Bireysel Girişimler

 Dış ülkelerde ise gerek cinsellik gerek diğer konularda ' uygunsuz' on-line yayınlar yapanlar ancak bireysel yaptırımlarla engellenebiliyor. Bir ülkenin hukuk makamlarının, o ülkede zararlı yayın yapan bir Web sitesini zaten mevcut olan yasalar çerçevesinde kapatmaları mümkün. Özellikle ABD'de bunun örnekleri de var. Ancak, milyonlarca sitenin hepsini araştırıp bir denetimde bulunmak pek mümkün değil. Bu yüzden yaptırımlar sadece bir örnek teşkil edebiliyor veya psikolojik etki yaratıyor.

Kullanıcılar da bu tür yaptırımlardan payını alabiliyor. Örneğin İngiltere'de Martin Crumpton isminde bir bilgisayar danışmanı, Internet'ten zararlı malzemeler çekmekten dolayı yargılanan ilk kişi oldu. Crumpton çocukların görüntülendiği pornografik resimler indirmek nedeniyle altı ayrı suçtan yargılandı ve üç ay hapis cezası aldı. Elbette yasalar karşısında bu tür girişimler suç sayılsa bile denetimi çok zor.

Öte yandan, özellikle 18 yaşından küçükleri zararlı yayınlardan korumak için son derece etkili bireysel çözümler var. Bunların başında kelime tarayıcı yazılımlar geliyor. Bunların arasında SurfWatch, Cyber Patrol ve Net Nanny sayılabilir. 50 dolara satılan ve güncelleştirilmesi için aylık 6 dolar ödeme gerektiren SurfWatch, pornografik olarak nitelendirilen 1600 siteye erişimi engelliyor. Yazılım ayrıca adresinde cinsel içeriği çağrıştıracak gibi kilit isimler bulunan sitelere erişimi de engelliyor. Ancak yazılımı üretenler, İngiltere'deki Middlesex yöresi ile ilgili referanslara ulaşılmasını da engellediği için ' sex' gibi kilit bir ismi listeye koymamışlar. Net Nanny ise bu sorunu kökünden hallediyor. Bu yazılımı kuran ebeveynler, uygunsuz Web sayfalarında geçebilecek kilit sözcükleri yazılımın listesine kendileri ekliyorlar. Sözcüklerin başında ve sonunda birer boşluk bırakıldığında, ' Middlesex' sözcüğündeki gibi problemler de ortadan kalkıyor. Önceden belirli bir şifre verilmeden bağlanılmaya çalışılan bir Web sitesinde söz konusu sözcüklere rastlandığında bağlantı kesiliyor, hatta monitör kapanıyor. İstenirse bu girişim ebeveynlere bir not ile iletiliyor. Cinsel içerikli bazı Web sitelerinin bu tür girişimleri desteklediği de görülüyor: Bazı siteler Net Nanny'ye bildirilen sözcüklerle kendi sayfalarındaki sözcüklerin çakışmayabileceğini öngörmüş olacaklar ki, sayfa sonlarına 150-200 sözcüklük bir liste koyuyorlar. Bu ticari ürünlerin yanında, yine ebeveynlerin kullanabileceği ücretsiz yazılımlar da var. PC ve Mac ortamında çalışan Cyber Patrol bunlardan biri.ABD'de ve dünyanın diğer ülkelerinde Internet'i denetim altına almak için önerilen yasalara tepki gösteren büyük yazılım firmaları da, küçükleri (ve tabii cinsel içerikli ve pornografik Web sayfalarından rahatsız olabilecek yetişkinleri) korumak için başka yöntemler bulunabileceğini söylüyorlar. Bu önlemler arasında Web sayfalarının, filmlerde, bilgisayar oyunlarında ve bazı müzik eserlerinde olduğu gibi önceden belirlenmiş bir harf sistemine göre puanlanması (X, XXX, R gibi) var.

WWW Konsorsiyumu'nun da desteklediği bu öneri kabul edilirse, HTTP protokolüne bir puanlama alanı eklenecek. Böylece kullanıcılar özel bir yazılımla hangi Web sayfalarına erişip hangilerine erişmek istemediklerini kendileri belirleyebilecek. Tüm Internet'e uygulanabilecek benzer bir pualama sistemi Microsoft, Netscape ve Progressive Networks gibi firmaların yer aldığı bir grup tarafından da öneriliyor.

Çözüm Zaten Var

Görüldüğü üzere Internet'e sansür koymak pek mümkün değil. Belki Türk Telekom'un Türkiye'de Internet altyapısını hizmete sokmayı sürekli ertelemesinin ardında Internet'i denetleme arayışları var. Ancak şunu unutmamalı: Internet'teki pornografik yayınlar küçükleri etkilemesin diye uğraşırken, başa çıkamayıp tüm Internet'e karşı olursak, onların tüm geleceğini de yok edebiliriz. Zira Internet her şeyden önce bir bilgi kaynağı; belki yakında dünyanın ünlü kütüphanelerindeki bütün kitapları evimizden çıkmadan, bilgisayar ekranından okuyabileceğiz. Üstelik Internet üzerinde ticaret gitgide yaygınlaşırken ve yavaş yavaş vazgeçilemez bir ekonomik unsur haline gelirken Türk firmalarının bu olanaktan yoksun kalması kuşkusuz rekabet eşitliğini bizim aleyhimize bozacak.

Internet savunucuları, bugün Internet için en az gerekli şeyin dış müdahale olduğunu söylüyorlar. Yukarıdaki örneklerde de görüldüğü gibi, aslında devletin dışarıdan müdahalesi sorunu çözeceğine büyümesine ve daha karmaşık bir hal almasına yol açıyor. Net Nanny gibi bilgisayar dünyasının içinden gelen çözümler sorunu daha efektif şekilde halledebiliyor. Küçük çaplı okur anketimize gelen cevaplar, genelde sansüre karşı olunduğunu, ancak 18 yaşından küçükler için endişelenildiğini gösteriyor. Böyle bir yazılım veya Web sayfalarına getirilecek bir puanlama sistemi bu endişeyi de ortadan kaldıracak.

Şunu da unutmamalı: 18 yaşından küçük bir kişinin siberseksle tanışabilmesi için bir bilgisayar, bir telefon hattı, bir modem ve Internet Servis Sağlayıcılardan birinde açılmış şifreli bir hesap gerekiyor. Oysa, bırakın herhangi bir gazete bayiinde yaş sorulmaksızın satılan pornografik yayınları, günlük gazeteler ve televizyon kanalları bile kimi zaman küçükler için daha zararlı görüntülere yer veriyorlar. Özel bir TV kanalında gece yarısından sonra bir ' talk-show' programı sunan Okan Bayülgen, şöyle savunuyor zaman zaman yer verdiği erotik görüntüleri: ' Asıl pornografik olan, şiddet sahneleri içeren, insanların özel yaşamlarına tecavüz eden ' reality-show'lar.'

Çoğunluğun tepkisini çeken diğer Web sayfalarının ise bizzat kullanıcılar tarafından engellenebileceği düşünülüyor. Zira Internet'te konuşma ve fikir beyan etme özgürlüğü iki yönlü çalışıyor: bir Web sayfasına karşı çıkan kullanıcılar yeterli sayıda e-mail gönderip sayfayı protesto ederse, sayfayı hazırlayanlar kendilerini geri adım atmak zorunda hissediyorlar. Bu, bir sitenin kapatılmasına kadar gidebiliyor.

Tüm bunlardan şu sonuç çıkarılabilir: Internet'i ayrı bir medya olarak değerlendirmek, ona farklı bir anlam yüklemek yanlış. Kimse Internet'in bir ütopya olduğunu söylemiyor - bir ütopya da değil zaten! Başta da belirttiğimiz gibi, Internet gerçek yaşamın tam bir yansıması sadece. Ama diğer medyalara kıyasla tek bir farkı var: sesiniz en az karşınızdaki kadar güçlü çıkabilir: fikirlerine karşı olduklarınız yazılarla, resimlerle kendi yollarında ilerliyorlarsa, siz de aynı malzemelerle onlara karşı durabilirsiniz.