

ZAREJESTRUJ SIĘ Co miesiąc każdy zarejestrowany użytkownik WIEM, ma szansę wygrać Encyklopedię Multimedialną na CD!
TWOJE UWAGI
Wyślij nam propozycje i uwagi dotyczące treści WIEM.
Zauważone błędy w działaniu stron i uwagi techniczne przekaż naszemu administratorowi.
KONKURS WIEM
Poznaj zwycięzcę ostatniej edycji konkursu WIEM dla zarejestrowanych użytkowników.
Może jesteś nim właśnie Ty?
WYRÓŻNIENIA
Zobacz jakie nagrody i wyróżnienia otrzymała do tej pory witryna encyklopedii.
JAK DZIAŁA WIEM
Już niedługo będziesz mógł przeczytać, z jakich technologii korzystamy tworząc encyklopedię.
|
|
 |
 |
 |
 |

Tabele |

|
Parki narodowe - Europa |
|
Nazwa parku |
Państwo |
Rok założenia |
Powierzchnia km2 |
Charakterystyka |
ABISKO,
Abisko nationalpark |
Szwecja |
1909 |
77 |
Zajmuje górskie tereny w pn. części Gór Skandynawskich, otaczające dolinę rzeki Abiskojakka, która uchodzi do jeziora Torne-Träsk; piętrowość roślinna - lasy brzozowe przechodzą wyżej w zarośla wierzbowe i trawiaste łąki alpejskie; żyją tu m.in.: renifery, łosie, jelenie, lemingi, rosomaki, lisy, pieśce, niedźwiedzie brunatne i rysie, a z ptaków: sowy śnieżne i orły przednie; w rzekach pstrągi. |
ABRUZZO,
Parco Nazionale
d'Abruzzo |
Włochy |
1923 |
439 |
Obejmuje górskie pasmo Abruzzów (Apeniny Środkowe), z najwyższym szczytem parku - Monte Petroso (2247 m n.p.m.); krajobraz tworzą urwiste szczyty rozdzielone gęstą siecią dolin rzecznych (jarów i wąwozów), z największą doliną rzeki Sangro; liczne ślady działalności lodowców - cyrki i moreny; szatę roślinną tworzą lasy z dębem, grabem, klonem i sosną, przechodzące wyżej w lasy bukowe; powyżej 1800-1890 m n.p.m. murawy trawiaste; bogactwo świata zwierzęcego - sarny, lisy, wilki, niedźwiedzie brunatne, borsuki, kuny, rysie, żbiki oraz liczne ptaki. |
CÉVENNES,
Parc National des Cévennes |
Francja |
1970 |
913 |
Zajmuje wyżynne i górzyste tereny w pd.-wsch. części Masywu Centralnego, z najwyższym szczytem Mont Lozčre (1699 m n.p.m.); w krajobrazie zaznacza się wyraźna dwudzielność; na zach. wapienne płaskowyże (tzw. "causses"), rozcięte dolinami rzek Lot i Tarn, obfitujące w jaskinie (m.in. Méjean), natomiast w centrum i na wsch. góry; roślinność tworzą lasy liściaste i mieszane z dębem, bukiem, kasztanem, jodłą i sosną, a także trawiaste łąki i wrzosowiska; żyją tu: bobry, wydry, kuny i lisy, wśród ptaków spotyka się orłosępy brodate i sępy płowe. |
COVADONGA,
Parque Nacional de Covadonga |
Hiszpania |
1918 |
169 |
Położony w środk. części Gór Kantabryjskich, obejmuje stoki masywu Picos de Europa, silnie rozczłonkowane siecią dolin, należących do dorzecza rzek Sella i Deva; ślady zlodowaceń z okresu plejstocenu, w tym duża liczba jezior; piętrowość roślinna - lasy z dominującym udziałem dębu i kasztana, wyżej zastępują lasy bukowe i zbiorowiska krzewinkowe z wrzoścem kantabryjskim; fauna reprezentowana jest przez: kozice, sarny i dziki, z drapieżników - wilki, lisy, żbiki, żenety i niedźwiedzie brunatne; wśród ptaków występują orły i sępy. |
DARTMOOR,
Dartmoor National Park |
Wielka Brytania |
1951 |
954 |
Położony w środk. części Półwyspu Kornwalijskiego, obejmuje tereny pagórkowatego płaskowyżu (średnia wys. 366 m n.p.m.); wiele wzniesień wieńczą skałki o charakterze ostańcowym lub twardzielcowym (tzw. "tor"), tworząc malownicze grupy skalne (m.in. Vixen, Longaford, Hay, Coombestone, Bellever); pokryty roślinnością wrzosowiskową, w dolinach rzek rosną rzadkie zagajniki dębowe; żyją tu: sarny, jelenie, borsuki, tchórze, łasice i zające oraz liczne gatunki ptaków; atrakcję stanowią zabytkowe budowle megalityczne. |
DONANA,
Parque Nacional de Donana |
Hiszpania |
1969 |
757 |
Obejmuje płaską, silnie zabagnioną równinę w środk. części Niziny Andaluzyjskiej, przy ujściu rzeki Gwadalkiwir do Zatoki Kadyksu; liczne jeziora, starorzecza i kanały; wzdłuż wybrzeża ciągnie się wąski pas wydm; szatę roślinną tworzy mozaika lasów sosnowych i dębowych, formacji trawiastych, roślinności bagiennej i wodnej; spotyka się także zbiorowiska halofilne; w faunie dominują ptaki (125 gatunków osiadłych), mi.in.: krótkoszpony, orły cesarskie, orzełki włochate, kanie czarne, ścierwniki białe, sępy płowe; wśród ssaków na uwagę zasługują rysie i mangusty; ważne miejsce na trasie przelotów ptaków migrujących. |
GRAN PARADISO, Parco Nazionale
Gran Paradiso |
Włochy |
1922 |
702 |
Zajmuje wysokogórski masyw Gran Paradiso, leżący we wsch. części Alp Graickich (Alpy Zach.), wznoszący się do wys. 4061 m n.p.m.; liczne, malownicze jeziora, w najwyższych partiach lodowce; roślinność tworzą lasy iglaste z jodłą, modrzewiem i limbą, przechodzące wyżej w zbiorowiska krzewiaste z dużym udziałem różaneczników; ponad nimi kwieciste łąki alpejskie i murawy naskalne; w faunie: świstaki, kozice, gronostaje, lisy, zające, wydry, a z ptaków: orły przednie, pardwy, puchacze i dzięcioły; ostoja koziorożca alpejskiego. |
LAKE DISTRICT,
Lake District National Park |
Wielka Brytania |
1951 |
2292 |
Położony w środk.-zach. części wyspy, zajmuje większą część masywu Gór Kumbryjskich (Cumbrian Mounts); krajobraz tworzą niewysokie szczyty - Scafell (978 m n.p.m.), Helvellyn (950 m n.p.m.) i Skiddaw (931 m n.p.m.), które rozdzielają doliny, często zajęte przez jeziora (m.in. Windermere, Wast Water); atrakcją jest malowniczy wodospad Scale Force (wys. 38 m); pokryty lasami mieszanymi i wrzosowiskami; żyją tu: jelenie, sarny, daniele, borsuki, kuny, wydry, a z ptaków - orzeł przedni i sokół wędrowny; w rzekach występują pstrągi. |
LAS BAWARSKI,
Nationalpark Bayerischer Wald |
Niemcy |
1970 |
131 |
Zajmuje górzyste tereny na styku zrębowych pasm Szumawy i Lasu Bawarskiego, z najwyższymi szczytami Grosser Rachel (1453 m n.p.m.) i Kleiner Rachel (1394 m n.p.m.), przy granicy z Czechami; roślinność tworzą gł. lasy, pokrywające ponad 98% pow. parku; dominują zbiorowiska iglaste z jodłą, duży udział mają też lasy mieszane z jodłą, bukiem, wiązem, klonem, cisem i jesionem; faunę reprezentują: rysie, borsuki, wiewiórki, lisy, wilki i wydry. |
LEMMENJOKI,
Lemmenjoen kansallispuisto |
Finlandia |
1956 |
2855 |
Obejmuje tereny rozległej równiny, w dorzeczu rzek Vaskojoki i Ivalojoki, w środk. Laponii; większą część parku pokrywają tereny bagienne; na pn. wsch. niewysokie, morenowe wzgórza, z najwyższym Morgam-Viibus (602 m n.p.m.); atrakcją jest głęboka dolina rzeki Lemmenjoki oraz liczne jeziora; mozaika lasów iglastych ze świerkiem i sosną, zagajników brzozowych, zbiorowisk trawiastych i bagiennych; w faunie m.in.: gronostaje, rosomaki, lemingi, lisy, pieśce, wilki i niedźwiedzie brunatne; z ptaków wymienić należy: sowy śnieżne, pardwy, białozory i orły przednie. |
OLIMP,
Olimbos |
Grecja |
1938 |
40 |
Zajmuje najwyższe partie majestatycznego masywu Olimp, od 730 m n.p.m. do 2917 m n.p.m.; występuje piętrowy układ roślinności - zarośla makii i lasy dębowe zastępują wyżej lasy jodłowe oraz łąki alpejskie; w najwyższych partiach wieczne śniegi; ostoja wielu zwierząt; żyją tu: kozice, sarny, borsuki, lisy i wilki, a z ptaków: orły przednie, kuropatwy skalne i drozdy obrożne. |
ORDESA,
Parque Nacional de Valle de Ordesa |
Hiszpania |
1918 |
156 |
Obejmuje górzysty region w zach. części pasma Maladeta (Pireneje), z najwyższym szczytem Monte Perdido - 3355 m n.p.m.; w krajobrazie dominują wysokie szczyty i urwiska, rozcięte siecią głębokich dolin (m.in. Ordesa); malownicze wodospady; pokryty lasami jodłowo-bukowymi, a wyżej lasami sosnowymi i zbiorowiskami muraw alpejskich; w szczytowych partiach wieczne śniegi i lodowce; faunę reprezentują: desmany pirenejskie, kozły pirenejskie, dziki, rysie, żbiki, wydry, tchórze i lisy. |
PEAK DISTRICT,
Peak District National Park |
Wielka Brytania |
1951 |
1404 |
Zajmuje tereny niewysokich wzgórz Peak District, w pd. części Gór Pennińskich, z kulminacją Peak (636 m n.p.m.); pn. część zbudowana ze skał piaskowcowych tworzących wysokie płaskowyże (np. Kinder Scout), ponad które wznoszą się skałki - ostańce, na pd. występują skały wapienne, w których rozwinęły się procesy krasowe (jaskinie i groty, obfitujące w stalaktyty i draperie); roślinność tworzy mozaika pół uprawnych, wrzosowisk i rzadkich lasów z dębem i bukiem; liczne torfowiska; w faunie na uwagę zasługują: łasice, zające szaraki, dzikie króliki, lisy i pardwy. |
PLITWICKIE JEZIORA,
Plitvička Jezera Nacionalni Park |
Chorwacja |
1949 |
192 |
Położony w pn. części Gór Dynarskich, pomiędzy masywami Mala Kapela i Pljeevica; utworzony dla ochrony krajobrazu; atrakcję stanowi 16 Jezior Plitwickich, tworzących dwie grupy: Górne (np. Proćan, Kozjak, Ciginovac) i Dolne (Novakovica Brod, Milanovac, Gavanovac), połączonych wodospadami, z których do największych należą: Plitvički (80 m), Sastavci (30 m) i Galovački Buk (20 m); liczne formy krasowe - lejki krasowe i jaskinie obfitujące w stalaktyty, m.in. Grota Mnicha i Błękitna Grota; szatę roślinną stanowią lasy mieszane z bukiem i jodłą; żyją tu: niedźwiedzie brunatne, żbiki, wilki, kuny (leśna i domowa) i wydry. |
PIRENEJE ZACHODNIE,
Parc National des Pyrénées Occidentales |
Francja |
1967 |
2063 |
Zajmuje górzysty region w środkowej części łańcucha Pirenejów, z najwyższym szczytem Pico de Vignemale - 3303 m n.p.m.; w krajobrazie dominują skaliste szczyty i strome stoki, rozcięte siecią głębokich dolin, niekiedy o charakterze polodowcowych żłobów; atrakcję stanowią liczne jeziorka i wodospady; szatę roślinną tworzą lasy jodłowo-bukowe, wyżej lasy iglaste z sosną i drzewiastą kosodrzewiną, a także zbiorowiska muraw alpejskich; w szczytowych partiach występują wieczne śniegi; faunę reprezentują: niedźwiedzie brunatne, desmany pirenejskie, świstaki, kozice, dziki, żbiki, wydry, tchórze i lisy; wśród ptaków - głuszce, orłosępy brodate, sępy płowe, puchacze i pardwy górskie. |
RONDANE,
Rondane nasjonalpark |
Norwegia |
1962 |
580 |
Obejmuje górzyste tereny w pd. części Gór Skandynawskich, z najwyższym szczytem Rondeslottet (2183 m n.p.m.); w rzeźbie dominują formy powstałe w okresie zlodowaceń w plejstocenie - ostre, wysokie szczyty (10 z nich przekracza 2000 m n.p.m.), moreny i żłoby; większą część parku pokrywa roślinność tudrowa (mchy, porosty), tylko na niewielkim obszarze rosną lasy brzozowe i zarośla karłowatych wierzb; żyją tu: renifery, rosomaki, lisy, gronostaje, łasice i zające bielaki, a z ptaków: pardwy, śnieguły, myszołowy, pustułki. |
SAREK,
Sareks nationalpark |
Szwecja |
1909 |
1970 |
Położony w pn. części Gór Skandynawskich, obejmuje wysokogórski masyw Sarek Partefjällen, wznoszący się do wys. 2089 m n.p.m.; krajobraz tworzą urwiste szczyty (19 z nich przekracza 1800 m n.p.m.), rozcięte głębokimi dolinami polodowcowymi; liczne jeziora, torfowiska i bagna; roślinność tworzą lasy brzozowe i zarośla wierzbowe, które powyżej wys. 1200 m n.p.m. zastępują zbiorowiska tundry górskiej; w faunie charakterystyczne są: renifery, łosie, niedźwiedzie brunatne, pieśce, lisy, rysie i rosomaki; z ptaków na uwagę zasługują: białozory, orły przednie, sowy śnieżne i pardwy. |
SASKA SZWAJCARIA,
Nationalpark Sächsische Schweiz |
Niemcy |
1990 |
93 |
Zajmuje tereny rozległej płyty o średniej wys. 400 m n.p.m., zbudowanej ze skał piaskowcowych i rozciętej siecią dolin należących do dorzecza rzek Kirnitzsch i Polenz, która tworzy typowy krajobraz gór stołowych; malownicze formy skalne - pionowe ściany, baszty, iglice i wąskie tarasy skalne - budują całe zespoły skalne, m.in. Bastei (Baszta), Lilienstein (Skała Liliowa), Schwedenlöcher (Doły Szwedzkie); w pd. części parku wznosi się bazaltowy masyw Grosser Winterberg (512 m n.p.m.); szatę roślinną tworzą lasy iglaste ze świerkiem i sosną, a także mchy i paprocie; w faunie występują m.in.: jelenie, sarny, dziki, lisy i wiewiórki. |
SKAFTÁFELL,
Skaftáfell Thingvellir |
Islandia |
1968 |
500 |
Położony w pd.-wsch. części wyspy, zajmując górski region (z wulkanicznym szczytem Hvannadalshnúkur - 2119 m n.p.m.), który pokrywa pd. część największego w Europie lodowca Vatnajökull, wraz z lodowcami Skeiđarárjökull i Örćfajökull; na pd. płaska równina rozcięta siecią rzek polodowcowych; liczne jeziora, wodospady i ciepłe źródła; pokryty roślinnością tundrową; w faunie na uwagę zasługują: pieśce i zające bielaki, a na wybrzeżu foki (szare i pospolite). |
SNOWDONIA,
Snowdonia National Park |
Wielka Brytania |
1951 |
2142 |
Zajmuje górzyste tereny w pn.-zach. części Gór Kambryjskich, z najwyższym masywem Snowdon (1085 m n.p.m.), opadające na zach. ku wąskiej nizinie nad zatoką Cardigan; krajobraz tworzą łagodne grzbiety o spłaszczonych wierzchołkach, które miejscami noszą ślady zlodowacenia w postaci kotłów, moren i żłobów; szatę roślinną tworzą lasy z bukiem, klonem, a także wrzosowiska i zbiorowiska trawiaste; liczne torfowiska; faunę reprezentują: wydry, borsuki, tchórze, gronostaje, kuny leśne, lisy i zające, a z ptaków: pustułki, drzemliki, jerzyki i przepiórki; na wybrzeżu spotyka się foki szare. |
SZWAJCARSKI,
Schweizerische Nationalpark |
Szwajcaria |
1914 |
169 |
Obejmuje wysokogórskie tereny w środk. części Alp Retyckich (Alpy Wsch.), wznoszące się do wys. 3174 m n.p.m., rozcięte głębokimi dolinami rzek należących do dorzecza Innu; pokryty lasami z udziałem jodły, sosny, limby, świerka i modrzewia; w wyższych partiach zarośla krzewinkowe i łąki alpejskie, z goryczkami, skalnicami, tojadami i różami; wśród zwierząt żyją tu: jelenie, sarny, koziorożce alpejskie, kozice i świstaki, a z ptaków: orły przednie, myszołowy, głuszce, puchacze, kruki i dzięcioły czarne. |
TRIGLAVSKI,
Triglav nacionalni park |
Słowenia |
1961 |
848 |
Zajmuje wysokogórskie partie wsch. części Alp Julijskich (Alpy Wsch.), z najwyższym szczytem Triglav (2863 m n.p.m.); ślady działalności lodowców - cyrki, moreny i jeziora, w tym słynne siedem Jezior Triglavskich (m.in. Veliko, Zeleno, Črno, Dvojno, Rjavo) i Jezero pod Vracem; atrakcję stanowi wodospad Savicy (wys. 61 m); dominują lasy liściaste z bukiem i mieszane (głównie bukowo-jodłowe), w wyższych partiach zarośla i łąki alpejskie; w faunie występują m.in.: jelenie, dziki, kozice i lisy, a z ptaków myszołowy i kruki; endemiczne gatunki płazów i gadów (traszki i jaszczurki). |
VANOISE,
Parc National de la Vanoise |
Francja |
1963 |
528 |
Obejmuje wysokogórski masyw Vanoise, w zach. części Alp Graickich (Alpy Zach.), leżący między dolinami rzek Arc i Izery, wznoszący się do wys. 3852 m n.p.m. (Pointe de la Grande Casse); liczne, niewielkie jeziora, głębokie doliny, najwyższe partie pokrywają lodowce; szatę roślinną tworzą lasy iglaste z jodłą, modrzewiem i limbą, które wyżej zastępują zbiorowiska krzewiaste; powyżej rosną kwieciste łąki alpejskie z goryczkami, zawilcami i dzwonkami oraz murawy naskalne; faunę reprezentują: koziorożce alpejskie, kozice, gronostaje, lisy, świstaki, borsuki i wydry, wśród ptaków: pardwy górskie, orły przednie, myszołowy, puchacze i kowaliki. |
WYSOKIE TAURY,
Hohe Tauern Naturschutz-park |
Austria |
1983 |
2589 |
Obejmuje wysokogórskie partie łańcucha Wysokich Taurów (Alpy Wsch.), z kulminacyjnym masywem Grossglockner (3797 m n.p.m.); krajobraz tworzą ostre szczyty, przekraczające wys. 3000 m n.p.m., głębokie doliny, lodowce (m.in. Pasterze) oraz malownicze kaskady, z najwyższym w Europie wodospadem Krimml - 381 m; piętrowość roślinna - lasy liściaste i mieszane zastępują zarośla kosodrzewiny, a wyżej łąki alpejskie; żyją tu m.in.: koziorożce alpejskie, kozice, jelenie i świstaki, a z ptaków: orły przednie, sępy płowe, świstunki górskie, siwerniaki i rzadkie orłosępy brodate. |
WYSPA SZARYCH MNICHÓW,
Schiermon-nikoog
Nationaal Park |
Holandia |
1989 |
54 |
Zajmuje ok. 75% niewielkiej, płaskiej wyspy Schiermonnikoog, leżącej w archipelagu Wysp Zachodniofryzyjskich, na Morzu Pn., u pn.-wsch. wybrzeży kraju; krajobraz nadmorski tworzą ruchome, niewysokie wydmy (najwyższa osiąga 18 m), rozdzielone podmokłymi obniżeniami oraz wielka, osiągająca podczas odpływu szer. 1 km piaszczysta plaża; miejscami słone błota, które porastają słonorośla ze świetlikiem, bylicą i zawciągiem,; niewielkie powierzchnie leśne buduje drzewostan z sosną czarną i świerkiem sitkajskim, które są tu wprowadzone sztucznie; w faunie dominuje ptactwo - mewy, rybitwy, kaczki i siewki. |
|
 |



|
 |