ÇOK "ÖZEL" WINDOWS 95 PÜFLERİ
Atılgan'ın teknik sorumlusu Scotty'nin, ilgisini çekeceğini umduğumuz çok "özel" püfleri öğrenmeden gitmesini istemedik. Bu püf noktalarını böylesine özel kılan şey ise, Windows 95 sistem kayıtlarında değişiklik yapılmasını gerektirmeleriydi. Sistem kayıtlarında yapılacak hatalı bir değişiklik Windows 95'de çeşitli problemlere yol açabileceği için, bu işi onun sorumluluğuna bıraktık. Ancak hemen telaşlanmayın: Siz de bu özel püflerden yararlanabilirsiniz. Tabii, bazı sistem dosyalarının yedeğini almak şartıyla.
Önemli Not: Aşağıda verdiğimiz püf noktalarını uygulamadan önce, C:\WINDOWS dizininin (veya Windows 95'i yüklediğiniz dizinin) altında soyadı .DAT olan bütün dosyaları bulun ve güvenli bir yere kopyalarını alın. Böylece hatalı bir kayıt değişikliği yapmışsanız ve Windows 95'de bazı problemlerin olduğunu hissederseniz, bu dosyaları Windows 95'i kurduğunuz dizinin altına geri kopyalayarak sisteminizi eski durumuna getirirsiniz. Aslında Windows 95 kendisi de bu dosyaların yedeğini otomatik olarak alır. Kayıt Düzenleyicisi'nde yaptığınız bir hata nedeniyle Windows 95 düzgün açılamaz duruma gelirse, Windows 95 açılışta size bu dosyaların sağlam yedeklerini kullanmayı önerecektir.
Kayıt Düzenleyici
Windows 95'in Kayıt Düzenleyicisi, C:\WINDOWS dizininin (veya Windows 95'i yüklediğiniz dizinin) altında bulunan REGEDIT.EXE isimli bir programla çalıştırılır. Bu programı çalıştırdığınızda Windows Gezgini penceresine benzer çift bölmeli bir pencere açılır. Kayıt Düzenleyici'nin sol bölmesinde sistem kayıtlarının altı ana başlık altında gruplandığını göreceksiniz. Klasör şeklindeki bu grupların her birinin altında yüzlerce alt-klasör bulunur. Pencerenin sağ bölmesinde ise, Ad ve Veri isimli iki sütun bulunur. Ad sütununda, sol bölmede seçili klasörle ilgili kayıtların isimleri, Veri sütununda ise kayıtların değerleri görünür. Bu değerlerin her biri Windows 95'in bir özelliğini belirler. Windows 95'i özelleştirmek için bu değerleri değiştirmemiz gerekir. Veri sütunundaki bir değerin üzerine çift tıkladığımızda, Dizi Düzenle isimli bir diyalog kutusu açılır. Bu diyalog kutusunda Değer Verisi bölmesine girerek ilgili kaydın değerini değiştirebiliriz. Kayıt Düzenleyici'deki kayıtlar İngilizce olduğu için, hem İngilizce hem de Türkçe Windows 95 kullanıcılarının, aşağıdaki püflerde aynı yolu izleyeceğini de hatırlatalım.
Menülerinize Hız Kazandırın
Kaptan Kirk Başlat (Start) düğmesinin iç içe açılan menülerini çok beğenmiş. Ancak bize hızlarından şikayet etti. Gerçekten de, her menü bir iki saniye bekleyerek açılıyordu. Kaptan Kirk gibi ışık hızına alışmış olmasak bile ona hak verdik. Oysa Kayıt Düzenleyici, menü hızını ayarlama seçeneği veriyor. Bakın, Başlat menülerini ışık hızına nasıl ulaştırırsınız: Kayıt Düzenleyici'nin sol bölmesinde, HKEY_CURRENT_USER\Control Panel\desktop isimli klasörü seçin, sağ bölmede MenuShowDelay'e çift tıklayın. (Böyle bir kayıt yoksa, sağ bölmeye sağ fare tuşu ile tıklayıp yeni bir kayıt yaratabilir ve MenuShowDelay ismini verebilirsiniz.) Normalde 400 olan Değer Verisi'ni 0 ile 10 arasında bir tam sayı ile değiştirin. Bu değer ne kadar küçükse menüleriniz o kadar hızlanacak. Windows 95'i tekrar çalıştırdığınızda Başlat menülerinizin hızına yetişemediğinizi göreceksiniz.
Kısayollardaki Okları Yok Edin
Teğmen Uhuru ise masaüstündeki simgeleri çok sevimli bulmuş, ama kısayol

simgelerinin sol alt köşesindeki küçük okları beğenmemiş. Bu okların aslında bir programın masaüstündeki kopyasını gerçeğinden ayırt etmek için kullanışlı olduğunu, böylece çalıştırılabilir bir dosyanın kendisini mi yoksa kısayolunu mu masaüstüne taşıdığını bileceğini söyledik. Yine de bu küçük okları yok etmenin yolunu öğrenmek istedi. Öyleyse siz de öğretelim: Kayıt Düzenleyici'nin sol bölmesinde HKEY_CLASSES_ROOT\piffile klasörüne bağlı IsShortcut kayıt dizesini bulun ve üzerine sağ fare tuşu ile tıklayarak silin. Aynı şekilde HKEY_CLASSES_ROOT\lnkfile klasöründeki IsShortcut dizesini de silin. Windows'u tekrar çalıştırdığınızda küçük oklardan kurtulacaksınız. (IsShortcut dizelerini silmek istemiyorsanız, sağ tuş ile açılan menüdeki Yeniden Adlandır komutu ile IsShortcut isminin önüne, DOS sistem dosyalarında kullanmak istemediğiniz satırlara yaptığınız gibi "rem" yazabilirsiniz. Böylece kayıtlar yerinde durur, ama çalışmazlar.)
Gezgin'den MS-DOS Komut Satırına Geçiş
Atılgan Ekibi Windows 95 macerası sırasında DOS hakkında da bir şeyler öğrendiler. Ancak MS-DOS Komut İstemi'ni çalıştırdıklarında karşılarına hep C:\WINDOWS dizininin gelmesi dikkatlerini çekti. Kayıt Düzenleyici'de bunun da çözümü olduğunu söyledik. siz de, Windows Gezgini penceresi içinde sağ tuşla açılan menüde seçtiğiniz bir klasörün (dizinin) MS-DOS komut satırına hemen ulaşmak ister misiniz? Öyleyse Kayıt Düzenleyici'nin sol bölmesinde HKEY_CLASSES\ROOT\Directory\Shell'i seçin ve sağ fare düğmesi ile açılan menüden Yeni/Tuş'a tıklayın. Sol bölmede yeni oluşan klasöre (NewKey(1) örneğin "DOS Komutu" adını verin. (Ama sakın yanılıp "DOS Komut Satırı" ismini vermeyin. Sol bölmede kesinlikle Türkçe karakter kullanmıyoruz.) Sağ bölmede ise, Öndeğer'in üzerine çift tıklayın ve Windows Gezgini menüsünde yer almasını istediğimiz komutun ismini verin (işte burada "DOS Komut Satırı" ismini kullanabiliriz.) Daha sonra tekrar sol bölmede yeni yarattığınız klasörü (DOS Komutu) seçin ve altında "command" isimli yeni bir klasör daha yaratın. Bu klasörün Öndeğeri ise "command.com /k cd %1" olsun. Windows'dan çıkıp tekrar girin. Artık Başlat düğmesine sağ tuşla tıkladığınızda açılan menüde "DOS Komut Satırı" isimli yeni bir komut göreceksiniz. Bu komut sizi DOS komut satırında C:\WINDOWS\Start Menu dizinine ulaştıracak. Gezginin içinde ise seçili klasörün (dizinin) üzerine sağ tuşla tıkladığınızda açılan menüden "DOS Komut Satırı"nı çalıştırarak, o dizine DOS penceresi içinde kolayca ulaşabilirsiniz.
Simgeleri Değiştirin
Teğmen Uhuru simgeleri kurcalamaya devam etti, bazı masaüstü simgelerini değiştirdi. Ancak "Geri Dönüşüm Kutusu" ve "Bilgisayarım" simgelerini bir türlü değiştiremiyordu. Bunun için Windows 95'den ayrı satılan Plus! programının gerektiğini söyledik. Tabii, "Kayıt Düzenleyici" ile her şey mümkün! Geri Dönüşüm Kutusunun simgesini değiştirmek istiyorsanız Kayıt Düzenleyici'nin sol bölmesinde HKEY_CLASSES_ROOT\CLSID\{645FF040-5081-101B-9F08-00AA002F954E}\DefaultIcon klasörünü seçin. Sağ bölmede "Empty" ve "Full" (boş ve dolu geri dönüşüm kutuları için) yazan kayıtların verisi WINDOWS\SYSTEM dizinindeki shell32.dll adında bir dosyayı gösterir. Windows 95'in simgelerinin çoğu bu dosya içinde bulunur. Aynı veride, shell32.dll dosyasının yanındaki 31 parametresi ise dosya içindeki simge numarasını gösterir. Bu numarayı değiştirerek farklı simgeler atayabileceğiniz gibi, Veri sütununa ilgili dosyaların yerini tanıtarak elinizdeki ICO soyadlı değişik simgeleri kullanabilirsiniz. "Bilgisayarım" simgesini değiştirmek içinse, Kayıt Düzenleyici'nin sol bölmesinde HKEY_CLASSES_ROOT\CLSID\{20D04FE0-3AEA-1069-A2D8-08002B30309D}\DefaultIcon klasörünü seçip, sağ bölmede C:\WINDOWS\EXPLORER.EXE,0 dosyası yerine yukarıda anlattığımız gibi farklı bir simge dosyası kullanabilirsiniz. (Kendi simgelerinizi kolayca nasıl yaratacağınızı diğer sayfalardaki püfler arasında bulabilirsiniz).
Pencere Açmak için Özel Menü Komutu
Windows 95'de açtığınız pencerelerin çoğaldıkça tüm ekranı kaplamaması için bir seçenek vardır. Bu seçenek, her pencerede bulunan Görünüm/Seçenekler (View/Options) bölümünde yer alır ve bir sürücüde yeni bir pencere açılınca eskisinin kapanmasını sağlar. Atılgan ekibi Windows 95'in bu özelliğini oldukça kullanışlı bulmakla birlikte, kopyalama ve taşıma işlemleri için veya sadece dosya ve klasörleri karşılaştırmak için ayrı bir pencerenin açılmasını istediler. Belirli bir klasör için ayrı bir pencereyi, Ctrl tuşunu basılı tutup klasöre çift tıklayarak açabileceklerini söyledik, ancak sağ fare tuşu ile açılan menüye bu amaçla bir komut eklemek sanırız sizin de ilginizi çekecektir. Bunun için Kayıt Düzenleyici'yi çalıştırıp sol bölmede HKEY_CLASSES\ROOT\Directory\DefaultIcon\shell klasörünü seçin. Shell klasörünün altına yeni bir klasör (tuş) açarak "Yeni Pencere" gibi bir isim verin (hatırlarsanız sol bölmede Türkçe karakter kullanmıyorduk.) Bu tuşun sağ bölmedeki Öndeğer'ini "Yeni Pencere Aç" olarak değiştirin. Daha sonra tekrar sol bölmede yeni yarattığınız klasörü (Yeni Pencere) seçin ve altında "command" isimli yeni bir klasör daha yaratın. Bu klasörün Öndeğeri ise "explorer.exe %1" olsun. Windows'dan çıkıp tekrar girin. Artık herhangi bir klasör penceresinin içine sağ tuşla tıkladığınızda, açılan menüde "Yeni Pencere Aç" isimli yeni bir komut göreceksiniz. Ayrıca Başlat düğmesine sağ tuşla tıkladığınızda da bu komutu göreceksiniz.
Kendi Şablonlarınızı Yaratın
Scotty, Kayıt Düzenleyici ile başka ne gibi numaralar yapılabileceğini sordu. Aklımıza Windows 95 altında çalışan her uygulama için bir şablon yaratabileceğimiz geldi. Gerçi onların basılı belgelerle pek işi yoktu ama, eminiz sizin ilginizi çekecektir. Masaüstüne veya klasör pencerelerinin içine farenin sağ tuşu ile tıkladığınızda açılan menüdeki Yeni/Dosya veya Yeni/Klasör komutlarını mutlaka kullanmışsınızdır. Bu komutlar yeni bir klasör veya dosya yaratmak için oldukça kullanışlıdır. Peki, yaratacağınız yeni belgenin istediğiniz formatta açılmasını ister misiniz? Örneğin sık kullandığınız faks veya rapor kapakları için böyle bir şablon yaratabilir ve Yeni menüsüne atayabilirsiniz. Önce şablon yaratmak istediğiniz uygulamayı açın ve belgeyi istediğiniz gibi düzenleyin. Bu sayfayı istediğiniz bir isimle WINDOWS\SHELLNEW dizininin altına kaydedin. Daha sonra Kayıt Düzenleyici'nin sağ bölmesinde HKEY_CLASSES\ROOT'a girin ve kullanacağınız dosyanın soyadını bulun. Bu klasörün (tuşun) altında "ShellNew" ismiyle bir alt-klasör yaratın. ShellNew'in değerini sağ pencere bölmesinde FileName adında yeni bir dize değeri yaratın ve bu dizenin Değer Verisi'ne şablon olarak yarattığınız dosyanın ismini koyun. Windows'u tekrar çalıştırdığınızda Yeni Menüsü'nde şablon belgenizi açmak için gerekli satırı bulacaksınız. Office 95 setindeki programlar kendi belge isimlerini Yeni menüsüne zaten koyarlar. Dolayısıyla HKEY_CLASSES\ROOT\.DOC klasörü altında zaten Word şablonları vardır. Ancak yukarıda açıkladığımız püf ile hem Office 95 hem de diğer uygulamalar ile yarattığınız belgeleri istediğiniz gibi düzenleyip yeni şablonlar yaratabilirsiniz.
Animasyonlara Ölüm
Mr. Spock ise, Windows 95'de pencereleri açarken, simge durumuna getirirken, önceki boyutuna getirirken veya ekranı kaplatırken çalışan animasyonlara takmış. Pencerelerin gerçekten açılıyor veya kapanıyor gibi hareket ettiklerini, hatta onları simge durumuna getirirken Görev Çubuğu'na nasıl indiklerini takip etmiş. Bu hoş animasyonların Mr. Spock'un estetik zevkine hitap etmesini beklemiyorduk ama "Bunlar Windows 95'in performansını düşürmüyor mu?" diye gerçekten mantıklı bir soru sordu. İşte Windows 95'e biraz hız kazandırmak için bu animasyonları kapatmanın yolu: Kayıt Düzenleyicinin sol bölmesinden HKEY_CURRENT_USER\ Control Panel\ desktop\WindowMetrics klasörünü seçin ve sağ bölmede "1" olan MinAnimate değerini "0" olarak değiştirin. Windows'u tekrar çalıştırdığınızda pencere animasyonlarının yok olduğunu göreceksiniz. "Ben animasyonlarımı geri isterim" diyorsanız, MinAnimate değerini tekrar "1" yapabilirsiniz.
Disketleri Otomatik Çalıştırın
Dr. MacCoy ise Windows 95 uyumlu CD-ROM'ların CD sürücüsüne takar takmaz otomatik olarak çalıştığını görmüş. Ellerindeki bazı program disketlerinin neden bu özelliğe sahip olup olmadığını sordu. "Disketlerde AUTORUN.INF isimli bir dosya varsa neden olmasın?" dedik. Bazı programların disketlerinde de bu dosya bulunmasına karşın, Windows 95 disketlerin otomatik çalışmasına izin vermiyor. Bu işin de bir çözümü var: Kayıt Derleyicisi'nin sol pencere bölmesinde HKEY_CURRENT_USER\Software\Microsoft\Windows\Current Version\Policies\Explorer isimli tuşu bulun ve sağ bölmede "95 00 00 00" olan değer verisini "00 00 00 00" olarak değiştirin. Artık Windows 95, disketlerinizdeki AUTORUN.INF dosyalarını da tanıyacak. Disket sürücüler, CD sürücüler gibi disketi takınca otomatik okuma düzeneğine sahip olmadığı için, yine A: sürücüsüne çift tıklamanız gerekecek. Ancak, bu sefer A sürücüsündeki disketin içeriği görünmeyecek, içindeki program otomatik çalışacak.