"Reklamlar"

Bir arkadaşım yeni satın aldığı bir yazılımın paketini açmış, içinden yazılımın disketleri, garanti kartı vb. dışında incecik bir kitapçık çıkmış. Acaba kullanım kılavuzunu koymayı unuttular mı derken, ' Kullanım Kılavuzunuza Ne Yaptık?' başlıklı bir yazı görmüş. Yazıda daha önceden kullanıcılara sunulan kullanım kılavuzunun çok ayrıntılı olduğu için kullanıcılara güç geldiği belirtiliyor ve artık ' kafanızın karışmasını istemediğimiz için kılavuzu yok ettik' gibisinden bir açıklama yapılıyormuş! Arkadaşım çok bozulmuş tabii.

Muhtemelen çok sayıda kullanıcı, bir sürü para verip satın aldıkları yazılımların kocaman kocaman kutularını açtıklarında aynı şekilde bozuluyorlardır bu aralar. Çünkü kullanım kılavuzlarının küçültülmesi, giderek ortadan kalkması genel bir eğilim haline geldi. Yazılım endüstrisi, kolaylıkla hizmet sektörüne dahil edilebilir. Çünkü donanım üreticisi size çalışan, değişik fonksiyonları olan bir aygıt (bilgisayar, yazıcı vb.) sunarken, yazılım üreticisi bir hizmet sunmaktadır: Yazılım firmasının size sattığı kutunun içinden çıkan disketler değildir sizin aldığınız. Disketin içindeki programlar bütünü, yazılımın ileride upgrade edilmesi, çıkacak sorunların giderilmesinde yardım ve destek, programın kullanılmasında yardım... gibi değişik hizmetleri satın alırsınız.

Bu açıdan bakıldığında, ' kullanım kılavuzunuza ne yaptık?' cümlesi çok paradoksal: Yazılım üreticisi firmalar, verdikleri hizmeti azaltıyorlar, kopya kullanımı önleyecek en önemli gerekçe olan bilgi ve hizmet desteğinin bir kısmını kullanıcıdan esirgiyorlar... gibi görünüyor. Doğru. Öte yandan, yazılımların hemen hepsinin CD versiyonu var, CD üzerinde de etkileşimli tutorial modülleri... Yazılımın fonksiyonlarının kullanıcıya aktarılması da artık bilgisayar ortamında gerçekleşiyor.

Tabii, bir de şu sorun var. 600 sayfalık bir referans kitabı ya da kullanım kılavuzu, bir son kullanıcının gözünü korkutmaya yeter. Her şeyi içerdiklerinden ve genellikle hep son anda hazırlandıklarından, resmi kullanım kılavuzları içinde aradığınız şeyi bulmak bir işkencedir... Bu nedenle, genel bir eğilim olarak yazılımlarla o yazılımları anlatan, kullanıcıyı eğiten kılavuz kitaplar birbirinden ayrıştırılıyor. Microsoft'un kendisinin, bir yayıncı olarak kendi ürünü olan Excel ya da Word üzerine kitap hazırlayıp satması, bunun en açık göstergesi. Diyeceksiniz ki, ' Microsoft eskiden Excel'le birlikte verdiği kitabı şimdi ayrıca satıyor!'

Bu doğru değil. Çünkü dikkat ettiyseniz, bağımsız yayıncılar tarafından basılan kitaplar, bir kullanım kılavuzundan çok farklı. Bilgisayarın ya da belli bir yazılımın her şeyini anlatmak yerine, bu kitaplarda belli bir kullanıcı tipi seçiliyor ve o kullanıcıya en uygun tarzda, seçilmiş bilgiler veriliyor. Okura, bilgisayarla ilgili her tür bilginin verilmeye çalışıldığı dev kitaplar, eski dev kullanım kılavuzlarıyla birlikte tarihe gömülecek yavaş yavaş.

Biliyorsunuz, uzun bir süredir ben de kitap yayıncılığıyla uğraşıyorum. İşin başında, biz de bir kullanıcı tipi belirleyip bu tipolojiye göre bir seri tasarladık. Bir buçuk yıl kadar önce, kitap yayınına yeni yeni başladığımız sırada, ' reklamlar' başlığı altında Pusula Ltd.'in kuruluş amacını, nasıl kitaplar yayınlamayı planladığımızı yazmıştım. Aradan bir buçuk yıl geçti, bu ay yine aynı konuya dönüyoruz.

İnsanın yapıp ettiklerinden bahsetmesi biraz zor iş, ama on beş ayda bir olduktan sonra çok fazla ' reklam' sayılmayabilir...

İlk kitap, Can Uğur Ayfer'in ' Kim Korkar Hain Bilgisayardan?' adlı kitabıydı. ' Kim Korkar...' dizisinin ilki olan bu kitap, basitliği, kolay okunurluğu, akıcılığı ve eğlenceli görünümüyle çabucak popüler oldu. Sonuç: Bir yılda 5 baskı.

Aslına bakılırsa, ' Kim Korkar Hain Bilgisayardan?' kitabının içerdiği bilgi tutarı, herhangi bir DOS kılavuzunun ya da temel bilgileri veren bir bilgisayar kitabının içerdiğinden çok daha az. Ama önemli olan da bu. Çünkü PC'yle yeni tanışan bir kullanıcının bütün bilgileri bir anda öğrenmesi hem gereksiz, hem de imkansız.

O zaman yapılacak iş, bilgisayarla yeni tanışan insanlara ' her şeyi' öğretmeye kalkmak değil, bu teknolojiyi kullanmaktan eni konu korkan yeni kullanıcıların karşılaşacağı problemleri, yapmak istediklerini düşünerek konuyu sınırlamak.

Çünkü PC kullanmaya başlayan insan, bilgisayarcı olmaya aday bir öğrenci değildir; işlerini bilgisayar ortamında yapmak isteyen, işine yarayacak bilgileri hemen kapmak isteyen bir ' kullanıcıdır', ya da bilgisayarın sunduğu olanakların farkına varmak bile bazen ona yetebilir. Giderek artan bir oranda bu tür kullanıcının varlığından hareketle, serinin adını da ' Kim Korkar X'ten?' şeklinde belirledik. Bir adım öteye gitmek isteyen kullanıcılar için de seri içinde ' X Sizden Korksun!' adlı, bir düzey üstte kitaplar tasarladık: Örneğin yakında 4. baskısını yapacak olan ' Kim Korkar Windows'dan?' ve ' Windows Sizden Korksun!' kitapları gibi...

Kitaplarda önemli bir başka husus, konuların bilgisayara ya da yazılımın yapısına göre değil, kullanıcının ihtiyaçlarına ve problemlerine göre tasarlanmış olmasıydı. Yani, diyelim ' Kim Korkar Windows 95'ten?' gibi bir kitabı tasarlarken, yeni bir kullanıcının en temel ihtiyaçlarından başlamayı, konu sırasını Windows 95'in yapısına göre değil, yeni kullanıcının öğrenme ve ihtiyaç sırasına göre belirlemeyi seçtik.

Saydığım bu kitapların ekinde birer disket bulunuyor. Disketleri, kitapların ayrılmaz birer parçası olarak tasarladık. Kendi kendini yükleyen disketteki programlar ve örnek belgeler, okurun kitaptan öğrendiklerini anında deneyebilmesini sağlıyor.

Şu ana kadar sadece Pusula, 120,000'in üzerinde kitap bastı. Pusula'nın yayınladığı kitaplar şu anda 21'e ulaştı. Muhtemelen siz bu satırları okurken 22., hatta 23. kitap matbaada basılıyor olacak. Bu 20 kitabın içinde çok daha basit olan renkli ' Açıl Susam Açıl' dizisinin 6 kitabı da yer alıyor. Internet'le ilgili ilk kitabımız, yine seri mantığı içinde ' Kim Korkar Internet'ten?' di. Can Uğur Ayfer'in bu kitabından sonra, Açıl Susam Açıl: Internet ile daha da basit bir kitap yayınladık. Bu ay, Ahmet Turan Köksal'ın 520 sayfalık dev kitabını basıyoruz: ' Internet Sizden Korksun!' Ekinde Internet'le ilgili çok sayıda yazılımın ve aracın bulunduğu bu kitap, Internet'le ilgili aradığınız her şeyi, en kolaydan en zora içeriyor. Amacımız, yeni seriler de başlatarak kitap sayısını önümüzdeki 6 ay içinde iki katına çıkarmak.

Çünkü bu konuda muazzam bir bilgi açlığı olduğu, hızla gelişen bilgisayar teknolojisi ile ondan yararlanmak isteyenler arasındaki uçurumu kapatmak için yapılacak her şeye karşı ciddi bir talep olduğu açık seçik görünüyor.

Bir buçuk yıl sonraki başka bir yazıda, gelişmeleri size aktarırım.

İletişim için: pusula@doruk.com.tr