CHKDSK, DOS'un eski disk raporlama ve onarma komutuydu. Ayrıca RAM bellek hakkında MEM komutu gibi bilgi de veriyordu. Son yıllarda buna ek olarak SCANDISK adında yeni bir program DOS'a eklendi. Bilgi vermekten çok disk üzerindeki hataları tespit etmeye ve onarmaya yarıyor.
SCANDISK, eski CHKDSK'e göre daha güvenlidir. O yüzden mecbur kalmadıkça CHKDSK'i kullanmayın. (Bu uyarıyı CHKDSK'i çalıştırınca da göreceksinizdir.) Windows'ta çalışırken de kesinlikle CHKDSK'i kullanmayın.
CHKDSK'in temel kullanım şekilleri:
CHKDSK. Sadece CHKDSK komutunu verdiğinizde ekrana disk bilgileri gelir: Toplam disk alanı, saklı dosya sayısı ve kapladıkları alan, rehber (dizin) sayısı, geleneksel bellek büyüklüğü ve boş bellek alanı v.s. Eğer kayıp alanlar (lost cluster) varsa da bunlar hakkında bilgi verilir ve /F parametresi ile komutun çalıştırılması istenir.
CHKDSK /F. Diskteki bozulmaları düzeltmek için /F parametresi kullanılır. (Böyle durumlarda SCANDISK'i kullanın.)
CHKDSK /V. Disk üzerindeki tüm dosyaları bulunduğu rehber adlarıyla birlikte listeler. Dosyaların tamamını görmek, bulundukları rehberlerin adlarını görmek için kullanılabilir.
SCANDISK'in kullanımı daha da kolaydır. Komut satırında SCANDISK komutunu verdikten "sonra işlemler otomatik olarak yapılır. Yerine göre sizden onay istenir.
Windows 95'ten SCANDISK'i çalıştırmak istediğimizde DOS sürümü yerine Windows sürümü çalıştırılır.
VSAFE anti-virüs programı çalıştırıldığında, bellekte TSR olarak kalır ve yapılan işlemleri kontrol eder. Herhangi bir program dosyasına bulaşma veya boot'ta değişiklik yapılmaya kalkışıldığında duruma el koyar. İşlemi durdurur ve kullanıcıyı uyarır. Kullanıcı karşısına gelen seçeneklerden birini seçerek işlemi durdurabilir, bilgisayarı sıfırlayabilir (reset) veya işlemi devam ettirir.
VSAFE'i standart ayarıyla kullanabileceğiniz gibi, çok sayıdaki parametresini kullanarak da istediğiniz gibi özelleştirebilirsiniz. VSAFE'in yanına 1'den 8'e kadar verilen parametre ile aşağıda listelenen özellikler "+" ile devreye girer, "-" ile devre dışı kalır. Örneğin, belleğe bir TSR program yerleşmek istediğinde uyarılmak için,
VSAFE /2+
şeklinde parametre verilmesi gerekir. Birden fazla parametre kullanılabilir.
/1 Sabit disk alt seviye (low level) format uyarısı
/2 Bellekte kalıcı (TSR) olarak yüklenmeye çalışan var uyarısı
/3 Genel yazma koruması (write protect)
/4 Çalıştırılabilir (exe, com, ovl gibi) dosyaları kontrol et
/5 Boot sector'e bulaşmak isteyen var uyarısı
/6 Sabit diskin boot alanını (bölümleme tablosunu da) yazmaya karşı koru
/7 Disketlerin boot alanını yazmaya karşı koru
/8 Çalıştırılabilir dosyaları değiştirilmeye karşı koru
Not: 1, 4, 5 ve 6 parametreleri, aksi belirtilmemiş ise VSAFE çalıştırıldığında geçerlidir.
Kullanabileceğiniz diğer parametrelerden bazıları:
/N Network işlemlerini de virüslere karşı takip et
/D Kontrol toplamı (checksum) oluştur
/U VSAFE'i bellekten at
VSAFE'in o an geçerli özelliklerini görmek için ALT tuşu ile V tuşuna birlikte basın.