"ANAΛΥΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ"
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
 
Το θέμα, στο οποίο θα αναφερθούμε σ’ αυτή την έκδοση, είναι η παρουσίαση ενός συστήματος που αναλύει τους τρόπους ανάπτυξης των πυρκαγιών στα κτίρια και τις μεθόδους αντιμετώπισής τους από την Πυροσβεστική Υπηρεσία.
 
Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΖΩΗ.
Η είδηση ότι ένας άνθρωπος αγνοείται μέσα σ’ ένα φλεγόμενο κτίριο, είναι το πρώτο σοβαρό πρόβλημα που καλείται να αντιμετωπίσει ο επικεφαλής της πυροσβεστικής εξόδου που φτάνει στον τόπο του συμβάντος.
Σ’ αυτή την περίπτωση ο επικεφαλής ίσως θελήσει να διατάξει τους πάντες να αφήσουν όλες τις άλλες εργασίες και να ασχοληθούν με την έρευνα και διάσωση του αγνοούμενου. Δεν πρέπει, όμως, να γίνει έτσι. Το καλύτερο που έχει να κάνει είναι να διατάξει τη γρήγορη εγκατάσταση ενός αυλού προσβολής για την αντιμετώπιση της φωτιάς. Η κατάσβεση της πυρκαγιάς ως άμεση ενέργεια μπορεί να σώσει περισσότερες ζωές απ’ ό,τι κάθε άλλη πυροσβεστική ενέργεια. Και αυτό γιατί, όταν οι πυροσβέστες σταματούν τη φωτιά, σταματούν τις φλόγες, τον καπνό, τη θερμότητα και τα τοξικά αέρια.
Αν στον τόπο της φωτιάς τα πρώτα λεπτά υπάρχει ικανοποιητικός αριθμός πυροσβεστών, το καλύτερο θα είναι να γίνουν και οι δύο ενέργειες ταυτόχρονα - κατάσβεση πυρκαγιάς και διάσωση ατόμων. Αν, όμως, δεν υπάρχει τέτοια δυνατότητα, ο επικεφαλής θα πρέπει να επιλέξει αυτή της κατάσβεσης της πυρκαγιάς. Η εμπειρία από προηγούμενες περιπτώσεις έχει δείξει ότι ένα σωστά τοποθετημένο όχημα, σε μια πυρκαγιά, μαζί με μια καλή εγκατάσταση σωλήνων παροχής νερού προς τη φωτιά μπορούν να σώσουν περισσότερες ζωές απ’ ό,τι όλες οι κλίμακες μιας Πυροσβεστικής Υπηρεσίας που θα βρεθούν στον τόπο του συμβάντος.
Ένας ακόμα λόγος για τον οποίο θα πρέπει να προτιμηθεί η άμεση προσβολή της φωτιάς είναι ότι οι πυροσβέστες που θα κινηθούν προς την κατεύθυνση της φωτιάς θα έχουν περισσότερες πιθανότητες να συναντήσουν στο πέρασμά τους κάποιο αναίσθητο ή παγιδευμένο άτομο. Αυτό έχει αποδειχτεί από μια μελέτη που έγινε από τον Εθνικό Οργανισμό Πυροπροστασίας της Αμερικής (Ν.F.P.A.) για το πού υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες να βρεθούν τα θύματα μιας πυρκαγιάς κατά τη διάρκεια της έρευνας και διάσωσης. Το συμπέρασμα που βγήκε από τη μελέτη είναι ότι τα περισσότερα από τα θύματα που παγιδεύονται σ’ ένα φλεγόμενο κτίριο βρίσκονται είτε στο χώρο της φωτιάς είτε σε διπλανούς χώρους, γύρω από αυτή. Ο δεύτερος πιο συνηθισμένος χώρος όπου βρίσκονται θύματα είναι στις οδούς διαφυγής που οδηγούν από το χώρο της φωτιάς προς την έξοδο του κτιρίου. Έτσι, οι χώροι αυτοί, από τη θέση της  φωτιάς προς μια πόρτα ή ένα παράθυρο, πρέπει να ερευνούνται συγχρόνως με την κατάσβεση της φωτιάς. Προχωρώντας, δηλαδή, οι πυροσβέστες με τους αυλούς προσβολής από μια πόρτα προς το σημείο της πυρκαγιάς, έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να ανακαλύψουν ανθρώπινα θύματα και παράλληλα να σβήσουν την πυρκαγιά.
 
Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ
Ο ακριβής εντοπισμός της θέσης της φωτιάς μέσα σ’ ένα κτίριο πρέπει να είναι το πρώτο μέλημα του επικεφαλής με την άφιξη της πυροσβεστικής εξόδου. Σε μερικές περιπτώσεις, λόγω των φλογών και των μεγάλων ποσοτήτων καπνού που εξέρχονται από το κτίριο, οι πυροσβέστες δε μπορούν να εισέλθουν άμεσα μέσα σ’ αυτό. Έτσι, αναγκάζονται να λαβαίνουν αμυντική θέση, επιχειρώντας την προσβολή της φωτιάς από έξω(εξωτερική προσβολή της φωτιάς).
Στις περισσότερες μικρής έκτασης πυρκαγιές, ο επικεφαλής της πυροσβεστικής εξόδου πρέπει να εισέρχεται στο κτίριο για να εντοπίσει την πηγή της φωτιάς και να εκτιμήσει την κατάσταση. Μόνο μετά την αρχική εκτίμηση του συμβάντος θα μπορέσει ο επικεφαλής να καταστρώσει ένα σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση της φωτιάς. Έτσι, μετά τις ενέργειες αυτές, οι πυροσβέστες θα μπορούν να αναπτύξουν τις πυροσβεστικές εγκαταστάσεις για την προσβολή της φωτιάς και να τοποθετήσουν τις κλίμακες που απαιτούνται. Επίσης θα μπορεί να ζητηθεί και ο ανάλογος αριθμός οχημάτων και προσωπικού που θα χρειαστούν για να τεθεί η πυρκαγιά υπό έλεγχο.
«Εντοπισμός, περιορισμός και κατάσβεση» είναι τα τρία βασικά στοιχεία της τακτικής που πρέπει να υιοθετεί ο διευθύνων την πυροσβεστική επιχείρηση. Για να είναι αποτελεσματική αυτή η τακτική, θα πρέπει τα στοιχεία που θα συγκεντρωθούν για την πυρκαγιά να είναι όσο το δυνατόν ακριβέστερα. Ο εντοπισμός του ορόφου, καθώς και του συγκεκριμένου χώρου στον οποίο βρίσκεται η φωτιά πρέπει να είναι οι πρώτες ενέργειες, οι οποίες θα δώσουν πολύτιμες πληροφορίες για την άμεση υιοθέτηση από το διευθύνοντα ενός κατάλληλου σχεδίου επέμβασης. Για παράδειγμα, έστω ότι είναι η φωτιά στην πρόσοψη ή στο βάθος του ορόφου, στο αριστερό ή δεξιό άκρο του κτιρίου κ.τ.λ.
Επίσης, η εκτίμηση της κατάστασης μπορεί να συνεχίζεται καθώς θα γίνεται η αρχική προσβολή της φωτιάς από μία ή δύο εγκαταστάσεις και θα καλούνται οι ενισχύσεις σε οχήματα και προσωπικό. Η αρχική εκτίμηση θα πρέπει, επίσης, να δείξει αν οι φλόγες επεκτείνονται στα παρακείμενα κτίρια, οπότε θα πρέπει αμέσως να ληφθεί μέριμνα για την προστασία τους με έναν τουλάχιστο αυλό.
Η θέση της φωτιάς θα φανερώσει στους πυροσβέστες τον καλύτερο τρόπο με τον οποίο θα εισέλθουν στο κτίριο και θα προσεγγίσουν τη φωτιά προκειμένου να τη σβήσουν. Πολύ συχνά, οι πυροσβέστες της πρώτης εξόδου δε μπορούν να εντοπίσουν αμέσως την πηγή της φωτιάς σ’ ένα κτίριο που είναι γεμάτο από καπνούς, παρά τον εκτεταμένο έλεγχό τους. Έτσι, το αρχικό σχέδιο τακτικής προς στιγμή δε μπορεί να εφαρμοστεί, με αποτέλεσμα να καθυστερεί η όλη επιχείρηση και να αυξάνουν σημαντικά οι πιθανότητες για απώλεια ζωών και περιουσιών.
Το συμπέρασμα που προκύπτει από τα παραπάνω είναι ότι η θέση της φωτιάς συχνά προσδιορίζει τη στρατηγική και τις τακτικές που επιλέγονται και ακολουθούνται κατά τη διάρκεια μιας πυροσβεστικής επιχείρησης.
 
ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ
Το μέγεθος της φωτιάς αλλάζει δραματικά από τη στιγμή που θα πέσει η πρώτη ποσότητα νερού από τον πρώτο αυλό ενός πυροσβέστη. Γι’ αυτό το λόγο, μερικοί επικεφαλής των πρώτων δυνάμεων που φτάνουν σε μια φωτιά δεν καλούν αμέσως από τον ασύρματο ενισχύσεις, αλλά περιμένουν ακριβώς να δουν την κατάσταση που θα διαμορφωθεί με την τοποθέτηση μιας εγκατάστασης και την προσβολή της φωτιάς από το νερό της.
 
ΠΑΡΟΧΗ ΝΕΡΟΥ
Ένας πυροσβέστης έχασε τη ζωή του κατά την εκτέλεση των πυροσβεστικών καθηκόντων του, όταν έπεσε η πίεση του νερού στον αυλό που χειριζόταν. Το θλιβερό περιστατικό συνέβη στις 4 Φεβρουαρίου 1961, στη Ν.Υόρκη, με θύμα τον άτυχο πυροσβέστη John Crosthwaite. Ο πυροσβέστης επιχειρούσε έρευνα στο εσωτερικό του ορόφου ενός κτιρίου, πάνω από το σημείο της φωτιάς. Η ξαφνική επέκταση της πυρκαγιάς προς τον επάνω όροφο παγίδευσε τον πυροσβέστη μεταξύ ενός παραθύρου και ενός στενού κλιμακοστασίου. Ξαφνικά, η πίεση στον αυλό προσβολής έπεσε και πολύ γρήγορα το νερό σταμάτησε τελείως. Ο σωλήνας είχε τρυπήσει σε κάποιο σημείο του και το νερό δεν έφτανε στον αυλό που χειριζόταν ο πυροσβέστης. Ο άτυχος άνδρας με τη στολή του να φλέγεται πήδησε από το παράθυρο του 5ου ορόφου, μη έχοντας άλλη λύση.
Με αφορμή το τραγικό αυτό περιστατικό, παρακάτω παρουσιάζονται τρία βασικά σημεία που αφορούν στην παροχή νερού προς τη φωτιά:
1. Παροχή νερού στην 1η εγκατάσταση σωλήνων πρέπει να γίνεται, πριν αναπτυχθεί η 2η και 3η.
Η 2η εγκατάσταση πρέπει να συνδέεται με την πυροσβεστική αντλία αφού ήδη θα έχει εξασφαλιστεί η συνεχής παροχή του νερού στην πρώτη. Οι περισσότερες πυρκαγιές έχουν σβηστεί από έναν αυλό που χειρίζεται μια ομάδα πυροσβεστών. Έτσι, οι εγκαταστάσεις πρέπει να αναπτύσσονται με τη σειρά και όχι ταυτόχρονα.
2. Αν εμφανιστεί κάποιο πρόβλημα με την παροχή του νερού στον πρώτο αυλό προσβολής, πρέπει αμέσως να ζητηθεί βοήθεια.
Οι πυροσβέστες της ομάδας προσβολής πρέπει να συγκεντρωθούν πάλι στην εγκατάσταση. Επιπλέον, πρέπει να κληθούν και άλλοι λόγω της επικινδυνότητας της κατάστασης. Αν το υδροστόμιο χαλάσει ξαφνικά, τότε μπορεί να παρουσιαστεί βλάβη στην αντλία του οχήματος, που θα έχει ως αποτέλεσμα την επιβάρυνση της διάταξης των σωλήνων και πιθανή διάρρηξή τους, με τελικό επακόλουθο την επέκταση της φωτιάς. Αυτό θα προκαλέσει απώλειες ζωών, με πιθανά θύματα τους ενοίκους του κτιρίου ή τους πυροσβέστες, που θα παγιδευτούν από τις φλόγες.
3.  Η κατάλληλη ποσότητα του νερού και η πίεση στο ακροφύσιο του αυλού είναι πολύ σημαντικοί παράγοντες για την ασφάλεια των πυροσβεστών σε σχέση με τον ατομικό τους εξοπλισμό προστασίας.
Εκτός από τη μάσκα, τον επενδύτη πυρκαγιάς, τα γάντια και το κράνος, ένας αυλός χαμηλής πίεσης πρέπει να συνοδεύει κάθε ομάδα πυροσβεστών για περισσότερη προστασία από την πυρκαγιά. Οι περισσότεροι πυροσβέστες που τραυματίζονται ή καίγονται έχουν βρεθεί στο χώρο πριν από την εγκατάσταση κάποιου αυλού που θα τους προστάτευε.
 
ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΚΤΙΡΙΟΥ
Οι περισσότερες πυρκαγιές ξεκινούν από τα έπιπλα και το λοιπό εξοπλισμό των κτιρίων και όχι από αυτή καθαυτή την κατασκευή. Συσκευές μαγειρέματος, πολυθρόνες, καλάθια αχρήστων αποτελούν τα πρώτα υλικά που καίγονται κατά τη διάρκεια μιας πυρκαγιάς. Ο αντικειμενικός σκοπός των πυροσβεστών που φτάνουν πρώτοι στην πυρκαγιά είναι να σταματήσουν τη φωτιά που ήδη καίει τα έπιπλα ή τον εξοπλισμό, ώστε να μην επεκταθεί στο κτίριο.
Μόλις η φωτιά σβηστεί, οι πυροσβέστες θα πρέπει αμέσως να ελέγξουν τους χώρους γύρω από τα καμένα αντικείμενα(σόμπες, κουζίνες, καρέκλες, καλάθια)για τυχόν επέκταση της φωτιάς σε οροφές ή ψευδότοιχους. Οι θερμές επιφάνειες τοίχων ή οροφών πρέπει να ανοίγονται με αρπάγια και τσεκούρια, προκειμένου οι πυροσβέστες να βεβαιώνονται απόλυτα ότι η φωτιά δεν έχει επεκταθεί και σε άλλους χώρους. Αν η φωτιά είναι αποτέλεσμα εμπρησμού με εύφλεκτο υγρό(βενζίνη, πετρέλαιο) που έχει χυθεί στο πάτωμα, τότε θα πρέπει να ελεγχθεί και ο κάτω όροφος για κάθε ενδεχόμενο.
Αν η φωτιά έχει επεκταθεί σ’ έναν κρυμμένο χώρο, πρέπει αμέσως αυτός ο χώρος να ανοιχτεί και η φωτιά να κτυπηθεί από έναν αυλό που θα είναι σε ετοιμότητα. Για παράδειγμα, αν υπάρχει φωτιά κάτω από ένα ξύλινο πάτωμα, τότε πρέπει οι πυροσβέστες να ανοίξουν την επίστρωσή του και τον κοντινό στη φωτιά ψευδότοιχο, ρίχνοντας παράλληλα νερό. Αν η φωτιά είναι στον τοίχο, τότε πρέπει να ανοιχτεί η οροφή πάνω απ’ αυτόν. Αν η φωτιά βρίσκεται στην οροφή, πρέπει οι πυροσβέστες να επιχειρήσουν έρευνα του χώρου στον πάνω όροφο.
Τέλος, αν το κτίριο έχει ανακαινισθεί πρόσφατα και η φωτιά έχει εκδηλωθεί στον επάνω όροφο, πρέπει να γίνει έλεγχος στη στέγη του κτιρίου και στη σοφίτα, αν υπάρχει. Μπορεί οι φλόγες να έχουν εξαπλωθεί εσωτερικά του κτιρίου μέχρι τον τελευταίο όροφο και να έχουν φτάσει ήδη στη στέγη.
 
 
 
 
ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ
Πηγή: Περιοδικό FIREHOUSE, Οκτ’ 96
Άρθρο του Vincent Dunn
Ελεύθερη απόδοση: Λιάκος Νικόλαος
Επιστροφή στα περιεχόμενα....
Επιστροφή στην κεντρική σελίδα....