Araştırmacı her zaman iki kere tıklar

TEŞEKKÜRLER Kemal Bey, sanırım bilmek istediğim her şeyi öğrendim' dedi adının laf arasında Tuğçe olduğunu öğrendiğim taze Internet'çi. ' Hemen işe koyulacağım, borcum ne kadar?' diyerek kalkmaya yeltendi. Bana göre, bir şeyi az bilmek, özellikle Internet ve arama konusunda sadece bir saat içerisinde anlatılmış temel bilgilerle yetineceğini sanmak, aslında hiç bir şey bilmemekle eşdeğerdir. Tuğçe'yi pek gözüm tutmamıştı, ancak yine de iyi tarafıma geldi, daha doğrusu yapacak doğru dürüst bir şeyim yoktu. Bu yüzden gözlerine doğru bakarak konuştum.

' Dur evlat' dedim. ' Şu anda sadece aysbergin su üstündeki bölümünü gördün. Aslında dipte daha çok bilgi var, ve bu bilgileri öğrenmeden büromdan çıkarsan, başarılı olamayacağına kalıbımı basarım. Sana biraz daha bilgi vermek istiyorum, ayrıca bana BEY deme...'

Arama Konusunu İyi Belirlemek
DAHA önceden de söylediğim gibi, eğer genel bir bilgi arıyorsan, aramaya bir web rehberinden başlamalısın. Benim tercihim her zaman YAHOO olmuştur, en azından kategorik dağılımını artık ezbere bildiğim için aradığım bilgi içermesi muhtemel olan kategoriye çok kolay ulaşıyorum. Ancak Lycos, A2Z ve Magellan gibi web rehberlerini de deneyebilirsin. Konuşmamızın başından beri söylemeyi unutuyorum. Internet üzerinde aradığın bilgiye hızlı ve kesin olarak erişmek istiyorsan, İngilizce bilmelisin. Elbette bir İngilizce öğretmeni kadar değil, ancak en azından arama konunu seçerken kullanacağın kelimeleri bellirleyecek kadar. SiberUzay'ın genel dili İngilizce'dir, ve bir konu üzerinde detaylı araştırmalar söz konusu olunca, bulacağın kaynağın İngilizce bir rapor olması kuvvetle muhtemeldir.Eğer özel bir bilgi, özel bir konu hakkında detaylı bilgiye erişmek istiyorsan - örneğin Çelik Yelek veya Dağ Kartalı gibi - bu durumda arama motorlarına baş vurmalısın. Çünkü bu tür konular kolay kolay kategorize edilemezler.

Değişik arama motorlarında aynı kelimeleri kullanınca değişik sonuçlar elde edersin. Bu yüzden önce kendine bir başlama rehberi edinmeli ve aramalarına önce onunla başlamalısın. Ayrıca birkaç hafta bu motoru kullandıktan sonra artık sonuçlarına alışkın olursun, neyi nasıl arayacağını bilirsin. Internet kullanan herkesin bildiği AltaVista'yı öneririm sana başlangıç noktası olarak. Ancak AltaVista'da alternatifsiz değil. http://ultra.infoseek.com adresinden ulaşabileceğin Ultra Infoseek de oldukça detaylı bir arama motoru.'

Arama Operatörleri

Arama operatörlerini kullanarak arama motorlarında istediğiniz konuya yaklaşırken yüz bin tane "olası" web sayfası arasında daha baştan bir eleme yapabilir ve bu şekilde istediğiniz sonuca gözleriniz bozulmadan ve sabrınız taşmadan daha çabuk ulaşabilirsiniz.

Arama Motorlarının Püf Noktaları
BİR süredir beraberiz ve senin oldukça sabırsız bir kadın olduğunu görüyorum evlat. En azından sürekli hareket ettirdiğin bacakların bana bu fikri veriyor' dedim. ' Ancak web'de arama yapmak McDonalds'da hamburger kuyruğunda beklemeye benzemez. Aramam motorlarında arama yaparken sabırlı olmalı ve biraz zaman harcamayı göze almalısın' .San Francisco'da bir otel hakkında bir bilgi arıyorsan, sadece ' otel' veya sadece ' San Francisco' kelimelerini aratman yetmez. Paşa paşa ' San Francisco Hotel' kelimelerini girecek ve öyle arattıracaksın. Ayrıca çok iyi İngilizce bildiğini göstermek için ' and, or, the' gibi bağlaçlar da kullanma, arama motorları senin bu kadar akıllı olduğunu bilmezler. İngilizce sıfatlar da arama motorlarını ilgilendirmezler.Çok kullanılan bir örneği vereyim: Geçtiğimiz aylarda memleketiı sarsan bir skandal olan Susurluk kazası ve gelişmeler hakkında arama yapmak istiyorsan arama motorunun karşısına geçip ' Susurluk' yazıp tuşuna basma. Karşına Susurluk'taki fabrikalara ilişkin sayfalar da gelecek ve bunlardan hiç biri bir işe yaramayacaktır. Bunun yerine arama yelpazeni daraltmalı ve örneğin ' susurluk gangs' yazman çok daha mantıklıdır.'

Kombinasyonlar Sanatı
SAAT oldukça geç olmuştu. Ancak benim daha anlatacak çok şeyim vardı. Tuğçe'nin sıkılmış gibi bir hali yoktu, ne de olsa karşısında anlatıcı olarak ben vardım, doğal olarak sıkılmak gibi bir seçeneği olamazdı. Ancak çocuğun sabahtan beri doğru dürüst bir şeyler yiyemediği belli oluyordu. Halsiz düşmüş görünüyordu.

' Gel şu aşağıdaki pideciye inelim Tuğçe' dedim. ' Hikayenin geri kalan kısmını orada dinlersin. Hem de Hasan usta, daha doğrusu Hasan ustanın pideleri ile tanışırsın' . Pideleri ısmarlamış, masadaki kırmızıbiber ve ekmeği tırtıklarken anlatmaya devam ettim: ' Bir arama motoruna girdiğin sözcükler sonucu ekrana gelen link'ler çok az ve aradığın sözcüklerle ilgisi yoksa, suçu arama motorunda bulmak yanlış. Çünkü Internet aleminde mutlaka aradığınız bilgi ile uzaktan yakından ilgili bir web sitesi vardır, bütün yapacağın doğru arama kriterlerini kullanmak. Kelimeleri azaltarak arama kapsamını genişletebilirsin örneğin.

Bunun tam tersi de olabilir evlat. Arama sonucu ekrana binlerce link gelebilir. Bu durumda da yapacağın şey daha fazla kelime kullanarak arama yelpazeni daraltmaktır. Yine aradığımı bulamıyorum diyorsan değişik bir arama motoru denemenin zamanı gelmiş demektir. Bir dizi arama motorunda arama yapmak istiyorsan bizim PC World'çülerin PC World Online sayfalarındaki Internet rehberinin arama sayfasını kullanabilirsin örneğin. Orada çalışan çocukları tanırım, zorluk çıkartmazlar. Hazırladıkları bir web sayfasında hemen hemen bütün arama motorlarının arama formları bulunuyor. Bunları tek yerden sıra ile deneyebilirsin.'