Piłka nożna, MŚ'74
Piłka nożna, futbol, najbardziej rozpowszechniona zespołowa gra sportowa, której celem jest strzelenie bramki (gola) przeciwnikowi. W zawodach uczestniczą 2 drużyny po 11 zawodników każda, mecz trwa 2 x 45 min. Piłkę (o masie 396-453 g i obwodzie 68-71 cm) wolno uderzać nogami i głową, rękoma posługuje się tylko bramkarz w obrębie pola karnego (do linii oddalonej 16,5 m od bramki) i zawodnik wrzucający piłkę z autu.
Pole gry jest prostokątem o długości 90-120 m i szerokości 45-90 m (najbardziej typowe boisko posiada wymiary 105x68 m), bramka ma szerokość 7,32 m i wysokość 2,44 m.
W obecnej formie piłka nożna rozwinęła się w XIX w. na Wyspach Brytyjskich, w 1855 powstał pierwszy klub piłkarski - Sheffield Club, w 1863 założono w Anglii pierwszą federację piłkarską, w 1871 zainaugurowano pierwsze rozgrywki (Puchar Anglii), w 1872 odbył się pierwszy mecz międzynarodowy (Szkocja - Anglia 0:0).
Piłka nożna
W Polsce piłka nożna rozwinęła się na przełomie XIX i XX w., najwcześniej w zaborze austriackim. Za strzelca pierwszej, historycznej bramki uchodzi W. Chomicki (14 VII 1894 w meczu Sokoła Lwów z Sokołem Kraków). Pierwszy klub piłkarski powstał w 1903 (Czarni Lwów), a następne w 1904 (Pogoń Lwów) i 1906 (Cracovia i Wisła Kraków).
W 1919 został założony Polski Związek Piłki Nożnej (PZPN), w 1921 Polska rozegrała pierwszy mecz międzypaństwowy (0:1 z Węgrami w Budapeszcie), w tym samym roku wyłoniono pierwszego mistrza Polski (Cracovia Kraków).
Rozgrywki I ligi zainaugurowano w 1927 (pierwszy mistrz - Wisła Kraków), w 1996 uczestniczyło w nich 18 zespołów, najwięcej tytułów mistrzowskich w historii wywalczył Górnik Zabrze - 14.
Światowym piłkarstwem kieruje FIFA (Międzynarodowa Federacja Piłki Nożnej), poszczególne kontynenty mają swoje federacje podległe FIFA (w Europie - UEFA, Unia Europejskich Zrzeszeń Piłkarskich). Od 1900 piłka nożna jest dyscypliną olimpijską.
Od 1930 rozgrywane są co 4 lata Mistrzostwa Świata (zwycięzcy: 1930 Urugwaj, 1934 i 1938 Włochy, 1950 Urugwaj, 1954 RFN, 1958 i 1962 Brazylia, 1966 Anglia, 1970 Brazylia, 1974 RFN, 1978 Argentyna, 1982 Włochy, 1986 Argentyna, 1990 Niemcy, 1994 Brazylia).
Finały Mistrzostw Europy odbywają się co 4 lata począwszy od 1960 (zwycięzcy: 1960 ZSRR, 1964 Hiszpania, 1968 Włochy, 1972 RFN, 1976 CSRS, 1980 RFN, 1984 Francja, 1988 Holandia, 1992 Dania, 1996 RFN).
W 1956 odbył się pierwszy finał Pucharu Klubowych Mistrzów Europy (nazywany w latach 90. Ligą Mistrzów), dla europejskich drużyn klubowych rozgrywany jest także Puchar Zdobywców Pucharów i Puchar UEFA.
Do największych osiągnięć polskiej piłki nożnej należy zaliczyć: złoty medal olimpijski (1972) i 2 srebrne (1976 i 1992) oraz 2 brązowe medale MŚ (1974 i 1982). W rozgrywkach klubowych największym sukcesem był awans Górnika Zabrze do finału Pucharu Zdobywców Pucharów w 1970 (1:2 z Manchesterem City).
Najwybitniejsi polscy piłkarze w historii to m.in.: Z. Boniek, L. Brychczy, G. Cieślik, K. Deyna, R. Gadocha, J. Gorgoń, A. Juskowiak, H. Kasperczak, R. Kosecki, G. Lato, W. Lubański, H. Martyna, J. Młynarczyk, J. Nawrot, S. Oślizło, T. Peterek, E. Pol, W. Smolarek, A. Szarmach, W. Szczepaniak, H. Szczepański, Z. Szołtysik, A. Szymanowski, E. Szymkowiak, J. Tomaszewski, E. Wilimowski, G. Wodarz, W. Żmuda.
Najwybitniejsi trenerzy: K. Górski, J. Kałuża, A. Piechniczek.