ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑ ΧΩΡΩΝ Ή ΚΤΙΡΙΩΝ
Ο καθορισμός της επικινδυνότητας κτιρίων ή επιμέρους μεμονωμένων χώρων σε σχέση με τους κινδύνους πυρκαγιών (fire risk analysis, assessment, evaluation) γίνεται με μεθοδολογίες μάλλον σύνθετες, που πολλές φορές δεν είναι εύκολα προσπελάσιμες στον μελετητή μηχανικό της καθημερινής πρακτικής. Πάντως σε ορισμένες από τις τεχνολογικά αναπτυγμένες χώρες άρχισαν και χρησιμοποιούνται αυτές οι μέθοδοι ευρέως, ιδιαίτερα στους νέας μορφής Κανονισμούς Πυροπροστασίας (Performance based Codes), όπου η επικινδυνότητα προσεγγίζεται με τις σύγχρονες αρχές της Πυρομηχανικής (Fire Engineering). Με αφορμή το άρθρο του κ. Θ. Κούρκουλα με θέμα «Η ασφάλεια με βάση την επικινδυνότητα ή την ποσότητα;», που δημοσιεύθηκε στην Πυροσβεστική Επιθεώρηση (Τεύχος 61, Φεβρ. 97) θα ήθελα να κάνω ορισμένες επισημάνσεις:
Ο τύπος, το μέγεθος καθώς και η ταχύτητα ανάπτυξης μιας πυρκαγιάς σε κλειστούς χώρους εξαρτάται κυρίως από τους εξής παράγοντες:
- τα περιεχόμενα (κατανομή, ευφλεκτότητα ή αναφλεξιμότητα, ποσότητα και ταχύτητα εκλυόμενης θερμότητας, παραγωγή καπνού και τοξικών αερίων).
- τα εσωτερικά τελειώματα των χώρων (θερμική αδράνεια kρc, αναφλεξιμότητα, ποσότητα και ταχύτητα εκλυόμενης θερμότητας).
- τη μορφή, το μέγεθος και τις συνθήκες εξαερισμού των χώρων.
- την αλληλεπίδραση των παραπάνω παραγόντων

Η σημαντικότητα μιας πυρκαγιάς (fire severity) που εκφράζει το μέτρο των θερμικών συνθηκών και των επιπτώσεων της στη δομική κατασκευή, εξαρτάται κυρίως από (Κ. Παπαϊωάννου-Πυροπροστασία των Κατασκευών σελ. 37):
- τη μέγιστη θερμοκρασία που θα αναπτυχθεί και
- τη χρονική διάρκεια της μέγιστης θερμοκρασίας

Φυσικά στους δύο παραπάνω παράγοντες εμπεριέχονται και οι φυσικοχημικές ιδιότητες των καυσίμων.
Το πυροθερμικό φορτίο ενός πυροδιαμερίσματος εκφράζει τη συνολική ποσότητα θερμότητας Q, που εκλύεται κατά την πλήρη καύση όλων των καυσίμων υλικών του χώρου. Σε όλους τους Κανονισμούς Πυροπροστασίας το πυροθερμικό φορτίο αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για τη λήψη μέτρων παθητικής πυροπροστασίας (δείκτες πυραντίστασης δομικών στοιχείων, όρια μεγεθών πυροδιαμερισμάτων κλπ.). Το πυροθερμικό φορτίο, επειδή είναι το γινόμενο μάζας επί τη θερμαντική αξία των καυσίμων (calorific value:kcal/kg) εμπεριέχει και ορισμένες από τις θερμικές ιδιότητες τους και κυρίως την ποσότητα της εκλυόμενης θερμότητας.Ασφαλώς δεν περιέχει κατά άμεσο τρόπο την ευφλεκτότητα. Αν όμως ανατρέξει κανείς στους πίνακες που δίνουν τις θερμοκρασίες ανάφλεξης των διαφόρων υλικών και κυρίως των υγρών καυσίμων θα διαπιστώσει ότι τα εύκολα αναφλέξιμα ή εύφλεκτα συνήθως αποδίδουν και μεγάλα ποσά θερμότητας κατά την καύση τους.
Οι παραδοσιακοί Κανονισμοί Πυροπροστασίας αποτελούν μία πρώτη προσέγγιση του πολύπλοκου φυσικοχημικού φαινομένου της φωτιάς, με εμπειρικό μερικές φορές τρόπο. Το Π.Δ 71/1987 εισήγαγε τη διάκριση του πυροθερμικού φορτίου για τις βιομηχανικές αποθήκες, για πρώτη φορά έναντι των άλλων Ευρωπαϊκών Κανονισμών. Η εισαγωγή αυτή ασφαλώς είναι μία ορθή προσέγγιση. Αυτό δεν σημαίνει φυσικά ότι δεν μπορεί να συμπεριληφθούν στο μέλλον και άλλες παράμετροι, όπως η ευφλεκτότητα (ή καλύτερα ευφλεξιμότητα) των περιεχομένων κυρίως για τη λήψη ενεργητικών μέτρων πυροπροστασίας. Θα μπορούσε σαν ενδιάμεση λύση, σε περιπτώσεις αποθήκευσης μεγάλων ποσοτήτων εύφλεκτων υλικών και κυρίως υγρών καυσίμων να λαμβάνονται υπόψη και στοιχεία της Υ.Α. 5905/95 όχι όμως σε αντιπαράθεση με τα προβλεπόμενα για το πυροθερμικό φορτίο.
 
 

Κυριάκος Παπαϊωάννου
Αν. Καθηγητής Τμήματος Πολ. Μηχανικών Α.Π.Ο
Επιστροφή στα περιεχόμενα....
Επιστροφή στην κεντρική σελίδα....