Ο Ενγκελς έλεγε ότι η οικογένεια "είναι το ενεργητικό στοιχείο, ποτέ δεν είναι στάσιμη αλλά περνά από μια κατώτερη σε μια ανώτερη μορφή, καθώς η κοινωνία εξελίσσεται και διέρχεται από μια κατώτερη βαθμίδα σε μια ανώτερη". Η οικογένεια κάτω από συγκεκριμένες κοινωνικο - οικονομικές συνθήκες δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια ιστορική βαθμίδα της σεξουαλικής και συντροφικής συμβίωσης των δύο φύλων.
Ετσι όμως γεννιέται το ερώτημα: Αν ο ρόλος της οικογένειας στον καπιταλισμό καθορίζεται από τις καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής, τότε τι αλλαγές θα υποστεί με την ανατροπή τους;
Με την κοινωνικοποίηση των βασικών μέσων παραγωγής, υπό το καθεστώς της επαναστατικής εργατικής εξουσίας, προοδευτικά χάνει το ατομικό νοικοκυριό το χαρακτήρα του, ως οικονομική μονάδα της κοινωνίας.
Ο Λένιν έκανε σαφή διάκριση ανάμεσα στις αναγκαίες και μη αναγκαίες εργασίες που συντελούνται στα πλαίσια του ατομικού νοικοκυριού για την αναπαραγωγή της δύναμης των μελών της.
Πρώτον, διακρίνει τις παραγωγικές εργασίες: οργανωτικές, αισθητικές, πολιτιστικές δραστηριότητες που στηρίζουν την ανάπτυξη των οικογενειακών και κοινωνικών σχέσεων (διαπαιδαγώγηση παιδιών, συντροφική - πολιτιστική δραστηριότητα των μελών της) οι οποίες μπορούν να συγκριθούν με είδη "ανωτέρων" δραστηριοτήτων, όπως τις είχε χαρακτηρίσει ο Ενγκελς.
Δεύτερον, διακρίνει τις μη παραγωγικές εργασίες: αυτές που εξυπηρετούν τις υλικές ανάγκες των μελών της οικογένειας (ήδη ένα σημαντικό μέρος τους έχει κοινωνικοποιηθεί στον καπιταλισμό, αλλά έχουν μετατραπεί σε εμπόρευμα). Εργασίες οι οποίες είναι χωρίς μελλοντική προοπτική γιατί στο σοσιαλισμό, στο μεγαλύτερο μέρος τους (όπως και στον πρωτόγονο κομμουνισμό) θα είναι κοινωνική φροντίδα και όχι εμπόρευμα, πχ. δημόσια πλυντήρια, εστιατόρια, δημόσια ΚΠ, κλπ.
Ο Λένιν χαρακτήριζε αυτό το μέρος της δουλειάς ως "οικιακή σκλαβιά, και τις γυναίκες σκλάβες του σπιτιού, πνιγμένες στην πιο ασήμαντη, στην πιο μαύρη, στην πιο βαριά, στην πιο αποβλακωτική για τον άνθρωπο δουλειά της κουζίνας και γενικά του μεμονωμένου οικιακού οικογενειακού νοικοκυριού".
Βέβαια ένα μέρος του μη παραγωγικού μέρους του νοικοκυριού θα συνυπάρχει ακόμα για μεγάλο χρονικό διάστημα και στα πλαίσια του σοσιαλισμού. Αλλά η τάση του θα είναι να απλουστεύεται, να ελαχιστοποιείται.
Οταν οι κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες δώσουν την δυνατότητα της ελεύθερης επιλογής της εργασίας, της ελεύθερης ικανοποίησης των αναγκών, της ελεύθερης επιλογής του ερωτικού συντρόφου, τότε θα πάρει άλλα χαρακτηριστικά και ο ελεύθερος χρόνος και η αξιοποίησή του στο σπίτι.
Ο Λένιν, σαν πολύ προνοητικός επαναστάτης, υποστήριζε ότι: "Η πραγματική απελευθέρωση της γυναίκας, ο πραγματικός κομμουνισμός θα αρχίσει μόνο εκεί και τότε, όπου και όταν αρχίσει η μαζική πάλη (καθοδηγούμενη από το προλεταριάτο που κατέχει την εξουσία) ενάντια σε αυτό το μικρό σπιτικό νοικοκυριό ή πιο σωστά η μαζική του ανασυγκρότηση σε μεγάλο σοσιαλιστικό νοικοκυριό" .