawet najlepsi pisarze czy dziennikarze pope│niaj▒ "liter≤wki", kt≤re musi wychwyciµ korekta! Trzeba jedynie pamiΩtaµ, ┐e program nie zawiera pe│nego parsera SGML i nie jest ostateczn▒ instancj▒, gdy zale┐y nam na pe│nej zgodno╢ci z HTML 3.2.
Na internetowej stronie Spyglass znajdziemy darmowy program Spyglass HTML Validator dla Windows 95 - program zawieraj▒cy kompletny parser SGML, kt≤ry nale┐y zalecaµ ka┐demu webmasterowi pracuj▒cemu w tym ╢rodowisku.
Nowo╢ci▒ jest doskona│y HTML Powertools dla Windows 3.1 i 95 (Opposite Software), bΩd▒cy rozbudowanym zestawem do analizowania sk│adni stron, edycji sk│adni polece± dotycz▒cych grafik, polece± META, zastΩpowania ci▒g≤w znak≤w, zamykania par znacznik≤w itd.
Wbudowane analizatory sk│adni (tag checker) zawieraj▒ te┐ m.in. edytory WebEdit i Hot Dog, a najlepszym w╢r≤d edytor≤w wbudowanym validatorem dysponuje Webber.
Wiele os≤b interesuje siΩ jΩzykiem programowania Java i jego uproszczon▒ wersj▒ JavaScript. Pojawi│ siΩ tak┐e Visual Basic Script, promowany przez Microsoft. Starym (ale stale aktualnym) standardem, popularnym na platformie unixowej, jest jΩzyk PERL, pozwalaj▒cy tworzyµ wyspecjalizowane skrypty CGI. Zapewne jednak znakomita wiΩkszo╢µ autor≤w stron nie bΩdzie siΩ zajmowaµ programowaniem, ale chΩtnie wykorzysta gotowe skrypty i aplety. W sieci pojawia siΩ ich coraz wiΩcej i czΩsto s▒ one oferowane bezp│atnie. Na stronie NarzΩdzi internetowych znajd▒ Pa±stwo liczne odsy│acze do tych serwis≤w.
Konstruowanie stron zawieraj▒cych takie elementy bΩdzie wymaga│o przede wszystkim znajomo╢ci sk│adni, za pomoc▒ kt≤re wkomponowujemy gotowe skrypty i aplety. Nale┐y wiΩc polecaµ ╢ledzenie serwis≤w, kt≤re specjalizuj▒ siΩ w tej tematyce. Na przyk│ad Virtual Servers Web Resource Center, zawiera obfity materia│ tego typu, │▒cznie z plikami do skopiowania, przyk│adami u┐ycia i dokumentacj▒.
ActiveX Control Pad firmy Microsoft zawiera tak┐e wbudowane narzΩdzie HTML Layout Control. Ten bezp│atny edytor dla ╢rodowiska Windows 95 automatyzuje wprowadzanie obiekt≤w ActiveX do stron WWW, pozwalaj▒c obudowywaµ je skryptami Visual Basic Script. Ponadto umo┐liwia tworzenie tzw. layout≤w, kt≤re znacznie uelastyczniaj▒ komponowanie element≤w tekstowych i graficznych. Zar≤wno ActiveX, jak i layouty s▒ interpretowane przez Internet Explorera 3 i 4. Istnieje ju┐ tak┐e wersja 5 MS Visual Basica do edycji skrypt≤w dla potrzeb stron WWW.
W ramach "innych narzΩdzi" warto tak┐e wspomnieµ o licznikach stron. Ka┐dy autor strony ma ambicjΩ szerszego zaistnienia w Internecie, a najbardziej jaskrawym dowodem powodzenia jest licznik rejestruj▒cy liczbΩ odwiedzin. Jedynym sensownym rozwi▒zaniem jest nawi▒zanie kontaktu z dostawc▒ us│ug internetowych, kt≤ry powinien posiadaµ u siebie na serwerze stosowne skrypty. Powinien te┐ przekazaµ swojemu klientowi sk│adniΩ polecenia, kt≤re trzeba wstawiµ na swoje strony (nie wszystkie, ale przynajmniej kluczowe). Przyk│ad do╢µ elegancko wygl▒daj▒cego licznika mo┐na zobaczyµ m.in. na stronie wydawnictwa Lupus. Liczniki oferuje swoim klientom np. Polbox, udostΩpniaj▒c za darmo miejsce na strony WWW. Darmowe liczniki oferuje wiele firm, w tym m.in. polska Webmedia (interesuj▒cy zbi≤r darmowych us│ug mo┐na znale╝µ w serwisie Za darmo.
Dla autora strony jest tak┐e wa┐ny mechanizm posy│ania swoich plik≤w na serwer. Mo┐na to robiµ za pomoc▒ zwyk│ego programu FTP.
Autorzy stosuj▒cy formularze (np. typu mailto:) powinni siΩ zaopatrzyµ w narzΩdzie s│u┐▒ce do odczytywania otrzymywanych informacji zwrotnych, czyli po prostu nadaj▒cych im bardziej czyteln▒ i usystematyzowan▒ postaµ. Znam dwa takie narzΩdzia dla Windows 95 - mailto:Formatter i Indalo Post (dostΩpne w serwisie Windows95.com). Polski program Formater poczty dla DOS tak┐e pozwala obejrzeµ zawarto╢µ takiej przesy│ki. Skopiuj go st▒d - tylko 10 KB.
Na zako±czenie: warto siΩ zaopatrzyµ w narzΩdzie do konwersji polskich znak≤w w dokumentach HTML. Polecam tutaj szczeg≤lnie doskona│y polski konwerter (darmowy) dla ╢rodowiska Windows 95 - Ogonki 97.