Το ψευτοδίλημμα "ατλαντιστές" ή "ευρωπαϊστές"

- Εμφανίζονται να υπάρχουν δύο διαφορετικές τάσεις, όσον αφορά την άμυνα και την ασφάλεια της Ευρώπης. Από τη μια, είναι οι λεγόμενοι "ατλαντιστές" και, από την άλλη, οι "ευρωπαϊστές". Πόσο υπαρκτές είναι οι αντιθέσεις τους και τι εκφράζουν;

- Η Συνθήκη του Μάαστριχτ προβλέπει την υιοθέτηση από την Ευρωπαϊκή Ενωση της Δυτικοευρωπαϊκής Ενωσης (ΔΕΕ) και τη μετεξέλιξη της δεύτερης σε εργαλείο, που θα εγγυάται και θα υπερασπίζεται την ασφάλεια της Ευρώπης, θα είναι, ουσιαστικά, η στρατιωτική δομή της. Η ΔΕΕ, παρόλο ότι γεννήθηκε πριν από το ΝΑΤΟ, αδράνησε, γιατί η αποστολή αντιμετώπισης των σοσιαλιστικών χωρών ανατέθηκε στο αμερικανοκρατούμενο ΝΑΤΟ. Η αναζωογόνηση της ΔΕΕ τα τελευταία χρόνια συνδέεται και με την ανάγκη υπερπήδησης του εμποδίου των περιορισμένων ορίων δράσης που είχε το ΝΑΤΟ. Στην πορεία, άρχισαν να μοιράζονται οι ρόλοι και ιδιαίτερα τα κόστη από τη λειτουργία του ΝΑΤΟ. Με πρωτοβουλία των Αμερικάνων, θεωρήθηκε ότι η ΔΕΕ μπορούσε να μετεξελιχθεί στον "ευρωπαϊκό πυλώνα" του ΝΑΤΟ. Μέχρι τώρα δε, όλες οι συζητήσεις και οι αποφάσεις που έχουν παρθεί πάνε προς αυτήν την κατεύθυνση. Στη Συνάντηση του Βερολίνου το 1996, αποφασίστηκε να δημιουργηθούν μεικτές δυνάμεις επιχειρήσεων, που θα μπορούν να διατεθούν για επιχειρήσεις υπό τη διοίκηση της ΔΕΕ, ύστερα, όμως, από έγκριση του ΝΑΤΟ, στις περιπτώσεις που το τελευταίο θα αποφάσιζε να μην συμμετέχει. Η όλη συζήτηση δε μετακινείται από το πλαίσιο που θέλουν οι Αμερικάνοι, δηλαδή να είναι υπό τον πλήρη έλεγχό τους αυτές οι μεικτές δυνάμεις.

Ετσι έχουν τα πράγματα, σε πολιτικό επίπεδο όμως εμφανίζονται μια σειρά από πολιτικές δυνάμεις, οι οποίες, είτε γιατί το πιστεύουν, είτε γιατί θέλουν να δικαιολογήσουν τη συμμετοχή των χωρών τους στο ΝΑΤΟ, όπως εν μέρει γίνεται εδώ από το ΠΑΣΟΚ, προβάλλουν τη ΔΕΕ σαν εκείνο το στρατιωτικό οργανισμό, που είναι αμιγώς ευρωπαϊκός και που σε τελική ανάλυση, μόλις ανδρωθεί, θα έρθει σε ρήξη με το ΝΑΤΟ. "Εμείς οι Ευρωπαίοι θα διώξουμε τους Αμερικάνους και θα μπορούμε να παίξουμε το δικό μας ρόλο και σε στρατιωτικό επίπεδο", λένε. Και δεν μπορεί να αποκλείσει κανείς ότι σε ορισμένους, ιδιαίτερα σε Γερμανούς ή και σε Γάλλους, μπορεί να υπάρχουν τέτοιες σκέψεις, αλλά είναι πάρα πολύ νωρίς για να εκφραστούν με αυτήν τη μορφή στα πλαίσια του ΝΑΤΟ. Το ότι από κει και πέρα υπάρχουν τριβές μεταξύ Ευρωπαίων και Αμερικανών είναι υπαρκτό, απόδειξη είναι το γεγονός ότι η Γαλλία διεκδίκησε να έχει ένα κυρίαρχο ρόλο στη νέα δομή του ΝΑΤΟ, ζητώντας τον αρχηγό της Νότιας Πτέρυγας, που όμως δεν έγινε αποδεκτό. Οι τριβές αυτές δεν έχουν να κάνουν με το ρόλο του ΝΑΤΟ, αλλά με τους συσχετισμούς στο εσωτερικό αυτού του οργανισμού και οι λαοί δεν έχουν να προσδοκούν τίποτα.

Σχέδιο απογύμνωσης της Ρωσίας

- Απέναντι σ' αυτήν την κατάσταση, ποια είναι η θέση της Ρωσίας;

- Το ΝΑΤΟ, στην προσπάθειά του να φτιάξει τη νέα δομή του και να διαμορφώσει το νέο χώρο επιρροής του, κάνει προσεκτικά βήματα απέναντι στη Ρωσία. Ξεκίνησε μια πρωτοβουλία με τη δημιουργία μιας μεικτής επιτροπής που συζητάει τα θέματα κοινού ενδιαφέροντος. Η πρόθεση του ΝΑΤΟ είναι καθαρή, να αποδυναμώσει τη Ρωσία, να την απογυμνώσει από τους φυσικούς της συμμάχους και από εκείνους τους γεωγραφικούς χώρους, από τους οποίους η Ρωσία και παλιότερα η Σοβιετική Ενωση αντλούσε βασικές πηγές ενέργειας. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη Σύνοδο αυτή ο Σολάνα, αναφερόμενος στη Ρωσία σε μια αποστροφή του λόγου του, είπε εκβιαστικά "η Ρωσία να μην αρνείται λύσεις, αλλά να συνεργάζεται για λύσεις". Είναι φανερό ότι επιδίωξή τους είναι να τραβήξουν τη Ρωσία σε μια συναίνεση στους δικούς τους σχεδιασμούς και φυσικά, όταν αυτή αντιτίθεται, στο βαθμό που έχει τη δυνατότητα να το κάνει, δημιουργείται αμέσως ρήξη, τριβή και αντιπαλότητα, την οποία και προσπαθούν με πολιτικά και διπλωματικά μέσα να προωθήσουν, αλλά και με εκβιασμούς, δεδομένου ότι αυτή τη στιγμή η Ρωσία εξαρτάται από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

Υπάρχει, ταυτόχρονα, και ένας προσανατολισμός για διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς τη Μεσόγειο. Η διαδικασία αυτή άρχισε με την επιλογή 6 χωρών, της Αιγύπτου, του Ισραήλ, της Ιορδανίας, η Τυνησίας, του Μαρόκου και της Μαυριτανίας. Για το σκοπό αυτό, οργανώνονται πυκνές συναντήσεις, γίνονται διαβουλεύσεις και προωθούνται συνεργασίες σε πρακτικούς τομείς, όπως της πληροφόρησης, του πολιτικού σχεδιασμού εκτάκτων αναγκών, της ενημέρωσης σε θέματα χειρισμού κρίσεων. Το πότε θα ολοκληρωθεί αυτή η διεύρυνση, είναι θέμα ωρίμανσης της στιγμής, έτσι ώστε να είναι έτοιμη και η κοινή τους γνώμη και τα πολιτικά τους στελέχη.

Υπό αυτό το πρίσμα, των σχεδίων διεύρυνσης της επιρροής του ΝΑΤΟ, πρέπει να δούμε και τη στρατιωτική συνεργασία Ισραήλ και Τουρκίας. Εξάλλου και εμείς σαν χώρα επιδιώξαμε να κάνουμε ασκήσεις με το Ισραήλ. Φυσικά, αυτό μπορεί να εξυπηρετεί και δικούς μας τακτικούς στόχους, όπως εξυπηρετεί και τακτικούς στόχους της Τουρκίας η συγκεκριμένη συμμαχία, όμως η συνεργασία σε στρατιωτικό επίπεδο μιας δύναμης που είναι στο ΝΑΤΟ με μια εκτός ΝΑΤΟ οδηγεί προς την κατεύθυνση της εξοικείωσης της δραστηριότητάς τους στα πλαίσια του ΝΑΤΟ. Επίσης δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι η ελληνική κυβέρνηση δίνει εξετάσεις στο ΝΑΤΟ και ακριβώς στα πλαίσια του ανταγωνισμού που έχει με την Τουρκία, για το ποιος θα κερδίσει την εύνοια των συμμάχων, προσπαθεί να παίξει όσο το δυνατόν καλύτερα το ρόλο του καλού μαθητή.

Προηγούμενη σελίδαΕπόμενη σελίδα