Virüslerin Temizlenmesi

Anti-virüs programları virüsleri temizlemekte kullanılan en yaygın yoldur. Virüslü dosyanın silinerek yerine temizini kopyalamak, DOS komutlarını kullanarak virüs temizlemek gibi başka yöntemler de vardır. Virüslerin hızla artması anti-virüs sekörünün ortaya çıkmasına ve büyük bir pazar oluşmasına sebep olmuştur. Belli başlı yazılım üreticileri dışında yalnızca anti-virüs yazan şirketler de ortaya çıkmıştır. Anti-virüs yazılımları ne kadar gelişmiş olursa olsun hala virüsler karşısında tam ekili değiller. Bu yüzden hiç bir anti-virüse tam olarak güvenmemek gerekiyor. Virüs temizleme işlemi bazı istisnalar hariç temiz bir sistem disketi ile bigisayar açılarak yazma korumalı bir disket üzerinde bulunan anti-virüs programları ile yapılmalıdır. Bu yöntem en sağlıklı yöntemdir. Anti-virüs programlarının genellikle kullandığı virüs tespit etme tekniği, virüslerin değişken olmayan program kodunun aranmasıdır. Buna virüs imzası taraması denir.

Virüs Temizlemeden Önce! Bilgisayarınıza bulaşmış bir virüsü temizlemeden önce dikkat edeceğiniz önemli noktalardan birisi, virüslü dosyaların kopyasını alıp, ilk önce onun üzerinde temizleme işlemini yapmanızdır. Virüslü dosyalar problemsiz olarak temizlendiyse, bu dosyaları tekarar bir virüs taramasından geçirmek gerekir. Ayrıca, temizlediğiniz programları çalıştırıp, temizleme sırasında herhangi bir hasar almadıklarından emin olmakta fayda var. İşler yolundaysa da son olarak virüslü dosyaları silip, temizlediklerinizi bunların yerine kopyalayın.Bu uyarıyı yapmamızın başlıca sebebi özellikle son zamanlarda bazı virüslerin ufak bir-iki değişiklik yapılarak ortaya salınmasıdır. Temel kodları aynı olan bu virüsler, bazen anti-virüsleri yanıltıp, virüs temizleme sırasında dosyaların bir daha onarılamayacak şekilde bozulmasına sebep olmaktadır. Böyle bir durumda yukarıdaki uyarılara dikkat etmezseniz, virüsün verdiği zarardan daha büyük bir zararı siz kendinize vermiş olursunuz...

Virüs Taraması Nasıl Yapılır? Bazen sevimli bazen de sinir bozan minik virüsleri tespit etmek için en pratik yöntem, virüsleri bulmak ve temizlemek üzere yazılmış özel yazılımlar olan anti-virüs programlarını kullanmaktır. Scan, CPAV, F-Prot, Dr.Solomon's Toolkit ve PSAV en bilinen anti-virüs yazılımlarından bazılarıdır.

* Kullandığınız anti-virüs programlarının mümkün olduğunca orjınali kullanmaya dikkat edin. Sağdan soldan bulduğunuz anti-virüslere güvenemiyeceğinizi unutmayın. Bazen virüs bulaştıran, zamanla sisteme zarar veren (Truva Atı gibi) programlara da rastlandığını unutmayın.

* Anti-virüs programlarının mümkün olduğunca en son versiyonunu kullanmaya dikkat edin.

* Anti-virüs programıyla tarama yapmanın en güvenli yolu, temiz bir sistem açılış disketi ile bilgisayarı A: sürücüsünden açıp, disket üzerinden programları çalıştırmaktır.Ama pratikte bu kurallara pek uyulmaz ve anti-virüs programları sabit diskten doğrudan çalıştırılır. Bu şekilde yapılan anti-virüs taramasının genelde önemli bir mahsuru yoktur. Ama bazı virüslerde önemli problemler çıkarabilir: Virüs kendisini gizleyebilir (çünkü bilgisayarın kontrolü aslında onun elinde), anti-virüs programına bulaşmak isteyebilir, bozabilir...

* Kesinlikle anti-virüs programlarına sonuna kadar güvenmeyin. Mutlaka birden fazla anti-virüs ile virüs taraması yapın. Çünkü, hepsi tek başına yetersizdir. Hepsini kullansanız dahi bazı virüsleri tespit edemeyebilirsiniz.

* Büyük bir virüs taraması yaparken tüm sıkıştırılmış (ZIP, ARJ, LHZ vs.) dosyaları açıp kontrol etmeyi unutmayın.

* Mutlaka bütün disketlerinizi virüs taramasından geçirmeyi unutmayın. Hatta taradıklarınızın üzerine küçük bir işaret koyun. Böylece daha sonra bir disketi kullanacağınız zaman eğer virüs taramasından geçmemiş ise farkedebilirsiniz.

* Yedek alınmış disketlerde verimli bir virüs taraması yapılamıyacağını unutmayın. Yedekleri sabit diske geri yüklediğiniz zaman programları kullanmadan sabit diski taramadan geçirin.

* Dosyalarda virüs bulduğunuzda hemen temizlemeye kalkmayın. Virüslü dosyaların kopyalarını alıp ilkönce bunları temizlemeyi deneyin. Temizleme işleminden sonra tekrar bunları taramadan geçirin ve programların çalışıp çalışmadıklarını kontrol edin. Herşey yolundaysa virüslü olanları silip temizlediklerinizi oraya kopyalayın.

* Dışarıdan gelen bir disketi birden fazla anti-virüs programıyla virüs kontrolünden geçirmeden kesinlikle kullanmayın. Küçük bir ihmal başınıza büyük dertler açabilir!

Sıraladığımız maddeler ilk başta akla gelen dikkat edilmesi gereken noktalar. Düzenli yedek almanın yukarıdaki noktalardan çok daha önemli olduğunu da kesinlikle unutmayın. En azından, en önemli dosyalarınızı arada bir de olsa disketlere kopyalayın. Bu bile bazen sizin için çok faydalı olabilir.

Ve son olarak dergimizin virüs sayfalarını takip etmenizi tavsiye ederiz. Verdiğimiz bilgi ve uyarılar, bilgisayarınızı virüslere karşı aşılmaz bir kale olmasına mutlaka yardımcı olacaktır!

Scan ve Clean. Ülkemizde en çok tanınan ve kullanılan anti-virüs programıdır. DOS versiyonunu kullanmak menüleri olmadığından biraz zor gibi gözükür. Oysa kullanımı çok kolaydır. Scan ile virüs taraması yapmak için komut satırında programa tarama yapılacak yer parametre olarak verilmelidir. C: sürücüsünü taramak için;

C:\SCAN>SCAN C: komutunu vermek yeterlidir. Benzeri şekilde diğer sürücüler de taranabilir. Sürücünün tamamı yerine bir rehberin içi de taranabilir;

C:\SCAN>SCAN \OYUN\SIMCITY Virüs taraması sırasında bulunan virüsleri de temizlemek istiyorsanız /CLEAN parametresini ekleyin:

C:\SCAN>SCAN C: /CLEAN Scan'in Windows versiyonunu da vardır. Burada işlemler düğmelere basarak ve menüleri kullanarak yapılır. Ama yine de DOS virüslerine karşı Scan'in DOS versiyonunu kullanmanızı tavsiye ederiz.

Eski Scan versiyonlarında virüslü dosya adı yanına köşeli parantez içinde virüs temizleme koduyla verilirdi. Virüsleri temizlemek için Clean adında ek bir program kullanılırdı. Parantez içindeki bu virüs parametreleri ile;

C:\SCAN>CLEAN A: [TRK]

C:\SCAN>CLEAN C: [CANSU]

Örneklerinde olduğu gibi virüsler temizlenirdi.

CPAV. DOS'la birlikte de MSAV olarak verilen CPAV, rahat kullanımlı menüsü olan bir anti-virüstür. CPAV, virüs imzası taraması dışında Check List tekniği de kullanır. Bu teknikte dosyaların uzunluk, tarih, dosya atamaları, CRC kontrol değeri gibi bilgiler dosyaların bulunduğu rehberlerde bir dosya içine kaydedilir. Tarama yapılırken bu dosyalardaki bilgiler ile dosya bilgileri karşılaştırılır. Arada fark varsa uyarı gelir. CPAV bu virüs tespit etme teknikleri dışında yeni virüsleri analiz özelliğini kullanarak da tespit edebiliyor. Bulduğu virüsleri "Viral Code F" mesajıyla gösteriyor. F-PROT. Hem komut satırından hem de menüsünden kullanılabilen güçlü bir programdır. Analiz seçeneği ile dosyaları inceler ve bir rapor verir. Muhtemel virüsleri tespit eder. Yeni virüslere karşı oldukça etkili bir analiz sistemi var. İçindeki virüslerle ilgili açıklamalar güzel.

Dr. Solomon's Toolkit. Solomon ya da Toolkit adıyla tanınan bu anti-virüs programının GUARD adındaki VSAFE benzeri TSR virüs bekçisi, çok sayıda kullanıcı tarafından kullanılmaktadır.

PC-cillin. Diğer anti-virüs programlarından farklı olan bu program virüs imzası arama tekniği üzerine değil de çalışan programın faaliyetine göre virüsleri tespit eder ve bulaşmalarını, zarar vermelerini önler. Yapay zaka teknikleri kullanılarak geliştirilen PC-cillin, bilgisayarın yazıcı portuna takılan bir donanım ile çalışır. Buraya bilgisayarın bazı özelliklerini kaydeder. Virüsler bir değişiklik yaptığında buradaki bilgilerden faydalanılır.

PSAV
PSAV. Programlama Sanatı Disketinde verilmiş olan PSAV (Programlama Sanatı Anti Virüsü) başta yerli virüsler olmak üzere birçok virüsü temizleyebiliyor. Kullanımı kolay, tarama hızı yüksek olan PSAV 2'nin özelliklerinden birisi ise boot virüslerini de bulabilmesi ve bunlara karşı özel bir koruma sistemine sahip olması.

MSAV (Microsoft Anti Virus). Central Point'in anti-virüs programı CPAV'ın kısıtlı ve MS-DOS'a uyarlanmış versiyonudur. Virüsleri imza arama (scan) ve Check List (CHKLIST) metoduyla tespit eder. İmza arama tekniği bilinen virüslere ve onların türevleri için geçerlidir. Diğer yöntemde ise her rehberin içine oradaki dosyaların bilgilerinin bazısının kaydedildiği bir dosya oluşturur. Bu bilgiler arasında; dosyanın boyu, tarih ve saati, özel yöntemlerle hesaplanmış kontrol toplamı sayısı bulunur. Virüs taraması sırasında, bu dosyada bulunan bilgilerle dosyalar karşılaştırılır. Bu yöntemin avantajı, tanınmayan virüslerin de tespit edilmesinde faydalı olabilmesi.

VSAFE. Bellekte bir TSR program olarak arka planda çalışan VSAFE, herhangi bir virüs faaliyeti ve şüpheli bir durum meydana gelirse araya girip kullanıcıyı uyarır. Eğer kullanıcı razı gelirse askıya alınan işlemler kaldığı yerden devam eder. Ama kullanıcı tehlikeli bir durumla karşı karşıya kalmak istemiyorsa VSAFE'e bilgisayarı sıfırlamasını söyler.

Network'lerde Virüs Temizleme. Yapılan istatistiklere göre network'lerdeki virüsler temizlendikten kısa bir süre sonra tekrar ortaya çıkıyor. Virüslerin temizlenmesi sırasında sistemdeki tüm programların virüs taramasından geçirilmemesi ve özellikle de sağda solda kalmış ve virüs taramasından geçmemiş disketler, virüslerin tekrar sistemde ortaya çıkmasının sebeplerinden başlıcaları.

Network'lerde virüsler temizlenirken dikkat edilmesi gereken noktalardan biri, sistemdeki her dosyanın taramadan geçmesi. Taramadan geçmeyen tek bir program bile virüs temizliğinden sonra tekrar aynı virüslerin ortaya çıkması için yeterli olabilir. Bu yüzden mutlaka sistemdeki tüm dosyalar ve sisteme giren-çıkan disketler virüs taramasından geçmelidir. Sistem kullanıcıları genellikle virüs taramaları sırasında sistemde kullandıkları disketlerin tamamını elden geçirmezler. Mutlaka sağda solda unutulmuş birkaç disket kalır. Ve bu disketler potansiyel birer virüs bulaştırıcıdır.

Dikkat edilecek bir nokta da sıkıştırılmış halde bulunan dosyaların virüs taraması sırasında taranamamasıdır. Mevcut anti-virüs programlarının çoğu sıkıştırılmış haldeki ZIP ve ARJ gibi dosyaların içindeki dosyaları tarayamıyorlar. Bu durumda sıkıştırılmış dosyaları açıp virüs taramasından geçirmek gerekiyor.

Son bir uyarı da virüs varken disket veya başka ortamlara alınmış yedeklerin içinde virüs bulunabileğidir. DOS'un MSBACKUP'ınla disketlere alınmış yedeklerin içinde geleneksel bir taramayla ancak boot virüsleri tespit edilebilir, dosya virüsleri tespit edilemez. Yedekleri virüs taramasından geçirmek için uygun bir bilgisayarda (tek başına çalışan, network sistemine bağlı olmayan) RESTORE edip, virüs taraması yapılmalıdır. Yedeklerin bulunduğu disketlerin de virüs taramasından geçirilmesi unutulmamalıdır.

Disket Formatlayarak Virüs Temizleme. Temiz bir ortamda formatlanan bir diskette bazı istisnalar hariç bütün virüsler temizlenir, daha doğrusu silinir ya da yok edilir. Formatlama sırasında disketin yüzeyi yeniden oluşturulur ve bu arada virüsler de yok olur. Formatlama işlemi sırasında /U parametresi kullanılmadığı taktirde disket aslında tam silinmez. Bu durumda yine virüsler silinir. Fakat UNFORMAT veya benzeri programlarla disket eski haline getirilebilir. Böyle olunca dosya virüsleri tekrar geri gelebilir. O yüzden formatlarken /U parametresini kullanın ki disketteki herşey tam anlamıyla silinsin (FORMAT A: /U gibi). Formatlama işlemi /U parametresi ile yapıldığında anti-virüs yazılımlarının yapacağı temizleme işleminden çok daha iyisi yapılır. Hem de daha pratik ve güvenli.

COMMAND.COM'ların Boyu. Gerçi artık COMMAND.COM'a pek bulaşıp da kendisini göze batacak şekilde belli eden virüs yok ama yine de zaman zaman bulaşanlara rastlanılıyor. Bu yüzden ara sıra COMMAND.COM ve çok kullandığınız bir kaç COM ve EXE'nin boyunu kontrol etmekte fayda var. COMMAND.COM'lardan bazılarının boyları:

MS-DOS 5.00 - COMMAND.COM, 47.845
MS-DOS 6.00 - COMMAND.COM, 52.925
MS-DOS 6.20 - COMMAND.COM, 54.619

Size pratik bir yöntem de tavsiye etmek isterim. Bu tür hassas dosyaların hemen altına birer kopyalarını ekleyin. Örneğin COMMAND.COM 'un hemen altına bir COMMAND.CO gibi. Böylece DIR'ladığınızda dosya boylarında bir fark varsa hemen gözünüze çarpacaktır.