Strona g│≤wna - HTML dla bardzo pocz▒tkuj▒cych - Etykieta webmastera - Struktura dokumentu - Czcionki - Bloki - Odsy│acze - Wykazy - Grafika i multimedia - Tabele - Style - Ramki - P│ywaj▒ce ramki - Formularze - Response-O-Matic - TopNet Mailer - Liczniki wizyt - KsiΩga go╢ci - Kana│y informacyjne - NarzΩdzia - S│owniczek - Znaki specjalne - Ankieta

S│owniczek internetowy

Adres E-mail: Zob. E-mail.
Adres IP (ang. IP address): Unikatowy adres maszyny w sieci internet. Format adresu to cztery jednobajtowe liczby oddzielone kropkami, np. 148.81.83.98.
Algorytm DES (ang. DES Encrypt): Standard szyfrowania, algorytm s│u┐▒cy m.in. do szyfrowania za│▒cznik≤w w poczcie elektronicznej.
Anonimowy ftp (ang. Anonymous FTP): Anonimowy FTP pozwala na skorzystanie z ogromnych zasob≤w sieciowych rozmieszczonych na serwerach na ca│ym ╢wiecie. Do takiego sewera mo┐na siΩ zalogowaµ u┐ywaj▒c klienta ftp, na konto u┐ytkownika Anonymous, jako has│o podaj▒c sw≤j adres E-mail.
Aplet (ang. Applet): Kr≤tki program (ma│a aplikacja, "aplikacyjka"), stanowi▒cy czΩ╢µ dokumentu internetowego. PojΩcie applet jest odnoszone w Internecie do ma│ych program≤w (skrypt≤w) napisanych za pomoc▒ jΩzyka programowania Java, firmy Sun. Applet wykonuje jakie╢ zadanie, np. pozwala wy╢wietlaµ animacjΩ. Applety Javy s▒ interpretowane (akceptowane) przez przegl▒darkΩ Netscape Navigator 2.0.
Archie: Sieµ baz danych zawieraj▒cych listy wszystkich plik≤w dostΩpnych w internecie poprzez anonimowego ftp. Aby odnale╝µ ┐▒dany plik trzeba pod│▒czyµ siΩ do tzw. archie serwera i zadaµ pytanie o plik.
Artyku│ (ang. article): List lub wiadomo╢µ konkretnego u┐ytkownika przeznaczona dla grupy dyskusyjnej.
Attachment: Zob. Za│▒cznik
Baza danych (ang. database): Uporz▒dkowany zbi≤r danych, daj▒cy siΩ │atwo przeszukiwaµ. W szczeg≤lno╢ci w internecie baz▒ danych mo┐e byµ zbi≤r artyku│≤w list dyskusyjnych, spis u┐ytkownik≤w danej sieci, interaktywne bazy danych dostΩpne przez WWW itp.
BBS (ang. Bulletin Board System): Elektroniczna "tablica og│oszeniowa", system komputerowy, w kt≤rym u┐ytkownicy mog▒ wymieniaµ miΩdzy sob▒ informacje i pliki, prowadziµ rozmowy, wysy│aµ i odbieraµ pocztΩ. Niekt≤re systemy oferuj▒ bardziej zaawansowane us│ugi, m.in. dostΩp do Inernetu (np. Maloka BBS w Warszawie).
Bod (ang. baud): Jednostka miary szybko╢ci transmisji danych.
Bookmark: Zob. Zak│adka.
Bramka: Zob. Gateway.
Browser: Zob. Przegl▒darka WWW
Bryd┐ (ang. bridge): Zob. Most.
Bundle: Zob. Zestaw internetowy
Cache: Specjalny katalog w przegl▒darce WWW, gromadz▒cy grafikΩ wczytywan▒ w trakcie przegl▒dania zasob≤w sieci. Gdy po raz kolejny siΩgamy do tej samej strony, przegl▒darka wczytuje na ekran grafikΩ z cache'a, a nie z Internetu, co znacznie przyspiesza wczytanie ca│ej strony i oszczΩdza czas. Im wiΩkszy cache, tym wiΩksza mo┐liwo╢µ magazynowania grafiki. Optymalna wielko╢µ powinna siΩgaµ 10-15 megabajt≤w.
COM: Zob. Port szeregowy.
Czcionka fizyczna: Atrybut czcionki zmieniaj▒cy jej wygl▒d w przegl▒darce WWW, np. czcionka pochylona, pogrubiona, podkre╢lona, powiΩkszona, zmniejszona, superskrypt, subskrypt itp.
Czcionka logiczna: Atrybut czcionki, zmieniaj▒cy jej wygl▒d w przegl▒darce WWW, zwi▒zany z jej zastosowaniem, np. kod, zmienna, cytat, akronim. Do poszczeg≤lnych atrybut≤w s▒ zwyczajowo przypisane style fizyczne, kt≤re s▒ generowane w przegl▒darce. Niekt≤re przegl▒darki pozwalaj▒ u┐ytownikowi samodzielnie zmieniµ atrybuty fizyczne przypisane poszczeg≤lnym czcionkom logicznym.
Demon (ang. Daemon): Program serwera us│ug, pracuj▒cy zazwyczaj w tle na serwerze Unixowym i obs│uguj▒cy zapytania klient≤w. Przyk│ady to demon ftp, demon http, demon irc itp.
Dial-up: Po│▒czenie z internetem realizowane przez modem pod│▒czony do komputera domowego i dzwoni▒cy do us│ugodawcy internetowego.
DNS (ang. Domain Name Service): System nazewnictwa domen w sieci internet. Pozwala nadawaµ komputerom nazwy zrozumia│e dla cz│owieka i t│umaczy je na numery IP.
Dokument ╝r≤d│owy lub ╝r≤d│o dokumentu (ang. source document): Oryginalna postaµ dokumentu internetowego, zapisana w kodach jΩzyka HTML. Zaawansowane pregl▒darki pozwalaj▒ obejrzeµ postaµ ╝r≤d│ow▒ ogl▒danego dokumentu, co pozwala u┐ytkownikowi zorientowaµ siΩ w konstrukcji wybranych element≤w, je╢li z jakich╢ powod≤w interesuje go spos≤b przedstawienia danych.
Domena (ang. domain): Nazwa podsieci, czyli te┐ czΩ╢µ nazwy adresu e-mail. Niekt≤re domeny posiadaj▒ poddomeny. Np. domen▒ jest .pl, .ch, .su, itp. Poddomena to np. .edu, .gov, .mil. Przyk│adowy adres sk│ada siΩ z nazwy u┐ytkownika i domeny z poddomenami, np. chris@ia.pw.edu.pl.
Download: Pobieranie pliku z innego komputera.
E-mail (ang. Electronic Mail): Poczta elektroniczna. Us│uga pozwalaj▒ca na przesy│anie w internecie list≤w. Ka┐dy list musi byµ zaadresowany wg. schematu nazwa_u┐ytkownia@adres_maszyny. Przyk│adowo u┐ytkownik Jacek Kowalski posiadaj▒cy konto w firmie xyz w Polsce m≤g│by mieµ adres: JKowalski@xyz.com.pl. Do czytania i pisania list≤w s│u┐▒ specjalne programy takie jak np. PMail dla DOS-u i Windows, Elm lub Pine dla Unixa i inne. Poza tekstami mo┐na przesy│aµ poczt▒ elektroniczn▒, tak┐e pliki binarne odpowiednio przetworzone na format tekstowy. Do tego celu s│u┐▒ programy uuencode/uudecode.
Edytor HTML: Program s│u┐▒cy do tworzenia dokument≤w internetowych w standardzie HTML. Chocia┐ jest mo┐liwe zbudowanie dokumentu internetowego za pomoc▒ ka┐dego, nawet najprostszego edytora tekst≤w, edytory HTML s▒ tworzone, aby przyspieszaµ i automatyzowaµ proces konstruowania stron WWW, uwalniaj▒c u┐ytkownika od rΩcznego wprowadzania polece± HTML. WiΩkosz╢µ edytor≤w pracuje w trybie "tekstowym", wy╢wietlaj▒c wszystkie znaki steruj▒ce (polecenia) HTML, niekt≤re pozwalaj▒ tworzyµ dokumenty w trybie "graficznym", masuj▒c kody jΩzyka, a stosowane s▒ te┐ edytory pozwalaj▒ce wprowadzaµ poszczeg≤lne elementy w spos≤b ca│kowicie zautomatyzowany, za pomoc▒ zestawiania "klock≤w".
Emoticon: Zob. Smiley.
Ethernet: Jeden ze standard≤w sieci lokalnych. Wykorzystuje metodΩ dostΩpu CSMA/CD (and. Carrier Sense Multiple Access/Collision Detection) polegaj▒c▒ na dostΩpie wielostacyjnym i detekcji kolizji. U┐ytkownik sieci nadaje tylko wtedy kiedy nikt wiΩcej nie nadaje. Je┐eli wykryta zostanie kolizja (czyli zacznie nadawaµ dw≤ch lub wiΩcej u┐ytkownik≤w) to transmisja jest wznawiana po losowym odstΩpie czasu. PrΩdko╢µ w sieci ethernet wynosi 10 lub 100 Mbps (tzw. Fast Ethernet).
Extensions: Zob. Rozszerzenia.
FAQ (ang. Frequently Asked Questions): Pliki tekstowe kr▒┐▒ce w sieci internet, a zawieraj▒ce wszystkie odpowiedzi na najczΩ╢ciej zadawane pytania z danej dziedziny. Ka┐da lista dyskusyjna ma sw≤j w│asny FAQ. Akronim celowo kojarzy siΩ z wulgarnym wyrazem z jΩzyka angielskiego.
FDDI (ang. Fiber Distributed Data Interface): Standard sieci lokalnych i miejskich. Wykorzystuje metodΩ dostΩpu polegaj▒c▒ na przekazywaniu tokena. Nadawaµ mo┐e jedynie stacja posiadaj▒ca token, ale zaraz po nadaniu powinna wys│aµ token w sieµ, aby umo┐liwiµ nadawanie innej stacji. Do transmisji u┐ywa siΩ ╢wiat│owodu, a prΩdko╢µ wynosi 100 Mbps. Ca│o╢µ tworzy podw≤jna pΩtla ╢wiat│owodowa. W przypadku poprawnej pracy sieci wykorzystywany jest tylko jeden kabel, natomiast w razie awarii jednego z urz▒dze±, sieµ dalej dzia│a, gdy┐ z dw≤ch pier╢cieni automatycznie tworzy siΩ jeden omijaj▒cy uszkodzone urz▒dzenie.
Filtr (ang. filter): Klucz pozwalaj▒cy ignorowaµ na li╢cie dyskusyjnej, artyku│y na dany temat lub pochodz▒ce od danej osoby.
Finger: Us│uga pozwalaj▒ca stwierdziµ, kto w danej chwili jest zalgowany na danym serwerze. lub zebraµ informacje o u┐ytkowniku danego serwera. Przyk│adowo: finger @ia.pw.edu.pl podaje listΩ, zalogowanych na serwerze o tym adresie, u┐ytkownik≤w. Natomiast finger chris@ia.pw.edu.pl, podaje informacje o u┐ytkowniku chris na serwerze ia.pw.edu.pl.
Flame: Obra╝liwa wiadomo╢µ w poczcie elektronicznej lub na li╢cie dyskusyjnej.
Flamer: Osoba generuj▒ca obra╝liwe wiadmo╢ci.
Folder: Kontener zawieraj▒cy np. zbi≤r list≤w. U┐ytkownik mo┐e przerzucaµ swoj▒ pocztΩ do definiowanych przez siebie folder≤w. Ka┐dy u┐ytkownik na serwerze ma te┐ sw≤j folder, w kt≤rym umieszczane s▒ przychodz▒ce do niego listy.
Formularz: Dokument internetowy, kt≤ry pozwala czytelnikowi strony w interakcyjny spos≤b pobieraµ lub przesy│aµ informacje. Przyk│adem formularza mo┐e byµ ankieta prowadzona przez autora strony, kt≤ry zbiera od czytelnik≤w informacje pewnego typu (np. wiek, p│eµ, wykonywany zaw≤d, posiadany sprzΩt itp.). Formularzem jest strona Ankieta w niniejszym kursie, kt≤ra zawiera pola wyboru i pola tekstowe.
Forum: Odpowiednik listy dyskusyjnej.
FTP (ang. File Transfer Protocol): Protok≤│ transmisji plik≤w. Zazwyczaj us│uga ftp s│u┐y do kopiowania plik≤w z odleg│ej maszyny do lokalnej lub odwrotnie. Dzia│a na zasadzie klient-serwer i przewa┐nie z us│ugi korzystamy przy u┐yciu interaktywnej aplikacji. Zapewnia ochronΩ przy u┐yciu hase│ dostΩpu.
Gateway: Komputer lub urz▒dzenie t│umacz▒ce komunikaty przesy│ane miΩdzy dwoma systemami (sieciami) korzystaj▒cymi z r≤┐nych sposob≤w kodowania lub formatu danych, czy te┐ protoko│≤w komunikacyjnych. Tak┐e: komputer po╢rednicz▒cy w wysy│aniu zapyta± w sieci Internet. Dostawcy us│ug internetowych stosuj▒ czΩsto osobne bramki dla przegl▒darek WWW, poczty elektronicznej i list dyskusyjnych.
Gopher: System oparty o menu wspomagaj▒cy poszukiwanie informacji w internecie. Jest to poprzednik WWW, gdy┐ w chwili obecnej wszelkie mo┐liwo╢ci gophera zosta│y wbudowane w przegl▒darki WWW. Z hostami typu gopher mo┐na siΩ bez problem≤w │▒czyµ klientem WWW i czytaµ je analogicznie do klienta gopher.
GIF: Format graficzny powszechnie stosowany w Internecie. Pliki w formacie GIF s▒ w wysokim stopniu skomprymowane, dziΩki czemu zajmuj▒ ma│o miejsca i s▒ szybciej transmitowane w trakcie przegl▒dania dokument≤w WWW, co oszczΩdza czas i koszt po│▒cze±.
Grupa dyskusyjna (ang. newsgroup): (Zob. te┐: Listy dyskusyjne) wyodrΩbnione formalnie miejsce w kt≤rym mo┐na wymieniaµ z innymi osobami informacje i pogl▒dy na okre╢lone tematy, zdefiniowane przez zawarto╢µ grupy dyskusyjnej. Grup▒ dyskusyjn▒ nazywamy tak┐e osoby urzestnicz▒ce w tej wymianie, kt≤re dokona│y subskrypcji.
Grupa (lista) moderowana: Grupa (lista) dyskusyjna lub lista wysy│kowa kontrolowana przez okre╢lon▒ osobΩ decyduj▒c▒ jakie informacje mog▒ byµ udostΩpniane u┐ytkownikom.
Has│o (ang. password): Ci▒g znak≤w znanych posiadaczowi konta, s│u┐▒cy do jego autoryzacji przy wchodzeniu do systemu. Znajomo╢µ has│a jest niezbΩdna, aby odpowiedzieµ na pytanie o nie np. przy procedurze logowania siΩ.
Hipertekst (ang. hypertext): System po│▒cze± miΩdzy dokumentami, pozwalaj▒cy za pomoc▒ klikniΩcia myszk▒ na zaznaczonym obszarze przenosiµ siΩ w inne miejsce dokumentu lub w og≤le do innego dokumentu.
Home page: Dokument WWW wy╢wietlany jako pierwszy po po│▒czeniu siΩ pod ┐▒dany adres. Tak┐e: w│asna strona u┐ytkownika, strona macierzysta.
Host: Maszyna w sieci posiadaj▒ca w│asny adres IP, nazwΩ i nale┐▒ca do domeny. CzΩsto tak┐e: komputer pod│▒czony do bezpo╢rednio do Internetu, pozwalaj▒cy ╢wiadczyµ us│ugi internetowe klientom.
Host lokalny (ang. local host): Nazwa okre╢la komputer z kt≤rego │▒czymy siΩ z inna maszyn▒ - tzw. hostem odleg│ym. PojΩcie to jest wzglΩdne i zale┐y od tego, z kt≤rej strony danego po│▒czenia siΩ znajdujemy.
Host odleg│y (ang. remote host): Nazwa okre╢la odleg│y komputer z kt≤rym ustalili╢my po│▒czenie.
HTML (ang. HyperText MarkUp Language): JΩzyk hipertekstowy u┐ywany do tworzenia dokument≤w u┐ywanych przez WWW. Polecenia tekstowe pozwalaj▒ na realizacjΩ tzw. link≤w (odsy│aczy), wy╢wietlanie r≤┐nych font≤w, grafiki itp. itd. Obowi▒zuj▒cym standardem jest HTML 2, natomiast w trakcie dyskusji znajduje siΩ standard HTML 3, powszechnie jednak u┐ywany i coraz czΩ╢ciej interpretowany przez przegl▒darki WWW.
HTTP (ang. HyperText Transfer Protocol): Jeden z protoko│≤w internetowych, u┐ywany do transferu stron WWW.
Internet: Og≤lno╢wiatowa sieµ komputerowa, │▒cz▒ca wiΩkszo╢µ pod│▒czonych do jakiejkolwiek sieci komputer≤w. Skupia tysi▒ce sieci lokalnych, setki miejskich, miliony komputer≤w i u┐ytkownik≤w (w grudniu by│o ich ok. 33 mln). W sieci udostΩpnione s▒ ogromne zasoby do kt≤rych miΩdzy innymi nale┐▒ spisy literatury, kopie obraz≤w, tre╢ci ksi▒┐ek, utwory muzyczne, informacje na dowolne tematy itp. itd. Poza tym mo┐liwe jest porozumiewanie siΩ pomiΩdzy u┐ytkownikami za pomoc▒ poczty elektronicznej oraz program≤w typu IRC. DostΩp do sieci uzyskuje siΩ │▒cz▒c siΩ modmem do lokalnego us│godwacy internetowego (ang. internet provider), kt≤ry oferuje dostΩp do ca│ej reszty ╢wiata lepszymi ni┐ modem │▒czami.
Internet Provider: Zob. Us│ugodawca internetowy.
Intranet: WewnΩtrzna, wydzielona sieµ firmy oparta na rozwi▒zaniach Internetu.
IP (ang. Internet Protocol): Protok≤│ dziΩki, kt≤remu dzia│a sieµ.
IRC (ang. Internet Relay Chat): Program typu klient-serwer, dziΩki kt≤remu osoby z dowolnego miejsca na ╢wiecie mog▒ porozmawiaµ w czasie rzeczywistym ze sob▒. W tym celu │▒cz▒ siΩ z tzw. IRC Serwerem i do│▒czaj▒ do kana│u na kt≤rym chc▒ dyskutowaµ. Mo┐liwe jest r≤wnie┐ przesy│anie plik≤w pomiΩdzy rozm≤wcami.
JPG - JPEG: Format graficzny stosowany w Internecie - Zob. GIF.
Katalog: Zob. Folder.
Katalog poczty nadchodz▒cej (ang. incoming mail folder): Katalog zawieraj▒cy pocztΩ elektroniczn▒ otrzymywan▒ od innych u┐ytkownik≤w sieci.
Katalog poczty skasowanej (ang. deleted mail folder): Katalog zawieraj▒cy tymczasowo (do momentu ostatecznego usuniΩcia - rΩcznego lub automatycznego) skasowane listy elektroniczne.
Katalog poczty wychodz▒cej (ang. outgoing mail folder): Katalog zawieraj▒cy listy elektroniczne przygotowane do wys│ania, ale jeszcze nie wys│ane.
Katalog poczty wys│anej: Katalog zawieraj▒cy kopiΩ wys│anej do innych u┐ytkownik≤w poczty elektronicznej.
Klient-serwer (ang. client/server): Architektura systemu komputerowego, umo┐liwiaj▒ca korzystanie z serwer≤w baz danych, czy aplikacji. Serwer s│u┐y do przetrzymywania danych, przyjmowania zg│osze± od klient≤w i ╢wiadczenia us│ug na ich rzecz. Klienci zg│aszaj▒ siΩ do serwera z konkretnym zapytaniem i oczekuj▒ na odpowied╝. U│atwiaj▒ u┐ytkownikowi sieci zadanie, je┐eli s▒ wyposa┐one w interfejs graficzny u┐ytkownika. Zasadnicz▒ zalet▒ architektury klient-serwer jest to, ┐e przez sieµ biegn▒ jedynie konkretne odpowiedzi na konkretne pytania, a nie ca│e pliki, czy aplikacje do wykonania lokalnego, jak to mia│o miejsce w dawnych architekturach serwerowych.
Kompresja (ang. compression): Metoda redukcji liczby danych. Istniej▒ metody kompresji plik≤w "w locie", tzn. przed transmisj▒ plik siΩ komprymuje, a z drugiej strony, przes│any plik, dekomprymuje siΩ. Pozwala to zaoszczΩdziµ na czasie i kosztach transmisji, gdy┐ jak wiadomo mniej danych przesy│a siΩ szybciej. Powszechnie znane i stosowane metody kompresji to ZIP i ARJ.
Konto (ang. account): Ka┐dy sieciowy system operacyjny pozwala na zak│adanie kont u┐ytkownikom. Na definicje konta sk│ada siΩ nazwa u┐ytkownika, has│o, dane o u┐ytkowniku i jego prawa dostΩpu. U┐ytkownik nie posiadaj▒cy konta w danym systemie nie mo┐e siΩ do niego dostaµ, chyba, ┐e korzysta z us│ugi FTP i przewidziano anonimowego u┐ytkownika.
Kopia poczty elektronicznej (ang. carbon copy): Kopia listu, wys│ana do innej osoby ni┐ odbiorca. Odbiorca listu wie do jakich innych os≤b zosta│y wys│ane kopie.
Ksi▒┐ka adresowa (ang. address book): Katalog lub lista stron internetowych os≤b i instytucji w poczcie elektronicznej lub programie wspomagaj▒cym nawigacjΩ w Internecie.
LAN (ang. Local Area Network): Sieµ lokalna. Grupa komputer≤w rozmieszczona w niewielkiej odleg│o╢ci od siebie.
Linia dzier┐awiona (ang. leased line): Sta│e po│▒czenie telekomunikacyjne pomiΩdzy dwoma odleg│ymi punktami. Linia taka mo┐e mieµ r≤┐n▒ przepustowo╢µ i w zale┐no╢ci od niej cenΩ. Cena zale┐y r≤wnie┐ od d│ugo╢ci takiej linii, natomiast nie ma znaczenia liczba przes│anych danych.
Link: Zob. Odsy│acz
Lista: Zob. Wykaz.
Lista subskrypcyjna (ang. subscription list): Lista os≤b, kt≤re zapisa│y siΩ do danej listy dyskusyjnej pocztowej.
Lista wysy│kowa (ang. mailing list): Lista u┐ytkownik≤w sieci, do kt≤rych ma byµ wys│ana poczta elektroniczna lub artyku│.
Listy dyskusyjne: Coraz bardziej powszechny spos≤b prowadzenia publicznych rozm≤w w internecie. Istniej▒ dwa rodzaje list dyskusyjnych, tzw. Usenet News oraz listy pocztowe. Listy pocztowe dzia│aj▒ tak, ┐e osoba, kt≤ra chce braµ udzia│ w dyskusji zapisuje siΩ do listy wysy│aj▒c zg│oszenie pod pewien adres i otrzymuje wszystkie teksty przys│ane na listΩ. Jej odpowiedzi s▒ odsy│ane do wszystkich uczestnik≤w listy. Do list typu Usenet pod│▒czamy siΩ korzystaj▒c ze specjalnego programu klienta (newsreadera).
Listserwer (ang. listserver): Zautomatyzowany system dystrybucji poczty dla potrzeb list dyskusyjnych.
Logowanie (ang. login, logon): Wej╢cie do sieciowego systemu operacyjnego. Logowanie zazwyczaj polega na podaniu nazwy u┐ytkownika i has│a celem identyfikacji. Has│o powinno byµ tajne, natomiast nazwa u┐ytkownika mo┐e byµ powszechnie znana.
MAN (ang. Metropolitan Area Network): Sieµ miejska. ú▒czy sieci lokalne w obrΩbie miasta. Oparta jest zazwyczaj o g│≤wne │▒cze du┐ej przepustowo╢ci do kt≤rego pod│▒czani s▒ klienci.
Marquee: Specjalna animacja, wprowadzona przez Microsoft do jΩzyka HTML i interpretowana jedynie przez Microsoft Internet Explorer 2.0. Polecenie Marquee, wraz z parametrami, pozwala wprowadzaµ do dokumentu "p│ywaj▒cy" w poprzek ekranu tekst.
Microsoft Extensions: Zob. Rozszerzenia
MIME (ang. Multi Purpose Internet Mail Extension): Metoda │▒czenia kodu binarnego w poczcie elektronicznej.
Modem (ang. MOdulator/DEModulator): Urz▒dzenie pozwalaj▒ce na transmisje danych z komputera poprzez linie telefoniczn▒ do drugiego modemu. Modem mo┐e byµ urz▒dzeniem wewnΩtrznym (w postaci karty) lub zewnΩtrznym pod│▒czanym kablem do interfejsu w komputerze.
Most (ang. bridge): Urz▒dzenie sieciowe s│u┐▒ce do │▒czenia segment≤w danej sieci. Potrafi filtrowaµ adresy i przepuszczaµ tylko te pakiety, kt≤re s▒ przeznaczone do segmentu po drugiej stronie mostu. Takie dzia│anie odci▒┐a sieµ. Ponadto most dzia│a w warstwie │▒cza danych (ang. data link) modelu ISO/OSI, a wiΩc mo┐liwe jest dziΩki niemu po│▒czenie ze sob▒ sieci w r≤┐nych architekturach, np. Ethernet i Token Ring.
MUD (ang. Multi User Dungeon): Gra rozgrywana poprzez internet. Bior▒ w niej udzia│ ┐ywi ludzie i to w│a╢nie oni s▒ bohaterami gry. Mog▒ ze sob▒ rozmawiaµ, przekazywaµ sobie przedmioty, zabijaµ siΩ itp. itd. Ca│o╢µ przebiega w trybie tekstowym i od gier typu Role Playing r≤┐ni siΩ tylko tym, ┐e gracze nie widz▒ siΩ nawzajem, reszta jest podobna.
Nag│≤wek (ang. header): CzΩ╢µ listu elektronicznego lub artyku│u w grupie dyskusyjnej, zawieraj▒ca podstawowe informacje o li╢cie (artykule), nadawcy, dacie, temacie, itp.
W dokumencie HTML jest to wyr≤┐niony fragment tekstu, wprowadzany za pomoc▒ specjalnego polecenia, interpretowany przez przegl▒darkΩ za pomoc▒ innej czcionki, zazwyczaj bezszeryfowej. Istnieje sze╢µ stopni nag│≤wk≤w, r≤┐ni▒cych siΩ od siebie stopniem pisma. Nag│owk≤w nie nale┐y myliµ z tytu│em strony, kt≤ry pojawia siΩ w listwie tytu│owej przegl▒darki i jest wprowadzany odrΩbnym poleceniem TITLE.
Nazwa u┐ytkownika (ang. username): Nazwa u┐ytkownika na serwerze. Nazwa u┐ytkownika jest unikatowa w skali serwera i niezbΩdna do za│o┐enia konta.
Netscape Extensions: Zob. Rozszerzenia
Netiquette: Kodeks dobrych obyczaj≤w, zbi≤r grzeczno╢ciowych zasad postΩpowania (etykieta sieciowa) w sieci Internet, szczeg≤lnie istotny w przypadku grup dyskusyjnych.
NewsSerwer: Komputer obs│uguj▒cy listy dyskusyjne Usenet News. Do tego celu u┐ywa siΩ specjalnego protoko│u NNTP.
Numer IP (ang. IP number): Unikatowy numer identyfikacyjny ka┐dej maszyny pod│▒czonej do internetu. Format numeru IP to cztery o╢miobitowe liczby rozdzielone kropkami. Przyk│adowy adres IP mo┐e wygl▒daµ tak: 148.81.83.98.
Odpowied╝ (ang. reply): Wiadomo╢µ elektroniczna wys│ana w odpowiedzi na czyj╢µ artyku│ lub list, bezpo╢rednio i wy│▒cznie do nadawcy.
Odsy│acz (ang. link): Polecenie, kt≤re pozwala czytelnikowi dokumentu hipertekstowego przenie╢µ siΩ do miejsca wskazanego przez punkt docelowy odsy│acza. Odsy│acz jest zazwyczaj sygnalizowany niebieskim kolorem i podkre╢leniem. KlikniΩcie na nim spowoduje skok do innego miejsca na tej samej stronie, do innej strony WWW, do serwera FTP, wywo│a modu│ poczty elektronicznej itp.
Pakiet (ang. packet): Najmniejsza porcja danych przesy│anych w sieci. W protokole TCP/IP dane grupuje siΩ w pakiety, aby u│atwiµ i przy╢pieszyµ przesy│anie informacji.
Parser: Specjalny serwis w Internecie, kt≤ry sprawdza poprawno╢µ sk│adniow▒ dokumentu HTML i jego zgodno╢µ z oficjaln▒ specyfikacj▒ jΩzyka HTML. U┐ytkownik podaje adres weryfikowanej strony, po czym parser przetwarza zawarte na niej informacje i wy╢wietla listΩ b│Ωd≤w wraz z komentarzem. Przyk│adem parsera jest specjalny serwis W3C, badaj▒cy zgodno╢µ strony ze specyfikacj▒ HTML 4.
Ping: Komenda pozwalaj▒ca sprawdziµ po│▒czenie internetowe poprzez wys│anie kontrolnego pakietu do i ze zdalnego hosta. Przy uzyskanym po│▒czeniu istnieje mo┐liwo╢µ pokazywania statystyk transmisji.
Plik ASCII (ang. ASCII file): Typ pliku sk│adaj▒cego siΩ ze znak≤w ASCII (ang. American Standard Code for Information Interchange). Ka┐dy znak ASCII jest zapisany za pomoc▒ 7 bit≤w. Formatu pliku ASCII u┐ywa siΩ do wysy│ania poczty, artyku│≤w na listach USENET itp.
Plik binarny (ang. binary file): Typ pliku sk│adaj▒cego siΩ z ci▒gu bit≤w danych. Pliki tego typu to np. kody program≤w i zakodowane dane, bezpo╢rednio nieczytelne dla cz│owieka. Aby przes│aµ plik binarny u┐ywaj▒c e-maila nale┐y go zakodowaµ metod▒ uuencode, a aby go odczytaµ - zdekodowaµ metod▒ uudecode.
Plug-in: Dos│. wtyczka. Program wspomagaj▒cy przegl▒darkΩ WWW, rozszerzaj▒cy jej mo┐liwo╢ci. Na przyk│ad plug-in Adobe Acrobat Amber pozwala ogl▒daµ z poziomu Netscape Navigatora pliki publikacji elektronicznych Acrobata (PDF), czego nie potrafi zrobiµ sam Navigator. Obecnie istnieje ju┐ (w ko±cu marca br.) ok. 40 program≤w tego typu, g│≤wnie wsp≤│pracuj▒cych z Navigatorem. Pojawiaj▒ siΩ jednak tak┐e "wtyczki" dla Internet Explorera. Plug-iny pozwalaj▒ ogl▒daµ pliki animacji, wideo, 3D, virtual reality, dokumenty Worda, grafikΩ wektorow▒ itd., zwalniaj▒c z konieczno╢ci posiadania oprogramowania natywnego dla danego typu pliku (np. Corela dla plik≤w CMX czy Worda lub Word Viewera dla DOC) i bardzo wzbogacaj▒ mo┐liwo╢ci przegl▒darki.
Poczta elektroniczna: Zob. E-mail.
PogawΩdka (ang. chat): Bezpo╢rednia, prowadzona na bie┐▒co rozmowa dw≤ch lub wiΩcej u┐ytkownik≤w, prowadzona za pomoc▒ tekstu wpisywanego w specjalnym okienku. Zob. r≤wnie┐ IRC.
Po│▒czenie (ang. connection): Skomunikowanie siΩ dw≤ch komputer≤w np. w sieci internet. Aby w│▒czyµ siΩ do internetu, nale┐y nawi▒zaµ po│▒czenie z komputerem ju┐ obecnym w internecie.
Port szeregowy (ang. serial port): Interfejs w komputerze, s│u┐▒cy pod│▒czeniu modemu lub drukarki. Zazwyczaj rozr≤┐nia siΩ porty nazwami COM1, COM2, itp.
PPP (ang. Point to Point Protocol): Internetowy protok≤│ komunikacyjny umo┐liwiaj▒cy przesy│anie pakiet≤w danych r≤┐nych format≤w dziΩki pakowaniu ich do postaci PPP. Podobnie jak SLIP tak┐e PPP dzia│a poprzez │▒cze szeregowe. Protok≤│ doskonale nadaje siΩ do pracy z modemem.
Preferencje (ang. preferences): Zestaw ustawie±, pozwalaj▒cy zdefiniowaµ spos≤b zachowania programu, np. przegl▒darki WWW czy edytora HTML. Zaawansowane przegl▒darki pozwalaj▒ zdefiniowaµ kilkana╢cie r≤┐nych parametr≤w, np. stronΩ pocz▒tkow▒, domy╢lne kolory czcionki i odsy│aczy, wielko╢µ cache'a, czΩstotliwo╢µ od╢wie┐ania danych, czcionki dla poszczeg≤lnych element≤w tekstowych (wa┐ne dla polskiego u┐ytkownika), spos≤b wczytywania grafiki, aplikacje zewnΩtrzne obs│uguj▒ce pewne rodzaje sesji (np. Telnet), aplikacje wspmagaj▒ce, kt≤re s▒ uruchamiane przy napotkaniu w Internecie pliku o nietypowym formacie, jΩzyk, adresy serwer≤w poczty elektronicznej i grup dyskusyjnych, has│o, adres zwrotny poczty u┐ytkownika, has│o.
Projekt (ang. project): W edytorze HTML, zestaw powi▒zanych ze sob▒ stron, kt≤re bΩd▒ tworzyµ witrynΩ internetow▒ lub jej fragment. ObjΩcie grupy stron ram▒ w postaci projektu u│atwia zarz▒dzanie nimi, przyspiesza ich otwieranie, upraszcza wyszukiwanie informacji i weryfikowanie odsy│aczy, posy│anie na serwer.
Protok≤│ (ang. protocol): Zbi≤r sygna│≤w u┐ywanych przez grupΩ komputer≤w podczas wymiany danych (wysy│ania, odbierania i kontroli poprawno╢ci informacji). Komputer mo┐e u┐ywaµ kilku protoko│≤w. Np. jednego do komunikacji z jedym systemem, a drugiego z innym. W internecie mamy do czynienia z wieloma protoko│ami, a najwa┐niejsze z nich to TCP/IP, SLIP, PPP.
Provider: Zob. Us│ugodawca internetowy.
Przegl▒darka WWW (ang. browser): Program pozwalaj▒cy przegl▒daµ strony w World Wide Web, w trybie tekstowym lub graficznym. Najpopularniejszym programem jest obecnie Netscape Navigator. Przegl▒darki r≤┐ni▒ siΩ zakresem interpretowanych znacznik≤w jΩzyka HTML i szeregiem dodatkowym mo┐liwo╢ci - obs│uga dodatkowych aplikacji, nawigacja, konfigurowanie itp.
Ramka (ang. frame): Specjalny element dokumentu internetowego, wprowadzony w ramach Netscape Extensions i interpretowany jedynie przez Netscape Navigatora (wiadomo te┐, ┐e bΩd▒ one widoczne w Internet Explorerze 3.0). U┐ycie ramek pozwala dzieliµ ekran dokumentu na kilka odrΩbnych okienek, zwykle powi▒zanych ze sob▒ odsy│aczami, co u│atwia nawigowanie w skomplikowanych konstrukcyjnie dokumentach. Przyk│adem u┐ycia ramek jest niniejszy kurs - stale widoczna ramka ze spisem tre╢ci pozwala szybko siΩgaµ do r≤┐nych stron ca│ego kursu, wprowadzanych za pomoc▒ odsy│aczy do drugiej ramki. U┐ycie ramek nie pozbawia u┐ytkownik≤w innych przegl▒darek mo┐liwo╢ci czytania dokumentu, dziΩki konstrukcji NOFRAMES, kt≤ra zawiera "lustrzane" odbicie tre╢ci ramek.
Repeater: Urz▒dzenie sieciowe pracuj▒ce w warstwie fizycznej modelu ISO/OSI. Pozwala na wzmocnienie sygna│u w kablu sieciowym, a wiΩc przed│u┐enie segmentu.
Rlogin (ang. remote login): Zdalne logowanie siΩ do innego komputera na kt≤rym mamy konto, bez konieczno╢ci podawania has│a.
Router: Urz▒dzenie dzia│aj▒ce w warstwie sieciowej modelu ISO/OSI. Pozwala na kierowanie pakiet≤w zgodnie z zawart▒ w nich informacj▒ adresow▒. Urz▒dzenie stosuje siΩ do │▒czenia sieci LAN i sieci rozleg│ych.
RFC (ang. Request for Comment): Dokumenty opisuj▒ce wszelkie standardy zwi▒zane z internetem. Ich zbi≤r mo┐na znale╝µ na wielu serwerach, r≤wnie┐ w Polsce.
Rozszerzenia (ang. extensions): Zestawy polece± wprowadzone do jΩzyka HTML przez firmy Netscape i Microsoft (mo┐na tutaj tak┐e dodaµ najnowsze rozszerzenia Javy), wykraczaj▒ce poza standardy HTML 2 i 3. Rozszerzenia obejmuj▒ polecenia, realizuj▒ce przede wszystkim specjalne efekty, np. kolory kom≤rek i obramowania tabeli, animacja Marquee, migaj▒cy tekst, ramki, d╝wiΩk w tle, indeksowanie strony, wyb≤r czcionki, applety Javy itd. Rozszerzenia s▒ coraz powszechniej interpretowane przez przegl▒darki, a ich tworzenie wspomagane przez coraz wiΩksz▒ liczbΩ edytor≤w HTML. Rozszerzenia s▒ czΩ╢ciowo wprowadzane do specyfikacji HTML 4.
Serwer: Dedykowany system komputerowy wydzielony z sieci w celu realizowania us│ug na rzecz innych. Przyk│adowo mog▒ to byµ us│ugi typu podawanie plik≤w, obs│uga drukarek, archiwizacja danych, translacja protoko│≤w, itp.
Shell: Interpreter polece±. Po zalogowaniu siΩ do systemu zazwyczaj nasze dzia│ania nadzoruje proces shella. W zale┐no╢ci od tego jaki to shell, mo┐emy stosowaµ r≤┐ne polecenia.
Sieµ (ang. network): Grupa komputer≤w po│▒czona ze sob▒ w spos≤b umo┐liwiaj▒cy wymianΩ informacji. Przyk│adem najwiΩkszej sieci jest internet.
Sieµ lokalna: Zob. LAN.
Sieµ miejska: Zob. MAN.
Sieµ rozleg│a: Zob. WAN.
Site: Dowolny komputer z kt≤rym mo┐na siΩ skontaktowaµ w sieci Internet.
Site name: Nazwa komputera w sieci Internet.
Skrypt logowania (ang. login script): Automatyczna procedura wykonuj▒ca uruchamiana podczas logowania siΩ u┐ytkownika do sieci.
Skrzynka pocztowa (ang. mailbox): Plik w kt≤rym s▒ przetrzymywane wszystkie otrzymane, kopie wysy│anych, jeszcze nie wys│ane oraz usuniΩte listy.
SLIP (ang. Serial Line Interface Protocol): Protok≤│ transmisji poprzez │▒cze szeregowe. Protok≤│ uzupe│nia TCP/IP tak, aby mo┐na by│o przesy│aµ dane poprzez │▒cza szeregowe.
Smiley: Tak┐e emoticon, specjalny symbol, u┐ywany w poczcie elektronicznej oraz irc i listach dyskusyjnych, reprezentuj▒cy stan emocjonalny osoby przekazuj▒cej wiadomo╢µ. Symbol sk│ada siΩ ze znak≤w dostΩpnych bezpo╢rednio z klawiatury.
SNMP (ang. Simple Network Management Protocol): Protok≤│ zarz▒dzania sieciami komputerowymi. Pozwala na zdalne, aczkolwiek ograniczone, monitorowanie sieci i zdaln▒ konfiguracjΩ pewnych element≤w.
Strona macierzysta: Zob. Home page.
Strona WWW (ang. Web page): Dokument zapisany w formacie HTML, dostΩpny do powszechnego u┐ytku w sieci Internet poprzez przegl▒darki WWW.
Strona pocz▒tkowa: Strona automatycznie wczytywana po uruchomieniu przegl▒darki WWW. Netscape Navigator pozwala ustaliµ stronΩ pocz▒tkow▒ (home page), ale jednocze╢nie uruchamiaµ przegl▒darkΩ z pust▒ stron▒, bez konieczno╢ci │▒czenia siΩ z sieci▒. Jest to wygodne np. wtedy, gdy sami konstruujemy dokument internetowy i kontrolujemy jego wygl▒d w pracuj▒cej w tle przegl▒darce.
Subskrypcja: Przy│▒czenie siΩ (bezp│atne) do istniej▒cej grupy dyskusyjnej. Wymaga to wybrania odpowiedniego serwera (np. news.nask.org.pl), przejrzenia dostΩpnych tam grup dyskusyjnych i zaznaczenia tych, kt≤re zamierzamy regularnie czytaµ.
Suite: Zob. Zestaw internetowy
Sygnatura (and. signature): Podpis u┐ytkownika, wstawiany pod tre╢ci▒ listu lub artyku│u; zawiera zazwyczaj imiΩ i nazwisko, a niekiedy tak┐e dodatkowe informacje identyfikuj▒ce, np. adres elektroniczny, firmΩ, tytu│, stanowisko, itp.
System wyszukiwawczy: NarzΩdzie do wyszukiwania informacji w Inernecie, oparty na zindeksowanych danych; bardziej zaawansowane systemy pozwalaj▒ wykorzystywaµ warunki logiczne i ograniczaj▒ce. NajwiΩkszymi i najszybszymi systemami w Internecie s▒ HotBot i Alta Vista, indeksuj▒ce dane z kilkudziesiΩciu mln stron internetowych, dokonuj▒c "obrotu" w ci▒gu 1-2 tygodni. Inny du┐y system - Lycos - gromadzi dane z ponad 10 mln stron.
Istniej▒ te┐ systemy off-line - przyk│adem jest uproszczona baza Lycos na dysku kompaktowym, dostarczana z programem Internet Mania firmy Corel, kt≤ra zawiera indeks ok. 400 tys. wa┐niejszych stron internetowych. System taki pozwala wyszukiwaµ informacje bez konieczno╢ci │▒czenia siΩ z sieci▒.
Szyfrowanie (ang. encrypting): Przekszta│canie informacji do postaci nieczytelnej, dla zapewnienia jej poufno╢ci. Szyfrowanie wymaga dostarczenia klucza do odszyfrowania informacji przez odbiorcΩ.
ªlepa kopia poczty elektronicznej (ang. blind carbon copy): Kopia listu wys│ana do innej osoby, ni┐ odbiorca poczty. Odbiorca listu nie wie, do jakich innych os≤b zosta│y wys│ane kopie.
Tabela: Element dokumentu internetowego, pozwalaj▒cy wprowadzaµ informacje w bardziej usystematyzowany spos≤b. Tabela sk│ada siΩ z kolumn i wierszy (zwykle obramowanych), kt≤re tworz▒ sieµ kom≤rek. Do kom≤rek wprowadza siΩ zazwyczaj dane liczbowe lub kr≤tkie informacje tekstowe. Tabele mog▒ tak┐e pos│u┐yµ do symulowania szpalt.
Tag: Zob. Znacznik
TAR (ang. Tape ARchive): Format archiwizacji plik≤w w systemach Unix.
TCP/IP: Protok≤│ komunikacyjny u┐ywany przez wszystkie komputery pod│▒czone do Internetu.
TELNET: Program pozwalaj▒cy na zdalne logowanie siΩ do innego komputera i emulowanie zawarto╢ci jego ekranu tekstowego na ekranie maszyny lokalnej.
Temat (ang. subject): CzΩ╢µ nag│≤wka listu elektronicznego lub artyku│u, zawieraj▒ca informacjΩ o temacie listu lub aryku│u. Temat pozwala odbiorcy szybko zorientowaµ siΩ w charakterze informacji.
Token Ring: Jeden ze standard≤w sieci lokalnych. Dzia│a w oparciu o przesy│anie tokena w kablu w formie pier╢cienia. Pierwszy standard przewidywa│ przesy│anie z szybko╢ci▒ 4 Mb/s, natomiast w obecnych sieciach osi▒gana prΩdko╢µ to 16 Mb/s.
Tytu│: W dokumencie HTML jest to ci▒g znak≤w, kt≤ry przegl▒darka WWW wy╢wietla w swojej belce tytu│owej (w naszym kursie jest to napis "Kurs jΩzyka HTML"). Tytu│u nie nale┐y myliµ z nag│≤wkami, kt≤re s▒ wprowadzane do tre╢ci dokumentu.
Unix: System operacyjny stosowany dawniej na komputerach typu mainframe, a teraz nawet na personal. Na pocz▒tku internet bazowa│ na systemach unixowych, ale w chwili obecnej do po│▒cze± mo┐na u┐ywaµ nawet PC pracuj▒cy w DOS lub Windows czy te┐ Macintosh.
Upload: Przes│anie pliku z komputera lokalnego na odleg│y.
URL (ang. Uniform Resource Locator): Pr≤ba standaryzowania formatu zapisu adres≤w i lokacji w internecie. NajczΩ╢ciej u┐ywany dla opisania stron WWW. Przyk│adowe URL-e to: ftp://ftp.funet.fi/, http://www.gazeta.pl/, news://news.nask.org.pl/, mailto:pawel.wimmer@lupus.waw.pl.
USENET, USENET NEWS: Listy dyskusyjne w internecie. Nie s▒ to listy rozsy│ane poczt▒ do wszystkich zainteresowanych u┐ytkownik≤w, ale us│uga typu klient-serwer. Osoba, kt≤ra chce dyskutowaµ pod│▒cza siΩ do tzw. News Serwera i czyta ┐▒dane listy.
Us│ugodawca inernetowy (ang. internet provider): Dostawca us│ug internetowych. Zazwyczaj firma posiadaj▒ca szybkie │▒cze ze ╢wiatem i wiele pod│▒cze± telefonicznych (numer≤w dostΩpowych). Modemem pod│▒czamy siΩ do takiej firmy i dziΩki niej │▒czymy siΩ z dowolnym miejscem na ╢wiecie za cenΩ po│▒czenia lokalnego. Us│ugodawca internetowy zazwyczaj oferuje szerok▒ gamΩ us│ug za kt≤re pobiera odpowiednie op│aty, choµ wiele z nich jest oferowanych niekiedy za darmo (np. konta pocztowe, liczniki, statystyki, ksi▒┐ki go╢ci itp.)
UUCP (ang. Unix-to-Unix Copy): Protok≤│ s│u┐▒cy dawniej do przesy│ania poczty przy pomocy po│▒cze± modemowych typu dial-up. Co jaki╢ czas dane maszyny │▒czy│y siΩ ze sob▒ dzwoni▒c i przekazuj▒c wzajemnie oczekuj▒c▒ pocztΩ.
Uudecode: Metoda dekodowania plik≤w ASCII do postaci binarnych, je┐eli wcze╢niej zakodowano je poprzez uuencode.
Uuencode: Metoda kodowania plik≤w binarnych do postaci plik≤w ASCII. U┐ywaj▒c tej metody mo┐liwe jest przesy│anie plik≤w binarnych za pomoc▒ poczty elektronicznej.
W3=World Wide Web
Walidacja: Proces weryfikowania poprawno╢ci sk│adniowej dokumentu HTML. Wyr≤┐nia siΩ sprawdzanie poprawno╢ci sk│adniowej po│▒czone z kontrol▒ zgodno╢ci z oficjaln▒ specyfikacj▒ HTML, oraz sprawdzanie wy│▒cznie poprawno╢ci sk│adniowej, nawet je╢li u┐yte polecenia wykraczaj▒ poza oficjalny HTML. W pierwszym przypadku stosowane s▒ zazwyczaj serwisy sieciowe (tzw. parsery), w drugim na og≤│ specjalne programy instalowane na dysku (np. CSE 3310 HTML Validator).
WAN (ang. Wide Area Network): Sieµ z│o┐ona z komputer≤w znajduj▒cych siΩ w du┐ych odleg│o╢ciach od siebie (np. sieµ internet). Wymagane jest zaanga┐owanie publicznej sieci telekomunikacyjnej. Sieµ rozleg│a │▒czy sieci lokalne i miejskie.
W▒tek (ang. thread): CzΩ╢µ artyku│≤w w grupie dyskusyjnej, dotycz▒ca tego samego tematu.
Wtyczka: Zob. Plug-in.
WWW (ang. World Wide Web): ªwiatowa pajΩczyna. Rodzaj us│ugi polegaj▒cej na │▒czeniu siΩ z r≤┐nymi miejscami na ╢wiecie za pomoc▒ interfejsu graficznego lub tekstowego i ogl▒daniu tak zwanych stron WWW. G│≤wn▒ zalet▒ us│ugi jest jej bardzo wygodny interfejs, a co za tym idzie prosty spos≤b poruszania siΩ po sieci i znajdowania dowolnych informacji.
Wykaz: Element dokumentu internetowego, sk│adaj▒cy siΩ z kolejnych wierszy (punkt≤w wykazu), zazwyczaj r≤wnowa┐nik≤w zda±. Stosowane s▒ wykazy uporz▒dkowane (wiersze s▒ numerowane) i nieuporz▒dkowane (opatrzone znakiem graficznym - k≤│eczkiem, kwadratem). Wykazy s▒ przydatne przy tworzeniu hipertekstowego spisu tre╢ci czy wyliczaniu jakich╢ element≤w.
Zak│adka (ang bookmark): Oznakowanie miejsca w Internecie, do kt≤rego chcemy szybko siΩgn▒µ w nastΩpnych sesjach. KlikniΩcie na zak│adce pozwala wykonaµ skok do jakiego╢ miejsca, zwalniaj▒c z konieczno╢ci rΩcznego wpisywania adresu lub przechodzenia do niego poprzez inne strony. Zak│adki pe│ni▒ rolΩ podrΩcznej ksi▒┐ki adresowej, a w codziennej pracy wystarcza zazwyczaj kilkana╢cie-kilkadziesi▒t zak│adek. Istniej▒ te┐ programy wspomagaj▒ce, kt≤re s│u┐▒ do budowania obszernych i bardzo wygodnych w obs│udze ksi▒┐ek adresowych - przyk│adem jest SmartMarks, wsp≤│pracuj▒cy ╢ci╢le z Netscape Navigatorem.
Za│▒cznik (ang. attachment): Przesy│ka w postaci pliku, do│▒czana do poczty elektronicznej, wysy│ana zwykle dla oszczΩdzenia czasu w postaci skomprymowanej.
Zestaw internetowy (ang. Internet suite): Zintegrowany zestaw program≤w obs│uguj▒cych Internet. Zestawem jest np. Microsoft Internet Suite, Netscape Communicator, Quarterdeck Internet Suite i Delrina Cyberjack, kt≤re zawieraj▒ programy do obs│ugi WWW, FTP, poczty elektronicznej, grup dyskusyjnych itp. Zestawy s▒ na og≤│ programami znacznie wiΩkszymi objΩto╢ciowo od zwyk│ych przegl▒darek WWW i mog▒ nale┐eµ do kategorii oprogramowania komercyjnego.
Znacznik (ang. tag): Polecenie jΩzyka HTML, wstawiane do dokumentu internetowego, kt≤re jest nastΩpnie interpretowane we w│a╢ciwy spos≤b przez przegl▒darkΩ WWW. Na przyk│ad polecenie <P> powoduje utworzenie nowego akapitu, oddzielonego od poprzedzaj▒cego go elementu (np. tekstu) interlini▒, polecenie <HR> powoduje wstawienie do dokumentu poziomej linii itd. Przegl▒darki WWW r≤┐ni▒ siΩ zakresem interpretowanych znacznik≤w, a najwiΩksze mo┐liwo╢ci oferuje tutaj Netscape Navigator.
Znaki specjalne (ang. special characters): W szerokim rozumieniu jest to zestaw znak≤w (na og≤│ niedostΩpnych bezpo╢rednio z klawiatury) wprowadzanych do dokumentu HTML w specjalny spos≤b (np. ", &, < >, £, §, ©, ®, µ, ¶), z u┐yciem ich kod≤w. Niekt≤re znaki (np. nawiasy uko╢ne) s▒ kodami steruj▒cymi w dokumentach HTML, a wiΩc ich odzwierciedlenie w dokumencie wymaga innego sposobu wprowadzenia.