Δεν είναι η λαϊκή αδιαφορία που φταίει. Η λαϊκή αδιαφορία και απάθεια που καλλιεργείται σκοπίμως και επιμελημένα. Είναι τα καθημερινά κηρύγματα της μοιρολατρίας των διάφορων μεγαφώνων και μηχανισμών "επικοινωνίας", που όταν κλαίνε για την κοινωνική αδικία δεν παραλείπουν να υπογραμμίσουν ότι τίποτε δεν γίνεται, δεν υπάρχει δυνατότητα αλλαγών.
Το σημερινόΣύνταγμα που έχουμε είναι ένα καθαρά ταξικό σύνταγμα που διαφυλάσσει τα ιερά και τα όσια των ιδιοκτητών κεφαλαίων, και το αυριανό θα είναι το ίδιο και χειρότερο, πιο βαθιά ταξικό, πιο αντιδραστικό και αυταρχικό, λιγότερο ελληνικό με την έννοια ότι θα βγάζει από την μέση και εκείνα τα άρθρα που τυπικά μιλούσαν για λαϊκή και εθνική κυριαρχία.
Για τα κοινωνικά δικαιώματα Ο λαός γνωρίζει πολύ καλά ότι ούτε ισότητα υπάρχει, ούτε πρόθεση για κοινωνική ισότητα θα υπάρξει. Τυπικά οι έλληνες και ελληνίδες είναι ίσοι απέναντι στο νόμο, αλλά ο νόμος δεν λειτουργεί ίσα για όλους. Στην πράξη αλλιώς λειτουργεί η ισότητα και η ελευθερία γι αυτούς που μισθώνουν την εργατική δύναμη και αλλιώς για αυτούς που την πουλάνε, δηλαδή την μεγάλη πλειοψηφία το λαού.
Από τη στιγμή που η κοινωνία μας στηρίζεται στην αντίθεση κεφάλαιο - εργασία, είναι βέβαιο ότι κανένας νόμος, όσο και να μιλά για ισότητα, δεν θα έχει αντίκρυσμα για την μεγάλη πλειοψηφία του λαού μας. Από τη στιγμή που ζούμε σε μια κοινωνία που μετέχει ενεργά στους διεθνείς καπιταλιστικούς οργανισμούς, κανένας νόμος, ούτε και το Σύνταγμα μπορεί να εγγυηθεί τη λαϊκή κυριαρχία και την εθνική ανεξαρτησία, και κυρίως δεν πρόκειται ο νόμος, το Σύνταγμα, να τις αποκαταστήσει, εκτός πια αν ο λαός αποδειχθεί πιο ισχυρός (όχι από το νόμο γενικά) αλλά από αυτούς που φτιάχνουν και λειτουργούν τους νόμους και το Σύνταγμα.
Βεβαίως θα μου πείτε είναι ουτοπικό και αντιεπιστημονικό να περιμένει κανείς ένα Σύνταγμα σοσιαλιστικό σε μια κοινωνία καπιταλιστική. Απλά νοιώθουμε την ανάγκη να περιγράφουμε τα απελπιστικά τυπικά και στενά όρια των κοινωνικών δικαιωμάτων σε μια κοινωνία της κεφαλαιοκρατικής ιδιοκτησίας, και σε μια περίοδο που υπάρχει μια γενικευμένη επίθεση σε βάρος της μεγάλης πλειοψηφίας του λαού από το διεθνές μονοπωλιακό κεφάλαιο και τις συνεργαζόμενες κυβερνήσεις του.
H κοινωνική ισότητα και η επικίνδυνη θεωρία της αναλογικότητας. Η Νέα Δημοκρατία , με βάση τις θέσεις που κατέθεσε, πρόβαλλε ως το άλφα και το ωμέγα για το νέο Σύνταγμα των κατοχύρωση των ατομικών δικαιωμάτων, ή καλύτερα να το πούμε του δικαιωμάτων του ατόμου. Δεν θα σταθώ στην ιστορία αυτής της θεωρίας, γιατί έχει οπωσδήποτε ιδεολογικό φορτίο. Απλά ή όλη πολιτική της ΝΔ και οι τοποθετήσεις της αποκαλύπτουν αυτό που ίσως το ίδιο το Κόμμα δεν θέλει να κρύψει, ότι αυτή η κοινωνία των δικαιωμάτων του ατόμου που προβάλλει είναι η κοινωνία που κατοχυρώνει πλήρως τα δικαιώματα του ιδιοκτήτη κεφαλαίων, της καπιταλιστικής εργοδοσίας, που είναι άλλωστε και η μόνη κοινωνική δύναμη που μπορεί να εξασφαλίσει τα συλλογικά της και τα ατομικά της δικαιώματα σε πλήρη αρμονία και ενότητα.
Η λογική της κυβέρνησης, αλλά και του Συνασπισμού, είναι ότι ο όρος αναλογική ισότητα ταιριάζει σε μια ταξική κοινωνία, γιατί με αυτόν τον τρόπο υπάρχει η δέσμευση να παρέχεται κοινωνική προστασία στις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες και μάλιστα σε ζητήματα υγείας, μητρότητας, παιδικής ηλικίας και οικογένειας. ΠΑΣΟΚ και Συνασπισμός δηλαδή ρίχνουν το βάρος στα ατομικά δικαιώματα μιας μειοψηφίας που βρίσκεται μεταξύ ζωής η θανάτου με την έννοια ότι δεν έχει να φάει τίποτε, αντιμετωπίζει κυριολεκτικά θέμα επιβίωσης. Έτσι η κοινωνική πολιτική για το λαό μετατρέπεται σε κοινωνική πολιτική του συσσιτίου και του ξεροκόμματου. Άλλο πράγμα είναι η εξειδίκευση μιας γενικής κοινωνικής φιλολαϊκής πολιτικής, και άλλο πράγμα είναι να εξαιρεθούν από την κοινωνική πολιτική εκατομμύρια έλληνες, με τη λογική ότι αυτοί δεν έχουν ανάγκη άμεσης βοήθειας όπως οι πλήρως εξαθλιωμένοι , άστεγοι, περιθωριοποιημένοι. Είναι ή δεν είναι αυτή κοινωνική πολιτική του περιθωρίου;
Το ερώτημα είναι: Ποιο είναι το κριτήριο με το οποίο μια κοινωνική ομάδα θεωρείται ευπαθής; Η έννοια αυτή έχει ταξικό περιεχόμενο, μπορεί να γίνει σήμερα λάστιχο. Ευπαθής λόγου χάρη δεν θεωρείται ο μερικά απασχολούμενος, ο μισθοσυντήρητος, ο νέος ή η νέα που δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να διεκδικήσει μια θέση στον ήλιο, την ίδια θέση που μπορεί να διεκδικήσει ο νέος ή η νέα που γεννήθηκε σε μια πλούσια οικογένεια.
H αναλογικότητα - στα σημερινά πλαίσια- θα λειτουργεί ως άλλοθι για να γκρεμιστεί και αυτό το ανεπαρκές σύστημα κοινωνικής προστασίας που ήδη έχει αρχίσει να ξηλώνεται στο όνομα της "σύγκλισης" και του "ευρώ". Στο όνομα της αναλογικότητας και της δήθεν "κοινωνικής αλληλεγγύης" τα μη "ευπαθή λαϊκά στρώματα" θα πρέπει να πληρώνουν για την πιο ακραία φτώχεια και τα θύματά της, ενώ οι πλουτοκρατία δεν θα χρειάζεται παρά να δίνει ακόμα λιγότερα ψίχουλα σε σχέση με τα κεφάλαια και τα κέρδη της. Κοντά στην αναλογικότητα είναι και ή άλλη σκέψη που τα περισσότερα κόμματα στη Βουλή ανέχονται και συμφωνούν, δηλαδή στα περί προστασίας από το Σύνταγμα ενός πυρήνα δικαιωμάτων. Η λέξη πυρήνας είναι παγίδα και γι αυτό επικίνδυνη. Τι σημαίνει πυρήνας των δικαιωμάτων στο τέλος του 20ού αιώνα; Πχ, η σύνταξη φτώχειας, η ευκαιριακή απασχόληση, τα βοηθήματα πενίας, αυτά θα θεωρούνται πυρήνας δικαιωμάτων. Με τον πυρήνα των δικαιωμάτων επιδιώκετε- μαζί με τον ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας να απαλλαγείτε από δεσμεύσεις επιχορηγήσεων από τον κρατικό προϋπολογισμό. Άλλωστε το μέτρο αυτό το χρησιμοποιείτε αδιαφορώντας για το Σύνταγμα. π.χ. με την παρακράτηση φόρων από τους ΟΤΑ , και τους οποίους έχετε εισπράξει για λογαριασμό τους. Νομιμοποιείσθε κατά την γνώμη σας να βαφτίζετε εργασία την μερική απασχόληση.
Το ΚΚΕ έχει καταθέσει συγκεκριμένες διατυπώσεις για τα αντίστοιχα συνταγματικά άρθρα που κατοχυρώνουν χωρίς περιορισμούς και διευρύνουν τα κοινωνικά δικαιώματα.
Δεύτερο. Η κυβέρνηση είναι ενθουσιασμένη γιατί τάχα στο νέο Σύνταγμα κατοχυρώνεται η προστασία του πολίτη από την παραβίαση της προσωπικής του ζωής μέσω της κακής χρήσης των νέων τεχνολογιών. Κατ΄ αρχήν η κύρωση της Σένγκεν τινάζει στον αέρα κάθε νόμο περί ατομικής προστασίας. Δεν θα σταθώ όμως στο ζήτημα αυτό, γιατί επανειλημμένα το έχουμε θέσει στη Βουλή. Θα ξεχωρίσω μια άλλη πλευρά, για να δείξω πόσο παραπλανητικά και τυπικά είναι τα άρθρα που φέρνει η κυβέρνηση περί ατομικής προστασίας.
Όταν συζητούσαμε στη Βουλή τα περί ηλεκτρονικής παρακολούθησης πολλές φορές υπουργοί υπογράμμισαν ότι σήμερα είναι αδύνατο να αντιμετωπισθεί και να ελεγχθεί η κατάσταση, αφού ένας απλός ιδιώτης μπορεί να αποκτήσει μέσα ατομικής παρακολούθησης. Ως ένα βαθμό αυτό έχει βάση, αν και δεν έχει ψαχθεί -γιατί δεν υπάρχει διάθεση- πόσο το κακό μπορεί να περιοριστεί.
Το πρόβλημα είναι αλλού. Η κρατική εξουσία, η κυβέρνηση, η εργοδοσία, οι πολυεθνικές και οι διάφοροι μηχανισμοί ασφαλείας είναι πολύ πρόθυμοι να χρησιμοποιήσουν το αποτέλεσμα μιας ατομικής παρακολούθησης όταν αυτό εξυπηρετεί και περιφρουρεί τα ιερά και τα όσια του συστήματος. Μπορεί ο απλός πολίτης να μη μάθε ποτέ την αιτία της απόλυσής του από τον εργοδότη, που θα έχει λάβει γνώση της ατομικής στάσης και συμπεριφοράς.
Το πρόβλημα λοιπόν του σεβασμού της προσωπικής ζωής δεν είναι νομικό, τεχνοκρατικό. Είναι πριν απ΄ όλα πώς μετράει η προσωπική ζωή, το άτομο μέσα στην κοινωνία. Στη δική μας δεν μετράει καθόλου, εκτός αν είναι άτομο που ανήκει στην άρχουσα τάξη ή στους προσφιλείς μηχανισμούς της. Με αυτά που λέμε δεν θέλουμε να υποβιβάσουμε τη σημασία της περιφρούρησης, των μέτρων προστασίας. Απλά θέλουμε να πούμε ότι το Σύνταγμα δεν είναι το ευαγγέλιο, ούτε το φρούριο των ατομικών δικαιωμάτων.
Τρίτο η πρόταξη του κοινοτικού και παγκοσμιοποιημένου δικαίου. Αναθεωρούνται όλα τα άρθρα που άφηναν έστω και τυπικά χαραμάδες για ζητήματα λαϊκής και εθνικής κυριαρχίας. Ούτε τυπικά δηλαδή να μην υπάρχει θέμα εθνικής και λαϊκής κυριαρχίας σε σχέση με διεθνείς αποφάσεις και κατευθύνσεις που θίγουν συμφέροντα της χώρας και του λαού.
Βεβαίως από την πλευρά σας καλά κάνετε, και καλά κάνουν και όποια από τα κόμματα της αντιπολίτευσης θεωρούν ότι ο πραγματικός εκσυγχρονισμός είναι ο ελληνικός λαός να δέχεται χωρίς καν να ερευνά, ό,τι αποφασίζεται στις Βρυξέλλες, στην Ουάσιγκτον και στις έδρες των άλλων διεθνών οργανισμών. Το θέμα είναι πως πρέπει να δει αυτό το πελώριο πρόβλημα ο λαός. Τα ιερά και τα όσια της παγκοσμιοποίησης κατοχυρώνονται στο ελληνικό Σύνταγμα. Τα ιερά και τα όσια των λαών πετάγονται στο καλάθι των αχρήστων. Αναμφισβήτητα στη σημερινή εποχή είναι αδιανόητο να μη γίνεται λόγος για το εθνικό και διεθνικό ζήτημα, για το πώς μια χώρα θα συμβάλλει στις διεθνείς διαδικασίες. Το ζήτημα όμως που τίθεται εδώ είναι πολύ πιο πεζό και ουσιαστικό.
Κατ΄ αρχήν δεν νομίζω ότι υπάρχει βουλευτής και σοβαρός άνθρωπος σε αυτή την αίθουσα που να υποστηρίζει ότι ξεπεράσθηκε το εθνικό κράτος, το έθνος-χώρα, ότι ξεπεράσθηκαν τα σύνορα, τα εθνικά κοινοβούλια. Αυτά - όταν λέγονται- λέγονται μόνο και μόνο για δικαιολογηθεί στο λαό η λιτότητα και η φτώχεια, η "νέα τάξη πραγμάτων" και οι επεμβάσεις της.
Άρα το θέμα "εθνικό συμφέρον" ισχύει, πολύ περισσότερο σήμερα που η παγκόσμια οικονομία αναπτύσσεται με αποκλειστικό γνώμονα τα ταξικά συμφέροντα του παγκόσμιου κεφαλαίου σε βάρος των ταξικών συμφερόντων των εργαζομένων. Το επίσης μεγάλο θέμα της εθνικής ανεξαρτησίας ισχύει από τη στιγμή που η παγκόσμια οικονομία συμπληρώνει την ταξική με την εθνική καταπίεση, με σχέσεις κυριαρχίας σε βάρος της μεγάλης πλειοψηφίας των χωρών. Η ίδια η κυβέρνηση -σε ορισμένες περιπτώσεις- αναγνωρίζει ότι σε ένα διεθνή οργανισμό, σε μια παγκόσμια οικονομία, δεν είναι όλες οι χώρες ίσες, όπως δεν είναι και ίσια και τα δάκτυλα των χεριών μας. Επικαλείται το μικρό μέγεθος της Ελλάδας, ότι οι σύμμαχοι λένε δεν μας καταλαβαίνουν κ.λ.π. Αυτά, όταν πρόκειται να δικαιολογηθεί η πρόθυμη και ενεργητική υποταγή στα συμφέροντα των πολυεθνικών και των διεθνών διακρατικών κέντρων.
Επομένως μια κυβέρνηση που θέλει να υπηρετήσει τα εθνικά συμφέροντα, που θέλει να προστατεύσει όσο το επιτρέπουν οι συνθήκες τις διεθνείς σχέσεις από την ιμπεριαλιστική κυριαρχία και την υποταγή, έχει κάθε συμφέρον να επικαλείται το δικαίωμα της εθνικής και λαϊκής κυριαρχίας. Νομιμοποιείται να αντιστέκεται, να αντλεί δύναμη από τη λαϊκή δράση προκειμένου- αν το θέλει- να αντιστέκεται.
Δικαιούται , όταν το θέλει μια κυβέρνηση, να στηρίζει θετικές διεθνείς προσπάθειες για το καλό των λαών και να αντιστέκεται σε διεθνείς προσπάθειες που στρέφονται κατά των λαών, και πριν απ΄ όλα για το λαό που έχει ευθύνη. Η ελληνική κυβέρνηση -με την σύμφωνη γνώμη των περισσοτέρων κομμάτων της αντιπολίτευσης- δέχεται στο νέο Σύνταγμα να εξαλειφθούν και τα υπολείμματα των τυπικών δικαιωμάτων περί λαϊκής κυριαρχίας και εθνικών συμφερόντων.
Το ερώτημα είναι γιατί γίνεται αυτό έτσι απροκάλυπτα, από τη στιγμή που το ισχύον Σύνταγμα δεν μπήκε εμπόδιο σε εκχωρήσεις κυριαρχικών δικαιωμάτων, στην εκποίηση ελληνικών εδαφών και πλούτου στους ξένους; Η κυβέρνηση και τα κόμματα του λεγόμενου ευρωπαϊκού προσανατολισμού θέλουν να προλάβουν το μέλλον, την πιθανότητα πολύ πιο σύντομα από ότι φαντάζονται να δημιουργηθούν προϋποθέσεις μια λαϊκή Κυβέρνηση να αρνηθεί να εκτελέσει συμβατικές υποχρεώσεις. Θέλει η κυβέρνηση να περιβάλλει με συνταγματική νομιμότητα, έστω και εκ των υστέρων, αντισυνταγματικές επιλογές που έχει κάνει. Θέλει η κυβέρνηση, κατ εντολή των Βρυξελλών, να αποφασίσει σε μια μέρα, χωρίς να λογοδοτεί η να ενημερώνει έγκαιρα τον ελληνικό λαό. Σε κλάσμα του δευτερολέπτου και χωρίς δικαίωμα ενημέρωσης, βολεύονται επίσης να δικαιολογούν την στάση τους στο όνομα των διεθνών δεσμεύσεων,
Βεβαίως, όταν ο ελληνικός λαός αποφασίσει να βάλει φραγμό, να ανοίξει το δικό του δρόμο, τότε δεν πρόκειται το Σύνταγμα να είναι το εμπόδιο του . Όμως είναι πρόβλημα με τους σημερινούς συσχετισμούς, αφού προσθέτει εμπόδια στο λαό, του βάζει φραγμούς. Κυρίως ένα τέτοιο Σύνταγμα , όταν ακόμα ο πολιτικός συσχετισμός δεν έχει ανατραπεί ριζικά, δίνει τη δυνατότητα να παρεμβαίνουν οι διεθνείς οργανισμοί με όλα τα μέσα, προκειμένου να επιβάλλουν τη θέλησή τους, να αντιμετωπίσουν το λαό στο όνομα ότι βλάπτονται διεθνή ζωτικά συμφέροντα. Δεν έχει σημασία αν υπάρχουν ή όχι τέτοιες αναφορές, το νέο Σύνταγμα όμως, συν ο πολιτικός συσχετισμός, μπορεί να επιτρέψει. Έτσι και όταν ακόμα στην Ελλάδα θα εκφράζεται αγωνιστικά και μαζικά η λαϊκή απαίτηση για απειθαρχία στην ΕΕ ή στο ΝΑΤΟ, για αποχώρηση ακόμα, να προβάλλεται το επιχείρημα ότι πρόκειται για αντισυνταγματική εκτροπή! Η σαφής καταδίκη της ΕΕ, η απειθαρχία στις επιλογές της, η αποχώρηση ακόμα. Να θεωρείται συνταγματική υποχρέωση η παραμονή. Βεβαίως, ξαναλέμε, όταν αλλάξουν ριζικά οι συσχετισμοί, το Σύνταγμα δεν θα παίζει ρόλο, γιατί θα έχει ωριμάσει η ανάγκη για ένα νέο, πραγματικά λαϊκό σύγχρονο Σύνταγμα.
Για το εκλογικό σύστημα. Δεν μας ξενίζει που δεν καθιερώνεται η απλή αναλογική. Δεν είσθε δογματικοί μπορεί κάποτε να την φέρετε ως εκλογικό σύστημα, μιας χρήσης, ανάλογα με το τι βολεύει τα κόμματα εξουσίας. Ανησυχούμε όχι μόνο γιατί δεν καθιερώνετε την απλή αναλογική, αλλά γιατί ξέρουμε ότι στους κόλπους της κυβέρνησης, αλλά και στελεχών της αξιωματικής αντιπολίτευσης, γίνονται σκέψεις για να αντιγράψουμε τα πιο αντιδραστικά εκλογικά συστήματα που λειτουργούν στις χώρες της ΕΕ: με τα υψηλά όρια, τους δύο γύρους. H συντηρητικού χαρακτήρα αλλαγή του εκλογικού συστήματος με τον ανερχόμενο αυταρχισμό πάνε μαζί.
Χωρισμός εκκλησίας από το κράτος. Υποστηρίζουμε τον πλήρη χωρισμό της εκκλησίας από το κράτος και την κατάργηση του άρθρου 3 του Συντάγματος. Δεν το κάνετε για λόγους καθαρά πολιτικούς και όχι γιατί δεν θέλετε τάχα να συγκρουστείτε με το λαϊκό αίσθημα. Ο λαός μπορεί πολύ καλά να καταλάβει τι σημαίνει διαχωρισμός, δεν έχει να κάνει με το δικαίωμά του να θρησκεύεται και να εκκλησιάζεται. Θέλετε να χρησιμοποιείτε την θρησκεία σαν μέσο ιδεολογικού και πολιτικού επηρεασμού, όπως και η Εκκλησία θέλει να ασκεί πολιτική με τη στήριξη του κράτους. Θέλετε να ελέγχετε ιδιαίτερα τον λαϊκό κλήρο, να τον κρατάτε σε θέση δημοσίου υπαλλήλου.
Εμείς δεν υποστηρίζουμε ότι οι ιερείς, απλοί και αξιωματούχοι, δεν έχουν δικαίωμα να ασκούν πολιτική, να έχουν πολιτικές θέσεις και μάλιστα να τις προβάλλουν. Βεβαίως ευχής έργο θα ήτανε να υποστηρίζουν ανοικτά και μαζικά θέσεις που υπερασπίζονται τα συμφέροντα του λαού. Πάντως έτσι και αλλιώς ασκούν με την ευρύτερη έννοια πολιτική παρέμβαση αφού έχουν κοσμοθεωρητικές αντιλήψεις. Οι θρησκευτικές αντιλήψεις έχουν ορισμένο πολιτικό περιεχόμενο. Άλλο αυτό, και άλλο η εκκλησία ως θεσμός να αναμειγνύεται με δραστηριότητες του κράτους ή να εξαρτάται από αυτό σε ορισμένα ζητήματα.
Η κατάσταση στα ταραγμένα Βαλκάνια - και όχι μόνο - έδειξε ότι η Εκκλησία - δεν αναφέρομαι στην Ελληνική αλλά γενικά - με τους μηχανισμούς της χρησιμοποιήθηκε για να δικαιολογηθούν και να προκληθούν επεμβάσεις και διαιρέσεις. Ο ομφάλιος λώρος που συνδέει την εκκλησία με το κράτος είναι επιζήμιος, πολύ περισσότερο που υπεισέρχεται στην παιδεία, και σε όλες σχεδόν τις κοινωνικές εκδηλώσεις με την μορφή του όρκου.